Boekbeschrijving
Schrijver: Twee Vrouwen
Titel: Harry Mulisch
Uitgever: de Bezige Bij
Plaats van uitgave: Amsterdam
Druk: vijftiende druk
Jaar: 1993

Verantwoording
Ik heb voor het boek Twee vrouwen van Harry Mulisch gekozen. Mijn bron was daarvoor de leeslijst. Welke boeken je mag lezen om je boekverslag over te maken. Daarin keek ik welke titels mij het meest aanspraken en welke schrijver ik al van naam kende. Ik ben laatst naar de film geweest en daar draaide een film over twee vrouwen die ervoor uitkwamen dat zij lesbisch waren. Aangezien dit boek en de film hetzelfde onderwerp hebben, leek mij dit juist interessant.

Samenvatting van de inhoud
De hoofdpersoon in het boek is Laura. Een vrouw die al een aantal jaar van haar ex-man, Alfred, gescheiden is. Zij zit al een tijd in de rats door alles wat er gebeurd is. Dan krijgt ze een telefoontje van een verpleegster van haar moeder, dat haar moeder overleden is. Ze pakt meteen haar spullen en reist af naar Nice waar haar moeder woont. Onderweg daar naartoe denkt zij terug aan hetgeen wat er hiervoor gebeurd is.


Laura was al een paar jaar vrijgezel en zat flink in de rats omdat ze maar geen leuke man kon vinden. Toen zag zij ineens een mooie vrouw op straat staan. Ze raakte aan de praat en al gauw trok Sylvia bij haar in. Ze hadden een fantastische tijd samen en alles liep op rolletjes. Behalve dan dat de ouders van Sylvia dachten dat Laura haar schoonmoeder was en dat Sylvia een relatie had met Laura’s verzonnen zoon Thomas. Laura bezocht ieder half jaar haar moeder die in Nice woonde. Een keer mocht Sylvia ook mee, maar Laura wou niet dat haar moeder het te weten kwam. Zij was namelijk nog van de oudere generatie en was totaal niet met homoseksualiteit in aanraking gekomen. Laura loog tegen haar moeder, maar haar moeder had dat al snel door toen ‘ineens’ Sylvia ook in Nice rondliep. Laura en haar moeder waren toen boos uit elkaar gegaan en hadden elkaar al een half jaar niet gesproken.

Laura en Sylvia bezochten samen vaak theaters. Alfred was daar ook altijd aanwezig, want hij bekritiseerde de theaterstukken. Sylvia maakte op een avond kennis met Alfred en kon het goed met hem vinden. Ook bezocht Sylvia het museum waar Laura in werkte. Daar uitte Sylvia hoeveel zij wel niet van Laura hield en dat dat altijd zo zou blijven. Ook vroeg Sylvia of Laura een kind van haar wou hebben.

Daarna raakte hun relatie een beetje in de slop en ze voelden zich er allebei niet lekker bij. Dus besloot Sylvia om voor drie dagen terug te gaan naar haar ouders in Petten en om donderdagavond te bellen. Laura kwam de daaropvolgende dagen nauwelijks door en hoopte alleen maar dat Sylvia snel zou bellen. Dit deed zij niet. Laura ging het huis niet meer uit, zodat voor het geval ze belde zij altijd op kon nemen. Donderdagavond belde Sylvia niet en Laura besloot, nadat ze de stad in was gegaan om vrijdag te bellen. Sylvia’s vader nam op en beweerde dat Sylvia maar één avond langs was gekomen en toen weer zei dat ze terug naar Amsterdam ging. Waar Laura en Sylvia woonde. Laura was van wanhoop geslagen en wist even niet wat ze moest doen.

’s Avonds belde Karin, de nieuwe echtgenote van Alfred, en zei dat zij zat opgescheept met twee kinderen en dat Alfred en Sylvia lekker samen in een hotel zaten. En dat ze er met elkaar vandoor waren gegaan. Laura kreeg het adres van Karin, waar Alfred en Sylvia overnachtten, en ging meteen naar het betreffende hotel toe. Daar aangekomen was ze woedend en bestormde hun kamer. Alfred bedaarde haar en zei dat ze alleen met Sylvia mocht praten als ze Sylvia niets aandeed. Sylvia wou er niet veel woorden aan vuil maken en zei dat ze met Alfred mee zou gaan en dat ze naar Londen gingen, omdat hij daar werk kon krijgen.

De daarop volgende paar weken waren moeilijk voor Laura. Ze wist niet wat ze zonder Sylvia moest doen en had haar moeder al sinds een half jaar niet gesproken. Daarom probeerde ze een brief te schrijven aan haar moeder, maar dat lukte niet zo goed.

Op een mooie zomeravond zat Laura naar buiten te kijken en zag een taxi aankomen rijden. Sylvia stapte met een brede glimlach uit en vroeg of ze de deur even open kon doen. Toen ze allebei binnen waren vertelde Sylvia waarom ze teruggekomen was. Laura had namelijk gezegd dat zij een kind wou van Sylvia. Sylvia was naar Alfred gegaan om zwanger van hem te worden en weer naar Laura toe te gaan. Dit was altijd al Sylvia haar plan geweest, maar Alfred wist daar niks vanaf. ’s Avonds belde hij ook meteen, omdat hij een briefje had gevonden van Sylvia waar alles uitgelegd stond. Alfred zei dat hij terug naar Amsterdam kwam en met Sylvia wou praten. Alles was weer goed tussen Sylvia en Laura en die avond hadden ze een superavond gehad.

De volgende dag ging Laura weer blij naar haar werk. Alfred zou die dag naar Sylvia gaan om met haar te praten. Er werd naar het museum gebeld. Het was de politie en vroeg naar Laura Tinhuizen. Er was een ongeval gebeurd en een auto kwam haar ophalen. Toen ze thuiskwam rende ze meteen naar boven. Daar lag Sylvia half op de bank en half op de grond, helemaal onder het bloed. Ze was doodgeschoten door Alfred.

Alfred zat in de gevangenis en Sylvia was er niet meer. Laura is al over de grens op de helft in Frankrijk wanneer ze zichzelf bijna van de weg rijdt. Ze is zo vermoeid omdat ze al meer dan dertig uur niet geslapen heeft. Ze kan niet meer rijden en lopen. Ze gaat op zoek naar een hotel en slaapt daar zo’n twaalf uur. Ze zit al bijna een week in dat hotel en wil maar niet weg naar haar moeder, want die is ook dood. Ze zit zo in de knoop met zichzelf dat ze niet meer weet wat ze moet doen en ziet geen andere uitweg dan zelfmoord. Ze springt uit het raam.

Auteur
Harry Mulisch werd geboren op 29 juli 1927 geboren in Haarlem. Zijn ouders scheiden na jaren van huwelijk. Zijn moeder emigreert naar Amerika en hij blijft bij zijn vader. In 1957 overlijdt zijn vader en Harry verhuisd naar Amsterdam. Harry trouwt en krijgt twee kinderen. Vanaf 1949 wijdt hij zich geheel aan de ‘schrijverij’. Er is geen speciaal verband te vinden tussen Harry zijn achtergrond of reden waarom hij dit boek heeft geschreven. Waarschijnlijk omdat dit verhaal zo in hem opkwam.


Thematiek
Het Thema van dit boek is een problematische relatie tussen twee lesbische vrouwen. En jaloezie voor wat de een wel krijgt en de ander niet.

Titel
De titel van dit boek is: Twee vrouwen. Dit boek is zo genoemd, omdat het over twee vrouwen gaat die een relatie met elkaar hebben.

Motieven
Een aantal motieven uit dit boek zijn:
Eenzaamheidsmotief, want Laura voelt zich op de momenten dat zij niemand heeft erg alleen en voelt zich dan alsof zij er niet bij hoort.
De dood speelt ook een belangrijke rol in dit boek. Met Sylvia heeft ze een hele leuke tijd en ze houdt zielsveel van haar toch gaat zij dood. Ook haar moeder waar ze veel van houdt(dat kun je zien omdat ze er zo mee zit hoe alles escaleerde in Frankrijk en dat ze heel graag een brief met uitleg en excuus wil schrijven) gaat dood. Dit heeft meer met de vergankelijkheid van het leven te maken, omdat zij alleen door ouderdom is gestorven.
Overspel speelt ook een rol in het verhaal, omdat Sylvia vreemdgaat met Alfred. Uiteindelijk wel voor een goed ‘doel’.

Seksualiteit speelt wel de belangrijkste rol in dit boek. Het verhaal gaat namelijk over twee vrouwen die dezelfde seksualiteit hebben. Ze zijn lesbisch en in alles komt dat terug. Laura probeert namelijk altijd uit te vormen hoe zij Sylvia in schilderijen terugziet of iets wat Sylvia doet.

Structuur
Er is in dit boek geen sprake van proloog noch epiloog. Je valt midden in het verhaal wanneer Laura naar Frankrijk rijdt, nadat alles wat er daarvoor gebeurd is voor haar al gebeurd is. Het verhaal eindigt niet met een open einde, maar ook niet echt met een gesloten einde. Aan het eind van het verhaal heb je nog wel vragen, want her wordt niet echt duidelijk verteld wat er allemaal gebeurd. Je kunt wel voor jezelf een antwoord verzinnen, daarom is het net meer een gesloten einde. Er is sprake van verschillende verhaallijnen. De eerste verhaallijn gaat over haar en dat zij onderweg is naar Frankrijk, omdat zij net te horen heeft gekregen dat haar moeder overleden is en lees je dat ze erg moe en vol zit van alles. Dit wordt allemaal uitgelegd in de tweede verhaallijn, want dan legt zij uit, door terug te denken aan alles wat er gebeurd is, waarom zij het niet meer ziet zitten en zelfmoord pleegt. Er zijn in het boek geen hoofdstukken met titels, maar je merkt wel wanneer je een nieuw ‘hoofdstukje’ krijgt, doordat het eerste deel van de bladzijdes weg is en kaal zijn en dan de tekst past begint.

Personages
Laura is de hoofdpersoon in dit boek. Ze werkt in een museum en is 35 jaar oud. Ze is gescheiden na een huwelijk van zeven jaar. Ze heeft een relatie met een vrouw Sylvia. Laura is over het algemeen erg bang, alleen, naïef en standvastig. In het verhaal heeft Laura een rond karakter.
Sylvia is een vlak karakter in het boek. Ze is 20 jaar oud en heeft geen baan. Ze komt er jongensachtig over. Ze heeft een opgewekt karakter. Is zeer dapper, raadselachtig, zwijgzaam en soms chagrijnig. Zij heeft relaties met jongens en meiden gehad. Ze is er slim en voorziet dingen meestal. Soms drijft ze haar zin erg door en kan ze zeer hard zijn.
Alfred is de ex-man van Laura. Hij is hertrouwd met Karin en samen met haar heeft hij twee kinderen. Zijn werk is het bekritiseren van theaterstukken. Hij is in staat om moorden te plegen en om vreemd te gaan. Dat maakt het zeer onbetrouwbaar ook is hij erg laf. Alfred is een vlak karakter in het boek.
De moeder van Laura is een dominante vrouw die voor zichzelf opkomt en haar dochter na al die jaren nog steeds lastigvalt. Ze woont in Nice waar zij haar laatste dagen slijt.

Historische tijd
Omdat er twee verhaallijnen zijn speelt het verhaal zich ook ergens anders af en op een andere tijd. De eerste verhaallijn speelt zich af op één dag aan het einde van de zomer. En het andere verhaallijn speelt zich af vanaf februari tot juli ongeveer. Het verhaal is in modernere tijd geschreven. Dit is wel van belang voor het boek. Het zou raar zijn als het verhaal ineens een paar honderden jaren eerder zou zijn geschreven. Dan zouden véél mensen héél anders hebben gereageerd op homoseksualiteit waar dit boek over gaat.

Ruimte
Het verhaal bij de ene verhaallijn speelt zich vooral af in de auto en in het hotel. Hier is de plaats wel belangrijk in het boek anders zou het verhaal een heel andere wending hebben genomen en had ze anders zelfmoord moeten plegen of een andere reden hebben waardoor ze naar het hotel moest(als ze niet zou autorijden). En bij de tweede verhaallijn speelt het verhaal zich voornamelijk af in huis bij Laura, op het werk bij Laura, in het theater en af en toe in Frankrijk en in restaurants. Hier is ook de plaats belangrijk, want anders klopt heel het verhaal niet meer.


Tijdsduur
Het verhaal wordt in iets meer dan één week verteld.

Tijdsvolgorde
Het verhaal begint wanneer Laura een telefoontje krijgt met dat haar moeder overleden is. Gaat in de auto rijden. Dan krijgt ze flashbacks. Dat ze terug gaat denken wat er allemaal gebeurd is van het begin dat ze Sylvia ontmoette tot het eind dat ze haar vermoord terugvond thuis. En daar tussendoor komen dan weer flashforwards die vertellen waar ze is in de auto en wat ze gaat doen, omdat ze zo vermoeit is.

Perspectief
Het verhaal wordt verteld in de ik-perspectief. Dat kun je zien aan dit citaat:
Ik zweeg.
‘En als je nu een kind had gekregen,’ zei zij, ‘had je daar dan van gehouden?’
‘Ja,’ zei ik. ‘Want op het moment dat het geboren was, had ik niets meer met mijn moeder te maken gehad. Je hebt gelijk, ik houd niet van kinderen, maar van dat speciale kind had ik gehouden-niet als dochter, maar als moeder.’

Spanningsgrafiek
-

Evaluatie
Harry Mulisch: Twee Vrouwen
Uitgegeven door De Bezige Bij in 1993; 157 pagina’s;

Het verhaal gaat over Laura en Sylvia die een problematische lesbische relatie hebben. Het boek is zeer vlot verteld en met een zeer modern onderwerp, dat de meeste mensen onder ons wel zal aanspreken. De filosofische en symbolieken uitspraken waren slecht te volgen naar mijn mening. Vooral wanneer de hoofdpersoon allerlei filosofische uitspraken gaat doen over schilderijen die ze vergelijkt met haar vriendin. Dit was gelukkig niet heel het boek door. In het boek straalt de hoofdpersoon een soort ‘zielig’ persoon uit dat zonder haar vrienden, ouders en vriendin helemaal niks is. Ze straalt veel onzekerheid uit en iedereen is onzeker daarom kon ik mij goed inleven in haar situatie. Sylvia daarin tegen begreep ik helemaal niets van. Dat als jij een vriendin hebt waar je van houdt en dat je dat toch met een man naar bed gaat waar jij niks voor voelt alleen om een kind te krijgen. De twee verhaallijnen in het boek vond ik ook zeer lastig af en toe. Je moest heel de tijd switchen en had niet goed door of het verhaal nou nog terug in haar gedachten was of waar ze werkelijk was op dat moment. Over homoseksualiteit hangen veel taboe’s en Mulisch heeft met dit boek geprobeerd mensen minder heftig te laten reageren over dit soort onderwerpen. Dat is hem goed afgegaan, want ik sta nu meer open voor homoseksualiteit. Het is toch een onderwerp waar mensen mee moeten leren leven, want in deze tijd is vrouw en vrouw hetzelfde als man en vrouw.


Bronnenlijst
http://www.verdec.com/hulpje/boekvers/twee.htm
http://www.scholieren.com/boekverslagen/8743
Harry Mulisch, Twee Vrouwen, Amsterdam 1993