1. Korte motivatie van je boekkeuze Ik was in de mediatheek op zoek naar een boek voor mijn leesverslag van Nederlands. Ik bladerde de boekenlijst door maar toen wist ik eigenlijk nog niet goed wat voor boek is lezen moest. Ik had van een klasgenoot gehoord dat Tralievader van Carl Friedman een mooi boekje was, met nadruk op boekje. Maar het gaat mij eigenlijk meer op de inhoud dan om het aantal pagina’s maar toen ik de achterflap las, sprak mij dit eigenlijk ook wel aan, dus besloot ik om dit boekje te lezen. 2. Korte samenvatting van de inhoud Jochel is de vader van drie kinderen en heeft in de Tweede Wereldoorlog in een kamp gezeten omdat hij van joodse afkomst was. En hij heeft het voortdurend over het kamp, zoals zijn kinderen zeggen: vader heeft ‘kamp’ gehad. Zijn drie kinderen heten Max, Simon en de ik-persoon. De vader verteld voortdurend verhalen over het kamp en hij is ook erg onrustig want hij slaapwandelt s’nachts. Ook alles wat de kinderen vertellen heeft vader weer erger en hij kan hun weer overtreffen met zijn verhalen. De ik-persoon heeft een vriendin die Nellie heet, zij snapt niet wat ‘kamp’ is en doet er heel onverschillig over, de ik-persoon daarentegen snapt weer niet waarom Nellie niet weet wat ‘kamp’ is. Op gegeven moment blijkt dat vader TBC heeft en hij moet naar een sanatorium, de kinderen en hun moeder gaan regelmatig op bezoek en tijdens deze bezoeken verteld vader over de plekken waar hij ondergedoken heeft. Op gegeven moment mag vader weer naar huis. Vader verteld ook dat hij iemand vermoord heeft in het kamp en dat hij daar veel spijt van heeft, ze moesten vlak voor de bevrijding hele einden lopen van de SS’ers. Hij heeft dit als een van de weinigen overleefd en kwam uiteindelijk weer thuis bij moeder. (zijn vrouw)
3. Eerste persoonlijke reactie Ik vond het in eerste plaats een erg indrukwekkend boek, er staan verhalen in die erg indruk op mij hebben gemaakt over welke gruwelijkheden er allemaal plaatsvinden in zo’n kamp. Ik vond het echter ook een vreemd en raar ingedeeld boek omdat elk hoofdstuk weer een ander onderwerp had en je zo heel snel van onderwerp veranderde, wat soms wel is verwarrend is. Maar over het algemeen vond ik het een mooi en boeiend boek, ik vind het boeiend om te lezen wat er nou gebeurt in zo’n kamp, het is heel zielig voor die mensen, maar ik was stiekem wel benieuwd hoe erg het nou was in zo’n kamp. 4. Ervaringsverslag
a) Onderwerp 1. De titel van het boek is tralievader, dit is te verklaren doordat de vader in het boek in de Tweede Wereldoorlog in een kamp heeft gezeten en dus ware achter tralies zat. 2. Het onderwerp van het boek zijn de concentratiekampen in de Tweede Wereldoorlog en hoe een persoon zijn gevoelens en gedachten uit tegen zijn andere gezinsleden jaren later. 3. Ik vind het best een interessant onderwerp, doordat de verhalen van vader kom je veel te weten hoe het er in zo’n kamp aan toe ging. 4. Ook vind ik dat dit onderwerp goed in het boek is uitgewerkt. Er wordt uitgebreid verteld hoe vader denkt en wat hij vindt over het kamp. Er wordt ook goed verteld hoe zijn vrouw en kinderen reageren op zijn verhalen, dat zij eigenlijk zijn verhalen niet begrijpen en hoe indrukwekkend zijn verhalen zijn. b) Gebeurtenissen 5. Ik vind de gebeurtenissen in het boek niet zo heel bijzonder, maar de verhalen die vader verteld zijn wel boeiend. Het is best interessant om te lezen wat vader allemaal mee heeft gemaakt in dat kamp en hoe het in zo’n kamp er aan toe gaat. 6. De gebeurtenissen in het boek kan in niet vergelijken met mijn