Titel
Twee vrouwen
Iets over de schrijver
Harry Mulisch is geboren op 29 Juli 1927 in Haarlem. Zijn Joodse moeder en zijn vader zijn gescheiden in 1936. Zijn vader was een collaborateur tijdens De Tweede Wereldoorlog. Hierdoor kon hij ook zijn Joodse ex-vrouw en zijn halfjoodse zoon, Harry, uit de handen van de Duitsers houden. Harry had dus een moeilijke jeugd.
Filosofie en de verhoudingen tussen mensen zijn twee dingen die in zijn boeken centraal staan. Enkele bekende boeken van hem zijn: '
De aanslag', '
Het stenen bruidsbed' en '
Twee vrouwen'.
Titelverklaring
Het verhaal gaat over twee vrouwen, de oudere, intellectuele Laura en de jongere kapster Sylvia, die een liefdesverhouding hebben. Laura staat centraal. Hun maatschappelijk niveau is zeer verschillend.
Samenvatting
Laura ontmoet de veel jongere Sylvia en begint met haar een verhouding. Laura's huwelijk met Alfred is destijds mede stukgelopen omdat ze geen kinderen kon krijgen. Sylvia gaat, zonder dat Laura het weet, een verhouding aan met die Alfred, uitsluitend om zwanger te worden voor Laura. Daarna keert ze bij Laura terug. Laura is dolblij, maar Alfred voelt zich gebruikt en vermoord Sylvia na een woordenwisseling.
Motto
'...weer doorsidderde mijn hart
Eros, zoals de wind op de bergen in eiken valt.'
Sappho.
Eros is de Griekse god van de liefde. Eros doorsiddert haar hart Een eik is een sterke boom, de wind op een berg is zeer plotseling.
'...weer werd mijn hart getroffen
door een sterke, plotselinge liefde.'
Sappho is een oud Griekse dichteres die leefde op het eiland Lésbos. De hartstochtelijke toon van haar gedichten tot de jonge meisjes, die samen met haar in een leefgemeenschap op een religieuze basis leefden, gaf aanleiding tot het woord lesbisch.
Psychologische laag
Laura heeft altijd graag een kind gewild, omdat dat haar pas los kan maken van haar moeder. (Blz. 51) Uit haar relatie met Alfred zijn geen kinderen gekomen. Sylvia probeerde Laura te helpen door met Alfred naar bed te gaan en hem een kind te laten verwekken bij haar.
Aan het eind van het verhaal overweegt ze zelfmoord te plegen.
Thematische laag
In het boek is er sprake van een toneelstuk, gebaseerd op de mythe van Orpheus en Eurydike.(bladzijde 57-59) Dit verhaal gaat over twee geliefden. De vrouw, Eurydike wordt gebeten en ze gaat daaraan dood. De man, Orpheus, mag haar met toestemming van de goden ophalen in de onderwereld, alleen de vrouw mag zelf beslissen of ze mee gaat en hij mag bij zijn weg terug niet naar haar kijken. Dit doet hij toch, omdat hij haar niet vertrouwt en dus moet zijn vrouw in het dodenrijk blijven. In het boek hebben ze het verhaal wel veranderd: in plaats van een man en een vrouw zijn het twee mannen en er zijn noch enkele bizarre veranderingen.
Dit verhaal slaat op de relatie tussen Laura en Sylvia, want Laura moet Sylvia vertrouwenloslaten om haar weer terug te krijgen.
Tijd
Er zijn drie tijdlagen:
- Het heden, Laura is op weg naar de begrafenis van haar moeder in Nice.
- De tijd dat ze die relatie met Sylvia had.
