The Pelican brief door John Grisham

PLOT:
Met niet meer dan twee uur tijdsverschil overlijden twee belangrijke rechters van het Amerikaanse Hooggerechtshof. Abe Rosenberg was al 91 jaar oud en ernstig ziek, maar de veel jongere Jensen was kerngezond. Volgens de FBI gaat het om moord, maar men ziet geen verband tussen de twee moorden. Het enige wat vaststaat is dat het waarschijnlijk gaat om een miljardair die genoeg geld had een top huurmoordenaar in te huren, want men vindt geen enkele aanwijzing of spoor naar de dader.

De beeldschone en briljante rechtenstudente Darby Shaw ziet echter wel een verband. Ze verdiept zich in de zaak en werkt haar eigen theorie uit. Ze laat het dossier lezen door haar prof en vriend, Thomas Callahan. Die laat het op zijn beurt lezen aan een oude vriend van hem, Gavin Verheek, die als jurist bij de FBI werkt. Verheek toont het dossier aan de hoofdinspecteur van de FBI, Denton Voyles, om hen te overtuigen een onderzoek te starten. Maar wanneer de president en zijn assistent Fletcher Coal hier van te horen krijgen, loopt het mis. Zij willen de zaak het liefst in de doofpot steken, want naar hun mening is het belachelijk.
Maar wanneer er steeds mensen worden vermoord die iets afwisten van dit dossier en Darby zelf ternauwernood aan een moordaanslag ontkomt, wordt het duidelijk dat zij gevaarlijk dicht bij de onthullende waarheid komt. Ze staat er helemaal alleen voor en ontvlucht alles en iedereen, want het blijkt dat ze overal wordt achtervolgd. Ten einde raad contacteert zij topjournalist Gray Grantham. Grantham werkt voor The Washington Post en was zelf al aan een onderzoek begonnen, nadat hij steeds werd gebeld door een advocaat, die zichzelf ‘Garcia’ noemt en beweert iets te weten over de moorden. Het wordt een spannend kat en muis-spel tussen andere kranten, advocatenbureaus, de FBI, het Witte Huis en Darby’s hoofdverdachten. Samen stuiten ze op een overstelpende hoeveelheid feiten die Darby’s theorie alleen maar beamen: het gaat over een corrupte samenwerking tussen een top advocaten bureau, een miljardair en misschien zelfs de President.

Ik vond het verhaal in het begin niet echt geloofwaardig, maar hoe meer ik er over dacht, des te meer ik me realiseerde dat de gerechtelijke en politieke wereld inderdaad echt wel doet aan ‘vriendjespolitiek’ en dat er zich achter gesloten deuren meer vreemde zaakjes afspelen dan we denken. De manier van schrijven was zodanig sterk en gedetailleerd opgebouwd dat men bijna het gevoel kreeg een echte zaak te lezen. Maar na verloop van tijd vond ik het veel minder overtuigend. Darby kon iedereen te vaak ontvluchtte, er waren te veel mogelijkheden en te veel complotten. Dat vond ik wel jammer, want als Grisham het boek soberder qua plot had gehouden, zou het veel minder ingewikkeld worden en zou hij de lezer meer tijd gegeven hebben zelf over de verschillende verbanden te speculeren.

Maar toch blijft het als legal thriller een echt pareltje, want de spanning kon niet beter worden opgebouwd. Het komt wel een beetje traag op gang, maar wanneer het verhaal echt begint, wordt je meteen meegesleurd. John Grisham spant een boog die hij over de hele lijn van het verhaal maar niet loslaat, tot op het einde van het verhaal, wanneer de waarheid aan het licht komt en alle puzzelstukjes in elkaar vallen. Hij heeft als vertelstandpunt voor een auctoriele-hij gekozen, wat een slimme zet is. Je wordt als lezer overal naartoe gestuurd: Het Witte Huis, het Hooggerechtshof,  advocatenbureaus, het kantoor van de FBI, de redactie van The Washington Post,… waardoor je meer weet dan de personages zelf. De beschrijvingen van de steden New Orleans, New York en Washington, waar heel het verhaal zich afspeelt, zijn levensecht en knap afgewerkt. Er wordt gespeeld met pittige dialogen en geheimzinnige gebeurtenissen, waarin Grisham net niet uitlegt wat dat nu net met het verhaal te maken had. Kortom, de term “legal thriller” is zeker en vast verdient.

HOOFDPERSONAGE:
Darby Shaw is een jonge rechtenstudenten, die zeer volwassen is voor haar leeftijd. Ze is leergierig en zeer intelligent. Ze laat zich zeker niet doen en heeft de touwtjes goed in haar handen.

Eerst probeert ze het dossier te vergeten, maar wanneer ze zelf maar al te vaak in aanmerking komt met de mensen die haar lijken te willen vermoorden en er steeds meer commotie rond haar en haar theorie begint te komen, besluit ze hulp in te schakelen van Gavin Verheek, een jurist bij de FBI en kort daarna journalist Gray Grantham. Ze gaat dus niet alleen te werk, want op het vlak van het zoeken naar bewijzen heeft ze minder verstand.
Ze is zeker succesvol, want na een lange en moeilijke zoektocht, vinden Gray en Darby alles wat ze nodig hebben om de zaak op te lossen.

