Beschrijvingsopdracht. Beschrijving van het boek. Titel: Twee koffers vol. Schrijver: Carl Friedman. Uitgeverij: G.a. van Oorschot, Amsterdam. Jaar van uitgave: 1993. Aantal bladzijden: 173 bladzijden. C. Friedman, Twee koffers vol, Amsterdam 1993 (twaalfde druk). Motivatie. Ik heb dit boek gekozen, omdat ik delen van de verfilming van dit boek “Left Luggage” heb gezien. Hierdoor werd ik nieuwsgierig naar het boek. Ook leek het me interessant om wat te lezen over het Joodse geloof, want ik ken mensen die Joods zijn. Samenvatting. Chaja is een meisje van twintig jaar. Ze studeert filosofie. Ze heeft een kamer in Zuid-Antwerpen. Ze heeft niet genoeg geld om de huur te betalen en daarom werkt ze ‘s morgens bij een bloemenzaak en ‘s middags in een restaurant. In de bloemenzaak maakt ze rouwkransen en in het restaurant wast ze af. Het afwassen bevalt haar niet, dus neemt ze ontslag en zoekt een andere baan. Via een advertentie komt ze bij de (Joodse) familie Kalman terecht. Ze gaat daar werken als kindermeisje voor hun vijf kinderen. Algauw blijkt dat ze zich het meest aangetrokken voelt tot het jongste zoontje Simcha. Met hem wandelt ze elke dag in het park om de eendjes te bezoeken. Simcha is dol op de eendjes en hij wil er zelf ook graag één zijn. De hele dag is hij erg stil maar als ze bij de eendjes komen zegt hij steeds ‘kwak’. Chaja’s ouders wonen in de buurt van de familie Kalman en Chaja gaat soms bij ze langs. Chaja’s vader is op zoek naar twee koffers die hij in de oorlog ergens in Antwerpen begraven heeft toen hij moest onderduiken. Haar moeder vindt dat erg vervelend, ze is bang dat er veel herinneringen aan de oorlog boven zullen komen. Meneer Kalman praat niet tegen Chaja, omdat hij haar onorthodoxe kleding en levenswijze niet goed vindt. Een nog slechtere band heeft Chaja met de conciërge van de flat waarin familie Kalman woont. Hij is een mopperende man en jodenhater. Als Chaja per ongeluk een scheur in zijn jas maakt, mag ze van hem niet meer de flat uit. Ze vlucht door het raam en blijft een week weg van de familie Kalman. Om meer van de achtergronden van Simcha te begrijpen gaat Chaja zich verdiepen in de Chassidische tradities. Chaja rekent er op dat ze na een week weer naar de familie Kalman kan gaan en ze trekt nette kleren aan. Dan komt Apfelschnitt onverwachts bij haar aan de deur met het slecht nieuws: Simcha is dood. Hij is de vorige dag verdronken in de eendjesvijver in het park. Chaja gaat meteen naar de familie Kalman toe om ze te condoleren met de dood van Simcha. Vader Kalman verwijt haar zijn dood, omdat ze Simcha verkeerd heeft begeleid (terwijl ze er helemaal niet bij was) en stuurt haar weg. Moeder Kalman is haar dankbaar en zegent haar. Aan het eind van het schooljaar slaagt Chaja wel voor haar tentamens maar besluit ze toch met filosofie te stoppen en natuurkunde te gaan studeren. Haar vader is blij met die beslissing en betaalt voortaan haar kamerhuur.
Uitgewerkte persoonlijke reactie. Het onderwerp van "Twee koffers vol" is het Jodendom en alle vooroordelen die erover bestaan. Dit vind ik best een interessant onderwerp, omdat ik er eigenlijk nooit over nagedacht heb. Het onderwerp wordt heel diepgaand behandeld. In het verhaal komt een strenge, principiële Jood (meneer Apfelschnitt), een doorsnee Jood (Chaja's vader) en een Chassidisch gezin (de familie Kalman) voor, daardoor krijg je verschillende visies op het onderwerp en krijg je een beter inzicht in het onderwerp. De gebeurtenissen in "Twee koffers vol" lopen logisch in elkaar over. Er zijn zeker gebeurtenissen die me aan het denken hebben gezet. Bijvoorbeeld waarom de vader van Simcha Chaja wegstuurde toen ze de familie kwam condoleren. Er komen wel veel treurige en zielige gebeurtenissen voor in het boek. Simcha is nooit echt geaccepteerd door zijn tweelingbroertjes, hij praat weinig en is nog niet zindelijk. Het boek loopt slecht af, als Simcha verdrinkt en zijn vader geen enkel begrip toont voor Chaja, die met de familie mee wil rouwen. Het boek blijft wel tot het einde boeien en de gebeurtenissen worden duidelijk verteld. De personages in "Twee koffers vol” worden best uitgebreid beschreven. Hun karakter wordt duidelijk doordat de personages veel gesprekken hebben met elkaar. Vooral met de hoofdpersoon, Chaja, vanuit wiens ogen het boek geschreven is, kon ik goed meeleven. Dit kwam vooral, doordat je het verhaal vanuit haar ogen bekijkt. Het gedrag van de personages is helemaal niet voorspelbaar, ieder personage heeft weer