Titel: Terugkeer naar Atlantis
Schrijver: Hubert Lampo
Verteltijd: 157 bladzijden
Uitgever: Houtekiet
Jaar van uitgave: 1953 (eerste druk)
Samenvatting
Het verhaal gaat over een arts, Christiaan Dewandelaer, die een praktijk heeft voor arme, zieke mensen. Zijn vader is al lang geleden gestorven. In het verhaal gaat hij terug naar zijn verleden en hij vertelt over zijn studenten tijd, toen hij een meisje had ‘geholpen’ bij haar ontgroening en over toen hij nog klein was en met de kinderen uit de buurt altijd verstoppertje ging spelen. Op een dag gingen de kinderen weer verstoppertje spelen en Eveline (het meisje waar Christiaan erg veel om gaf) moest zich verstoppen. Die avond werd zij niet gevonden en de volgende dag bleek dat ze verhuisd was. Christiaan zag haar nooit meer.
Het verhaal begint met het overlijden van zijn moeder. Als hij haar dood komt aangeven komt hij tot de ontdekking dat zijn vader helemaal niet dood is, maar verdwenen toen hij op een avond tabak ging halen.
Christiaan snapt niet dat zijn vader dit heeft kunnen doen en praat er veel over met Jonas, de oude knecht, en met de commissaris die zich destijds met het voorval bezig hield, maar ze kunnen hem niet verder helpen. Als Christiaan naar een schilderij kijkt, in de woning van een bevriende procureur denk hij dat er een andere realiteit bestaat dan alleen deze wereld, hij denkt dat er een soort vierdimensionale wereld is waarna zijn vader is teruggekeerd.
Hij ontdekt dat zijn vader grote belangstelling had voor de werken over Atlantis. Het leven van Christiaan wordt com-pleet wanneer er twee vrouwen terugkeren in zijn leven. Eerst de vrouw van de procureur die de studente blijkt te zijn wie Christiaan had geholpen bij haar ontgroening. Daarna Eveline, het meisje op wie hij verliefd was in zijn kindertijd. Hij neemt haar op in zijn huis. Hij weet in het begin niet wie ze is, omdat ze aan geheugenverlies lijdt doordat zij zichzelf wou verdrinken, tot op het moment dat Jonas toevallig verneemt dat ze Christiaans halfzuster wel eens zou kunnen zijn. Ze vlucht en gooit ze zich onder een trein. Christiaan ziet dan dat alles met elkaar in verband staat, waaraan zijn vader heeft meegeholpen.
Thema en motieven
Het thema van het boek is de zoektocht naar het verleden. Christiaan zoekt zijn vader, waarvan hij nauwelijks indruk-ken heeft. Hij vindt echter de twee vrouwen van vroeger. Zijn schoolvriendinnetje en de studente van de ontgroening. Die zoektocht is dus zijn terugkeer.
Motieven zijn:
· Atlantis, Christiaan ontdekt zijn vaders voorliefde voor Atlantis en aan het eind denkt hij te weten waar zijn vader dus naar toe is, misschien gaat hij daar ook nog eens naar op zoek. "En ik zal gaan, zoals hij gegaan is, want niets zal mij ervan weerhouden, ofschoon ik nog niet rijp ben om te weten, waarheen de weg zal leiden." (blz. 136)
· de goederentrein, zie daarvoor "tijd"
· Alles houdt verband, zie daarvoor "genre"
Verteller
Het verhaal is geschreven in de ikvorm. Alles wordt gezien vanuit de hoofdpersoon.
