Twee koffers vol Carl Friedman Zakelijke gegevens: Titel: Twee koffers vol
Schrijver: Carl Friedman
Uitgever: G.A. van Oorschot, 1993 Amsterdam
Druk: Tweede druk mei 1993 (eerste druk april 1993) Aantal bladzijden: 168 bladzijden
Aantal hoofdstukken: 22 hoofdstukken Genre Dit verhaal is een novelle omdat het een plaats van handeling heeft, geen uitvoerige karakterbeschrijving en zo weinig mogelijk verhaalfiguren. Eerste reactie: Keuze Ik heb dit boek gekozen omdat het me wel een leuk boek leek over een Joods meisje die over haar belevenissen van nu en in het verleden vertelt. Ook heb ik dit boek gekozen op aanraden van een oud klasgenoot, hij zei dat het een goed boek was. Ook het onderwerp, De 2e Wereldoorlog, interesseert me enorm. Mijn verwachtingen van dit boek zijn dus wel positief, ik denk dat het een leuk, interessant en origineel boek is
Inhoud Mijn verwachtingen zijn uitgekomen want het was zeker geen saai boek, omdat er erg veel dingen in gebeuren. Er komt bijvoorbeeld veel liefde maar ook veel leed in voor en deze afwisseling vind ik leuk. Ook was het boek erg origineel omdat het Jodendom centraal staat en daarbij de vooroordelen beschreven worden, de liefde en het leed van een Jood. Verdieping Samenvatting Chaja woont en studeert in Antwerpen. Ze woont in een Joodse wijk en studeert filosofie. Ze is van Joodse afkomst maar leeft niet echt als een Jood zou moeten leven. Omdat de studie zo duur is werkt ze veel. Ze werkt bij de bloemist en wast borden af in een restaurant. Ook past ze op kinderen, zoals bij de familie Kalman waar ze op de vierjarige kleuter Simcha past. De familie Kalman leven volgens de strenge regels van het Jodendom. Ze houd erg veel van Simcha en gaat omdat hij daar zoveel van houd vaak naar de eenden kijken bij de vijver. Ze gaat niet vaak bij haar ouders op bezoek, maar als ze daar is dan valt het haar op dat haar moeder nooit iets over de Tweede Wereldoorlog vertelt. Haar vader zoekt naar twee koffers met herinneringen uit de Tweede Wereldoorlog die hij in die tijd begraven had. Een probleem is dat hij alleen niet meer weet waar hij die twee koffers begraven had, maar hij blijft door zoeken. Haar moeder vind dit geen goed plan want ze wil niet herinnerd worden aan die verschrikkelijke tijd. Chaja gaat weer weg en gaat weer op Simcha passen. Ze merkt dat meneer Kalman haar niet zo mag omdat hij vindt dat ze niet als een echte Jood leeft. Maar de conciërge van het appartement van de familie Kalman haat haar alleen omdat ze een Joodse achtergrond heeft. De concierge haat haar zo dat hij haar buiten sluit. Ze vertelt het aan mevrouw Kalman maar die lijkt het nauwelijks erg te vinden. Dit vind Chaja heel erg. Ze gaat op bezoek bij meneer Apfelschnitt die op dat moment ziek is. Ze praten veel over de oorlog, de Jodenhaat en de problemen in het leven. Ze heeft veel last van de Jodenhaat, vooral van de conciërge. Die gaat namelijk zo ver dat hij haar hand wil verbrijzelen tussen het hekje van de lift in het appartement van de familie Kalman. Hier wordt ze erg verdrietig van dat de conciërge zoiets doet alleen maar omdat ze een Joodse achtergrond heeft. Ze besluit maar om weer eens op bezoek bij haar ouders te gaan. Als ze daar aankomt heeft de politie net haar vader thuisgebracht. Hij was opgepakt omdat hij een kuil groef in iemands anders zijn tuin, op zoek naar de twee koffers. Maar als Chaja net wilt weggaan om naar Simcha te gaan komt meneer Apfelschnitt binnen. Hij vertelt haar dat Simcha dood is. Chaja is erg verdrietig omdat zij zoveel van hem hield. Ze besluit om naar de familie Kalman te gaan om gezamenlijk te rouwen om de dood van hun zoontje. Als ze daar komt zegt meneer Kalman dat ze niet meer welkom is omdat hij haar schuldig acht voor de dood van zijn zoon. Chaja vertrekt weer en is erg verdrietig dat zij ook nog eens de schuld krijgt van de dood van Simcha. Ze besluit ook te stoppen met haar studie filosofie. Ze veranderd van een studie filosofie naar een studie natuurkunde, dit tot grote vreugde van haar vader. Onderzoek van de verhaaltechniek De schrijfstijl Ik vind het niet echt een moeilijk verhaal omdat het goed te volgen was. Het taalgebruik is niet echt moeilijk, er worden weinig tot geen moeilijke woorden gebruikt. Maar af en toe is het wel vervelend om de betekenis van de Hebreeuwse woorden achterin het boek op te zoeken. Dit boek was dus makkelijk om te lezen en ik deed er dus ook niet al te lang over om hem uit te krijgen. De ruimte Het verhaal speelt zich af in een joodse wijk in Antwerpen. Antwerpen ligt in België. In deze joodse wijk woont en studeert Chaja. Haar ouders wonen vlak bij haar. De situaties spelen zich vooral af in het appartement van de familie Kalman en bij de vijver als Chaja met Simcha naar de eendjes gaat. Er staat niet echt een tijd of datum beschreven, maar gezien de omstandigheden denk ik 1960/1965. De verhaalfiguren De belangrijkste verhaalfiguren in het verhaal zijn: Chaja, Simcha Kalman, mevrouw Kalman, meneer Kalman, meneer Apfelschnitt, de conciërge en Chaja’ s ouders. Chaja: is de hoofdpersoon in het verhaal. Ze woont, werkt en studeert in Antwerpen. Ze is Joods, maar leeft niet echt als een Jood zou moeten leven. Ze is 20 jaar en studeert filosofie wat ze daarna veranderd in een studie natuurkunde. Om deze studie te betalen werkt ze veel bijvoorbeeld oppassen op Simcha Kalman. Chaja houd veel van Simcha. Simcha: is de zoon van meneer en mevrouw Kalman. Simcha word met een streng Joods geloof opgevoed. Hij is vier jaar en houd erg veel van eendjes. Hij houd ook erg veel van Simcha. Hij komt te overlijden. Meneer Kalman: is de vader van Simcha. Hij leeft volgens de strenge regels van het Jodendom en leeft ook als een Jood zou moeten leven. Hij is niet aardig voor Chaja omdat hij vindt dat ze niet leeft zoals een Jood zou moeten leven. Hij geeft haar de schuld van de dood van zijn zoon. Mevrouw Kalman: is de moeder van Simcha. Ze leeft volgens de strenge regels van het Jodendom en leeft ook als een Jood zou moeten leven. Ze is wel aardig tegen Chaja. Meneer Apfelschnitt: is een Joodse man. Hij is erg aardig en praat veel met Chaja over de oorlog, de Jodenhaat en de problemen in het leven. De conciërge: hij is een vreselijke man en hij haat joden. Hij is de concierge in het appartement van de familie Kalman. Hij sluit Chaja buiten, sluit haar op en probeer haar hand te verbrijzelen alleen omdat ze een Joodse achtergrond heeft. Chaja’s vader: is een aardige man maar is ook een beetje gek. Hij wil twee koffers vol herinneringen van de Tweede Wereldoorlog opgraven maar hij weet alleen niet meer waar hij toen der tijd de koffers had begraven. Chaja’s moeder: is een aardige vrouw. Ze is aardiger dan ze eruit ziet. Ze praat nooit over de Tweede Wereldoorlog en vind het plan van haar man ook niks, om de twee koffers op te graven.
De situaties Chaja maakt allemaal dingen mee. Ze werkt veel omdat ze haar studie moet betalen. Ze werkt bijvoorbeeld als oppas bij de familie Kalman Er gebeuren veel slechte dingen omdat ze Joods is. Een extreem voorbeeld hiervan is dat de conciërge probeert haar hand te verbrijzelen tussen het hekje van de lift. Ze moet op Simcha passen waar ze heel veel van houd. Ten slotte gaat Simcha dood en Chaja krijgt de schuld ervan. De vertelwijze Chaja vertelt dus over zichzelf wat zij allemaal meemaakt in haar leven. De vertelwijze van dit verhaal is dus duidelijk de IK- verhaal. Omdat de verteller over zijn eigen belevenissen vertelt. Motto Het motto is er niet in dit verhaal. Thema Het thema van dit boek is het Jodendom, er wordt over de vooroordelen van de Joden geschreven en wat voor effect dit op hun heeft. Het gaat ook over het leed dat de Joden hadden in de Tweede Wereldoorlog en het verwerken van de herinneringen van die verschrikkelijke tijd. Ook gaat dit boek over de liefde, in het speciaal de liefde voor het kleine jongetje Simcha. Titelverklaring De titelverklaring is niet echt moeilijk. De titel van dit boek is: “ Twee koffers vol.” Hiermee word gedoeld op de twee koffers vol met herinneringen van de Tweede Wereldoorlog die Chaja’s vader in die tijd had begraven. Hij zoekt deze koffer hoewel hij niet weet waar hij ze verstopt had. Plaats in