zijn eigen karaktertrekjes. Van de meeste personages begrijp ik hun gedachten en handelen wel, maar van meneer Kalman begreep ik sommige dingen niet (bijvoorbeeld dat hij Chaja wegstuurde). Het had vooral te maken met zijn geloof dat hij sommige dingen wat anders aanpakte als andere mensen zouden hebben gedaan. De opbouw van het verhaal is niet ingewikkeld. Het verhaal is eigenlijk één grote herinnering. In het verhaal zelf komen ook herinneringen voor, vooral die van Chaja’s vader en zijn zoektocht van naar twee koffers uit de oorlog. Toch komen er niet veel (duidelijke) flashbacks in het verhaal voor. "Twee koffers vol" bestaat uit vele aparte dialogen en scènes. Dit maakt het verhaal niet moeilijk, omdat het verhaal chronologisch verteld wordt. Je ziet de gebeurtenissen door de ogen van Chaja, de hoofdpersoon. Aan het slot blijf je niet met veel vragen zitten, want het boek heeft geen open einde. Dat vond ik wel prettig, want dan heb je echt het gevoel dat het verhaal afgesloten is. Het taalgebruik in "Twee koffers vol" is niet moeilijk. Er staan geen moeilijke woorden in, alleen wat Joodse termen. Deze zijn aan het einde van het boek verklaard, zodat je daar kon opzoeken wat deze woorden betekenden. Dit heb ik dus ook soms moeten gebruiken. Verdiepingsopdracht. Verwachtingen. Ik had natuurlijk al stukken van de film gezien en dit herkende ik ook wel toen ik het boek aan het lezen was. Ik dacht dat er in het boek veel over het Jodendom verteld zou worden en dat het vooral om de relatie tussen Simcha en Chaja ging. Het verhaal kende ik al voordat ik het boek ging lezen, dus ik verbaasde me niet over gebeurtenissen in het verhaal. Thematiek en belangrijkste gebeurtenissen. Het boek heeft twee thema’s. Ten eerste het Jodendom, in het boek wordt verteld wat Joods zijn kan betekenen, zowel voor Joodse als niet-Joodse mensen. De familie Kalman is orthodox gelovig en Chaja begrijpt hierdoor sommige gewoonten van de familie niet. Chaja is ook Joods, maar niet zo streng (ze draagt bijvoorbeeld gewoon broeken). In het boek komen verschillende meningen naar voren van verschillende personen die met het Jodendom te maken krijgen en er allemaal een andere mening over hebben. Chaja’s vader zegt dat Joden zich meer moeten aanpassen aan de maatschappij. Meneer Apfelschnitt zegt dat Joden altijd vervolgd zullen worden en dat het geen zin heeft dat Joden steeds via onderdanigheid en door te schipperen proberen te overleven. Chaja gaat meer over het Chassidische geloof lezen om Simcha en zijn familie beter te begrijpen. Chaja krijgt ook van alle kanten te maken met Jodenhaat. Zo noemt de conciërge hun ‘stinkjoden’ en krijgt ze van een medestudente te horen, dat zij (die studente dus) een Judenreine opvoeding heeft gehad. Ten tweede de Tweede Wereldoorlog. Chaja’s vader en moeder hebben elkaar tijdens de oorlog leren kennen en meneer Apfelschnitt heeft ook de oorlog meegemaakt. Chaja’s vader is op zoek naar twee koffers die hij tijdens zijn onderduikperiode in de oorlog ergens begraven heeft. Chaja’s moeder heeft in de oorlog in een concentratiekamp gezeten en vindt dit geen goed idee, omdat ze niet herinnerd wil worden aan de oorlog. Ze praten geen van drieën over de oorlog en proberen de herinneringen eraan te verdringen. Alleen Chaja’s vader wil is met de oorlog bezig, hij wil per se de koffers vinden en is hier ook hele dagen mee bezig. Eén van de belangrijkste gebeurtenissen in het boek is wanneer Chaja besluit om een andere baan te zoeken en een baan bij de familie Kalman krijgt. Als dit niet was gebeurd, had Chaja Simcha ook nooit leren kennen en dan zou het verhaal heel anders gelopen zijn. Verder gebeuren er in het boek verschillende gebeurtenissen die met Jodenhaat te maken hebben. De conciërge heeft bijvoorbeeld een hekel aan Joden en wil daarom de handjes van Simcha tussen de liftdeuren duwen. Ook stond er op een bank in het park ‘vuile stinkjoden’ geschreven. Deze gebeurtenissen zijn belangrijk voor het boek, omdat het boek veel over het Jodendom gaat en de ideeën van mensen over Joden. Een andere belangrijke gebeurtenis in het boek is de dood van Simcha. Het is vooral een verrassende gebeurtenis aan het einde van het boek en een grote schok voor Chaja en de familie van Simcha. Recensies. Ik heb twee recensies gevonden van de recensenten Carel Peeters en Doeschka Meijsing. Bij beide recensies heb ik de informatie geel aangestreept, de oordelen blauw en de argumenten groen. De recensies staan op de volgende bladzijden. Eendjes