Auteur
Hella S. Haasse
Titel
Transit
Verschenen in
1994
Aantal blz.
92
Genre
Novelle
Leg uit waarom je dit werk hebt gekozen
Ik was op zoek naar een boek dat in de jaren negentig geschreven was, want dat leek me leuker dan een oud boek. Dit boek is in 1994 uitgebracht en de titel vond ik wel apart, dus heb ik dit boek gekozen.
Beschrijf in het kort je eerste persoonlijke reactie, nadat je het werk net gelezen hebt
Ik vind dit werk: niet een beetje erg spannend x meeslepend x ontroerend x grappig x realistisch x fantasierijk x interessant x origineel x goed te begrijpen x
Dit werk heeft mij wel aan het denken gezet.
Ik heb niets aan dit werk gehad.
Dit werk spreekt me wel aan, omdat het over een meisje gaat dat niet veel ouder is dan ik. Daardoor kon ik me goed in haar inleven, alleen begrijpen doe ik haar niet.
Ik vond het verhaal een beetje realistisch, want sommige dingen gebeuren ook echt wel, maar dat gedoe met Cluysman vind ik een beetje ver gezocht.
Korte samenvatting van de inhoud
Na een jaar door Europa te hebben gezworven komt de hoofdpersoon Xenia (ook wel Iks genoemd) terug in Amsterdam. Ze had samen met haar twee vrienden Daan en Alma haar middelbare school niet afgemaakt: ze waren gaan werken om geld te verdienen en de wereld in te trekken. Daan en Alma hadden er niet meer zo'n zin in en dus ging Iks de wereld in haar eentje verkennen.
Terug in Amsterdam zag Iks haar vriend Daan op het Centraal Station. Daan was blijkbaar zwerver geworden. Iks wilde hem helpen, maar hij sloeg op de vlucht. Dan gaat ze op zoek naar Alma, maar niemand weet waar ze is.
Als Iks uitgeput op een bankje in het park zit, ziet ze hoe een oudere vrouw een sleutelbos verliest. Op de sleutelbos staat een adres en daar gaat Iks heen om de sleutels terug te brengen. Ze komt uit bij een huis vlak achter het Vondelpark. Na een tijdje gewacht te hebben, besluit Iks naar binnen te gaan, aangezien ze nog geen slaapplaats heeft.
Op het eerste gezicht lijkt er niemand in het grote huis te zijn, maar dan komt er van boven een oude man om het hoekje kijken. Hij stelt zich voor als Cluysman en is een echte kluizenaar. Hij woonde daar met zijn verzorgster Fennechien, maar die had hem in de steek gelaten. Zij had dus niet bij toeval de sleutels in het park laten liggen. Cluysman vindt Iks wel geschikt om de plaats van Fennechien in te nemen en Iks zegt dat ze hem zolang ze geen ander werk heeft wel wil helpen.
Iks is nog steeds op zoek naar Alma, maar het lijkt haast onmogelijk om haar te vinden. Ze gaat ook langs het huis van de ouders van Alma, maar daar komt ze ook niets aan de weet.
Dan gaat ze naar het huis van de ouders van Daan, maar daar hoort ze niets anders dan verwijten: Daan zou een veel beter leven hebben gehad als Iks hem niet zo beïnvloed had.
Nadat ze nog wat meer rond gevraagd heeft over Alma, komt ze erachter dat ze in de prostitutie zit, waarschijnlijk in Antwerpen.
Als ze weer richting huis loopt, komt ze Daan tegen, die er erg beroerd uitziet. Ze neemt hem mee naar huis, maar als Cluysman dat door heeft, wordt hij erg kwaad en eist dat Daan uit het huis verdwijnt. Daan rent van schrik weg. De volgende dag werd hij in het Vondelpark doodgevroren op een bankje gevonden. Cluysman was al twintig jaar niet meer buiten geweest en Iks vond dat het wel weer eens tijd werd. Toen hij na heel wat moeite buiten was, vond hij het eigenlijk helemaal niet zo erg als hij gedacht had. Iks zei dat hij van nu af aan maar weer voor zichzelf moest zorgen en ze liet hem alleen achter op straat.
Ze ging in de berm van de snelweg staan en een auto stopte voor haar. Hij wilde haar wel een lift naar België geven. En zo was Iks weer in transit.
Tijd en ruimte
Het begin is in medias res en de vertelde tijd omvat één week.
Het verhaal speelt zich af in de straten van Amsterdam en in het huis van Cluysman.
De wijze van vertellen
Het boek wordt beschreven vanuit Iks (ik-verteller), maar af en toe staan er ook stukken tekst van Cluysman in.
Spanning
Ik denk dat er aan het eind van ieder hoofdstuk wel sprake is van spanning, want je wilt steeds verder lezen, omdat je benieuwd bent naar het einde.
Thema en motieven
Het thema is onafhankelijk en vrij zijn. De motieven zijn reizen en eenzaamheid.
Personages
Iks: ze wil graag duidelijkheid over de wereld. Ze heeft kort donker haar en ze is redelijk knap.
Cluysman: een soort kluizenaar die heel veel in zijn dagboek schrijft. Hij is 75 jaar oud.
Titelverklaring
Transit betekent in dit boek doorreis. Iks heeft haar vaste leven opgegeven en is gaan zwerven door de wereld. Ze is de hele tijd in transit.
Hella Serafia Haasse
werd op 2 februari 1918 in Batavia geboren, als dochter van de detectiveschrijver W.H. Haasse (pseudoniem: W.H. van Eemlandt). Zij studeerde o.a. aan de Amsterdamse Toneelschool, debuteerde in 1945 met de dichtbundel Stroomversnelling en werd bekend met de mede op jeugdherinneringen gebaseerde novelle Oeroeg (1948). Haar eerste grote, vaak herdrukte roman, Het woud der verwachting (1949), heeft Charles d'Orléans als hoofdfiguur. De verbeelding van een exotisch verleden karakteriseert een belangrijk deel van haar werk, dat daardoor enigszins romantisch aandoet. Gaandeweg is het echter van verhalend en fictief geëvolueerd naar sober en documentair, getuige boeken als Een gevaarlijke verhouding of Daal-en-Bergse brieven (1976) en Mevrouw Bentinck of Onverenigbaarheid van karakter (1978), waarin zij gebruik maakt van authentieke documenten, overgeleverde geschriften van mensen uit vroeger eeuwen, die zij afwisselt met eigen commentaar. Zo ontstaat er een controleerbaar en toch fictioneel geheel. Haar scherpe intelligentie en haar cultuurhistorische belezenheid blijken uit verscheidene essays als Een kom water, een test vuur (1959). Haar autobiografische geschriften Zelfportret als legkaart (1954) en Persoonsbewijs (1967) tonen haar als een persoonlijkheid die in de veelheid van waarnemingen, emoties en relaties via zichzelf op zoek is naar de mens. In 1981 ontving zij de Constantijn Huygensprijs, in 1984 de P.C.-Hooft-prijs en in 1995 de Annie Romeinprijs.
In welke mate is de tekst autobiografisch?
Volgens mij is in de tekst weinig tot niets terug te vinden over de opvattingen of het leven van de auteur.
Bestaat er een relatie tussen de tekst en een stroming of richting in de literatuurgeschiedenis?
Voor zover ik weet niet.
Bestaat er een relatie tussen de tekst en belangrijke historische/maatschappelijke feiten en ontwikkelingen?
Voor zover ik weet niet.
Persoonlijke beoordeling
Ik vond het onderwerp best interessant, omdat het over een meisje van mijn leeftijd gaat waarvan het leven er heel anders uit ziet dan dat van mij. Ik herken mezelf niet in haar.
De gebeurtenissen
De gebeurtenissen waren in dit boek belangrijker dan de gevoelens en gedachten. Er kwamen redelijk wat gebeurtenissen in voor. Ik vond alles rond Cluysman een beetje ver gezocht. De afloop vond ik erg typerend voor het boek, want Iks is altijd maar onderweg.
'In een flits zag ze zichzelf weer als een figuurtje in een stripverhaal of een tekenfilm: een klein zwart wezen, een mier, een dun dapper insekt, op weg naar confrontatie met een vormeloos glibberig monster dat zijn tentakels uitstrekt over de aardbol. De ware dimensies van de werkelijkheid bevonden zich achter de lijn van de horizon, onbekend, vreemd, dreigend - misschien levensgevaarlijk. Maar ze had, naar eigen oordeel, geen keus.'
De personen
De hoofdpersoon kwam levensecht over en ik kon me goed in haar inleven. Wat ik erg positief vond, is dat ze na de dood van Daan naar zijn moeder ging om haar te vertellen dat Daan nooit drugs gebruikt had en dat hij daar ook niet aan dood was gegaan.
' 'Zeg tegen haar dat Daan geen junk was. Dat is hij nooit geweest, dat had hij niet kúnnen zijn. Dat moet ze geloven! Hij heeft iemand willen helpen, die met drugsbazen te maken had, en gevaar liep. Hij liet zich liever vernielen dan die ander te verraden.' '
De opbouw
Ik vond het verhaal niet moeilijk opgebouwd, want ik kon het vlot lezen. De afloop had ik wel zo verwacht.
Het taalgebruik
Ik vond het taalgebruik over het algemeen wel makkelijk. Alleen de stukken van Cluysman waren af en toe wel lastig. Er waren redelijk wat dialogen en die werden natuurlijk weergegeven.
Transit door Hella S. Haasse
5.4
ADVERTENTIE
Zeker slagen in 50 dagen! 🎓
Examenleerlingen opgelet: over 50 dagen is het zo ver! Wil jij ook slim leren, zeker slagen? Ontdek alle tips, tests, trucs en tools van Examenbundel en sleep dat diploma binnen. Wil je zeker weten dat je niks mist? Meld je dan snel aan en ontvang alle tips in je mail!
Ik wil slagen!
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden