Titel: Vallen.
Auteur: Anne Provoost.
Uitgeverij: Fontijn.
Jaar van uitgave: 1994

Het verhaal

Het verhaal gaat over de jongen Lucas Beigne. Hij brengt de vakantie, samen met zijn moeder, door in het huis van zijn opa die afgelopen winter is overleden.Tijdens deze vakantie maakt Lucas veel mee. Hij ziet Caitlin, een vriendin van vroeger weer en raakt weer opnieuw bevriend met haar. Ook komt Lucas erachter dat zijn opa tijdens de oorlog foute dingen heeft gedaan. Lucas krijgt nieuwe vrienden. Jongens die racistische ideeën er op na houden. Door deze vrienden raakt hij ook op het verkeerde pad. Hij raakt verzeild in acties tegen buitenlanders. Caitlin krijgt een ongeluk en Lucas redt haar maar met verregaande gevolgen. Mede door dit ongeluk komt Lucas erachter dat zijn vrienden verkeerd zijn.

De hoofdpersonen: karakter, eigenschappen, uiterlijk, veranderingen in de loop van het verhaal.

Lucas Beigne:
Lucas is een jongen die weinig zelfvertrouwen heeft. Hij is op zoek naar de waarheid over zijn opa, welke hij tijdens deze vakantie ook leert kennen. Hij is een verwarde jongen, heel beïnvloedbaar, kwetsbaar en een heel grote twijfelaar. Maar hij is ook heel zorgzaam en behulpzaam. Doordat hij zich erg alleen voelt op vakantie, zonder zijn vrienden, laat hij zich vlug in met mensen als Benoît en Alex. Hierdoor krijgt het gevoel dat hij erbij hoort.
Langzaam raakt hij verliefd op Caitlin en is dan ook erg jaloers als Caitlin met Benoît contact krijgt. Voor Caitlin doet Lucas alles. Lucas heeft in het begin wel zijn eigen ideeën maar durft niet tegen zijn vrienden in te gaan. Op het einde van het verhaal als Benoît hem verraad durft hij wel voor zich op te komen. Je komt alle gedachten, gevoelens te weten door dingen die hij doet of zegt. Als Caitlin in het ziekenhuis ligt durft hij niet naar haar toe, maar als Benoît rond vertelt dat Lucas als wraak haar voet eraf gezagen heeft, komt hij voor zich zelf op en gaat haar alles vertellen.
Over zijn uiterlijk wordt niet gesproken.

Het probleem van de hoofdpersoon.

Lucas heeft meerdere problemen.
Het eerste probleem is dat hij erachter wil komen wat zijn opa tijdens de oorlog heeft gedaan. In het dorp wordt over zijn opa gesproken, soms positief maar vaak negatief.
Zijn moeder doet er geheimzinnig over en wil niets vertellen. Uiteindelijk komt hij achter de waarheid. Dit door vragen te stellen aan de kapster en aan Caitlin. Caitlin vertelt hem dan alles wat ze weet en later vertelt de moeder van Caitlin ook nog wat over de opa.

Zijn ander probleem is om van zijn nieuwe vrienden af te komen. In eerste instantie vindt hij ze geweldig, maar als hij erachter komt dat ze extreemrechtse ideeën hebben
Wil hij eigenlijk niets met hen te maken hebben. Ook omdat Caitlin niet van deze ideeën houdt. Hij durft alleen niets te zeggen en doet wat de vrienden hem vragen. Zelfs tot het gooien van brandbommen. Pas op het einde van het verhaal durft hij tegen hen in te gaan en ziet hij hoe zijn vrienden werkelijk zijn.
Nog een probleem is dat hij Caitlin niet onder ogen durft te komen als ze in het ziekenhuis ligt. Uiteindelijk brengt hij haar toch een bezoek als ze thuis is.

Overige personen

Caitlin Rose Meadows
Via het verhaal komen we veel te weten van hoe Caitlin iets zegt, doet, of denkt. Zij is heel zelfverzekerd en komt altijd uit voor haar mening. Ze zegt vb tegen Lucas dat iedereen een mening heeft en als je die niet hebt je die dan moet vormen.
In het begin weet je niet wat er met Caitlin is gebeurd. Wel dat ze op een speciale manier loopt, dat ze joods is en uit New York komt. Wat er met haar gebeurd is lees je pas tijdens het verhaal. Haar karakter blijft hetzelfde. Ze verandert niet veel.
Ze heeft donkere wenkbrauwen een zuinige mond en een opvallend kleine kin. Ze is pezig en als ze beweegt kan je haar spieren en botten zien.
Zij is het niet absoluut niet eens met Benoît. Ze probeert Lucas dan ook te overtuigen niet met Benoît om te gaan.
Ze wil balletdanseres worden en oefent daarvoor ook veel. Op het einde van het verhaal mist ze een voet en zal daarom nooit danseres kunnen worden.

Moeder van Lucas
De moeder piekert veel en heeft het moeilijk met zichzelf. Ze bemoeit zich niet zoveel met Lucas maar is toch duidelijk aanwezig. Je leest hoe ze op bepaalde dingen reageert. Je leest dat ze het moeilijk heeft met het verleden van opa. Ze verbrandt ook gegevens over hem. Je leest eigenlijk weinig over haar gevoelens. Haar karakter blijft het hele verhaal hetzelfde.
Er wordt geen beschrijving van haar gegeven. Omdat ze zich schaamt voor wat er in het verleden is gebeurd probeert ze zo lang mogelijk het verleden van Lucas’ grootvader voor zich te houden. Door dit te verzwijgen is ze min of meer medeverantwoordelijk voor wat er later gebeurt.

Ruth
De moeder van Caitlin. Over haar kom je niet veel te weten. Haar uiterlijk wordt niet beschreven. Ze is joods en ze is een van de kinderen die tijdens de oorlog in het klooster zaten. Haar karakter blijft hetzelfde door het hele verhaal heen.

Soeur Béate
Zij is de enige overgebleven zuster uit het klooster. Tijdens de inval was zij niet aanwezig. Op het laatst lees je dat waarschijnlijk de opa van Lucas hiervoor gezorgd heeft. Deze was verliefd op haar.
Soeur Beate heeft geen goed woord over voor de opa en laat dit ook duidelijk merken.
In het begin vindt het ook niet fijn dat Lucas met Caitlin optrekt. Op het einde verandert dit en mag Lucas in het klooster helpen.

Alex
Hij is de vriend en vertrouweling van Benoît en doet alles wat hij zegt. Hij heeft ontzag voor Benoît. Hij haat de buitenlanders ook. Verder wordt hij niet beschreven.
Hij blijft het hele verhaal hetzelfde, heeft nooit een eigen mening en volgt de mening van Benoît.

Benoît
Hij is een leiderfiguur, praat mooi en veel en denkt gevaarlijk. Hij probeert er alles aan te doen om buitenlanders weg te krijgen samen met Alex en betrekt Lucas hier bij, dit komt dan later wel in Lucas’ nadeel als het ongeluk met Caitlin gebeurt.
Waarschijnlijk omdat hij veel ouder is, maakt hij de dienst uit. Hij laat wel de andere het werk doen. Je leest veel over hem zoals, wat zijn gevoelens, handelingen en meningen zijn.
In het begin praat hij alleen maar en probeert Lucas erbij te krijgen door hem te helpen. Als hij Lucas dan heeft geholpen wil hij een daad terug van Lucas. Hij vraagt dit niet dreigend, maar toch op een manier zodat Lucas niet durft te weigeren. Op het laatst vlucht hij weg en geeft Lucas de schuld van alles.
Als hij merkt dat Caitlin een jodin is, wil hij dan ook wraak nemen.
Hij zegt tegen de pers dat hij helemaal niet zo’n vreemdelingenhater is maar dat Lucas de aanstichter is.
Hij ziet eruit als een rijkeluiszoontje (draagt een Armani-jasje), heeft blauwe, heldere ogen ("Zo helder als het vuur van een gasbrander"). Het perfecte Arische ras volgens Hitler.

De verhouding tussen de personen en de eventuele veranderingen.

Lucas en Caitlin
Als Lucas bij het huis van zijn opa aankomt, bespioneert hij Caitlin. Vroeger mocht hij niet met haar spelen. Nu is hij nieuwsgierig naar haar. Als dan op een keer Caitlin, Lucas ontmoet krijgen ze een soort vriendschap. Lucas doet alles voor haar en Caitlin vertelt uiteindelijk het verhaal over zijn opa. Lucas raakt verliefd op haar maar heeft het zelf nog niet in de gaten. Caitlin ziet in Lucas alleen maar een fijne vriend en is meer bezig met haar dansen dan met Lucas. Of ze echt verliefd op hem is, is niet te merken.
Alleen als ze Lucas nodig heeft (voor het hout kappen) zoekt ze contact met hem op.
Lucas begint zich steeds meer te interesseren voor hoor en bespioneer haar dan ook regelmatig. Hij laat alleen nooit merken dat hij iets voor haar voelt. Lucas neemt haar wel in bescherming en redt haar uiteindelijk ook.
Caitlin neemt Lucas het in het begin van het verhaal kwalijk dat hij niet meer heeft ondernomen om achter het verleden van opa te komen. Later zegt ze tegen hem dat ze hem zo leuk vond vanwege zijn kwetsbaarheid. Jammer genoeg is ze er nu achter gekomen dat dit ook een keerzijde heeft.