kunnen plassen wat ze willen, Carel Peeters. Bij Friedman… de waterkant. - structureel argument. De argeloze… vanzelf mee. - structureel argument. Dit verspringen… te houden. - intentioneel argument. Alles wat… en fijnzinnig. - emotivistisch argument. Het door…zo schitterend. - emotivistisch argument. Het drama… harder aankomt. - intentioneel argument. Net als… het grote. - vernieuwingsargument. Weerloos tegen het lot, Doeschka Meijsing. Diezelfde bijna… maar aanwezig. - vernieuwingsargument. Bij deze… karakteristiek is. - vernieuwingsargument. Ze gaat… te hebben. - structureel argument. Het verhaal…verstild verdriet. - emotivistisch argument. Helder, scherp… heen meedragen. - emotivistisch argument. Integendeel de… te verliezen. - realistisch argument. Het knapst… het verleden. - intentioneel argument. Kleurrijk, droevig… allemaal tegelijkertijd. - emotivistisch argument. Vergelijking recensies onderling en met eigen oordeel. Beide recensenten hebben redelijk veel oordelen en argumenten over het boek, het is alleen soms moeilijk om oordeel en argument uit elkaar te houden. Het is me opgevallen dat er in de recensie van Carel Peeters veel oordelen over het boek waren, maar dat er niet duidelijk argumenten bij aansloten. De argumenten werden in die recensie vaak door middel van een deel van het verhaal te vertellen gegeven, waardoor je dat eigenlijk weer tot informatie over het boek moet rekenen. Wanneer de argumenten door middel van informatie over het boek werden gegeven heb ik deze geel gestreept en een groene rand eromheen gezet. Hiermee wil ik aanduiden dat dit argument én informatie is. Bij de recensie van Doeschka Meijsing waren de argumenten, oordelen en informatie wat makkelijker van elkaar te scheiden. Bij beide recensies valt het me op dat men heel positief is over het boek. Beide recensenten zeggen wat over de opbouw van het boek. Carel Peeters zegt: “De argeloze manier waarop het verhaal begint, voert je vanzelf mee.” En Doeschka Meijsing zegt: “Het verhaal is heel vernuftig ingeklemd tussen de eerste en de laatste bladzijde.” Beide recensenten zijn dus positief over de opbouw van het boek. Ook zeggen beide recensenten wat over het werk van Carl Friedman. Doeschka Meijsing noemt ‘Friedmans soberheid’ karakteristiek en Carel Peeters zegt dat ‘alles wat Friedman over Chaja en Simcha schrijft ‘buitengewoon ontroerend en fijnzinnig’ is. Ik vind dat beide recensenten hierin gelijk hebben en vind dat beide recensenten goede voorbeelden of argumenten hiervan gegeven hebben. Over het boek zegt Carel Peeters: “Twee koffers vol is met argeloze trefzekerheid geschreven, met een feilloze intuïtie voor de verhouding tussen het kleine en het grote”. Doeschka Meijsing schrijft: “Kleurrijk, droevig, opgewekt, geestig, open en gesloten – het is het allemaal tegelijkertijd”. Hieruit blijkt wel dat beiden positief zijn over de inhoud van het boek. Doeschka Meijsing geeft dit aan door te omschrijven met woorden wat zij van het boek vond. Carel Peeters heeft het meer gedetailleerd beschreven. Ik kan me beter in de mening van Doeschka Meijsing vinden, maar Carel Peeters heeft ook absoluut gelijk in wat hij over het boek zegt. Ik vind de recensies dus weinig verschillen van elkaar en het komt erop neer dat beide recensenten heel positief zijn over het boek. Ik ben het met beide recensenten eens, er is me niks opgevallen in de recensies waar ik het niet mee eens ben. Allebei de recensies vond ik goed, maar de recensie van Doeschka Meijsing vond ik wat duidelijker, zij heeft duidelijker beschreven wat haar oordeel is en daar argumenten bij gegeven. De recensie van Carel Peeters vond ik ook goed, maar hij is soms wat vaag met zijn argumenten. Dit komt waarschijnlijk ook omdat hij zijn argumenten meestal gaf door middel van informatie waar het boek over ging.
Evaluatie. Mijn verwachtingen van het boek zijn uitgekomen. Dit komt waarschijnlijk omdat ik al delen van de film ‘Left Luggage’ had gezien en dus het verhaal al kende. Ik vond het een mooi boek, en na het maken van de verdiepingsopdracht is mijn mening over het boek niet veranderd. Mijn eindoordeel is dus eigenlijk hetzelfde als mijn uitgewerkte persoonlijke reactie. De beschrijvingsopdracht vond ik niet moeilijk om te maken, maar de verdiepingsopdracht wel. Het was best lastig om de recensies met elkaar te vergelijken, maar ik heb mijn best gedaan. Ik ben wel tevreden over mijn boekverslag en ik zie wel wat ik volgende keer anders ga doen als mijn verslag nagekeken is.