Begin
Informatieve handeling
Einde
Gesloten einde Tijd -absolute tijd: vijftiger jaren -vertelde tijd: Het verhaal begint in de herfst en duurt tot iets na kerst. Het speelt waarschijnlijk in de vijftiger jaren, aan de sfeer en de gebruiksvoorwerpen te merken. Het is geschreven in de verleden tijd. Er zijn een paar flashbacks, die worden verteld door de bijpersonen, die Christiaan op allerlei verbanden doen stuiten. Langzamerhand wordt het hem -flash backs: er zijn veel flash backs, in het begin verteld hij over zijn kindertijd. Verder in het boek verteld hij over zijn studentenjaren en als hij op onderzoek gaat naar wat er met zijn vader gebeurt is komen er ook heel wat flash backs in voor Gegevens over de schrijver Hubert Lampo werd geboren te Antwerpen op 1 september 1920 als zoon van een postbediende en een onderwijzeres. In 1938 behaalt hij het diploma van onderwijzer, in 1941 dat van geaggregeerd leraar. Tot 1944 geeft hij les. In datzelfde jaar wordt hij tewerkgesteld bij het Archief en Museum van het Vlaamse Cultuurleven te Antwerpen. Na zijn militaire dienst wordt hij journalist-kunstcriticus. Hij oefent dit beroep uit tot 1965. Hij speelde een actieve rol in de Vlaamse letterkundige wereld, o.m. als redactiesecretaris van het "Nieuw Vlaams Tijdschrift". Ondertussen werd hij in 1948 tevens rijksinspecteur van de Openbare Bibliotheken. Vanaf 1965 is hij hoofdinspecteur. In 1973 werd hij voorzitter van de Vereniging van Vlaamse letterkundigen en in 1979 lid van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. In 1989 werd hij vereerd met de titel van eredoctor aan de universiteit van Grenoble. Hubert Lampo huwde driemaal. Hij woont thans in Grobbendonk. Hubert Lampo debuteerde met de roman "Don Juan en de laatste nimf" (1942), gevolgd door "Hélène Defraye" (1945) en "De ruiter op de wolken" (1948). Deze werken zijn psychologische romans waarin misterieuze supra-rationele verbanden gesuggereerd worden, hetgeen zijn latere magisch-realistische strekking reeds doet vermoeden. In "Triptiek van de onvervulde liefde" uit 1947 ontpopt Hubert Lampo zich dan ook naast Johan Daisne als grondlegger van het magisch-realisme in Vlaanderen. Zoals Daisne combineert Lampo de weergave van realiteit en fictie met als resultaat een nieuwe psychologisch samenhangende werkelijkheid. In tegenstelling tot Daisne echter, maakt Lampo hierbij ook gebruik van parapsychologische elementen en bepaalde interpretaties van de cultuurgeschiedenis. De schrijver lijkt hierbij inspiratie gevonden te hebben in Jungs archetypenleer. Zo o.a. verwijst in "De komst van Joachim Stiller" (1960) het verschijnen van een raadselachtige verlossersfiguur naar het messias-archetype. Ook de Orfeusmythe speelt een rol in verschillende verhalen en romans. Dit komt o.m. tot uiting in "De goden moeten hun getal hebben" (1969). De schrijver verklaarde echter ooit zelf dat dit alles spontaan en intuïtief gebeurde : hij volgde gewoon zijn inspiratie en onderkende pas later de archetypische grondslagen van zijn werk. Het latere werk van Lampo wordt gekenmerkt door meer en meer intriges en steeds diepere peilingen in het onbewuste van zijn personnages. Getuige hiervan is "De heks en de archeoloog" uit 1967. Naast zijn romans schreef Hubert Lampo nog talrijke essays. Hij vertaalde ook uit vreemde talen, o.a. enkele romans van Françoise Sagan. Bovendien was hij ook nog gedurende 20 jaar redacteur kunst en letteren bij "De Volksgazet" en werkte hij mee aan verschillende tijdschriften. Naast talrijke andere prijzen, ontving de schrijver in 1963 de Driejaarlijkse Staatsprijs voor zijn roman "De komst van Joachim Stiller". In 1983 kreeg hij de Prijs van de Vlaamse Provincies. In 1993 tenslotte ontving hij de Gouden Erepenning van de Vlaamse Raad. Zijn werk werd in verschillende talen vertaald en "De madonna van Nedermünster", "Kasper in de onderwereld" (= De goden moeten hun getal hebben) en "De komst van Joachim Stiller" werden verfilmd.
Einde
Gesloten einde Tijd -absolute tijd: vijftiger jaren -vertelde tijd: Het verhaal begint in de herfst en duurt tot iets na kerst. Het speelt waarschijnlijk in de vijftiger jaren, aan de sfeer en de gebruiksvoorwerpen te merken. Het is geschreven in de verleden tijd. Er zijn een paar flashbacks, die worden verteld door de bijpersonen, die Christiaan op allerlei verbanden doen stuiten. Langzamerhand wordt het hem -flash backs: er zijn veel flash backs, in het begin verteld hij over zijn kindertijd. Verder in het boek verteld hij over zijn studentenjaren en als hij op onderzoek gaat naar wat er met zijn vader gebeurt is komen er ook heel wat flash backs in voor Gegevens over de schrijver Hubert Lampo werd geboren te Antwerpen op 1 september 1920 als zoon van een postbediende en een onderwijzeres. In 1938 behaalt hij het diploma van onderwijzer, in 1941 dat van geaggregeerd leraar. Tot 1944 geeft hij les. In datzelfde jaar wordt hij tewerkgesteld bij het Archief en Museum van het Vlaamse Cultuurleven te Antwerpen. Na zijn militaire dienst wordt hij journalist-kunstcriticus. Hij oefent dit beroep uit tot 1965. Hij speelde een actieve rol in de Vlaamse letterkundige wereld, o.m. als redactiesecretaris van het "Nieuw Vlaams Tijdschrift". Ondertussen werd hij in 1948 tevens rijksinspecteur van de Openbare Bibliotheken. Vanaf 1965 is hij hoofdinspecteur. In 1973 werd hij voorzitter van de Vereniging van Vlaamse letterkundigen en in 1979 lid van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. In 1989 werd hij vereerd met de titel van eredoctor aan de universiteit van Grenoble. Hubert Lampo huwde driemaal. Hij woont thans in Grobbendonk. Hubert Lampo debuteerde met de roman "Don Juan en de laatste nimf" (1942), gevolgd door "Hélène Defraye" (1945) en "De ruiter op de wolken" (1948). Deze werken zijn psychologische romans waarin misterieuze supra-rationele verbanden gesuggereerd worden, hetgeen zijn latere magisch-realistische strekking reeds doet vermoeden. In "Triptiek van de onvervulde liefde" uit 1947 ontpopt Hubert Lampo zich dan ook naast Johan Daisne als grondlegger van het magisch-realisme in Vlaanderen. Zoals Daisne combineert Lampo de weergave van realiteit en fictie met als resultaat een nieuwe psychologisch samenhangende werkelijkheid. In tegenstelling tot Daisne echter, maakt Lampo hierbij ook gebruik van parapsychologische elementen en bepaalde interpretaties van de cultuurgeschiedenis. De schrijver lijkt hierbij inspiratie gevonden te hebben in Jungs archetypenleer. Zo o.a. verwijst in "De komst van Joachim Stiller" (1960) het verschijnen van een raadselachtige verlossersfiguur naar het messias-archetype. Ook de Orfeusmythe speelt een rol in verschillende verhalen en romans. Dit komt o.m. tot uiting in "De goden moeten hun getal hebben" (1969). De schrijver verklaarde echter ooit zelf dat dit alles spontaan en intuïtief gebeurde : hij volgde gewoon zijn inspiratie en onderkende pas later de archetypische grondslagen van zijn werk. Het latere werk van Lampo wordt gekenmerkt door meer en meer intriges en steeds diepere peilingen in het onbewuste van zijn personnages. Getuige hiervan is "De heks en de archeoloog" uit 1967. Naast zijn romans schreef Hubert Lampo nog talrijke essays. Hij vertaalde ook uit vreemde talen, o.a. enkele romans van Françoise Sagan. Bovendien was hij ook nog gedurende 20 jaar redacteur kunst en letteren bij "De Volksgazet" en werkte hij mee aan verschillende tijdschriften. Naast talrijke andere prijzen, ontving de schrijver in 1963 de Driejaarlijkse Staatsprijs voor zijn roman "De komst van Joachim Stiller". In 1983 kreeg hij de Prijs van de Vlaamse Provincies. In 1993 tenslotte ontving hij de Gouden Erepenning van de Vlaamse Raad. Zijn werk werd in verschillende talen vertaald en "De madonna van Nedermünster", "Kasper in de onderwereld" (= De goden moeten hun getal hebben) en "De komst van Joachim Stiller" werden verfilmd.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden