Terug naar de kust door Saskia Noort

Titel: Terug naar de kust

Schrijfster: Saskia Noort

Uitgeverij: Anthos

A) In de eerste instantie wist ik niet goed welk boek ik wou lezen, ondanks de boekenlijst. Ik kende de meeste wel van naam, maar niet het verhaal. Dit boek hadden wij thuis, en werd mij aangeraden.

Mijn verwachtingen waren best hoog, ik had gehoord dat Saskia Noort een geweldige schrijfster was, en dus hele mooie boeken schreef. Aan de achterkant van het boek was geen samenvatting af te lezen, dus moest ik echt afwachten. Het leek me een spannend boek, gekeken naar de titel en de kaft.

De eerste paar bladzijden maakten me best benieuwd. 2 bladzijden met schuin gedrukte letters. Dit was een stuk waar je midden in het verhaal gedropt werd. Toen het eerste hoofdstuk begon, werd het gelijk al erg spannend, ik wilde niet meer stoppen met lezen. Mijn eerste reactie was erg positief, het boek las gelijk al lekker weg.

B) Maria is een vrouw met een hele geschiedenis. Haar jeugd was, net als voor haar zus Ans, verschrikkelijk. Haar moeder, Petra, was psychotisch. Haar vader bleef bij haar, en deed alsof de ziekte er niet was. Maria en Ans konden plotseling afgeranseld worden, en dan was hun moeder weer heel lief. Maar volgens Petra was iedereen tegen haar. Een aantal maal probeert ze haar man te vermoorden.

Haar vader en moeder zijn een tiental jaar geleden overleden. Hun jeugd was onbeschrijfelijk.

Nu is Maria rond de dertig, zangeres van een redelijk onbekende band, en heeft twee kinderen, Merel en Wolf, 8 en 5 jaar. Beiden van verschillende vaders, Steve en Geert, twee muziekanten. Maria heeft Geert nog maar net uit huis gezet, omdat ze niet meer tegen zijn depressies kon. Maar dan blijkt dat ze weer zwanger van hem is. Ze denkt dit niet aan te kunnen en laat het kind zonder overleg aborteren. Later vertelt ze het Geert, die werkelijk woedend wordt. Gelukkig kalmeert hij alweer snel.

4 dagen later krijgt Maria post. Er zit een ansichtkaart bij. Een zwart-witfoto van schattige, roze babyvoetjes. Voetjes die naar lammetjes en Zwitsal ruiken, voetjes die ze wil strelen en kussen, voetjes waarom ze rouwt. Haar baarmoeder zoemt nog na van de pijn. Op de kaart staat: ‘Maria! Je bent een adder. Een slet die haar kind heeft vermoord. Je bent je kinderen niet waard. Je bent leven niet waard. Al jaren volg ik je. Iemand moet je straffen, hoer! Ik hou je in de gaten.’ Een dreigbrief.

De politie kan niets doen, er moet eerst iets verschrikkelijks gebeuren.

En zo krijgt Maria er nog wel meer. Ansichtkaarten met foetuslijkjes, die op brute wijze zijn geaborteerd, lelijke en doodenge teksten erop, met de boodschap dat deze persoon haar schedel wil inslaan. Zo ook een dode rat. Als plotseling dan ook nog de begrafenisondernemer aan de deur staat, met het trieste bericht dat Maria Vos is overleden, is dit de druppel, ze vlucht naar haar zus, die in Bergen aan Zee woont. De plek, het huis, van hun verschrikkelijke jeugd.

Maar daar gaat het verder, hun huis brand af. Verschrikkelijke sms’jes. Volgens Ans wordt Maria helemaal gek, en gaat ze ’s nachts iedereen te lijf, zo ook zichzelf. Omdat Maria zelf niks meer kan herinneren van die nacht, begint iedereen te denken dat ze helemaal gestoord is, een gevaar voor de omgeving. Zo denken psychiaters, die in worden gezet door Ans, en zelfs de politie. Maria staat met haar rug tegen de muur.

