Verwachtingen en eerste reactie
Ik had eigenlijk geen bijzondere reden om dit boek te lezen. Ik verveelde me en dacht toen: kom, laat ik eens een boek lezen. Dus ik ging naar mijn boekenplank om te kijken wat ik nog had. Twee Vrouwen stond daar ook tussen. Hij viel me meteen op, omdat hij zo dun is. Ik weet wel, dat het boek officieel ten minste 150 bladzijden moet tellen, maar het is uiteindelijk literatuur, dus ik vond dat dit een uitzondering was. Daarna ging ik de achterflap van het boek lezen, en het sprak me meteen aan. Toen bedacht ik ook dat mijn broer al eens had gezegd dat dit boek “nog best te doen” was. Hij houdt niet zo van lezen, dus dat is een compliment. Bovendien zag ik dat het van Harry Mulisch was, en aangezien dat een graag en veel gelezen auteur schijnt te zijn, besloot ik te gaan lezen. Ik verwachtte een boek over twee lesbiennes, met een nogal stormachtige relatie. Het leek me wel mooi. Een boek over de liefde, en dan ook nog literatuur: het kan niet beter. Eindelijk een boek dat niet zo diepzinnig is. Mijn verwachtingen zijn uitgekomen. Het boek bleek makkelijk te lezen. En niet al te diepzinnig. Toch zette het je wel aan het denken, over wat liefde teweeg kan brengen. Samenvatting en analyse
1: Samenvatting

Op een dag pikt museumconservatrice Laura Tinhuizen een meisje van de straat op, omdat die een enorme aantrekkingskracht op haar uitoefent. Het meisje, Sylvia Nithart, komt diezelfde dag nog bij Laura inwonen. De vrouwen gaan ook gelijk al met elkaar naar bed. Algauw draait alles in Laura’s leven om Sylvia. Maar ze is bang om haar kwijt te raken. Als Sylvia zich op een avond laat verleiden door Laura’s ex-man Alfred Boeken, verandert er veel. Later ontdekt Laura dat Sylvia met Alfred vreemd gaat. Alsof alles nog niet erg genoeg is, gaat Laura’s moeder dood. Aan het einde van het verhaal wordt duidelijk waarom Sylvia is vreemdgegaan: omdat Laura een kind van Sylvia wilde, en Laura zelf geen kinderen kon krijgen. Sylvia komt weer terug bij Laura. Maar dan wordt Sylvia doodgeschoten, en wel door haar ex-minnaar, Alfred. 2: Titelverklaring
De titel Twee Vrouwen slaat natuurlijk op de twee vrouwelijke hoofdpersonages, Laura en Sylvia, en de relatie tussen deze twee vrouwen. 3: Motto
Het motto van het boek is: “… weer doorsidderde mijn hart
Eros, zoals de wind op de bergen in eiken valt.” Dit is een gedeelte van citaat van Sappho. Ik vind dit een moeilijk motto om te omschrijven. Het zegt mij eigenlijk ook niet zoveel. 4: Personages
Laura Tinhuizen. Dit is de hoofdpersoon in het verhaal, en ook de ik-figuur. Ze is zo’n 35 jaar oud en ze werkt in een museum. Ze is best intelligent. Ze is nooit eerder verliefd geweest op een vrouw. Ze is zelfs getrouwd geweest. Het verbaast haar ook dat ze verliefd wordt op zo’n jong meisje als Sylvia. Meestal neemt ze geen overhaaste beslissingen, toch neemt ze zomaar iemand in huis. Laura is een verstandige vrouw, ze denkt eerst na voordat ze iets zegt. Ze is erg zwijgzaam. Nadat ze Sylvia heeft leren kennen, worden haar emoties duidelijker. Ze is heel vrolijk en opgewonden sinds ze Sylvia kent. Maar als Sylvia ineens weg gaat, is ze wanhopig. “Ik voelde mij als een vlieg, die midden in zijn vlucht door iemand met een opgevouwen krant in een hoek was geslagen.” “Er groeide een steen in mijn lichaam, een grote kei, zoals die in Holland niet voorkomen en die sommige mensen in de achterbak van hun auto uit het buitenland meenemen om in hun tuin te leggen.” En als Sylvia én Laura’s moeder aan het einde van het boek doodgaan, weet ze helemaal niet meer wat ze moet doen. “Ik heb niets meer te melden. (..) In de kamer achter mij scharrelt de oude dame, tegenover mij staat het pausenpaleis; loodrecht onder mijn raam gaapt het gat als een wachtend graf. Ik kan eerder beneden zijn dan de echo van mijn schreeuw terug is van het paleis.” Sylvia Nithart. Ook Sylvia is een belangrijk personage. Ze heeft een beetje een grillig karakter, maar diep in haar hart is ze eigenlijk heel aardig. Dat merk je doordat ze opeens weg blijkt te zijn bij Laura, zonder het te zeggen, maar later blijkt ze het voor Laura zélf te hebben gedaan. Ook Sylvia zegt weinig. “Zwijgen. ‘Denk er om,’ zei ik, misschien tien minuten nadat ik haar had aangesproken, ‘ik ben niet iemand die veel spreekt.’ ‘Ik ook niet,’ zei zij.” Sylvia liegt veel. Ze liegt tegen haar ouders, want die mogen niet weten dat ze een relatie heeft met Laura. Ze liegt tegen Laura, ze zegt dat ze naar haar ouders gaat, maar in plaats daarvan gaat ze naar Alfred. Ten slotte liegt ze tegen Alfred, ze doet net alsof ze van hem houdt, maar ze gebruikt hem alleen maar. Deze leugen is haar dood geworden. Alfred Boeken. De ex-man van Laura. Ze zijn gescheiden omdat Alfred graag kinderen wilde, maar die niet kon krijgen bij Laura. Hij hertrouwde met Karin, waarbij hij twee kinderen heeft. Hij heeft een buitenechtelijke relatie met Sylvia. Hij laat zijn vrouw en kinderen hulpeloos achter. Dit getuigt van diepe onaardigheid, ik vind Alfred een gemene man. Om het allemaal nog erger te maken, schiet hij ook nog eens Sylvia dood, omdat hij jaloers is op haar relatie met Laura. De ouders van Sylvia
De ouders van Sylvia zijn erg ouderwets wat betreft homoseksuele relaties. Daarom mogen ze niks weten over Laura. Sylvia liegt ze hierover voor, ze zegt dat Laura haar hospita is en dat ze verloofd is met ene Thomas. Haar ouders zijn zo naïef dat ze dat geloven. Verder wordt er niks over hun karakters verteld. 5: Thema en motieven
Het thema is volgens mij liefde, maar omdat dat wel erg ruim is, maak ik er ‘liefde tussen twee vrouwen’ van. De motieven zijn denk ik ‘bedriegen’, en ‘dood’. Bedriegen, omdat Sylvia veel mensen bedriegt. Eerst haar ouders over het feit dat ze iets heeft met Laura. Daarna bedriegt ze Laura door een relatie te beginnen met Alfred, en tenslotte Alfred, die ze verlaat om weer verder te gaan met Laura. Een ander motief is volgens mij de dood, omdat die steeds terug lijkt te komen in Laura’s leven. Haar moeder gaat dood, en daarna haar grote liefde Sylvia. Dan wil ze zelf ook dood. 6: Tijd en ruimte
Het verhaal is voor het grootste deel een flashback. Maar op zich merk je daar niet zo heel veel van, ook omdat er niet zoveel tijd tussen de twee tijdlagen zit. En de tijdlagen afzonderlijk worden chronologisch verteld. Het boek speelt zich voor het grootste gedeelte af in het huis van Laura. Er wordt niks bijzonders gedaan met de ruimte. Het wordt niet bijzonder uitvoerig beschreven, de nadruk ligt duidelijk op de personages. 7: Perspectief en verteller
Het verhaal is geschreven in een ik-perspectief. De ik-figuur is Laura, zij is ook de verteller van het verhaal. Daardoor ken je alleen haar gevoelens, en niet die van bijvoorbeeld Sylvia. Daardoor blijft zij redelijk vaag. 8: Taal en stijl

Het taalgebruik is makkelijk. Er worden geen moeilijke woorden gebruikt en de zinnen zijn kort. Daardoor is het boek makkelijk leesbaar. Het verhaal bevat veel dialogen, en er wordt veel over de gevoelens en gedachten van Laura geschreven. Verwerkingsopdracht
De auteur, minibiografie
