Leesverslag. “Terugkeer naar Atlantis” van Hubert Lampo.
Zakelijke gegevens
Titel: Terugkeer naar Atlantis
Auteur: Hubert Lampo
Uitgever: Meulenhoff, Amsterdam, 15e druk 1983, 135 blz. (1953, Amsterdam). Genre: Roman, Magisch-realisme. Eerste reactie. Ik heb dit boek gekozen, omdat het op de lijst stond van de boeken omtrent het thema ‘magisch realisme.’ Verder zei mijn vader dat dit een erg mooi boek was. Het verhaal was afgelopen voor ik er erg in had. In het begin kon ik niet goed in het verhaal komen, maar later zat ik er weer zo erg in dat ik het ineens uit had en naar mijn idee was het eigenlijk nog lang niet afgelopen. Mijn eerste reactie is dan ook dat ik het een erg mooi boek vond, het is vooral erg apart. Of je het mooi kunt noemen weet ik niet. Het is een erg apart boek en ik ben blij dat ik het heb gelezen. Samenvatting Christiaan Dewandelaer, de hoofdpersoon, is een huisarts in het arme deel van Antwerpen. Aan het begin van het verhaal heeft hij een paar flashbacks waarin hij terugdenkt aan zijn verleden, zijn kindertijd. Het verhaal gaat verder met het sterven van zijn moeder. Wanneer zijn moeder gestorven is en hij het sterfgeval gaat melden bij de burgerlijke stand, komt hij erachter dat zijn vader niet dood is. Hij heeft dit altijd gedacht, maar nu blijkt dat zijn vader verdwenen is. Niemand had hem dit ooit verteld, zelfs zijn moeder niet. Toen hij dit wist ging hij op zolder zoeken in zijn vaders documentatie. Hij ontdekt de fascinatie van zijn vader voor Atlantis. Vanaf dit moment blijft het mysterie van de verdwijning van zijn vader steeds terugkomen in het verhaal. Het verhaal gaat verder met de redding van een drenkelinge, die haar geheugen blijkt kwijt te zijn. Christiaan verzorgt haar en het wordt hem steeds duidelijker dat de drenkelinge Evelientje is. Hij kent Evelientje van zijn jeugdjaren. Toen hij en zijn vriendjes een vorm van verstoppertje deden waarbij Evelientje zich moest verstoppen, had hij haar nooit gevonden en nooit meer teruggezien. Ze bleek de volgende dag verhuisd te zijn. Naast het verhaal van de drenkelinge loopt er nog een verhaal door deze gebeurtenissen. In zijn studententijd had Christiaan op een vreemde manier een meisje ontmoet bij haar ontgroening. Vele jaren later komt hij haar weer tegen. Ze is op oudere leeftijd zwanger en komt troost zoeken bij Christiaan wanneer hij ook de drenkelinge in huis heeft. In deze periode wordt Christiaan verzorgd door Theresia, een bekende van zijn vader en moeder. Op een avond zit hij te praten met Jonas, een oude vriend van zijn vader. Hij laat Jonas de boeken van zijn vader zien en Jonas herkent deze meteen. Jonas vertelt een verhaal over zijn vader dat deze verdacht werd een kind te hebben van een hoer. Een klein poosje na deze gebeurtenis is zijn vader verdwenen. Na nog wat verder gepraat te hebben weten ze zeker dat de drenkelinge Evelientje is. Opeens komt Evelientje binnen. Ze heeft alles gehoord en weet weer wie ze is en wat voor rotleven ze heeft gehad. Ze holt naar buiten en springt uiteindelijk voor een goederentrein. Haar tweede zelfmoordpoging was dus wel gelukt. Het verhaal eindigt met Christiaan die nadenkt over wat er de laatste periode allemaal gebeurd is. Hij weet nu wat zijn vader dreef om te vertrekken en besluit dat als hij die roep hoort die zijn vader ook hoorde, hij naar die roep zal luisteren en ook zal gaan.
Onderzoek van de verhaaltechniek.