MISDADIGER:
Volgens Darby’s theorie handelt hij puur en alleen uit hebzucht. Zelf heeft hij niet bedacht hoe hij te werk is gegaan, maar heeft hij het plan door een heel team van advocaten laten uitdokteren. Omdat hij zeer veel kennissen heeft in de politieke en gerechtelijke wereld, wou hij via deze moorden een al langlopende zaak winnen zodat hij zijn imperium verder kon uitbouwen. Hij is steenrijk en laat een huurmoordenaar het vuile werk doen.

De keuze van de huurmoordenaar was misschien nog wel de slimste zet, want iedereen denkt dat hij jaren geleden al vermoord werd, dus wordt er niet aan hem gedacht. Hij gaat meedogenloos te werk en komt zelf in rechtstreeks contact met Darby, zonder dat zij dat doorheeft.

EINDE:
Het was een gesloten einde en was vrij voorspelbaar, omdat het van begin af aan wel duidelijk was dat de verdachte uit Darby’s theorie de werkelijke dader ook echt wel is. Het vinden van de dader was eigenlijk niet echt de rode draad van het boek, want dat was dus eigenlijk de complotten en de corruptie van de politieke en gerechtelijke wereld. Grisham focuste zich meer op het vinden van bewijzen en het samenkomen van alle losse puzzelstukjes. Toch waren er een paar verrassende elementen in de details. Voor het hoofdpersonage Darby is het in grote lijnen toch wel  een happy end, want ze kan eindelijk rustig verder leven en de draad weer oppakken.

ASPECTEN:
Zoals ik al zei werd er heel veel belang gehecht aan de linken en de verbanden tussen elk stukje informatie dat men tijdens de loop van het verhaal meekreeg. Het is een thriller, dus natuurlijk werd de spanning zo goed mogelijke uitgewerkt. De plaatsen waar het verhaal zich afspeelt worden ook grondig beschreven hun typische kenmerken komen duidelijk naar voor. Hierdoor worden de nevenpersonages nogal verwaarloosd. Er worden zeer veel personages gebruikt in het boek, en die krijgen niet allemaal een even uitgewerkt karakter, waardoor de keuze van de personages zijn glans minst. Naar het einde toe lijkt het zelfs dat Grisham sommige personages vergeten is, waardoor het niet duidelijk is wat ze precies met het verhaal te maken hadden en het nog veel vragen onbeantwoord laat. Dat vond ik jammer, want ik persoonlijk heb het graag wanneer de rol van elk personage aan het einde wordt verduidelijkt. En bij zeker 4 personages werd dat hier niet gedaan, waardoor het voelt alsof Grisham op vlak van personages nogal warrig te werk is gegaan.

SLOTWAARDERING:
-Sterke punten:

De spanning en het achterliggende verhaal. John Grisham heeft de plot gestructureerd opgebouwd en wist me telkens weer te intrigeren. De belangrijkste personages zijn wel zeer mooi uitgewerkte en worden vrij levensecht weergegeven - met uitzondering van een karikaturale iets wat idiote Amerikaanse president en zijn bikkelharde assistent Fletcher Coal - in aannemelijke situaties. Het is zuiver en helder geschreven, en de hele complot theorie duidt aan dat John Grisham een knap staaltje denkwerk heeft moeten leveren vooraleer hij alle puntjes op de i’s heeft kunnen zetten.

- Zwakke punten:

Grisham had gewoon iets zorgvuldigere moeten omgaan met het kiezen van zijn personages, die soms te vaag waren en dan weer te overdreven geschetst. Ook het feit dat het nogal traag opgang kwam en me de eerste paar hoofdstukken niet echt heeft kunnen boeien, was een minpunt. Hij had het verhaal iets sneller op gang moeten laten komen, want het tempo van de kern van het verhaal is razendsnel in vergelijking met de inleiding hierop. Ook wordt er nogal veel gebruik gemaakt van vakjargon, wat natuurlijk logisch is, maar wat het voor mij soms wat moeilijk maakte sommige stukken te begrijpen.

Slotconclusie
4/5

Normaal lees ik nooit thrillers, want de meeste sub genres hiervan spreken me niet aan. Daarom was ik zeer blij toen ik op de boekenlijst ook de keuze had om een “gerechtelijke thriller” te lezen, want wereldpolitiek en rechtenstudie spreken me enorm aan en vind ik enorm interessant. Ik was over het algemeen aangenaam verrast en ben van plan andere boeken van Grisham te lezen, want zijn schrijfstijl en opbouwtechniek kon ik enorm appreciëren. En de plot is gewoonweg schitterend en zeer innovatief. Dit boek werd ook verfilmd, met in de hoofdrollen Julia Roberts en Denzel Washington, maar ook al heb ik deze acteurs graag, toch neem ik me voor de film niet te zien, want ik denk dat ik enorm teleurgesteld ga zijn. Het boek vond ik zo goed en het lijkt me een onmogelijke taak dit perfect te verfilmen, want er zijn zoveel details die hoogstwaarschijnlijk zijn weggelaten in de film, maar die een immens belang hebben voor het verhaal, dat het het niveau van het boek nooit zal kunnen evenaren.

Garcia: Garcia, zijn codenaam,  is een advocaat en belt geregeld naar Grantham omdat hij meent te weten welk team het hele plan van de 2 moorden heeft gemaakt. Hij heeft ook de laatste aanwijzing die Darby en Gray nodig hadden om haar theorie te bewijzen.