Twee koffers vol
Auteur: Carl Friedman


1. Beschrijvingsopdracht
Motivatie
Dit boek heb ik gekozen omdat er geen ander boek in de bieb meer was, waar wan ik wist dat hij op het lijstje stond. Dit boek was ook nog eens een grootletter boek en dat gaf voor mij de door slag om hem te proberen. En grote letters is voor een dyslecticus er handig!

Persoonlijke reactie
De manier waarop het geschreven is vond ik verschrikkelijk. Dat vond ik jammer want daar door raakte ik snel afgeleid en las ik een heel stuk zonder dat ik wist wat ik eigenlijk geschreven had. De opbouw van het boek was normaal, maar de zin structuur niet. Dat komt deels ook omdat het een uitboek is en omdat er veel moeilijke oude en joodse worden in zitten. Maar het verhaal van het boek vond ik na drie kwart van het boek gelezen te hebben wel mooi.

Samenvatting
De tijd van wanneer het boek zich afspeelt is vlak na W.O. 2. Het boek gaat over een joods meisje dat filosofie studeert en in Antwerpen woont. Haar ouders hebben allebei de oorlog meegemaakt. Het meisje (Chaja) verteelt het verhaal in de ikvorm en gaat opzoek naar een baantje als de geldnood toeslaat. Ze komt bij de familie Kalman terecht, een streng orthodox joods gezin. Meneer Kalman wantrouwt Chaja al van het moment dat ze over de drempel stapt. Desondanks verpand Chaje haar hart aan een het jongste, nog niet zindelijke, zoontje. Het kleutertje genaamd Simcha, is een echt buitenbeentje in de familie. Ze wandelt elke dag met hem door het park waar ze samen de eentjes gaan voeren. Simcha heeft namelijk een echt voor liefde voor eendjes en hij loopt de halve dag te kwaken. Als Chaja ruzie krijgt met de conciërge, lijkt het mevrouw Kalman beter dat ze een weekje niet komt en dat na die tijd de woede wel weer is gezakt. Er gebeurt alleen iets heel verschrikkelijks. Simcha verdrinkt. Als zij de familie Kalman wil gaan condoleren, krijgt zij de volle laag van mr. Kalman. Hij beweert dat het haar schuld is dat zijn zoon is verdronken omdat ze elke dag met het de eendjes ging voeren bij de vijver in het stadspark (dat is de plek waar Simcha is verdroken). Chaja wordt gek van deze beschuldiging. Ze besluit uiteindelijk van studie richting te veranderen en gaan Natuurkunde studeren i.p.v. filosofie.

De titel heeft weinig met het boek te maken, maar te gelijk weer heel veel. Het boek gaat namelijk over jezelf leren te kennen. En de vader van Chaja heeft vroeger toen hij ondergedoken zat koffers begraven met zij spullen er in. Door die terug te vinden probeert hij zich zelf weer terug te vinden. Hij zelf die hij voor de oorlog was. Chaja probeert zich zelf en de rest van de wereld te begrijpen. Dat doet ze door veel geleerde boeken te lezen van o.a. Einstein. Maar ook door bijv. de Tora (de joodse bijbel) te lezen.
Haar vader vind de koffer niet en zij zal nooit de hele mensheid begrijpen. Net zo min zal ze weten of er echt een God is.

2. Verdieping
Volgorde van de Gebeurtenissen
De Fabel en Sujet wordt in dit boek in een logisch-chronologische volgorde vertelt. D.w.z. dat het boek op een bepaald tijd stip begint (het moment waar op Chaja gaat studeren) en dat in volgorde van de (normale-)tijdlijn alle gebeurtenissen die gebeuren worden beschreven. De ene gebeurtenis komt dus logische voort uit de vorige en je leest na elkaar wat er na elkaar is gebeurd, zoals in de werkelijkheid.
Alleen als je het eerste en het laatste hoofdstuk goed leest, kom je te weten dat Chaja dit verhaal verteld. Ze heeft alles al meegemaakt en kijkt er op terug.

