1. Motivatie Ik heb dit boek uitgekozen omdat ik er al stukjes van gelezen had in mijn boek Nederlands en het op de lijst van aangeraden boeken stond van ‘Laagland’. Het was in de maand mei toen ik het boek ging uitkiezen. Dit is de periode dat de media veel aandacht geeft aan WOII en ook daardoor was ik nieuwsgierig naar een boek geschreven over deze periode. 2. Korte weergave van de inhoud Het dagelijkse leven van een gezin, met drie kinderen wordt beschreven dat leeft na WO II. Het wordt verteld door het jongste meisje van het gezin, die erg met haar vader te doen heeft. Het verhaal gaat over een vader die 'kamp' heeft. Hij herinnert zich veel van de concentratiekampen waarin hij heeft gezeten en waant zich soms terug in sommige situaties. Bij bijna iedere normale, alledaagse gebeurtenis, legt hij een link naar het kamp en vertelt hij weer een anekdote aan zijn drie kinderen. Als ze zeuren over honger zegt vader dat ze niet weten wat honger is en dat hij brood kreeg gemaakt van zaagsel. Toen ze op een dag eens langs een bos reden zegt vader 'mooi bos om in te vluchten'. Plotseling stapt vader uit de auto en vlucht het bos in bij terugkomst zegt ze dat ze blij is dat vader weer terug is en niet is gepakt. Vader vraagt 'Door wie? Zij leeft zich dus af en toe meer in 't kamp dan haar vader. Nog meer verhalen van hem: Willi Hammer martelde altijd mensen in het kamp, ook vader die er geen ene krimp bij gaf. Aan ongeveer het einde van de oorlog, werd de fabriek gebombardeerd. Alle gevangenen zaten 31 uur opgesloten in een gangetje, als ze eruit mogen komt vader Willi Hammer tegen. Voordat Willi vader met z'n ketting kon pakken wurgde vader hem meteen, geen schuldgevoel alleen spijt dat hij hem niet langer heeft gemarteld. Als vader uit het ziekenhuis komt omdat hij TBC had vragen de kinderen of hij ooit is ondergedoken. Dit was zo, 's avonds als het meisje naar bed gaat, kijkt ze in het keukenkastje en "ziet" vader daar zitten. In de barak waar vader zat was Sigmond de Ranselaar de baas. Vader wilde graag een vriend opzoeken die in het ziekenhuisje lag. Sigmond vond dit echte kameraadschap. Hij hielp vader met oude kleren, scheerde hem en deed hem eau de cologne op voor het bezoek. Dit was de enige goede herinnering van vader aan het kamp. Al deze verhalen beïnvloeden het leven van de kinderen. Zij en haar 2 broers verschillen van de andere kinderen op school. De juf wordt gek van de verhalen van de oorlog en vraagt of ze hier mee wil stoppen. Zij en haar broers vinden ook dat ze er pas bij horen als ze tyfus of longontsteking hebben gehad. Haar speelgoed verstopt ze in de grond zodat de SS'ers het niet zouden kunnen vinden. Ze verschilt ook met haar vriendin Nellie die niks van de oorlog weet. In het kamp had hij ook een mes gemaakt, stiekem. En als hij werd gefouilleerd liet hij het mes in z'n oksel hangen. Max en z’n zusje probeerden het ook alleen dit lukt hun niet. De ik-persoon vertelt het verhaal, maar zij vertelt haar verhaal zo dat je je in leeft in de vader, mede doordat ze zelf ook zo met hem te doen heeft. De kinderen doen hun best om met hun vader mee te leven, maar hij behandelt hen als vreemden, die hem nooit zullen begrijpen. De kinderen reageren hierop verschillend. Max, de oudste, redelijk agressief en heeft genoeg van de verhalen van zijn vader. Hij wil een gewone vader die bijvoorbeeld voetbalt. De andere twee zijn nieuwsgierig naar de verhalen en kijken tegen hun vader op en doen hem na als ze spelen. Het verhaal eindigt met een open einde. Vader vertelt zijn laatste verhaal: Toen de Duitsers waren verslagen kwam 'r ergste vond vader de dodenmars. Dagen lopen en er stierven een heleboel mensen. 'S avonds kwamen er Britse soldaten die hun eindelijk meenam naar een Duitse villa. Hier worden ze gewassen en verzorgd Zo kwam hij weken later weer thuis. Moeder vloog vader in de armen. De enige reactie die moeder geeft is: 'Ik weet alles nog'. Wel is duidelijk dat de vader wel nooit van het 'kamp' af zal komen en op die manier aan z'n kinderen z'n verhalen blijft vertellen, dan wel ze er mee lastig valt.