literatuurgeschiedenis Het werk is voor het eerst gepubliceerd in april 1993. Ik denk dat dit orginele boek typerend is voor de schrijver Carl Friedman omdat zij meer boeken heeft geschreven over de Tweede Wereldoorlog. Een ander boek hierover is Tralievader. Met dit boek debuteerde Carl Friedman in 1991 mee, waarin beschreven wordt hoe een kind tevergeefs probeert door te dringen in het kampverleden van haar vader. Ik heb dit boek ook gelezen en ik vind deze boeken wel een beetje op elkaar lijken omdat ze allebei over het Jodendom gaat en in het speciaal de Tweede Wereldoorlog, de herinneringen en het verwerken van deze vreselijke tijd. Zij heeft in die tijd dus meer boeken geschreven met ongeveer hetzelfde thema

Carl Friedman - Tralievader (1991) Een indrukwekkend document dat de situatie van de tweede generatie oorlogsslachtoffers aan het woord laat is de novelle Tralievader door Carl Friedman. (1991) Deze schrijfster trok met dit debuut veel aandacht, ze publiceerde daarna nog de novelle Twee koffers vol. (1993) Beoordeling Ik vond het een leuk boek, ik heb me geen moment verveeld omdat er veel dingen gebeurde. Het verhaal gaat ook een beetje over de Tweede wereldoorlog en dat interesseert me. Er gebeurde ook wel spannende, leuk, ontroerend en aangrijpende dingen in het verhaal en dat maakt het leuk. Het spannendste stukje maar ook erg grof vond ik dat de concierge probeerde Chaja haar hand tussen het hekje van de lift probeerde te stoppen om haar hand te verbrijzelen. Maar omdat zij haar hand op tijd terug trok scheurde de concierge zijn jas. Hij wilde geld van Chaja maar dat weigerde ze daarop besloot de concierge haar buiten te sluiten. Dit deed hij alleen maar omdat Chaja een Joodse achtergrond heeft, want hij haat Joden. Dit vind ik erg aangrijpend om iemand pijn te willen doen op grond van iemands geloof. Het leukste stukje vond ik dat Chaja erg van Simcha houd en hem meeneemt naar de vijver omdat hij zo van eendjes houd. Het ontroerendste stuk vind ik dat Chaja hoort dat Simcha dood is. Ze is hierdoor erg verdrietig omdat ze erg van hem houd. En als ze naar de familie Kalman wil gaan om te rouwen is ze niet meer welkom en krijgt ze van meneer Kalman de schuld van de dood van zijn zoontje. En dit laatste vind ik dan ook aangrijpend dat Chaja de schuld krijgt van de dood van Simcha. Ik kan dit boek niet echt met een film of een ander boek vergelijken maar toch een beetje met tralievader. Omdat daar ook over het verwerken gaat van de Tweede Wereldoorlog en de problemen waarmee je elke dag mee word geconfronteerd als je Joods bent. Dit boek en het boek Tralievader hebben dus wel enkele overeenkomsten maar ze hebben ook dezelfde schrijver namelijk Carl Friedman en komen ook uit ongeveer dezelfde tijd. (1991 en 1993) Recensie > Hebben jullie gezien dat het boek "Twee koffers vol" van Carl Friedman verfilmd gaat worden met als regisseur Jeroen Krabbe en en Isabella Rossellini?Stond in het Cultureel Supplement van de
NRC d.d. 27.6.97. Ik heb dat destijds gemist, maar met het kranten knippen en ruimen kwam ik het weer tegen. De film gaat "Left Luggage" heten en gaat voorjaar 1998 in première. Het boek "Tralievader" schijnt voor de televisie verfilmd te zijn. Heeft iemand dit gezien? Zijn dit soort films nou in bibliotheken/videotheken beschikbaar? <<< Over "twee koffers vol" werd nogal verschillend gedacht: >Dit boek leg ik niet naast m'n bed. Hoe meer ik er over nadenk hoe walgelijker ik de inhoud vind, het verhaal. Ik snap niet waarom dit geschreven moest worden. Tsja, ze zal er wel haar schrijverschap mee bewijzen maar voor mij hoefde dat niet zo. Een heel, toch wel mooi ook, knap geschreven boek. Misschien komt het doordat ik m'n hele leven op kinderen gepast heb dat ik het me extra erg aantrek allemaal. Bah, zo'n roteinde! En ik snap niet waarom het twee koffers vol heet. Zou het zo zijn dat de vader die die koffers zocht naar iets tastbaars zocht terwijl de andere vader zo overduidelijk iets totaal anders deed met zijn herinneringen of zonder herinneringen? Zijn er orthodox joodse boekgrrls onder ons die kunnen beamen of