Lucas en moeder
Zij hebben wel een goede verhouding met elkaar. Maar de moeder schaamt zich erg over het verleden en vertelt weinig hierover aan Lucas. Toch is Lucas heel bezorgd om haar. Hij koopt ook een pistool om haar te beschermen. Hieruit kun je toch wel opmaken dat Lucas op haar gesteld is.
De moeder zelfs is geen sterke vrouw. De verhoudingen tussen deze twee veranderen niet.

Lucas en Benoît
In het begin kijkt Lucas erg op tegen Benoît. Hij ziet in hem een fijne vriend. Als later Lucas duidelijk wordt hoe hij denkt over bepaalde dingen, wil Lucas eigenlijk van hem af.
Lucas durft geen einde te maken aan de vriendschap. Hij is of nieuwsgierig of bang. Hij durft zijn eigen mening hierover niet te geven.
Hij vertelt niemand over de vriendschap met Benoît en Alex.
Op het einde waarschuwt Lucas, Caitlin voor hem. En als Benoît hem dan verraad, dan vertelt Lucas wel zijn verhaal aan de politie, pers en Caitlin.

Lucas en soeur
In het begin van het verhaal kan Lucas geen goed bij haar doen. Zij verwijt hem het gedrag van zijn opa. Ze zegt niets tegen Lucas. Aan het einde, als Lucas hen helpt om het klooster in orde te maken voor de asielzoekers, kan ze hem wel waarderen.

De manier waarop je de personen leert kennen.

Lucas leer je kennen van buitenuit. Hij vertelt het verhaal. Er wordt niet zoveel geschreven over hoe hij denkt, meer hoe hij handelt en daaruit leer je zijn karakter kennen. Je leest wel dat hij andere ideeën heeft dan Benoît, maar je leest zijn echte eigen mening niet.
Caitlin leer je zowel van binnen- als van buitenuit. Ze wordt beschreven hoe ze eruit ziet hoe ze handelt maar ook hoe ze denkt.
Benoît leer je ook van binnen en van buitenuit kennen. Ook zijn uiterlijk wordt beschreven en je leest ook hoe hij over bijvoorbeeld de buitenlanders denkt.
De moeder van Lucas leer je eigenlijk niet echt goed kennen. Wel dat ze een zwak figuur is doordat ze niet over het verleden praat.

Waar speelt het verhaal zich af, in welke tijd en hoeveel tijd zit ertussen het begin en het eind.

Het verhaal speelt zich grotendeels af tijdens een zomervakantie in de Belgische Ardennen. In welk jaar is niet duidelijk maar het kan niet zo lang geleden zijn. Er wordt namelijk gesproken over een hele tijd na de 2e wereldoorlog.

In welke volgorde staan de gebeurtenissen. Zijn er terugblikken?

Het verhaal begint in de tegenwoordige tijd waarbij al snel terug gekeken wordt naar wat er gebeurd is.
Het grootste deel van het verhaal is een grote flashback.
In deze flashback worden de gebeurtenissen opeenvolgend beschreven. De flashback eindigt vlak voor het einde van het verhaal.

De mogelijke bedoelingen van de schrijver

Het verhaal gaat over vreemdelingenhaat. De schrijver wil laten zien hoe racisme kan ontstaan en hoeveel mensen daarmee verdriet aangedaan kan worden. Zowel vroeger als nu, in deze tijd nog.
De schrijfster zelf vertelt dat ze jongeren wil wapenen tegen het gevaar van extreem rechts. Lucas is een slachtoffer van onwetendheid.

Verhaalsoort

Vallen is een psychologische jeugdroman. Het thema is: vreemdelingenhaar, verraad, schuld en schaamte.

Titelverklaring.

Vallen is zowel figuurlijk als letterlijk te verklaren.
Figuurlijk:
Lucas Beigne valt een niveau lager: hij verlaagt zich tot het neonazisme.
Ook de opa van Lucas “valt” tijdens de oorlog tot het verraden van de joodse kinderen.
Lucas wordt in de val gelokt door Benoît. Benoît was verantwoordelijk voor het auto ongeluk en om de schuld van zich af te schuiven heeft hij Lucas weer nodig.
Letterlijk:
Er vallen slachtoffers van racisme: een jonge onschuldige Arabier wordt door Benoît in elkaar geslagen, maar ook Lucas wordt door Arabieren aangepakt
Caitlin valt in haar dans dikwijls. Ze wordt als het ware door de grond aangetrokken. Verder vallen er nog meer gewonden: Caitlin verliest haar voet. Zelfs de bomen die de tuin van grootvader en die de tuin van het klooster gescheiden houden blijven niet overeind staan.