Geleding
Dit boek is in hoofdstukken verdeelt, zonder dat er ‘hoofdstuk’ of wat anders boven staat. Er zijn dat drie regels wit gelaten voor dat de tekst begint, zodat je kan zien dat het een nieuw hoofdstuk is. Er zitten weinig echte witregels in het boek. Maar wat wel veel is gedaan, is dat er en halve witregel is. De nieuwe zin staan onder de vorige. Zo wordt een kleine vooruitsprong in de tijd aangegeven. Maar dat is meestal niet meer dan een paar minuten.
De hoofdstukken geven meer kracht aan het verhaal doordat je weet dat er een nieuwe gebeurtenis plaats gaat vinden of dat je een paar dag verder in de tijd bent. Meestal komt er in een nieuw hoofdstuk eerst een aantal samenvattende regels die de historie of de toekomst vertellen of verduidelijken.


Fragmentarisch of aaneengesloten?
Het verhaal is aaneengesloten. Daardoor krijg je meer het gevoel dat je er midden in zit. Je hoeft zo ook niet elke keer te wennen aan een nieuwe verhaallijn of ander perspectief waar in het verhaal vertelt wordt.

Samenhang en verhaallijnen
Doordat dit boek maar 1 verhaallijn heeft, kan ik weinig vertellen over de samenhang. Of over de ondergeschikte of gelijkwaardige verhaal lijnen.

Invloed van structuur op spanningsopbouw
Ik vond het boek niet spannend. Daardoor kon ik ook niet echt de kunstgrepen vinden die de schrijver op het boek toe heeft gepast. Ik snap ook eerlijk gezegd niet wat dit boek op de tips-voor-je-boekenlijst lijst doet. Behalve een paar terug verwijzingen en een enkel minuscuul tijdsverdichtinkje kwam ik helemaal niets tegen. Het boek ging aan een ruk door. Door er flink wat menselijke emoties door heen te mengen werd het boek niet al te saai om te lezen, maar qua structuur stelde het boek niets voor. Dan heb ik liever een boek zo als “de Grot” van Tim Krabbé. Daar wordt alles tenminste niet in een ruk alles vertelt maar zitten er ook nog verschillende verhaallijnen in. En dat maakt een boek lekker spannend.

Tijdmanipulaties en het effect ervan
In dit boek zit maar een soort tijdmanipulatie; terugverwijzingen. Het boek staat er vol mee. Die terug verwijzingen gaan voor al over de tijd uit de oorlog en over de jeugd van mr. Appelschift. Het effect van deze terugverwijzingen is dat je de hoofdgedachte van het boek beter leert kennen. De hoofdgedachte is “mensen zijn zo als ze zijn”. De terugverwijzingen gaan ook veel over het verleden van het Joodse geloof. Ze gaan dan voornamelijk over dat hoe de joden van nu zijn zo als ze zijn. Dat heeft ook weer te maken met de hoofdgedachte, want mensen gedragen zich (deels) door wat er in het verleden is gebeurd.
Een mooi voorbeeld van een terugverwijzing is dat het stukje van de moeder van Chaja. Ze legt daar in uit waarom vader die koffer zo graag terug wil vinden. Ze vertelt dat het hem onbewust niet om die koffer gaat maar om de herinneringen die er in zitten. Dan vertelt ze voor het eerst van haar leven wat over de oorlog die ze heeft mee gemaakt. Het is geen lang stukje (5 regels of zo) maar het is een mooie omdat hij niet zo opvalt en toch heel belangrijk is voor het boek.


Historische tijd
Het boek speelt zich na iets meer dan twintig jaar na de tweede wereldoorlog af. Dat weet je omdat het meisje Chaja zegt dat ze 20 jaar is en zij heeft de oorlog niet mee gemaakt. Je kan ook goed merken dat de oorlog nog lang niet door iedereen al aan de kant is gezet. Maar dat de jeugd het al veel minder zwaar heeft. Want Chaja loopt bijvoorbeeld al in een broek rond. Iets wat pas heel recent is, want bij de familie Kalman moet ze een schort voor als ze daar binnen in hun huis is.

Verteltijd en vertelde tijd
De verteltijd van dit boek is 158 bladzijdes. En de vertelde tijd is iets langen dan een jaar. De vertelde tijd weet je zo precies omdat Chaja begint te vertellen op het moment dat ze begint met haar studie filosofie. Omdat ze vindt dan filosofen afgezonderd moeten zijn, huurt ze aan de andere kant van de stad een zoldertje. En het boek eindigt er meer dat ze met haar nieuwe studie en in een nieuwe studiejaar begint. Ze loopt het, voor haar nieuwe, college gebouw in.
Het vertel tempo van het boek is dus niet erg hoog. Er komen in verhouding veel tijd samen vatting in voor, maar die vatten meestal niet meer dat 3 tot 5 dagen samen. Het boek slaat eigenlijk nooit tijd over. De samenvattingen kom je meestal tegen in het begin van een nieuw hoofdstuk. Ook zitten er heel veel vertragingen in. Ze beschrijft meestal alles wat ze zit en doet. Daardoor kom je veel te weten, maar wordt het ook erg snel saai.


3. Evaluatie
Het onderwerp (Antisemitisme) van het boek is wel duidelijk en ik vind het wel een interessant onderwerp omdat ik ook er vaak over vooroordelen nadenk. Het onderwerp valt wel buiten mijn belevingswereld omdat ik geen joodse meisjes ken, omdat ik niet in Antwerpen woon en omdat het nu zoveel jaar later is dan in het boek.
Aan het begin van het boek vond ik de gebeurtenissen heel saai. Er gebeurde weinig en het werd allemaal heel uitvoerig beschreven. Het belangrijkste gebeurtenis van het boek is dat Simcha dood gaat en dat Chaja daarna verder gaat met haar leven. Zelfs beter dan voor die tijd. De gebeurtenissen vond ik dus erg saai en ik had min of meer wel verwacht dat er wat met Simcha zal gebeuren. Ik vond het echter wel verrassend dat de conciërge toch wel aardig is en dat hij voor al die bozigheid zij excuses maakte.
De personages in het boek vond ik in het begin wat vreemd; Chaja die bijna nooit opbezoek gaat bij haar ouders, de super strenge mr. Kalman die weer getrouwd is met de aardige maar zwijgzame mvr. Kalman, de knorrige en verbitterde conciërge enz. enz... Maar de personage van mr. Appelschift vond ik heel mooi. Het heeft heel veel levens ervaring en weet waar hij het over heeft. Maar later wende ik er wel aan en vond ik ze eigenlijk heel normaal. Meneer Appelschift vind ik dus een sympathiek persoon en de conciërge is dat achter af ook wel. Mvr. Kalman vind ik een lieve en ook sympathieke vrouw. Allen mr. Kalman en de moeder van Chaja vond ik verschrikkelijk.

De bouw van het boek is heel simpel. Dat vond ik jammer want het was ook daardoor heel saai. In het begin had ik moeite om in het boek te komen omdat ik moeilijk vond om mijn aandacht er bij te houden. Maar na een tijdje ging dat wel beter. Wat ik ook jammer vind is dat het maar een verhaal lijn is. Dat maakt het boek ook veel minder spannend en veel simpeler. Dat er veel herinneringen in zitten vind ik niet erg. Ik vind het juist leuk om te weten wat andere mensen denken (ook al is het in een boek).
Het taalgebruik van het boek vond ik moeilijk. Want er staan veel oud Nederlandse worden in en ook heel veel joodse woorden. Wat dom was van mij is dat ik pas halverwege er achter kwam dat er een woorden lijstje achter in het boek zat. Dat de gedachte uitvoerig worden geschreven vind ik dus niet erg. Maar ik vind het wel jammer dat de schrijver ze niet wat boeiender en wat met kortere zinnen ze had kunnen formuleren. Ook werden er veel Duitse spreekwoorden gebruikt.

Het verhaal van het boek vond ik dus wel leuk. Alleen de manier waarop het geschreven is vind ik erg saai.