ontkennen dat we een beeld krijgen van hoe het in zo'n gezin toegaat, is het typisch? Van Potok heb ik een veel liefdevoller beeld gekregen van die gemeenschap maar dat was in amerika (?). Ik heb zo het idee dat er veel meer gezegd is met het boek dan dat wat ik las. Het emotioneerd en zet je aan het denken.... >Vorig jaar om deze tijd waren wij voor een korte vakantie in Antwerpen en toevallig wandelden wij op zaterdag rond het Station. We hebben onze ogen uitgekeken. Het leek of we op de set van Anatevka terecht waren gekomen. Later hebben we hierover een documentaire op televisie gezien en zagen we pas goed dat het een bijna hermetisch voor de buitenwereld afgesloten gemeenschap is. Nu nog. In gedachten discussieerde ik mee met Chaja en mijnheer Apfelschitt. En de vader van Chaja maakte mij zo hard aan het lachen, dat iedereen in lijn 3 verschrikt naar de dame met dat hoedje keek. Was ze wel wijs? 'Ich bin ein Berliner.....' grijnste ik terug. De relatie tussen Simcha en Chaja ontroerde me al snapte ik niet waar de liefde op was gebaseerd. Maar ach, dat hoef je ook niet te snappen. Wat mij altijd heeft verbaasd is hoe mensen die zelf worden gediscrimineerd anderen met dezelfde hartstocht kunnen discrimineren. Maar ook: hoe complex de rationalisaties voor discriminatie in elkaar zitten. Friedman heeft dat met pijnlijke precisie beschreven. Hoe je dat in een moment kunt ontstijgen werd trefzeker gedemonstreerd door mevrouw Kalman. En de koffers van vader? Het was bijna een intermezzo, maar ze lieten wel de gedachten van Chaja's moeder zien. <<< De boeken vielen toch zo in de smaak dat er tot slot nog naarstig werd gezocht naar een voortzetting van Carl Friedman: >>> >De grauwe minnaar zou je kunnen proberen, een verhalenbundel. Ik herinner me dat ik 1 of 2 verhalen erg mooi vond en de rest een herhalen van een trucje. Jammer genoeg want ook mij is Tralievader erg dierbaar. >Vanaf nu reken ik Friedman tot mijn favoriete schrijfsters en morgen tracteer ik mijzelf nog op 'De grauwe minnaar'. >Is die ook van haar? Heb je het al gelezen? Aanrader? >Ben net bezig in De Grauwe Minnaar, is wel aardig, maar haalt het niet bij De Tralievader!!! Maar ik ben wel van plan om het uit te lezen, en dat is met niet gelukt bij "Twee koffers vol". Een andere recensie: 'De oorlog vaart er alleen maar wel bij als je grote woorden en holle frasen gebruikt. Het is een door en door smerig bedrijf, daar moet je niet bloemrijk over wezen.' NRC Handelsblad, 25-1-1992 'Ik heb die sobere stijl nagestreefd omdat het om jeugdherinneringen gaat die in de tegenwoordige tijd zijn geschreven. Het ligt ook aan het onderwerp: het kampverleden van mijn vader.' NRC Handelsblad, 25-1-1992 'Aan wie anders dan aan ons had mijn vader zijn ellende moeten vertellen? Heel Nederland werkte zich uit de naad, men had wel iets anders aan het hoofd. Wij deden wat psychiaters als Bastiaans en Musaph later deden: luisteren en nog eens luisteren. De Volkskrant Bibliografie De Nederlandse schrijfster Carl (Carolina) Friedman werd in 1952 geboren in Eindhoven. Friedman groeide op in een joods milieu in Eindhoven en later in Antwerpen. De schrijfster was reeds op vroege leeftijd zeer betrokken bij de gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog. Vanaf haar vijftiende heeft zij een archief over de oorlog bijgehouden. Na de middelbare school volgde ze een opleiding tot tolk-vertaler. Friedman verhuisde naar Breda en werkte enkele jaren op de redactie van het dagblad De Stem. Aan het begin van de tachtiger jaren bezocht ze enkele concentratiekampen. Nadat haar huwelijk op een mislukking was uitgelopen vestigde ze zich in Amsterdam. Friedman debuteerde in 1991 met de autobiografische novelle "Tralievader". Ook in "Twee koffers vol" (1993) speelt de Tweede Wereldoorlog een grote rol. Het boek werd door Jeroen Krabbé verfilmd als "Left Luggage". De film was succesvol en won enkele prijzen, waaronder de "Blue Angel Award". De verhalenbundel "De grauwe minnaar" (1996) werd genomineerd voor de Europese Aristeion literatuurprijs. Zij publiceerde onder meer in De Gids en Maatstaf.