Transit door Hella S. Haasse

Titel Transit Auteur Hella S. Haase Jaar van uitgave 1994 Aantal pagina's 92 Typering/ verhaalsoort/ genre Psychologische novelle Samenvatting Na een jaar door Europa te hebben gezworven komt Xenia (ook wel Iks genoemd) weer terug in Amsterdam. Ze heeft haar middelbare school niet afgemaakt evenals haar twee vrienden Daan en Alma. Ze hadden een idee om te gaan werken en dan de wereld in te trekken. Alleen Iks is uiteindelijk gaan reizen, wat er met Alma en Daan is gebeurd weet ze niet en ze is van plan daar, nu ze weer in Amsterdam is, achter te komen. Net terug in Amsterdam kwam Iks Daan tegen op het centraal station. Daan was zwerver geworden. Maar hij wou niets van de aangeboden hulp van Iks hebben en hij sloeg op de vlucht. Van Alma heeft niemand de laatste tijd iets gehoord, zelfs haar ouders niet, Ze weet niet waar heen te gaan dus ze gaat op een bankje in een park zitten. Er komt een vrouw naast haar zitten, als de vrouw weg gaat, vergeet ze een sleutelbos. Iks ziet dat er adres aan zit en beslist de bos terug te brengen. Ze gaat het grote huis binnen, er lijkt niemand te wonen tot ze helemaal boven een oude man op zijn kamer ontdekt. Cluysman heet hij. Ze ziet hem als een kluizenaar, hij vertelt haar dat hij in twintig jaar niet buiten is geweest en dat er altijd iemand in huis was geweest om hem te verzorgen. Maar zijn laatste verzorger heeft hem in de steek gelaten, de vrouw in het park had dus niet voor niets de sleutel achtergelaten bij Iks. Iks besluit zolang tot dat de man een ander en zij ander werk heeft gevonden voor hem en het huis te blijven zorgen. Ze krijgt er immers onderdak en eten voor terug. Als Iks langs de ouders van Daan gaat, komt ze er achter dat Zij het haar allemaal verwijten wat er met Daan is gebeurd. Na veel gedoe komt Iks er achter dat Alma waarschijnlijk in de prostitutie beland is en dat ze nu waarschijnlijk met een of andere man in Antwerpen zit. Op een dag onderweg naar het huis van Cluysman, die ze overigens steeds beter leert kennen, komt ze Daan helemaal verwaarloosd tegen, ze neemt hem mee naar huis, maar Cluysman wil niets van hem weten en voor dat Iks hem dat kan vertellen is Daan er al vandoor. De volgende dag is hij doodgevroren op een bankje in het park gevonden. Thuis vertelt Cluysman dat hij Iks weer naar school wil hebben en dat ze voor altijd bij hem mag blijven, Ze slaat dit idee af en neemt hem sinds twintig jaar eens mee naar buiten. Hij was weer onafhankelijk, de AH was om de hoek en over een paar dagen zal er weer een nieuwe hulp voor hem komen. Ze nam afscheid van de man. Ze ging naar de ouders van Daan, een andere vrouw deed open en zei dat Iks er niet in mocht. Ze gaf een boodschap door: ‘ ‘Zeg tegen ze dat Daan geen junk was. Dat is hij nooit geweest, dat had hij niet kunnen zijn. Dat moeten ze geloven! Hij heeft iemand willen helpen, die met drugsbazen te maken had en gevaar liep. Hij liet zich liever vernielen dan die ander te verraden.’’ Hierna stapte ze op de trein naar Antwerpen, naar Alma. Ze was weer in transit. Tijd a) Welke tijd:Het verhaal speelt zich af in de jaren ’90. Dit was af te leiden aan de onderwerpen die ter spraken kwamen, zoals junks en prostitutie. Ook waren er al trams, treinen en telefoon. b) De verhaaltijd en leestijd:Het verhaal speelt zich af gedurende een week, ik heb er ongeveer vier uur over gedaan het boekje uit te lezen. c) Vertraging: Als Iks met Cluysman naar buiten gaat speelt zich een vertraging plaats, dit is een heel belangrijk moment voor hun tweeen, vandaar. d) Versnelling:In het verhaal komen veel versnellingen voor. De schrijfster laat namelijk niet het hele verloop van de dag van Iks zien, maar alleen de belangrijkste momenten. e) Flashbacks: Ja, er komen flashbacks in dit verhaal voor. Ze gaan over de tijd met Alma en Daan, voordat Iks de wijde wereld in trok.