eigen situatie, ik heb zelf namelijk nog nooit in een concentratiekamp gezeten en ik heb ook geen familie/vrienden die in een concentratiekamp hebben gezeten dus het is lastig te vergelijken. Ik heb eigenlijk ook nog nooit een boek of een film gezien waarin de gebeurtenissen van zo’n concentratiekamp zo uitgebreid worden verteld. c) Personages 7. - Ik figuur, dit is de het jongste kind van Jochel en zijn vrouw. Ze is een meisje, maar haar naam staat niet in het boek. Maar de ik-figuur is nog zo jong dat ze weinig van de verhalen van vader snapt en ze gelooft dan ook alles. - vader Jochel, om hem draait eigenlijk het hele boek, hij heeft in de Tweede Wereldoorlog in een concentratiekamp gezeten en is hierdoor geestelijk eigenlijk niet helemaal goed. Maar hij wil niet naar een psychiater dus verteld hij al zijn verhalen aan zijn kinderen, maar aangezien zijn kinderen het vaak niet begrijpen is hij erg gefrustreerd. - Max, dit is de oudste zoon van Jochel en zijn vrouw. Hij begrijpt de verhalen van zijn vader al aardig goed, denkt hij zelf. Hij is dan ook erg opstandig tegen zijn vader en vindt dat hij het zelf beter weet. - Simon, dit is de middelste van de drie kinderen. Over Simon wordt in het boek niet echt veel verteld, dus je komt niet veel over zijn karakter te weten. - Moeder, zij wordt ook niet echt uitgebreid behandels in het boek. Het is wel duidelijk dat ze Jochel met open armen ontvangen heeft toen hij weer kwam uit het kamp, zij begrijpt hem dan ook wel redelijk goed. Toch heeft zij ook wel is iets wat ze niet begrijpt. 8. Ik vind de ik-figuur soms best wel zielig, ze snapt vader niet goed en ze vindt hem eigenlijk ook best zielig. Dan heeft ze ook nog het probleem dat andere mensen niet snappen wat zij bedoeld met dat haar vader ‘kamp’ heeft. De andere twee kinderen, Max en Simon zijn eigenlijk heel gewone kinderen. Ze snappen dat er iets niet helemaal goed is aan hun vader, maar toch luisteren ze naar hun vader en ze doen hem af en toe zelfs naar, wat ik toch wel weer vreemd vind. De vader is een geval apart, hij heeft dan wel een concentratiekamp meegemaakt, maar ik snap niet hoe zijn gezin bij hem kan leven. Hij heeft vaak van die verschrikkelijke verhalen die je niet aan kinderen hoort te vertellen en hij doet dat wel. Ik vind het dus een beetje een raar mannetje. Moeder lijkt me daarentegen een hele lieve vrouw, ik snap alleen niet waarom ze Jochel er wat meer van weerhoudt om zijn verhalen allemaal aan zijn kinderen te vertellen. d) Bouw 9. In dit boek is niet echt duidelijk een begin, midden en einde. Dit komt doordat elk hoofdstuk eigenlijk opnieuw begint met iets wat vader heeft meegemaakt in het concentratiekamp, waardoor het bijna een soort losse verhaaltjes worden. Er komen in het boek wel heel veel flashbacks voor, door de verhalen die vader allemaal verteld. 10. Tijd: Het verhaal speelt zich af na de Tweede Wereldoorlog, vader is namelijk terug uit het concentratiekamp. Het is echt al heel wat jaren na de Tweede Wereldoorlog want hij heeft al een vrouw en inmiddels al drie kinderen. Ruimte: Het verhaal speelt zich eigenlijk af in het huis van Jochel en zijn vrouw, maar door de vele flashbacks lijkt het boek zich ook af te spelen in het concentratiekamp. Perspectief: Het boek is verteld in het ik-perspectief. Het verhaal wordt namelijk verteld door de jongste dochter van Jochel. 11. Ik vind de bouw niet zo heel erg geweldig, doordat het boek is ingedeeld in heel veel hoofdstukken is het niet echt een samenhangend verhaal, dit vind ik soms best vervelend om te lezen.
e) Taalgebruik 12. Het taalgebruik in het boek vind ik goed, het is gemakkelijk te lezen en je hebt het boek dan ook zo uit. 5. Verdiepingsopdracht • Relatie met politieke/sociale/economische/culturele achtergronden Politiek: De politieke stroming wordt niet echt duidelijk in het boek. Maar het is wel zeer duidelijk dat het boek te maken heeft met de Tweede Wereldoorlog en de concentratiekampen waar onder andere de Joden in opgesloten werden. Het gaat namelijk constant over de SS’ers. Pag. 15 Zoiets kan alleen de SS bedenken. Sociaal: Over de sociale achtergronden kan ik eigenlijk niet echt goed wat vinden
Economisch: De familie is denk ik geen rijke familie, maar ook zeker niet arm. Max kan namelijk op dansles en de kinderen gaan ook nog de bioscoop. Pag. 67. Max heeft zich klaargemaakt voor zijn eerste dansles. Hij draagt een overhemd en een das. Pag. 71 We mogen kiezen tussen een bezoek aan het circus of een middag naar de bioscoop. Cultureel: Een echt cultureel gedeelte komt in het boek niet voor, er staat echter wel iets in over indianenboeken. Pag. 42 Bijna al zijn boeken gaan over indianen. Op de televisie zien wij cowboyfilms, waarin indianen te paard een stoomtrein of een stoet huifkarren achterna zitten. • Relatie met een literaire stroming Tralievader is een boek dat gerekend wordt tot moderne Nederlandse literatuur. Dit boek is geschreven in 1991, maar ik kan het verder niet echt plaatsen in een specifieke literaire stroming. Het boek verteld de gevolgen voor geen gezin waarvan de vader in een concentratiekamp heeft gezeten en hoe het gezin daardoor wordt verscheurd en eigenlijk nooit een normaal leven zal kunnen hebben. Dit verhaal is autobiografisch geschreven doordat er steeds een ik-perspectief is gebruikt, dit is een kenmerk van de literatuur na de jaren ’60. Pag. 6 Kom eens mee naar de wolf, zei ik, maar zij toonden geen belangstelling. Pas toen ik begon te huilen, wilde Max mij schoorvoetend volgen. ‘Nou,’ vroeg hij verveeld, toen wij samen voor het wolvehok stonden, ‘wat is er met dat beest?’ ‘Hij heeft kamp!’ snikte ik. En aangezien dit boek toch over een gevoelige kwestie gaat, gaat dit boek misschien ook wel een beetje over maatschappelijke kwesties. Pag. 5 Hij noemt het nooit bij naam. Het kan Trebibor, Majdawitz, Soblinka of Birkenhausen hebben geheten. Hij spreekt van ‘het kamp’, alsof er maar één heeft bestaan. ‘Na de oorlog,’zegt hij, ‘zag ik een film over het kamp. Daarin zaten gevangenen voor hun ontbijt een eitje te bakken’ Hij slaat zich met de vlakke hand tegen het voorhoofd. ‘Een eitje!’ zegt hij schril. ‘In het kamp!’ Het kamp is dus een plaats waar geen eieren worden gebakken. Verder kan ik niet echt iets specifieks vinden waarom dit boek tot de moderne Nederlandse literatuur hoort. • Relatie met de literatuuropvatting van de auteur
Ik kon eigenlijk geen bruikbare recensies vinden over het boek tralievader. Ik heb toch nog iets kunnen vinden over Carl Friedman. Toen Carl het boek publiceerde, beweerde ze namelijk dat ze zelf ook Joodse ouders had en het boek daarom ook in het ik-perspectief is geschreven, het is dus een autobiografisch boek (zie ook hierboven bij relatie met literaire stroming). Maar later bleek dat Carl Friedman gewoon geboren was in een katholiek gezin. Carl Friedman heeft echter een hekel aan veel publiciteit over haar, er is dan verder ook weinig over haar te vinden. • Vergelijken eigen bevindingen met die van een literaire criticus
Ik heb een stukje gebruikt van de literaire criticus Arnold Heumakers wat hij geschreven heeft voor de Volkskrant op 3 januari 1991. Heumakers is positief over het boek en hij vindt onder andere dan Carl Friedman ingehouden, sober, laconiek en onopgesmukt heeft geschreven. Ik ben het er in ieder geval mee eens dat het boek sober is geschreven, maar dat het daarentegen ook weer laconiek is. Er zitten namelijk hele zielige stukjes in, maar ook stukken die humor bevatten. Maar ik weet niet als het boek wel zo ingehouden geschreven is, ik vind er toch echt stukken instaan die best wel ver gaan en dus niet bepaald ingehouden geschreven zijn. Maar in het algemeen ben ik het wel met deze Heumakers eens dat het een mooi geschreven boek is, maar sommige termen die Heumakers gebruikt heeft kan ik niet plaatsen, mede doordat ik niet een precies weet wat hij met deze termen bedoeld.