Het boek is niet heel erg moeilijk om te lezen, hoewel er wel veel wordt
geschreven over wat de hoofdpersoon denkt. Perspectief: het verhaal is in de ikvorm geschreven. Het verhaal speelt zich af in een paar maanden in de winter. Het jaartal zal waarschijnlijk na W.O. II liggen. Ook heeft de verteller een aantal flashbacks. Hoofdpersonen: Christiaan Dewandelaer: de verteller van het verhaal, hij is arts en woont in het arme deel
van Antwerpen. Evelientje: het jeugdvriendinnetje van Christiaan, is misschien zijn zusje, hij komt haar later tegen wanneer hij haar als drenkelinge moet verzorgen. Theresia: bekende van de vader en moeder van Cristiaan. Jonas: oude vriend van de vader van Christiaan. Het meisje dat Christiaan ontmoette bij haar ontgroening en dat hij later tegenkwam toen ze op oudere leeftijd zwanger was. Ruimte Het verhaal speelt zich bijna helemaal af in een arme wijk in Antwerpen. Thematiek. Het thema van het boek is de zoektocht naar het verleden. Christiaan zoekt zijn vader, waarvan hij nauwelijks indruk-ken heeft. Hij vindt echter de twee vrouwen van vroeger. Zijn schoolvriendinnetje en de studente van de ontgroening. Die zoektocht is dus zijn terugkeer. Motieven zijn: • Atlantis, Christiaan ontdekt zijn vaders voorliefde voor Atlantis en aan het eind denkt hij te weten waar zijn vader dus naar toe is, misschien gaat hij daar ook nog eens naar op zoek. "En ik zal gaan, zoals hij gegaan is, want niets zal mij ervan weerhouden, ofschoon ik nog niet rijp ben om te weten, waarheen de weg zal leiden." (blz. 136) De goederentrein die langskomt heeft te maken met tijd en vernieuwing. Deze brengt namelijk nieuwe dingen in het leven van Christiaan. Het genre geeft al aan dat het iets is wat onverklaarbaar lijkt, maar toch ook weer niet. Het hele verhaal gaat over de zoektocht naar het verleden. Titelverklaring Het hele verhaal draait erom dat er nog een andere mysterieuze wereld is. De vader van Christiaan gebruikte het verhaal van Atlantis als voorbeeld. Christiaan gaat op zoek naar wat zijn vader bewoog om zomaar te verdwijnen, vandaar de titel “Terugkeer naar Atlantis”.
Plaats in de literatuurgeschiedenis.
Het boek is voor het eerst gepubliceerd in 1953. Het werk is dus geschreven na de Tweede Wereldoorlog en behoord tot de literaire tijd van de jaren 1940-1960. Het behoort dus tot de literatuur van na de oorlog. Ik kan in de literatuurgeschiedenis niet duidelijk de stroming “magisch-realisme” vinden. Ik denk dat het een soort variatie is op het surrealisme van die tijd. Er worden nu nog steeds magisch-realistische romans geschreven, dus ik denk niet dat het een typerend genre voor die tijd is.
Dit werk is erg typerend voor Hubert Lampo. Vrijwel al zijn werken zijn magisch-realistisch. Hij staat daar dan ook om bekent en zijn boeken laten duidelijk zijn opvattingen zien.
Beordeling.
Ik vond dit boek erg mooi. In eerste instantie kon ik niet goed in het verhaal komen, maar toen ik eenmaal verder aan het lezen was kon ik het niet meer wegleggen.
Ik vind het erg bijzonder hoe de hoofdpersoon zich zo laat inspireren door de zoektocht naar het verleden van zijn vader. Langzamerhand merk je dat de hoofdpersoon eigenlijk net zo geobsedeerd is van het uitzoeken hoe het met zijn vader is gelopen, dan dat zijn vader zo geobsedeerd was door Atlantis. Ik vind het erg bijzonder dat ze zo allebei eigenlijk een soort levenswerk hebben. Ik kreeg erg goed het gevoel hoe het voor de vader geweest moest zijn om zo geïnspireerd te zijn door Atlantis en daar eigenlijk zijn hele leven aan te wijden. Naar de zoektocht naar zichzelf eigenlijk. Daarom vind ik het ook weer zo mooi om te lezen hoe Christiaan eigenlijk door middel van een zoektocht naar het verleden van zijn vader, ook op zoek is naar zichzelf. Ik denk dat Christiaan niet echt past in de wereld waarin hij leeft. Ik kan niet echt merken dat hij een échte band heeft met één van de andere personen. Ik vind dat wel erg bijzonder. In veel boeken zie je dat zo’n persoon vaak door niemand aardig gevonden wordt en zielig is enzo, maar dat is in dit boek juist niet. Hij is erg geliefd en veel mensen vinden steun bij hem, en niet alleen omdat hij dokter is. Die zoektocht naar zichzelf en zijn verleden vind ik erg goed beschreven.
Een ander argument waarom ik dit een erg mooi boek vind, is dat je het eigenlijk op twee manieren kunt lezen. Je kunt het heel nuchter oppakken. Dan lees je een verhaal over een man die een beetje van de buitenwereld vervreemd is, in zichzelf gekeerd is en op zoek is naar waar zijn vader zich vroeger mee bezig hield. Je zult het verhaal dan snel als een beetje verzonnen oppakken, omdat bepaalde dingen dan een beetje onverklaarbaar zijn. Het is dan meer een soort detective, waar ineens personen uit het verleden weer opduiken bij de hoofdpersoon en je gaat onderzoeken hoe het toch kon dat de vader van die man zo gek was op boeken over Atlantis en of dat misschien iets met zijn dood te maken heeft.
Als je verder gaat nadenken over alle dingen die er gebeuren en oog hebt voor details, merk je dat het een psychologische roman is waarin iemand op zoek is naar zijn verleden en daardoor zichzelf wil vinden. Verder denk ik dat het een roeping is geweest voor Christiaan om in een arme buurt van Antwerpen mensen te helpen. Je zit in een mysterieuze wereld waarin dingen gebeuren die je niet meteen kunt verklaren. Daarom ga je verder lezen om uiteindelijk te weten hoe alles in elkaar zit. Het is dus erg bijzonder dat je het verhaal op twee manieren kunt lezen en kunt oppakken. In een recensie stond ook: Het boek zal iedereen aanspreken. Het is zowel boeiend voor mensen die van fantasy houden, van detectives of van psychologische romans.
Een laatste argument waarom ik het boek met veel plezier heb gelezen. Ik heb veel boeken gelezen die echt realistisch zijn. Die gewoon een leven van een normaal iemand weergeven waar zich dan de nodige problemen en gelukjes in voordoen etc. Die boeken zijn erg mooi natuurlijk omdat je je vaak kunt identificeren met de hoofdpersonen en je kunt ze makkelijk begrijpen. Ik ben nooit zo’n erge fan geweest van echte fictie, zoals fantasy of science fiction. Het magisch-realisme heeft zowel aspecten van psychologische romans als van dingen die eigenlijk niet kunnen, maar misschien toch wel. Ik vond dat in dit boek heel leuk, omdat ik steeds dingetjes ontdekte van gedachtes van de hoofdpersoon en kleine details die later weer te verklaren waren. Ik heb dus met plezier een boek gelezen wat details heeft van allerlei verschillende genres.
Conclusie:
Ik vond dit echt een heel erg mooi boek. Ik heb het vrijwel in één keer uitgelezen. Het bijzondere vind ik de samenhang van allerlei details en genres door elkaar.
Interview met de hoofdpersoon.
1. Hoe komt het dat u nooit eerder een verklaring hebt gezocht voor de verdwijning van uw vader?
Ik heb me er nooit zo mee bezig gehouden. Ik was nog jong en vol energie om me te wijden aan mijn studie en later mijn beroep als dokter. Ik heb het altijd maar laten rusten. Tot het moment dat ik steeds meer wilde weten over mijn verleden en over wat mijn taak op aarde zou zijn. Ik begon steeds meer na te denken over de vreemde verdwijningen hier in de wijk. Ik ben op zoek gegaan naar zowel zijn als mijn verleden.