Ruimte a) Waar het verhaal zich afspeelt:Het verhaal speelt zich af in het huis van Cluysman en in de straten van Amsterdam. Er zijn nog een paar andere ruimtes waar het verhaal zich even heeft af gespeeld, maar deze zijn niet van belang. b) Belangenruimte:Het huis van Cluysman is een belangenruimte. Het is een groot huis, dus moet het schoon gemaakt worden. Als het niet schoongemaakt moest worden, was Iks er nooit terechtgekomen. Verder is het huis in het midden van het Amsterdamse centrum gesitueerd waardoor Iks vanaf die plek makkelijk naar haar vrienden Daan en Alma kan zoeken, dus leek het haar een goed idee er een tijdje te blijven. Personen Het boek draait voornamelijk om Xenia (Iks), maar Cluysman speelt ook een grote rol. a) Beschrijving hoofdpersonen:Iks is een meisje van rond de 20, ze heeft kort donker haar, ze is een leuk meisje om te zien, maar niet echt knap. Ze draagt donkere alternatieve kleding. Het is een dominant meisje met haar eigen principes en meningen. Maar toch tergelijkertijd lief en zorgzaam, al wil ze het niet laten merken. Het is duidelijk dat ze haar weg aan het zoeken is in deze wereld. In het begin van het boek is ze al in de war en aan het eind van het boek is er voor haar nog niets duidelijk, ze is niet veranderd. Cluysman is een man van 75 jaar, ziet er goed verzorgd uit, hij is een beetje verstrooid, hij is al 20 jaar niet buiten zijn huis geweest en heeft al die tijd doorgebracht met boeken. Het is dus een slimme man, maar hij wel afhankelijk van iemand die hem verzorgt. Maar dat veranderd als Xenia hem na twintig jaar weer mee naar buiten neemt. b) Verhouding met achtergrondfiguren:Iks verhouding met Daan en Alma (achtergrond figuren) is dat ze vroeger, voor de grote reis van Iks, hele goede vrienden waren. Vertelwijze Het boek wordt in de zij -vorm verteld. Af en toe komen er stukjes van Cluysman’s dagboek in het boek voor, deze zijn in de ik-vorm verteld. Structuur a) Indeling van het boek: Het boek is ingedeeld in zeven dagen en elke dag is een hoofdstuk, tussendoor komen af en toe stukjes van Cluysman's dagboek. Het verhaal bevat enkele flashbacks van de tijd met Alma en Daan. Vooruitblikken komen niet in dit boek voor. b) Opening: Je valt midden in het verhaal, Iks heeft net een hele reis achter de rug. c) Het einde:Het is een open einde, ze stapt op de trein en je weet verder niet wat er gaat gebeuren, behalve dan dat ze naar Alma gaat zoeken. Ik heb nog een heleboel vragen. Het is een onverwacht einde, ik had verwacht dat ze Alma zou vinden en dat ze bij Cluysman zou blijven. MOTIEVEN EN THEMA Motieven:De motieven zij reizen en eenzaamheid Thema:Het thema is onafhankelijk en vrij zijn van anderen en de maatschappij.
Verklaring titel Transit betekent doorreis. Iks heeft haar vaste leven opgegeven en is gaan zwerven door de wereld. Ze is de hele tijd in Transit. MENING Meest treffende gedeelte:Het meest treffende gedeelte was dat Iks te horen kreeg dat Daan was overleden en dat zij dat had kunnen verkomen als hij die nacht daarvoor bij haar was gebleven. Mening over het boek Het was een best interessant onderwerp, maar ik vond het een beetje saai geschreven af en toe. Het was leuk te zien dat een leven van een meisje zoals mij er heel anders uit kan zien.