Personages *De ik-figuur: De ik-figuur is erg onder de indruk van de gruwelijkheden die haar vader heeft moeten doorstaan. Wanneer haar vader bang is dat de geschiedenis zich herhaalt, begraaft zij haar speelgoed. Ze hoopt dat de Duitsers het niet in handen krijgen. Ze probeert haar vader zoveel mogelijk te begrijpen. *Max: Max is de oudere broer van de ik-figuur. Hij verwijt zijn vader dat hij hem belast met zijn oorlogsverleden. Hij spreekt, als enige in het gezin, zijn ongenoegen uit over deze belasting. Daarmee kwetst hij zijn vader, maar hij wordt er zelf ook vaak emotioneel van. *Simon: Simon is ook een broer van de ik-figuur. Hij beleeft de verhalen van zijn vader heel intens, hij verzint er zelfs dingen bij. Hij heeft geen realistisch beeld van het verleden. *Vader
De vader is constant aanwezig in het leven van de kinderen en heeft ze getraumatiseerd met zijn verhalen over de oorlog. Zelf vindt hij dat zijn kinderen maar wat overdrijven als ze verkouden zijn omdat hij alles vergelijkt met het concentratiekamp. *Moeder
Moeder doet niet actief mee in het verhaal maar is wel degene die het hele gezin samen houdt. Ook zij heeft het moeilijk door de verhalen van de vader. Belangrijke gebeurtenissen. De magere poes ‘Pink’ die aan is komen lopen. Het bezoek aan de dierentuin, waar ze een wolf tegenkomen die net als vader opgesloten zit in een kooi. Max die zijn voeten in de ijskast stopt om er bij te horen. ‘Ik’ die haar speelgoed begraaft zodat de SS het niet kan vinden. Vader die in het ziekenhuis terechtkomt. Het leven van de hoofdpersoon veranderd min of meer door deze gebeurtenissen, het is eigenlijk al veranderd voor het boek begon en gaat langzamerhand verder in het boek door de verhalen en deze gebeurtenissen. Het verhaal speelt zich af net na WO II in Nederland. De plaats is niet belangrijk en niet genoemd. 3. Uitgewerkte persoonlijke reactie Het onderwerp van de tekst is de uitwerking bij een man van het in een concentratiekamp zitten en tevens de uitwerking hiervan op het gezin van de man. Het onderwerp is misschien wel interessant, maar niet voor mij, omdat het totaal niet in mijn beleveniswereld ligt. Hoe een gezin leeft of zou moeten leven is niet iets waarmee ik me in dit stadium van mijn leven mee bezig houd. Ik verwachtte meer feiten van gebeurtenissen in WOII dan familiedrama in dit boek, maar dit bleek op zeer kleine schaal zo te zijn. In feite zijn alle verhalen die vader beschrijft belangrijke gebeurtenissen, want dit is het wat hem gevormd heeft en wat zo’n enorme invloed op zijn gezin uitoefent. De gebeurtenissen die het meisje uit haar eigen belevenis vertelt - begraven van haar speelgoed, niet op padvinderskamp gaan- zijn ook belangrijk, omdat je daaruit op kunt maken, wat een enorme invloed haar vader met zijn verhalen en gedrag op haar en haar broers uitoefent. De gebeurtenissen van vader vond ik zo onwaarschijnlijk dat ik dacht dat het fictie was. Ik heb me door een verslag op internet moeten laten overtuigen dat het boek biografisch is. De meeste indruk op me heeft het feit gemaakt, dat een gewone man door gevangenschap in een concentratiekamp zo verandert dat hij geen wroeging heeft dat hij een ander mens heeft vermoord, maar na zoveel jaren nog steeds spijt heeft dat hij de man niet langer gemarteld heeft. Het boek boeide me niet zo, doordat het niet tot mijn beleveniswereld hoort. Zou ik zelf uit een gezin komen waar veel ellende is door jeugdtrauma’s van vader of moeder, dan zou het boek me misschien meer geboeid hebben. De hoofdpersoon is geen held, maar een slachtoffer. Het karakter van de hoofdpersoon -vader- wordt slechts van één kant belicht. Hoe hij vroeger was of hoe hij zich gedraagt als hij z’n betere dagen heeft, wordt niet verteld. Het karakter van de ik-persoon, die ook een hoofdpersoon is wordt niet beschreven, alleen haar belevenissen of reacties op bepaalde momenten. Het is belangrijk dat je je kunt verplaatsen in de hoofdpersoon van een verhaal. Toch kon ik me hier niet echt in verplaatsen, omdat het allemaal zo onwerkelijk lijkt. Bij een fictie-verhaal weet je dat het verhaal niet werkelijk gebeurd is, maar toch krijgen de meeste schrijvers het voor elkaar de hoofdpersoon herkenbare gevoelens en reacties te geven, waardoor je je dan wel in de hoofdpersoon kunt verplaatsen. Niets uit dit verhaal heeft gedachten of gevoelens bij me beïnvloed. Het gedrag van de hoofdpersoon keur ik af, omdat hij het leven van zijn vrouw en kinderen verziekt. De hoofdpersoon had in langdurige therapie moeten gaan, of geen kinderen nemen. Hij vindt zijn eigen leed zo belangrijk dat het hem niet deert, dat hij zijn kinderen "verwaarloost" en weinig goeds bijbrengt. De kinderen reageren onvoorspelbaar. Ik kan me niet voorstellen dat je je als kind gaat gedragen alsof jezelf ook in WOII leeft of dat je je voeten gaat bevriezen om erbij te horen ! De opbouw van het verhaal vind ik niet zo geweldig, omdat het eigenlijk allemaal losse verhalen zijn. Als het verhaal geschreven was als een chronologisch geheel met flashbacks had het misschien meer tot de verbeelding gesproken. Aan het slot van het verhaal, blijkt wel dat moeder veel geleden moet hebben onder het leed van haar man, maar er blijkt nergens uit hoe het leven van de kinderen verder verloopt. Dit vind ik niet goed aan het boek, omdat het meisje schijnbaar wel de behoefte had als volwassen vrouw dit boek te schrijven, maar je niet vertelt of zij met alles in het reine is kunnen komen. Of dat zij misschien later wroeging naar haar ouders had. Ik krijg nu het gevoel waarom val je me lastig met al die narigheid, terwijl je toch niet aangeeft hoe iemand met zoveel leed om zou kunnen gaan. Het taalgebruik is kinderlijk. Kinderlijk, omdat zogenaamd een klein meisje het verhaal vertelt. De schrijfster heeft getracht haar volwassen woorden om te zetten in hoe een kind iets ervaart en vertelt. Ik vind dit niet prettig omdat je dan ook een beperkte terminologie hebt, geen zogenaamde "doordenkertjes" en het verhaal wordt er niet boeiender van, want ik kan me niet inleven in kleine kinderen. Verdiepingsopdracht: De verwachting voor het lezen was gewekt door stukjes in mijn boek Nederlands op school. Mijn verwachting is niet uitgekomen, omdat ik dacht dat alle drama tot een bepaalde climax zou komen. Zelfmoord, scheiding of weggelopen kinderen of zo. Omdat het boek niet aan mijn verwachtingspatroon voldeed ( ik verwachtte ook meer feiten over WOII) boeide het boek me niet. Als ik verwacht had een waar gebeurd gezinsdrama te gaan lezen, had ik het boek een beetje beter gevonden. De open plekken in het boek zijn bijvoorbeeld de titel - wat is een Tralievader-, de ik-persoon - wie is zij- in het begin van het boek weet je nog niet hoe het gezin in elkaar zit en dat is aan het eind van het boek opgelost. U (mijn Nederlandse leraar) vindt de belangrijkste open plek de vraag waarom de vader zo is, daar ben ik het niet mee eens. Het verhaal laat gelijk weten dat vader kamp heeft en in het concentratiekamp heeft gezeten. Zowel op school als op televisie is er zoveel over concentratiekampen gesproken, dat elke lezer eigenlijk al weet waarom vader zo is. Misschien is de belangrijkste open plek wel, waarom heeft vader, nadat hij uit gevangenschap kwam er nooit iets aan gedaan, waarom spraken vader en moeder er niet over. Deze laatste open plek wordt ook niet beantwoord in het boek. Waarom stond moeder haar kinderen niet beter bij, waarom was alleen vader belangrijk ? Ik heb niet getracht dit in te vullen, ik hield er alleen een onvoldaan gevoel van over. Ik had het gevoel dat ik het boek voor niets gelezen had. Eén spanningsboog vond ik bijvoorbeeld dat vader op een bepaald moment een nieuw "slapie" kreeg. Dit was een grote, optimistische man. Je krijgt het beeld voor je dat er iets belangrijks gaat gebeuren in positieve zin. Het verhaal krijgt echter een treurige wending. Deze man is door "iets" gebroken, we weten niet wat er precies gebeurd is (=open plek) en laat zich expres doden door de Duitsers. Het is de bedoeling niet geweest om het boek spannend te maken. Ik vind het boek ook niet spannend, alleen triest. De manipulatietechniek die in dit boek gebruikt word is dat de schrijver, dan weer het meisje iets laat beleven en dan weer een verhaal van vader vertelt. Als je net in dat levensverhaal geïnteresseerd bent, wil je eigenlijk dat de schrijver in één keer door, het levensverhaal vertelt van één persoon. Dus eigenlijk schakelt de schrijver constant van verhaallijn. Een open einde, het gezin kan gewoon verder gaan zoals de rest van het verhaal, maar je weet het niet. Er is gewoon een willekeurige periode uit de ik-persoon zijn leven beschreven. Ik ben niet echt tevreden met het einde, omdat ik wil weten hoe het verder met de schrijfster = het meisje is gegaan. Nee, het is proza en literatuur, maar geen fictie. Het is een biografie van de schrijver.