Transit door Hella S. Haasse

Samenvatting Na een jaar door Europa te hebben gezworven komt de hoofdpersoon X (ook wel Xenia genoemd) terug in Amsterdam. Ze had haar gymnasium nog niet afgemaakt en was meteen gaan werken om de wereld in te trekken. Toen ze terug in Nederland kwam zag ze meteen op het centraal Station haar vriend Daan tegen. Zij waren eerst met z'n drietjes de wereld in getrokken maar X wilde verder en Daan en Alma niet. Daan was een zwerver geworden en toen X Daan wilde helpen sloeg die op de vlucht. Dan is X bezig om de verblijfplaats van Alma te vinden, als zij weer eens uitgeput is gaat ze op een bankje in het park zitten en ze vindt daar een sleutelbos. Ze gaat op het adres af wat op de sleutelbos staat en ze komt uit bij een huis achter het Vondelpark. Als ze daar aankomt beseft ze dat ze nog geen slaapplaats heeft en ze wil naar binnen gaan om te kijken of er iemand is. Er is eerst niemand maar dan komt er van boven een oude man om het hoekje kijken. Het blijkt een oude man te zijn genaamd Cluysman en het blijkt een echte kluizenaar te zijn. Hij woont daar met z'n verzorger Fennechien maar die heeft hem in de steek gelaten en niet bij toeval de sleutelbos in het park laten liggen. Cluysman vindt X wel een goed meisje voor de huishouding en X zegt dat ze wel zo lang wil helpen totdat ze ander werk heeft. Steeds komen er een paar pagina's van Cluysman zijn dagboek daarin staat hoe hij over X denkt. Cluysman is een vreemde ex-hoogleraar die zich van de buitenwereld heeft afgesloten. X is ondertussen nog steeds op zoek naar Alma, ze wil weten hoe het allemaal gelopen is toen zij wegging. Maar dat blijkt een onmogelijke taak. X is steeds langs het ouderlijk huis van Alma gegaan maar daar kon zij ook niets aan de weet komen. Toen ging ze naar de ouders van Daan en die namen het X allemaal schuldig wat er met Daan was gebeurd. Thuis op de Vondellaan werd het al wat vertrouwder en Cluysman wou dat X terug naar school ging, X werd boos en hij moest zich niet met haar bemoeien. Toen ze weer buiten was werd ze vastgegrepen door een semi-crimineel hij wou het huis in, ze wist hem even weg te werken. Toen ze nog meer vraag had gedaan over Alma kwam ze erachter dat ze in de prostitutie zat, waarschijnlijk in Antwerpen. Ze wou heel graag naar haar toe. Toen ze weer richting huis liep kwam ze Daan tegen, bijna doodgevroren nam ze hem mee naar huis maar toen ze thuiskwam zat daar Cluysman boven aan de trap en die wou hem er niet in hebben. Daan rende weer naar buiten en de volgende dag was hij doodgevroren gevonden op een bankje in het park. Thuisgekomen ging ze Cluysman helpen met het samenstellen van zijn dagboek en aantekeningen van boeken. Toen er een nieuwe dag was aangebroken wou X Cluysman voor het eerst in twintig jaar buiten hebben. Toen hij na wat moeite buiten was zei X dat hij vanaf hier het zelf verder wel kon regelen en ze liep de wijde wereld in. Toen ze nog niet zover van het huis was kwam ze die man weer tegen hij eiste de sleutels. Ze deed net of ze gaf maar gooide ze de gracht in en zelf sprong ze in de tram. Ze ging langs Daan z'n huis maar kwam er niet in, ze zei tegen een mevrouw dat ze tegen Daan zijn ouders moest zeggen dat hij geen junk was ook nooit geweest. Ze ging langs de berm zitten en toen stopte er een auto en die gaf haar een lift naar België. Ze was weer in Transit. Titel De naam Transit betekent in dit boek doorreis. De hoofdpersoon X heeft haar vaste leven opgegeven en is gaan zwerven door de wereld. Ze is in Transit.
Personen Het boek gaat voornamelijk over X het is een flat-character ze begint in het boek met reizen en ze wil duidelijkheid over deze wereld maar aan het einde is er voor haar nog steeds niks duidelijk, ze is niet veranderd. De man bij wie ze even woont: Cluysman is een soort kluizenaar in het begin is hij erg vreemd maar als je zijn dagboeken leest is het allemaal wel te begrijpen en hij wordt ook steeds minder een kluizenaar. Het idee dat hij afhankelijk is veranderd als hij samen met X gaat lopen. Daan is een ook een flat-character hij is een junk en blijft een junk. Xenia heeft een kort koppie haar en is niet lelijk maar ook niet knap, Cluysman is een man van 75 en ziet er ook zo uit. Daan is niet uitvoerig beschreven maar is wel een zwerver. Opbouw Het verhaal is opgebouwd uit zeven dagen, elk hoofdstuk is een dag met ertussendoor stukjes uit het dagboek van Cluysman. Het verhaal bevat een paar terugblikken uit de tijd dat X Daan en Alma nog samen waren. Toen cluysman weer buitenkwam was dit een mooi moment. Iemand die twintig jaar aan zijn idee heeft vastgehouden dat de wereld zo slecht is en dan weer buitenkomt, en beseft dat de wereld eigenlijk heel mooi is, dat is de kern. De climax is dat misschien de sleutels zouden worden afgepakt dat is de climax want toen kon ik bijna niet wachten om de bladzij om te slaan. Toen ik verder las dat X weer de wereld introk en Cluysman achterliet vond ik het een erg open einde. Het verhaal speelt zich af in het heden, het taalgebruik is uit deze tijd de junks komen ook alleen maar vanaf de jaren 1960 voor, net zoals de tram. Het hele verhaal speelt zich af in de wereld er zijn ontzettend veel plaatsen waar gebeurtenissen afspelen. Maar vooral het huis van Cluysman is erg belangrijk, omdat ze vanaf hier alles regelt en kennis met Cluysman maakt. Het probleem van X is dat zij vindt dat de maatschappij van tegenwoordig niet deugt en daarom gaat X de wereld intrekken en kijken of het overal zo is en waarom. De schrijfster laat duidelijk merken datzij vindt dat de wereld is verpest door de commercie en de hebberigheid van mensen. Het is een novelle, X komt meteen in het verhaal in een moeilijke situatie. Ze moet voor elke dag zien te overleven en dat lukt haar maar net. De personen worden kort beschreven en de tijd die verloopt is maar een week. Hella S. Haasse biografie en werk Op 2 februari 1918 wordt Hella (Hélène) S. (Serafia) Haasse in Batavia geboren. Zij is dochter van de concertpianiste Katharina Diehm Winzenhöhler en Willem Hendrik Haasse, die in Nederlandsch-Indië de belastingontduiking bestreed. In 1920 vertrekt het gezin Haasse voor een twee jaar durend verlof naar Nederland. Op 4 oktober 1921 wordt Willem Hendrik Johannes geboren. In 1922 keert de familie terug naar Indië, naar Soerabaja. Hier gaat Hella S. Haasse naar de kleuterschool en als zij zes jaar is naar een katholieke lagere school waar zij les krijgt van de nonnen. In 1924 wordt haar moeder ziek en moet opgenomen worden in een sanatorium in Davos. Zij neemt de kinderen mee naar Europa. Hella woont bij haar moeders moeder in Heemstede en vervolgens in een kinderpension in Baarn. In 1928 is de moeder hersteld van haar ziekte en zij steken weer over naar Nederlandsch-Indië. Na een jaar Bandoeng en een kort verblijf in Buitenzorg, verhuist het gezin naar Batavia, waar Hella naar het lyceum gaat. Daar wordt haar liefde voor de Nederlandse literatuur nog groter. Na het eindexamen in 1938 vertrekt ze naar Nederland om aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam Scandinavische Talen en Letteren te gaan studeren. De bedoeling is dat het gezin in 1940 in Nederland herenigd zal worden, maar door het uitbreken van de oorlog verloopt alles anders. De ouders worden tijdens de Japanse bezetting van Nederlandsch-Indië geïnterneerd en pas in 1946 zien zij in Nederland hun dochter, inmiddels getrouwd, terug. In 1941 beëindigt zij haar studie Scandinavische Talen en Letteren en doet toelatingsexamen voor de Toneelschool in Amsterdam. In 1943 doet ze eindexamen aan de Toneelschool en speelt in een aantal voorstellingen. Na haar huwelijk met mr. Jan van Lelyveld in 1944 beëindigt Hella S. Haasse haar professionele toneelactiviteiten. Wel blijft ze teksten schrijven voor het zomercabaret van het Centraal Toneelgezelschap. Ze schrijft ook voor Wim Sonnevelds cabaret en na de oorlog voor dat van Cor Ruys. Op 11 november 1944 wordt het eerste kind van Jan van Lelyveld en Hella Haasse geboren. Het meisje, Chrisje, zal in april 1947 overlijden. Oeroeg verschijnt anoniem ter gelegenheid van de Boekenweek van 1948. Lezers mogen raden wie de auteur is. In het najaar van 1993 wordt de verfilming van Oeroeg uitgebracht, onder regie van Hans Hylkema. Na de verschijning van Oeroeg volgt een lange lijst literaire produkties. Op 15 december 1947 wordt Ellen Justine geboren, op 8 maart 1951 wordt dochter Marina geboren. In augustus 1981 verhuist Haasse met haar man naar het Franse plaatsje Saint-Witz, vlak bij Parijs. In december ontvangt ze de Constantijn Huygens-prijs voor haar gehele oeuvre. Op 26 juni wordt op het Muiderslot aan Hella Haasse de P.C. Hooftprijs (proza) 1983 uitgereikt.Toegekend voor haar gehele oeuvre. Op 25 maart 1988 wordt ze aan de Rijksuniversiteit Utrecht gehuldigd met een Eredoctoraat in de Letteren. Ze werkt mee aan Beatrix, Koningin, een groot televisieportret voor de NOS, dat op 29 april wordt uitgezonden. In augustus 1990 keren Haasse en haar echtgenoot terug naar Nederland. In mei 1991 wordt haar het erelidmaatschap van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde toegekend. In april 1992 ontvangt zij uit handen van koningin Beatrix de Eremedaille in Goud voor Kunst en Wetenschap in de Huisorde van Oranje. In maart 1994 verschijnt het Boekenweekgeschenk Transit. Wat Hella haar thema's zijn is niet zo duidelijk ze heeft niet één speciaal onderwerp waar ze veel over schrijft. Meestal gaat het over de innerlijke zoektocht. Maar ik vond het heel moeilijk om dit op te zoeken, het was niet duidelijk.