Vals licht
Joost Zwagerman
Jaar en plaats 1e druk: 1991, Amsterdam
Uitgeverij: De Arbeiderspers
Korte samenvatting
Op vijftienjarige leeftijd ontdekt Simon Prins het bestaan van de prostituées op de Achterdam in Alkmaar. Als hij later in Amsterdam gaat studeren, maakt hij al snel zelf deel uit van de mannen die de grachten van de rosse buurt dagelijks bezoeken. Hij is op zoek naar de geheimen van het schaduwbestaan, zoals hij het hoerenleven noemt. Als hij op een dag Lizzie Rosenfeld ontmoet, raakt hij op slag verliefd. Maar hun relatie is gedoemd te mislukken, want Lizzie is namelijk zelf ook een prostituée en ze hebben elkaar in het peeskamertje ontmoet. Als uiteindelijk blijkt dat deze verdoemde start van hun relatie sterker is dan de liefde voor elkaar, besluiten ze hun relatie te beëindigen. Lezerskritiek
Ik heb het boek 'Vals licht' gekozen, omdat ik al meer boeken van Joost Zwagerman heb gelezen, waaronder: 'De buitenvrouw' en 'Gimmick!'. Deze boeken heb ik met veel plezier gelezen. Voordat ik aan het boek begon, schrok ik wel erg van het grote aantal pagina's, namelijk 276. Maar toen ik me bedacht dat het 'Lelietheater' van Lulu Wang dubbel zoveel pagina's telde, en erg leuk geweest was om te lezen, besloot ik dat ik dit boek toch zou gaan lezen. Bij de eerste zes hoofdstukken is het erg belangrijk dat je goed oplet, want anders zou het kunnen gebeuren, dat je de rest van het boek niet begrijpt. Want wat is nou het geval: de hoofdstukken 2, 4 en 6 beschrijven de puberteit van Simon Prins in Alkmaar en de hoofdstukken 1, 3 en 5 beschrijven de tijd dat Simon ouder is en in Amsterdam woont. De hoofdstukken 2, 4 en 6 zijn dus flashbacks. Bij de beschrijving van het karakter van Simon komt erg naar voren dat hij nogal naïef is. Hij heeft vrijwel geen seksuele voorlichting gehad en vraagt zich in eerste instantie af wat al die mannen op de Achterdam doen. Pas door het lezen van het door de NVSH uitgebrachte blaadje 'Sekstant', komt Simon er achter wat seks precies inhoudt. Zwagerman weet erg mooi te beschrijven hoe Simon als het ware geobsedeerd raakt door het hoerenleven, of zoals Simon het noemt: 'het schaduwbestaan'. Simon is niet weg te slaan uit de hoerenbuurten, niet uit begeerte, Simon hongerde niet naar genot. Hij is niet uit op lust, maar op de nuances van de rituele afhandeling. Daarom bezoekt hij ook nooit twee maal achter elkaar dezelfde prostituée, hij wil als het ware de verschillen van de prostituées in kaart brengen. De obsessie van Simons begint zeer genuanceerd, en neemt steeds meer toe. Hier- door lijkt het vrij normaal dat Simon iedere dag de hoeren bezoekt. Maar als je na gaat denken, dan blijkt pas dat deze situatie eigenlijk verre van normaal is. Doordat Zwagerman de rituelen die Simon in de peeskamertjes meemaakt, zeer gedetailleerd weet te beschrijven, kom je steeds meer te weten over de prostitutie, een onderwerp waar ik niet bijzonder veel vanaf wist. Ondanks het feit dat het boek vanuit het perspectief van de personale verteller wordt verteld, kom je veel te weten over de gevoelens van Simon Prins. Dit vind ik prettig, omdat de afstand tussen lezer en verhaal zo kleiner wordt. Je raakt als het ware meer betrokken bij het verhaal en je gaat met de hoofdpersoon, Simon Prins, meeleven. Over de gevoelens van Lizzie Rosenfeld, de prostituée waarmee Simon een relatie krijgt, krijg je niets te weten. Maar door de verhalen die Lizzie aan Simon vertelt en de omstandigheden waarin Lizzie leeft, kom je toch veel over haar te weten. Aan het begin weet je eigenlijk dat het nooit tot een goede relatie tussen Simon en Lizzie kan komen, ze hebben elkaar namelijk leren kennen als hoer en hoerenloper ('het intieme werd obsceen bij de herinnering aan hoe het was begonnen'). Dat fatale gevoel heeft bij het lezen van het boek, de hele tijd in mijn achterhoofd gespeeld. Hoewel ik het einde van het boek vanaf het begin af aan goed had voorspeld, was het toch een soort anticlimax voor mij. Ik had een dramatisch einde verwacht, in plaats daarvan nemen Simon en Lizzie gelaten afscheid van elkaar, zonder een traan te laten. Dit boek is vooral erg geschikt voor vlotte lezers. Doordat het boek nogal dik is, kost het veel tijd om het te lezen. Als dit niet afschrikwekkend voor je is, dan is 'Vals licht' een echte aanrader.