- Het verleden van voor de relatie met Sylvia (jeugdherinneringen)
Leeservaring
Het onderwerp van dit boek is eigenlijk de (lesbische) relatie tussen Laura en Sylvia. Het lesbische aan hun relatie is niet zo heel erg belangrijk. Toch ontstaan hierdoor soms vreemde, aparte situaties: Sylvia zorgt via een erg omslachtige manier ervoor dat haar ouders denken dat ze iets met de (denkbeeldige) zoon van Laura heeft, omdat een lesbische verhouding natuurlijk niet hoort in de samenleving. (Blz. 25-26 en 33-37)
Ook de gekke gebeurtenis dat Sylvia met Alfred naar bed gaat om voor Laura een kind te verwekken, omdat Laura zo graag kinderen wil hebben. (Blz. 108 en verder) Ik kan me niet voorstellen dat je zoiets zou doen om een ander een plezier te doen, maar tegelijkertijd wel het leven van die Alfred op z'n kop te zetten door hem te bedriegen. Zo'n situatie zou je in een heterogene relatie eigenlijk nooit zien gebeuren.
Het onderwerp vind ik op zich niet zo vreemd, omdat het lesbische aan hun relatie niet zo sterk benadrukt wordt. Een homoseksuele verhouding begrijp ik niet goed genoeg, omdat ik niet goed kan begrijpen wat iemand aanspreekt aan zo'n relatie. Ik zie ze dan ook gewoon als twee mensen, die een relatie hebben. Dat is voor mij een onderwerp dat in mijn belevingswereld ligt.
De gebeurtenissen zijn soms herkenbaar uit andere relaties, maar over het algemeen zijn het toch vreemde voorvallen. Neem nou het feit dat Sylvia naar bed gaat met Alfred alleen omdat ze Laura een kind wil schenken. Hoe aardig het ook lijkt, het blijft een vreemd idee. Het verhaal vond ik niet zo geweldig dat het me echt aansprak en boeide, maar ik vond het geen vervelend te lezen verhaal: ik bleef steeds doorlezen, ook al gebeurde er weinig.
Het eind van het verhaal is best logisch gezien hetgeen wat is voorgevallen, maar toch had ik een 'happy end' verwacht, omdat Laura nu eindelijk 'haar' kind zou krijgen. Tevens verwachtte ik niet zo'n drastisch einde want het hele verhaal speelt zich in een, voor mijn gevoel, vrij rustige, vriendelijke sfeer af en zo'n eind vind ik dan een beetje afsteken ten opzichte van de rest van het verhaal.
Het verhaal bestaat uit vele herinneringen van de tijd met Sylvia die in chronologische volgorde staan beschreven. Dit maakt het makkelijker om het verhaal te begrijpen. Het is dan niet zo chaotisch, maar overzichtelijk. Wat ik wel vreemd vind is dat Harry Mulisch soms van de ene herinnering naar de ander gaat zonder dat je er een verband tussen kan vinden en zonder dat je enig idee hebt van de tijd die ondertussen is verstreken. (Overgang van Blz. 37 naar 38) Waarschijnlijk is dat gedaan om zo de indruk te geven dat het losse herinneringen zijn die op dat moment verteld worden door Laura.
De personages gingen in dit verhaal niet zo erg voor me leven omdat ze dingen doen die ik niet echt begrijp: een lesbische relatie aangaan en een kind laten verwekken door een 'vreemde' om iemand anders een plezier te doen. Doordat de Laura en Sylvia dingen doen die ik niet zou doen, bekeek ik alles vrij nuchter. Toch kan ik me wel voorstellen hoe Alfred zich voelt nadat hij gebruikt is door Sylvia. Alfred is dan ook echt de enige die ik een beetje kan begrijpen, hoewel ik denk dat ik in zijn situatie Sylvia niet zoiets zou hebben aangedaan ook al is het wel enigszins begrijpelijk.
Ik had totaal geen moeite met het taalgebruik van Harry Mulisch. Het is geschreven op een niveau dat ik normaal gesproken ook gebruik. Wel is het niet zo beeldend geschreven, waardoor ik de gebeurtenissen dus juist vrij nuchter en oppervlakkig zag. Het boek leefde niet erg voor me, waardoor ik niet zo in het verhaal betrokken was als bij andere boeken.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden