1. Algemeen/orienterend
a. Auteur: Wolkers, Jan. Titel: Turks fruit.
b. Wolkers is op 26 oktober 1925 geboren en heeft de Nederlandse nationaliteit. Omdat
Wolkers vorige maand 75 is geworden kregen zijn boeken en zijn persoon extra aandacht
van de media.
c. Het motto is de discussie tussen Rastapouloulos en Carreidas(de avonturen van Kuifje
Vlucht 714).Deze twee figuren gaan boven alles voor hun gelijk ook in een zinloze
discussie .In het boek is deze situatie te vinden in het stadium tussen de scheiding. De ik-
figuur en Olga hebben dan ook enkele nutteloze gesprekken, waarin zij zeer fanatiek voor
hun gelijk gaan.De opdracht luidt: \"Voor Olga Stabulas\". Hetgeen het autobiografische
aspect bevestigt.
d. De eerste druk stamt uit 1969; ik las de zevenentwintigste druk uit 1972.Het boek is
uitgegeven door Meulenhoff Amsterdam.
e. De roman heeft 214 pagina’s.
f. Ik heb het boek in 4 uur uitgelezen.
g. Ik heb het boek uitgelezen op zondag 12 november 2000.
h. Ik heb voor dit boek gekozen, omdat het een van de bekendste en succesvolste werken
van de hedendaagse literatuur is. De media beïnvloede mijn keus voor dit boek, omdat zij
vorige maand extra aandacht aan Wolkers besteedden.
i. Ik verwachtte een boek dat een minutieuze beschrijving van de kunstenaarswereld in
de jaren 60 zou geven. Ik verwachtte dus een boek vol sex en drugs.
2.Samenvatting.
Turks fruit is het ontroerende deels autobiografische verhaal over de vrouw van de ik-figuur,(Olga) hoe gelukkig de ik-figuur met haar was en hoe eenzaam zij hem achterliet. De ik-figuur, een beeldhouwer, ontmoet Olga als hij liftend langs de kant van de weg staat en Olga hem meeneemt. Tijdens deze rit vrijt de ik-figuur met Olga en is een auto-ongeluk onvermijdelijk. Na 2 maanden ontmoet hij Olga weer en trekt ze bij hem in. Even later gaan ze trouwen tot grote ergernis van Olga’s ouders.(moeder).Het jonge echtpaar vult de tijd met sex en poseren/beeldhouwen. Breekpunt in hun relatie is een zakendiner. Olga flirt met een zakenrelatie, tot ongenoegen van de ik-figuur. Er volgen pijnlijke momenten(slag,
braken).Olga pikt dit niet en trekt in bij haar moeder. Uiteindelijk scheidden zij.
Na deze scheiding verloedert de ik-persoon. Hij zoekt bij vele vrouwen troost maar hij vindt
het geluk dat hij in de relatie met Olga had niet. Ook Olga kon in haar relaties het ware geluk niet vinden. Het boek eindigt met het ontstaan van een hersentumor bij Olga.
De ik-persoon ziet Olga , tijdens zijn vele ziektebezoeken, langzaam sterven.
B Belevingsvragen.
3. eerste reactie.
a. Het boek sprak mij aan omdat de ik-figuur zijn liefde voor Olga op een prachtige wijze
beschrijft. Wolkers beschrijft deze liefde op een beeldende, meeslepende en nostalgische
wijze. Af en toe is zijn taal ruw zoals bij beschrijvingen van Olga’s moeder: \"Ze zou haar
dochter wel keihard geïnstrueerd hebben, die teef\"(citaat blz. 144)
Meestal is Wolkers taal zacht, zoals bij de beschrijvingen van Olga: \"Dat prachtige rooie
haar, waarvan ik al gevraagd had of het echt was, en toen ze ja zei, had ik maar iets gezegd
dat dat nou venetiaans blond was\".(citaat blz. 34)
Behalve de beeldende vertelkunst van Wolkers, sprak het tragische einde mij aan.
b. Het einde van het boek is mij het meest bijgebleven. De tumor van Olga brengt
hun weer samen. Uiteindelijk blijkt dat zij eigenlijk samen hadden moeten zijn.
Mede dankzij het geheugenverlies van Olga(door de medicijnen) wordt haar dood
zeer tragisch.
C Verdieping
4 Tijd, ruimte en personen.
a. Het verhaal speelt zich in de moderne tijd af. Dit blijkt uit het auto-ongeluk aan het begin
van het boek en de uitgebreide medische onderzoeken die Olga aan het eind van het boek
ondergaat.
b. Het verhaal duurt twee a drie jaar.
c. In het verhaal ontbreekt de chronologie. In de eerste twee hoofdstukken wordt de situatie na Olga’s vertrek beschreven. In de daaropvolgende hoofdstukken wordt de relatie tussen Olga en de ik- persoon beschreven.(tot blz. 161) In het volgende hoofdstuk is de tijd gelijk aan die van de twee eerste hoofdstukken. De laatste hoofdstukken zijn wel chronologisch en
beschrijven de situatie tot het overlijden van Olga.
d. De hoofdpersonages uit het boek zijn Olga , de ik-persoon, Olga’s moeder (en Olga’s vader).
De ik-persoon is een kunstenaar en leeft dus in een heel ander milieu dan
het milieu waar Olga inleefde. Hij is absoluut niet materialistisch ingesteld in
tegenstelling tot de moeder van Olga, die hij haat. De ik figuur vind zichzelf een
macho vrouwenversierder heeft erg veel behoefte aan sex. Hij handelt instinctief en
gevoelsmatig. Voor de ik-figuur bestaat de wereld uit hem en Olga. Juist daarom kan hij
het niet begrijpen dat Olga hem verlaten heeft.
Olga is een ijdele en knappe vrouw met sproeten en rood haar. Olga wordt beschreven als
een naieve, onevenwichtige, onzekere en gevoelsmatig ingestelde vrouw. Olga’s moeder
heeft veel invloed op haar, waardoor zij diverse angsten, zoals de angst om kinderen te
krijgen, en nachtmerries heeft. Haar moeder die een geamputeerde borst heeft, maakte Olga
op jonge leeftijd het volgende wijs: \"Dat haar moeder een keer gezegd had toen zij als
meisje van tien de badkamer inkwam en dat aangeharkte vlees zag waar die borst was
weggenomen: ‘Dat komt door het zuigen dat jij er aan gedaan hebt.’\"(citaat blz.50)
Olga’s moeder wordt, zoals uit het bovenstaande citaat blijkt, heel negatief beschreven.
Ze is listig, bekrompen, gemeen en materialistisch. Tevens bedriegt zij haar man.
Olga’s vader wordt, in tegenstelling tot zijn vrouw, positief beschreven.
Hij is een oude man met enkele eigenaardigheden (hij smeert zijn snot bv.
onder een aparte stoel).Het overspel van zijn vrouw ervaart hij op tragikomische
wijze. Ondanks dat hij als een sympathieke man omschreven wordt heeft hij nauwelijks
invloed op het verhaal.
5. Vertelwijze (perspectief)
a. De ik-figuur is de verteller van het verhaal.
b. Het verhaal wordt in de ik-vorm verteld
c. De vertelwijze is normaal, al is het opvallend dat de schrijver speelt met de tijd.
(De chronologie ontbreekt)
6. Thematiek en interpretatie.
a. Turks fruit is het laatste wat Olga kan eten als ze ziek is en haar tanden
loszitten. De titel is een tegenstelling. Fruit staat voor gezondheid, (Olga aan het begin van
het boek) terwijl Turks fruit snoep is en dus slecht en ongezond is (Olga aan het eind van
het boek)
b. De macht van het geld in onze maatschappij is een voortdurend terugkerend motief.
Is het ontbreken van materialisme de reden van Olga’s vertrek?
Tevens komt de vergankelijkheid van het leven steeds weer terug. Olga begint
make-up te dragen. Een ander motief is sex. De minutieuze beschrijvingen van
het vrijen met Olga. De liefde voor dieren is ook een immer terugkerend
motief, getuige het indrukwekkende scala aan huisdieren.
Als laatste motief noem ik het overspel. In het begin van het verhaal
wordt het overspel van Olga’s moeder belicht. Later in het verhaal
is Olga mede dankzij overspel drie huwelijken verder.
c. Het verhaal is een liefdestragedie. De hoofdpersoon kan geen
afscheid nemen van zijn ex-vrouw.
d. Wolkers uit ferme kritiek op de door Amerika bepaalde kapitalistische maatschappij.
Is het ontbreken van materialisme de reden van Olga’s vertrek?
D. Reflectie
7. Persoonlijke waardering
Turks fruit is vlot en duidelijk geschreven, al is het ontbreken van de chronologie
enigszins lastig. De spanning wordt schitterend opgebouwd, doordat op de eerste pagina van
het boek wordt vermeld dat \"ze\" bij me weggegaan was. Deze vraag wordt pas op tweederde
van het boek (blz.140) beantwoord. Wolkers bezit het talent het verdriet van de hoofdpersoon
schitterend te beschrijven. Waarschijnlijk weet Wolkers de emoties van de hoofdpersoon goed te beschrijven, omdat de roman deels autobiografisch is. In de beschrijvingen over Olga
zie je de verliefdheid en wanhoop. Het einde van het boek vond ik prachtig. Wolkers
situeert totaal onverwacht een einde. Olga belandt in het ziekenhuis met een hersentumor.
Zij is niet langer meer het knappe naïeve meisje maar een gedesillusioneerde vrouw.
Dankzij de medicijnen die zij in haar doodstrijd gebruikt, begint zij enkel onzin uit te
kramen, terwijl de ik-figuur haar tot haar dood toe blijft opzoeken, en haar langzaam
helemaal uit zijn leven ziet verdwijnen.
REACTIES
1 seconde geleden