2. Hoe bent u op het idee gekomen dat het iets te maken kon hebben met Atlantis?
Mijn vader is altijd erg fanatiek geweest in het lezen en verzamelen van materiaal over Atlantis. Hij had er een enorme liefde voor en het hield hem ontzettend bezig. Atlantis is een verzonken beschaving zoals u weet en mijn vader is ook ineens verdwenen, samen met nog een aantal andere mensen uit de omgeving. Het kon niet anders zijn dan dat die twee met elkaar verband hielden. Er moet iets geweest zijn waardoor mijn vader zo’n enorme inspiratie vond in de theorieën over Atlantis en zijn verdwijning daarna.
3. Wat was uw ervaring toen u uw jeugdliefde weer terug zag?
Ik vond het erg raar. Het meisje was veranderd en ze reageerde absoluut niet meer zoals vroeger. Ze leek een soort vreemde voor me te zijn en ik wist in eerste instantie niet goed wat ik van haar moest denken en hoe ik met haar om moest gaan. Ik heb me daar later bij neergelegd en heb zo toch weer enige liefde voor haar gekregen. Nou ja, niet echte liefde zoals ik die vroeger min of meer voor haar had, maar meer een soort respect en ik gaf om haar.
4. Hoe ging u om met de dood van die vrouw?
Ik heb me er bij neergelegd. Ik wist dat de vrouw echt in de problemen zat en niet meer wist wat ze ermee aanmoest en hoe het verder moest gaan met haar kind. Voor haar was dit misschien wel de beste beslissing. Ik kon haar verder ook niet helpen.
5. Waarom wil u ingaan op dezelfde roep die uw vader heeft gekregen, mocht die ooit komen.?
Ik wil me volledig wijden aan de geschiedenis en ik wil een precieze verklaring van mijn vaders verdwijning. Het houdt me al mijn hele leven bezig en ik wil weten wat er met hem is gebeurd en of dat misschien ook betrekking heeft op mij. Ik voel dat ik niet helemaal thuis ben in de wereld waarin ik leef en ik wil ontdekken wat er nog meer achter zit. Ik zal daarom luisteren naar de roep en ik zal gaan onderzoeken wat er zich allemaal heeft afgespeeld.
Auteur: Hubert Lampo
Uitgever: Meulenhoff, Amsterdam, 15e druk 1983, 135 blz. (1953, Amsterdam). Genre: Roman, Magisch-realisme. Eerste reactie. Ik heb dit boek gekozen, omdat het op de lijst stond van de boeken omtrent het thema ‘magisch realisme.’ Verder zei mijn vader dat dit een erg mooi boek was. Het verhaal was afgelopen voor ik er erg in had. In het begin kon ik niet goed in het verhaal komen, maar later zat ik er weer zo erg in dat ik het ineens uit had en naar mijn idee was het eigenlijk nog lang niet afgelopen. Mijn eerste reactie is dan ook dat ik het een erg mooi boek vond, het is vooral erg apart. Of je het mooi kunt noemen weet ik niet. Het is een erg apart boek en ik ben blij dat ik het heb gelezen. Samenvatting Christiaan Dewandelaer, de hoofdpersoon, is een huisarts in het arme deel van Antwerpen. Aan het begin van het verhaal heeft hij een paar flashbacks waarin hij terugdenkt aan zijn verleden, zijn kindertijd. Het verhaal gaat verder met het sterven van zijn moeder. Wanneer zijn moeder gestorven is en hij het sterfgeval gaat melden bij de burgerlijke stand, komt hij erachter dat zijn vader niet dood is. Hij heeft dit altijd gedacht, maar nu blijkt dat zijn vader verdwenen is. Niemand had hem dit ooit verteld, zelfs zijn moeder niet. Toen hij dit wist ging hij op zolder zoeken in zijn vaders documentatie. Hij ontdekt de fascinatie van zijn vader voor Atlantis. Vanaf dit moment blijft het mysterie van de verdwijning van zijn vader steeds terugkomen in het verhaal. Het verhaal gaat verder met de redding van een drenkelinge, die haar geheugen blijkt kwijt te zijn. Christiaan verzorgt haar en het wordt hem steeds duidelijker dat de drenkelinge Evelientje is. Hij kent