Ze begint ook aan zichzelf te twijfelen. Maar dan voelt ze zich psychisch weer wat sterker, en weet zeker dat dit allemaal echt gebeurt. Ze begint iedereen te verdenken, maar niet Geert, zoals de politie doet. Hij is te lief, geeft heel veel om haar. Nee, Maria denkt aan haar zwager Martin, de man van Ans. Dit komt door een bezoek van Harry, een vriend van Martin. Hij komt op bezoek als Ans niet thuis is. Samen komen ze tot de conclusie dat Martin er vandoor is met het geld van Harry en Ans, en erop uit is Maria zo gek te krijgen om haar ook leeg te roven.

Als Maria bijna in een gesticht wordt gestopt, weet ze te ontkomen en pikt Harry haar op. Ze gaan met elkaar naar bed en beginnen verliefd te worden. Samen verzinnen ze een plan om bij het kantoor van Martin in te breken, die zich begeeft in het huis van hem en Ans. Daar vinden ze niks. Als Ans thuis komt, vluchten snel het kantoor uit. Eerst Harry, dan Maria. Als Maria buiten komt, ziet ze Harry in een flits in een wel hele vreemde houding op de grond liggen. Dan krijgt ook zij zelf een klap op haar hoofd.

Ans is thuis.

Als Maria wakker wordt, is ze vol gestouwd met pillen, vastgebonden aan het bed. Als Ans haar verder volstouwt, en haar slaat, weet Maria het. Ze ziet de haat in Ans’ ogen. Haat die ze vreemd genoeg nooit eerder heeft ontdekt, ze heeft het nooit gezien. Ans wil haar vermoorden.

De volgende plek waar Maria wakker wordt, is in de achterbak van de auto. Ans rijdt naar de duinen. Eenmaal daar probeert ze Maria te vermoorden, maar Maria weet op wonderlijke wijze Ans te overmeesteren. Met een pistool in haar hand richt ze op Ans. Ze wil niet schieten. Ze wil weg. Maar dan wordt ze van achteren vastgepakt. Het is de psychiater met de politie. Ze geloven me niet, schiet het door Maria’s hoofd.

Maar dit bleek niet het geval te zijn. Het lijk van Martin was gevonden. Alle verhalen kwamen bij elkaar. Getuigen kwamen hun verhalen vertellen. Ook Harry was vermoord door Ans. Maar Maria wordt geloofd.

Analyse

Motieven:

●abortus: Maria heeft abortus laten plegen en daardoor wordt ze lastiggevallen met brieven en dode ratten. Degene die haar stalkt is duidelijk tegen abortus.

●verleden/heden: in het verleden is Maria weggevlucht voor haar ouders, voor haar verschrikkelijke jeugd, haar verleden. Weg uit Bergen aan Zee. In het heden is Maria weer op de vlucht, maar nu vlucht ze terug naar Bergen aan Zee. Ze vlucht terug naar de kust.

●gevaar: Maria moet vluchten voor de bedreigingen vanuit haar omgeving. Gevaar komt veel in het boek voor. Gevaar voor eigen leven, gevaar voor het leven van haar kinderen.

●zusterliefde: als Maria wegvlucht uit Amsterdam gaat ze naar haar zus. Ze hebben nooit zo’n hechte band gehad, maar haar zus vangt haar wel op en helpt haar. Later blijkt dat haar zus juist de stalker is. Eigenlijk is er geen sprake van zusterliefde, waarvan Maria wel dacht die er een beetje was.

●geestelijk ziek: Maria’s moeder was geestelijk ziek. Als de bedreigingen erg ver gaan, en Maria erg verward is door de situatie en door wat ze allemaal meemaakt, beginnen de politie en psychiaters ook te denken dat Maria geestelijk ziek is. Ze denken dat ze zich alles verbeeld, of alles verzint. Uiteindelijk blijkt dat juist Ans geestelijk ziek is.

●relatie/kind: Maria heeft twee kinderen van twee verschillende vaders. De vader van Merel is er zelf vandoor gegaan. De vader van Wolf heeft Maria uit het huis gezet.

Personages:

- Maria is de hoofdpersoon van dit verhaal. Ze is een alleenstaande moeder van twee kinderen, die ze alle liefde wil geven en dit ook aan de buitenwereld wil laten zien. Ze heeft alles voor ze over. Buiten haar kinderen is muziek haar alles. Die stelt ze af en toe toch net iets boven haar kinderen. Door al de gebeurtenissen is ze er wel anders over gaan denken. Hierna was ze van plan haar kinderen weer boven haar muziek te stellen. Ze leert hierdoor dat ze blij mag zijn wat het leven haar geeft en dat haar kinderen haar alles zijn.

- De belangrijkste bijpersonen zijn: ●Merel, het oudste kind van Maria. Ze is een bezorgd kind, en heeft het gevoel de verantwoordelijkheid over Maria te hebben, zeker als ze in de gaten heeft dat haar moeder gevaar loopt.

● Wolf, het jongste kind van Maria. Een altijd vrolijk kind, neemt niks kwalijk van zijn moeder. Hij heeft veel zorgelijke dingen niet door, bijvoorbeeld de dreigingen. Natuurlijk is hij hier veel te jong voor.

●Steve, de ex van Maria en de vader van Merel. Toen Merel nog maar een jaar was, ging hij bij Maria weg en vertrok naar Amerika.

●Geert, de latere ex van Maria en de vader van Wolf. Hij houdt met heel zijn hart van Maria. Veel verdriet heeft hij dan ook als hij uit het huis wordt gezet. Voor hem is het niet te begrijpen. Hij is toch altijd lief en goed voor haar? Over de abortus maakt hij zich ook erg druk, maar dit wordt later bijgelegd. Heel het verhaal door steunt hij Maria, de dreigingen vindt hij verschrikkelijk en probeert dan ook de held te spelen.

●Ans, de zus van Maria. De band tussen hen is nooit optimaal geweest. Praten deed Ans nooit. Op het eind van het verhaal bleek dat Ans vroeger al vreselijk jaloers was op Maria. Maria had altijd alle geluk, Ans kreeg al het ongeluk. Dit was wat zij voelde. Al jaren volgt ze haar zus, iets wat Maria nooit geweten heeft. Pas op het eind, op de moordpoging werd het verteld.

Jarenlang probeerde Ans een kindje te krijgen met Martin, iets wat maar niet wilde lukken. Veel behandelingen was ze ondergaan. De laatste was raak. Maar na twee maanden overleed het kindje. In die tijd liet Maria haar levende kindje aborteren. Dit was voor Ans de druppel. De stoppen sloegen door en de moorden begonnen.

●Harry, de man die er eigenlijk voor heeft gezorgd dat Maria de bedreiging van Ans overleefde. De man op wie Maria verliefd aan het worden was, hierbij was het wederzijds. De man die is vermoord door Ans.

●de psychiater. Hij bewonderde Ans. Haar negatieve verhalen over Maria geloofde hij, hierdoor werd het Maria heel moeilijk gemaakt.

●Martin, de zwager van Maria, echtgenoot van Ans. Hij kwam niet in levende lijve in het verhaal voor, maar werd veel vernoemd en had veel te maken met alle situaties.

●de ouders van Maria en Ans. Ook zij kwamen niet in levende lijve voor, maar hadden uiteindelijk heel Ans’ psychische gesteldheid gevormd.

Perspectief:

Het verhaal is geschreven in de ik-vertelsituatie. Hierbij is Maria de ik-persoon die ons het verhaal vertelt. Je ziet alles door haar ogen. Hierdoor, dat merk je vooral in dit boek, kan het gedrag van de andere personages soms erg verrassend zijn.

Ruimte:

Het verhaal speelt zich op verschillende plekken, zoals Amsterdam, Bergen aan zee, en heel belangrijk: de kust, de duinen.

Amsterdam is de woonplaats van Maria. Haar huis in Amsterdam is afgebrand.

Bergen aan Zee is de geboorteplaats van Maria. Hier heeft ze haar hele jeugd gewoond met haar ouders en zus. Elke inwoner kende ze hier, evenals elk plekje in Bergen aan Zee.

De duinen en de kust spelen ook een hele belangrijke rol in het verhaal, in het leven van Maria. Als kind vluchtte ze hier altijd naar toe om rust te vinden, om na te kunnen denken, alles op een rijtje te zetten en te vluchten voor haar moeder.

Nu, Maria is rond de dertig, na de bedreigingen, vlucht Maria weer naar de kust, vluchten voor haar belager. Maar dat is juist wat ze niet doet, ze loopt precies in de armen van haar belager.

Stijl:

Er zijn veel herinneringen en beschrijvingen in het boek. Maria herinnert zich veel over haar jeugd. Dit leest prettig. Door te weten wat zich in haar geschiedenis heeft afgespeeld, kun je jezelf beter verplaatsen in haar. Beter in haar reacties. Alles is beter te begrijpen.

Thema:

Het thema van het boek is moord en angst. Heel het verhaal lang zit Maria in een diepe angst. Moord hoort bij Ans, die erg moordlustig is en 2 moorden heeft gepleegd. Ook Maria heeft ze nog proberen te vermoorden, maar dit is niet gelukt.

Tijd:

Het verhaal speelt zich af in een relatief korte tijd. Het is een kwestie van een aantal weken tot maanden. Ook komen er veel terugblikken voor. Maria denkt vaak terug aan haar jeugd. Ook denkt ze veel terug aan de recente gebeurtenissen. Wat de oorzaken geweest zouden zijn, hoe het allemaal zit en of ze gelijk heeft.

Titelverklaring:

De titel terug naar de kust past perfect bij het verhaal. Maria is bij de kust geboren, heeft haar hele jeugd daar gewoond. Eenmaal oud genoeg vlucht ze weg uit het benauwde dorpje, weg van haar ouders en familie. Weg naar de drukke stad Amsterdam.

Maar naar de bedreigingen voelt ze zich niet meer veilig in Amsterdam. Maria weet niet waar ze naartoe moet gaan. Dan bedenkt ze naar haar zus Ans, die nog steeds in het ouderlijke huis in Bergen aan Zee woont te gaan. Met pijn in haar hart. Maar ze toch doet ze het, ze vlucht terug naar de kust.

D) Eindoordeel en evaluatie:

De gebeurtenissen kwamen heel realistisch op mij over, alles maakte op mij een heel waarschijnlijke indruk. Ik vond het hierdoor een heel mooi boek, dit zou allemaal echt kunnen gebeuren. Het is heel heftig wat ze meemaakt. Een heel spannend boek. Niks is wat het lijkt. Wat je niet verwacht, gebeurt. Ik had nooit verwacht dat Ans de persoon was die achter alles zat. Dat zij zo boos was op Maria, haar eigen zus. Dat zij zo gestoord was, ze kwam in het begin redelijk normaal over. Op den duur leek ze door te draaien en op het eind werd dit bevestigd.

Ik kon me erg goed inleven in de hoofdpersoon, dit kwam doordat het erg goed en prettig beschreven was hoe Maria zich voelde en hoe dat kwam. Wat de redenen ervoor waren. Haar gedachten werden goed verwoordt. Dit geldt ook voor haar beslissingen.

Op het moment dat tegen Maria werd gezegd dat ze moest wegvluchten uit Amsterdam, ook voor de veiligheid van de kinderen, moest ze nog nadenken. Ik denk dat ik het wel had geweten, om snel en op tijd weg te vluchten.

Ik vond het geen lastig boek om te lezen, het was een geweldig mooi boek, dat erg prettig geschreven was.

Het meest hou ik van verhalen met een ik-verteller, want dan kan ik me goed in de hoofdpersoon inleven. Verhalen met een onzichtbare verteller vind ik ook leuk om te lezen, dat geeft wat meer afwisseling.

Van een open einde hou ik juist helemaal niet, dan ben ik zo benieuwd hoe het verhaal nou eigenlijk afloopt, dat ik er wel een paar dagen over loop te tobben. Het einde zelf invullen vind ik niks, dan geloof ik er niet in.

Er stonden geen moeilijke woorden in het boek. Zo kon je tenminste lekker doorlezen. Ook de lengten van de zinnen waren erg goed, heel prettig.

De zaken waren beeldend genoeg, ik begreep altijd wat er werd bedoeld.