Harry Kurt Victor Mulisch werd op 29 juli 1927 geboren in Haarlem. Hij was de enige zoon van een niet-Nederlands gezin. Zijn vader Karl Mulisch was in 1892 geboren in Gablonz in de toenmalige dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije. Na de Eerste Wereldoorlog emigreerde hij naar Nederland. Zijn moeder, Alice Schwarz, is van joodse afkomst. Door de gebeurtenissen in de Eerste Wereldoorlog is ze met haar familie vanuit België in Nederland komen wonen. Als zijn ouders na een huwelijk uit elkaar gaan, gaat Mulisch bij zijn vader wonen. Zijn moeder verhuist naar Amsterdam. Hij wordt opgevoed door zijn vader en de uit Polen afkomstige huishoudster Frida Falk. Hij wordt Duitstalig opgevoed. Harry gaat van 1933 tot 1939 naar de lagere school, en daarna van 1940 tot 1944 naar een lyceum. In 1947 debuteerde hij met een kort verhaal in het Elseviers Weekblad. Vanaf 1947 stort hij zich fulltime op het schrijven. Hier een beknopte bibliografie: 1947 Ik, Bubanik (novelle, pas in 1994 gedrukt) 1952 Tussen hamer en aambeeld (novelle) 1952 Archibald Strohalm (roman) 1953 Chantage op het leven (bundel met twee novellen) 1954 De diamant: Een voorbeeldige geschiedenis (roman) 1956 Het zwarte licht (kleine roman) 1957 De versierde mens (novellenbundel) 1958 Manifesten (aforismenbundel) 1959 Het stenen bruidsbed (roman) 1961 Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf, tijdens de Jongste Dag (parodie) 1962 De zaak 40/61. Een reportage. (reportage) 1966 Bericht aan de rattenkoning (roman) 1967 Wenken voor de Jongste Dag (verzamelbundel) 1968 Het woord bij de daad: Getuigenis van de revolutie op Cuba. (reportage) 1970 De verteller (roman) 1971 De verteller verteld (roman) 1972 De toekomst van gisteren: Protocol van de schrijverij (verslag) 1973 Woorden, woorden, woorden (typografisch spel) 1973 Het seksuele bolwerk (essay) 1974 De vogels: Drie balladen (gedichten) 1975 Mijn getijdenboek (geïllustreerde autobiografie) 1975 Twee vrouwen (roman) 1976 De grens (novelle) 1977 De taal is een ei (gedichten) 1978 Wat poëzie is: Een leerdicht (gedichten) 1979 Paniek der onschuld (verzamelbundel) 1980 De compositie van de wereld (essays) 1982 De aanslag (roman) 1983 Egyptisch (gedichten) 1985 Hoogste tijd (roman) 1987 De pupil (novelle) 1988 De elementen (roman) 1989 Het beeld en de klok (novelle) 1989 Voorval: Variatie op een thema (verhalen) 1990 De zuilen van Hercules (essays) 1992 De ontdekking van de hemel (roman) 1995 Bij gelegenheid (opstellen) 1996 De Oer-aanslag (fascimile-uitgave van het manuscript) 1997 Zielespiegel. Bij wijze van catalogus (catalogus) 1998 Het zevende land (essays) 1998 De Procedure (roman) 2000 Het theater, de brief en de waarheid (Boekenweekgeschenk) Eindoordeel en evaluatie
Eindoordeel
Ik vond ‘Twee Vrouwen’ een mooi boek. Vooral omdat de personen me aanspraken. Het waren absoluut geen typetjes. Bijvoorbeeld de hoofdpersoon Laura. Zij valt op vrouwen, maar ze ziet er niet uit als een prototype ‘pot’. Ze heeft bijvoorbeeld erg lang haar, en niet, zoals vaak wordt gesuggereerd, heel kort. Ik kon me heel erg in Laura inleven, want haar emoties waren goed beschreven. Vooral het stuk dat ze enorm wanhopig was omdat Sylvia weg was, greep me erg aan. Je kon haar gevoelens echt bijna voelen. Kortom, ik vind ‘Twee Vrouwen’ erg mooi, en ik kan het absoluut aanraden! Evaluatie
Ik vond het maken van dit boekverslag, zoals gewoonlijk, niet erg boeiend. Het was nu wel anders dan de andere keren, door het schema in het basisboek van ‘Metropool’. We moesten nu ook een verwerkingsopdracht maken. Maar aangezien ik altijd al een stuk schrijf over de schrijver, was dat ook niet anders dan anders. Maar het is nou ook weer niet zo ontzettend veel werk, dus alles bij elkaar viel het nog best mee.