Eigen mening

In het begin (tot ver over de helft) vond ik het een moeilijk te lezen boek. Er zat weinig spanning in en ik vond het langdradig. Je komt er bijna niet door heen.
Later als Lucas met zijn zogenaamde vrienden op pad gaat wordt het steeds spannender en leuker om te lezen. Uiteindelijk vond ik het toch wel een goed boek. Maar in het begin was het voor mij echt doorzetten.
Het zet je wel aan het denken. Over hoe mensen zo dom en naïef kunnen denken en doen. Hoe snel kom je met verkeerde mensen in contact als je niet voor je eigen mening opkomt. Mijn gedachten is, na het lezen van dit boek, denk ook aan de mensen die een andere kleur hebben of godsdienst en behandel ze het zelfde als dat jij behandelt wilt worden.

Situatie uit het boek

Het stuk waarbij de Arabische jongen door Alex in elkaar geslagen wordt (blz.166).
De jongen doet helemaal niets en wordt toch in elkaar geslagen. Lucas kijkt toe en doet helemaal niets. Dit zou een voorbeeld kunnen zijn van zinloos geweld. Het is erg dat Lucas dit toelaat. Hier kun je merken dat erg onder invloed van zijn vrienden staat en niet voor zijn mening uit durft te komen.

Gegevens over de auteur

Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Poperinge geboren. Ze studeerde Germaanse filologie. Ze heeft een aantal jaren in Minneapolis, Amerika, gewoond. Daar begon ze met het schrijven van kinderverhalen voor Amerikaanse en Belgische tijdschriften.
Nu werkt ze bij een internationale uitwisselingsorganisatie voor jongeren die een jaar in het buitenland willen studeren Ze is hertrouwd met Manu Claeys, redacteur bij uitgeverij Kritak en heeft 2 kinderen: Corneel en Martha. Anne houdt al heel haar leven een dagboek bij. Hierdoor leerde ze hoe ze moest schrijven. In haar dagboek probeerde ze ook nieuwe taalvormen uit.
Ze haar inspiratie uit kranten en tijdschriften. Haar verhalen bezitten ook steeds een boodschap.
Dikwijls schrijft ze verhalen die ze niet goed genoeg vindt. Ze laat deze verhalen dan liggen en later werkt ze ze toch uit, ook Vallen was zo'n boek. Anne heeft ook al enkele boeken geschreven voor beginnende lezers: "Niet uitlachen", "De wekker en het mes", en "Kauwgum voor de held".
Met haar boeken won Anne Provoost al verschillende prijzen. "Mijn tante is een grindewal" kreeg in 1991 de Boekenleeuw en in 1992 de Internationale Prijs. Het werd vertaald in verschillende talen. "Vallen" kreeg in 1995 de Woutertje Pieterse Prijs, de Boekenleeuw en de Gouden Uil voor de jeugd-literatuur.

Andere boeken van haar:
Mijn tante is een grindewas
Niet uitlachen
De wekker en het mes
Kaugom voor de held
De roos en het zwijn
De arkvaarders.

Recensies:

Casper Markesteijn.
"Alleen al omwille van het fragment op pagina 166-168ộ verdient Anne Provoost de Libris Woutertje Pieterse Prijs." Verder zegt hij over de stijl: zo kil, zo meedogenloos, zo harteloos. Ook vindt hij een rijkdom aan beelden, aan vergelijkingen en aan beschrijvingen in het boek:"Op elke bladzijde staan zinnen die je zou willen inlijsten, waarvan je je afvraagt hoelang Anne Provoost er over gedaan heeft om zoveel moois bij elkaar te krijgen." Het verhaal vindt hij spannend en intrigerend en over de opbouw zegt hij: "Via een grote flashback maakt Anne duidelijk hoe alles mooi in elkaar steekt." Zijn besluit: "Stilistisch is het een juweel, thematisch heeft het van alles te bieden, compositorisch is er niets mis, kortom Vallen verdient niet alleen al die prijzen, het verdient in de eerste prijs door iedereen gelezen te worden.

Lieke van Duin in Trouw.
Absoluut de belangrijkste jongerenroman die in 1994 verschenen is, zowel maatschappelijk als literair.

Carolien Zilverberg in NCR Handelsblad.
Zo complex dat kwalificaties als overtuigend, uitgekiend, geconstrueerd en huiveringwekkend, de lading maar ten dele dekken.