Evelientje van zijn jeugdjaren. Toen hij en zijn vriendjes een vorm van verstoppertje deden waarbij Evelientje zich moest verstoppen, had hij haar nooit gevonden en nooit meer teruggezien. Ze bleek de volgende dag verhuisd te zijn. Naast het verhaal van de drenkelinge loopt er nog een verhaal door deze gebeurtenissen. In zijn studententijd had Christiaan op een vreemde manier een meisje ontmoet bij haar ontgroening. Vele jaren later komt hij haar weer tegen. Ze is op oudere leeftijd zwanger en komt troost zoeken bij Christiaan wanneer hij ook de drenkelinge in huis heeft. In deze periode wordt Christiaan verzorgd door Theresia, een bekende van zijn vader en moeder. Op een avond zit hij te praten met Jonas, een oude vriend van zijn vader. Hij laat Jonas de boeken van zijn vader zien en Jonas herkent deze meteen. Jonas vertelt een verhaal over zijn vader dat deze verdacht werd een kind te hebben van een hoer. Een klein poosje na deze gebeurtenis is zijn vader verdwenen. Na nog wat verder gepraat te hebben weten ze zeker dat de drenkelinge Evelientje is. Opeens komt Evelientje binnen. Ze heeft alles gehoord en weet weer wie ze is en wat voor rotleven ze heeft gehad. Ze holt naar buiten en springt uiteindelijk voor een goederentrein. Haar tweede zelfmoordpoging was dus wel gelukt. Het verhaal eindigt met Christiaan die nadenkt over wat er de laatste periode allemaal gebeurd is. Hij weet nu wat zijn vader dreef om te vertrekken en besluit dat als hij die roep hoort die zijn vader ook hoorde, hij naar die roep zal luisteren en ook zal gaan.
geschreven over wat de hoofdpersoon denkt. Perspectief: het verhaal is in de ikvorm geschreven. Het verhaal speelt zich af in een paar maanden in de winter. Het jaartal zal waarschijnlijk na W.O. II liggen. Ook heeft de verteller een aantal flashbacks. Hoofdpersonen: Christiaan Dewandelaer: de verteller van het verhaal, hij is arts en woont in het arme deel
van Antwerpen. Evelientje: het jeugdvriendinnetje van Christiaan, is misschien zijn zusje, hij komt haar later tegen wanneer hij haar als drenkelinge moet verzorgen. Theresia: bekende van de vader en moeder van Cristiaan. Jonas: oude vriend van de vader van Christiaan. Het meisje dat Christiaan ontmoette bij haar ontgroening en dat hij later tegenkwam toen ze op oudere leeftijd zwanger was. Ruimte Het verhaal speelt zich bijna helemaal af in een arme wijk in Antwerpen. Thematiek. Het thema van het boek is de zoektocht naar het verleden. Christiaan zoekt zijn vader, waarvan hij nauwelijks indruk-ken heeft. Hij vindt echter de twee vrouwen van vroeger. Zijn schoolvriendinnetje en de studente van de ontgroening. Die zoektocht is dus zijn terugkeer. Motieven zijn: • Atlantis, Christiaan ontdekt zijn vaders voorliefde voor Atlantis en aan het eind denkt hij te weten waar zijn vader dus naar toe is, misschien gaat hij daar ook nog eens naar op zoek. "En ik zal gaan, zoals hij gegaan is, want niets zal mij ervan weerhouden, ofschoon ik nog niet rijp ben om te weten, waarheen de weg zal leiden." (blz. 136) De goederentrein die langskomt heeft te maken met tijd en vernieuwing. Deze brengt namelijk nieuwe dingen in het leven van Christiaan. Het genre geeft al aan dat het iets is wat onverklaarbaar lijkt, maar toch ook weer niet. Het hele verhaal gaat over de zoektocht naar het verleden. Titelverklaring Het hele verhaal draait erom dat er nog een andere mysterieuze wereld is. De vader van Christiaan gebruikte het verhaal van Atlantis als voorbeeld. Christiaan gaat op zoek naar wat zijn vader bewoog om zomaar te verdwijnen, vandaar de titel “Terugkeer naar Atlantis”.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden