Tabee, New York door F. Springer

Auteur: F. Springer

Titel: Tabee, New York
1e druk: 1974 Gebruikte druk: zesde druk

1. Beschrijvingsopdracht

1. Motivatie boekkeuze
Amerika is een land waardoor ik me erg aangetrokken voel. Toen ik de achterkant van dit boek las, zag ik dat het ging over een consulaat die zich nou in Amerika bevond. Dit onderwerp stond mij wel aan.

2. Samenvatting van de inhoud
In januari 1965 komt Ruud, de ik-persoon aan in New York als vice-consul vna Nederland. Vanuit deze taak gaat hij naar een feest toe van een verenigin van Nederlanders die het oude Indië gekend hebben. Ze noemen zichzelf Nusantara. Op dat feest ontmoet hij zijn eerste liefde uit zijn jeugd. Dolly, die zichzelf tegenwoordig liever Dola noemt. Ze blijkt getrouwd te zijn met Menno Spanjer, een vroegere vriend van Ruud uit Indonesië. Menno was nu niet echt een goede vriend van Ruud. Ruud vond hem altijd al een beetje een dikdoener en een schreeuwlelijk.
Ruud was elf jaar oud toen hij Dolly ontmoette. Hun liefde voor elkaar verliep niet zo makkelijk in die tijd. Ze durfden er niet echt voor uit te komen dat ‘zij op elkaar waren’. Tegen zijn vriendjes, waaronder Menno, zegt Ruud dat hij Dolly maar een magere kippetje vond.
Met Menno gaat het goed, hij is schoenenverkoper en op het feest zelf nodigt hij Ruud uit voor een barbecue bij hem en Dola thuis. Ruud begint zich steeds erger aan Menno te ergeren. Volgens hem is hij nog steeds die opschepper van vroeger die ook nog eens een grote mond heeft.
Ruud en Dolly ontmoeten elkaar daarna nog een keer, op een bal voor Nederlandse Mariniers in Amerika. Menno is daar niet bij. Op dit feest weet Ruud nog niet hoe de thuissituatie bij Dola is. Dit komt hij later te weten. Aan het eind van het feest gaat Dolly mee naar Ruud’s appartement. Ze slapen samen. Twee dagen daarna belt Dolly op en vertelt dat Menno ontslagen is en dat hij in zijn zoektocht naar nieuw werk vertrokken is naar Los Angeles. Hij blijkt thuis heel gewelddadig te zijn geweest en hij is aan de drank geraakt. Hij doet ook gewelddadig waar de kinderen bij zijn. Opnieuw komt Dolly naar het appartement van Ruud waar ze weer in bed belanden. Dolly zegt dat ze Ruud nooit vergeten is en dat ze nu echt verliefd op hem is en nooit meer bij hem weg wil.
De volgende dag op het werk hoort Ruud van zijn baas, de consul, dat hij naar Nigeria overgeplaatst wordt. Als Dolly en hij dat laatste weekend weer samen zijn, durft hij het haar niet te vertellen. Hij laat haar in de waan dat ze zullen gaan samenwonen en dergelijke. De bladzijde daarop zit hij in het vliegtuig zonder afscheid genomen te hebben van Dola en hij denkt: “ Godallemachtig, wat heb ik gedaan”.

3. Uitgewerkte persoonlijke reactie

1. Onderwerp
Het onderwerp van de tekst is de liefde die er is tussen de hoofdpersoon, tevens ik-persoon, Ruud en Dolly. Persoonlijk vind ik dit wel een boeiend onderwerp. Het is wel mooi en grappig om te zien hoe deze liefde zich vanaf hun jeugd heeft ontwikkeld en hoe ze na zoveel jaar dat ze elkaar niet gezien hebben, ze toch weer bij elkaar komen.
Toen ik in het boek begon te lezen, wist ik nog niet wat het onderwerp was. Ik had dan ook hierover nog geen verwachtingen. Gedurende het lezen van het boek had ik ook niet echt bepaalde verwachtingen van hoe het af zou lopen. Maar ik had zeker niet gedacht dat het boek op deze manier zou eindigen.
Het is logisch dat dit onderwerp niet letterlijk in mijn belevingwereld voorkomt. Als je als het onderwerp de liefde tussen 2 personen neemt, dan komt het wel in mijn belevingswereld voor. Dit boek heeft me echter niet anders over het onderwerp na laten denken.
De schrijver werkt het onderwerp goed uit. Hij weet de gevoelens van Rudy goed te beschrijven. Bijvoorbeeld met het volgende citaat: ‘ Ik dacht een paar keer, terwijl we uitrustten, nu zal ik het zeggen, maar dan bewoog ze weer of ik zag opeens een plekje aan haar dat ik nog niet gezoend had’ In het boek wordt geen bepaalde visie op het onderwerp gegeven.
Het onderwerp liefde (tussen twee personen, die elkaar in hun leven op de een of andere manier uit het oog zijn geraakt) is een onderwerp dat nogal vaak voorkomt. Zowel in films als in boeken. Dit boek is weer een heel apart soort verhaal. Hoewel er dus toch veel andere boeken en films over geschreven zijn, vind ik dit boek daarmee eigenlijk niet te vergelijken.

2. Gebeurtenissen
Een van de belangrijkste gebeurtenissen in het boek is het moment dat Ruud naar het feest gaat en daar zijn oude vriendin weer ontmoet. Dit moment wordt goed omschreven. Het is duidelijk wat Rudy denkt en hoe de andere reageren. Deze gebeurtenis speelt een belangrijke rol, omdat dit eigenlijk het aanknopingpunt is van het verhaal. Hier draait het verhaal om. Om de mensen die hij op dat feest ontmoet.
De gebeurtenissen vloeien logisch uit elkaar voor. De meeste gebeurtenissen zijn ook wel boeiend. Hierdoor is het een boek dat je niet moeilijk uitleest. Hij leest lekker weg. Ook zijn de gebeurtenissen erg geloofwaardig. Het zou allemaal echt gebeurd kunnen zijn.
Een gebeurtenis in het boek dat indruk op mij heeft gemaakt, is wanneer Ruud aan het einde van het verhaal over geplaatst wordt naar Afrika, zonder dat hij afscheid neemt. Dit terwijl Dolly zelfs plannen had om samen te gaan wonen.
Er staan geen gebeurtenissen in het boek die me echt aan het denken heeft gezet. De gebeurtenissen worden redelijk duidelijk verteld, maar niet erg gedetailleerd. Zo moet je vaak de omgeving en dergelijke beschrijven. Maar dit was zeker niet hinderlijk bij het lezen.

3. Personages
Ruud is naar mijn niet echt een held. Hij durft niet tegen Dolly te zeggen dat hij overgeplaatst wordt naar Afrika en hij gaat ook weg zonder afscheid te nemen. De karaktereigenschappen van hem worden wel duidelijk beschreven, al snap ik aan het einde van het boek niet waarom hij is weggegaan zonder dat tegen Dolly te zeggen. Ik ben er maar van uit gegaan dat hij gewoon het niet durft te zeggen. Dit terwijl hij in het boek wel op een moment zegt dat hij Dolly gewoon mee gaat nemen.
De personages in het boek zijn levensecht. De schrijver beschrijft de gevoelens erg goed, waardoor de personages als het ware echte mensen zouden kunnen zijn. Er zijn geen ideeën, gedachten, gevoelens noch daden geweest, die mij persoonlijk hebben beïnvloed. Ook kon ik me niet echt verplaatsen in een van de personages. In het begon van het verhaal kon ik me op zich wel plaatsen in Ruud, echter aan het einde kon ik me niet voorstellen dat hij niet tegen Dolly durfde te vertellen dat hij weggaat en haar dus ook niet mee durft te vragen.
Over het algemeen vond ik alle personages wel sympathiek. Over het algemeen was ik het ook wel eens met de beslissingen die er gemaakt werden. Alleen met de laatste beslissing van Ruud om het niet te vertellen, maar gewoon weg te gaan was ik het niet mee eens. Ik zou denk ik in deze situatie toch anders gereageerd hebben.
De personages reageren afwisselend voorspelbaar en onvoorspelbaar. Dit vond ik als lezer wel prettig.

4. Opbouw
Het verhaal is niet ingewikkeld opgebouwd. Het is makkelijk te volgen. Het verhaal was ook niet echt spannend. Er zitten wel zeer veel terugblikken in het verhaal. Dit komt omdat het verhaal eigenlijk uit twee delen is opgebouwd. De jeugd van Ruud in Indonesië en zijn tijd in New York. Af en toe was dit wel lastig om te lezen, maar het gaf wel een zeer goede indruk van de jeugd van de belangrijkste personages. Deze opbouw past dus ook goed bij het onderwerp.
De gebeurtenissen zie je alleen door de ogen van de ik-persoon, Ruud. Dit is wel een geslaagde manier om het verhaal te volgen.
Aan het slot bleef ik met nogal wat vragen zitten. Bijvoorbeeld ‘Zal Ruud ooit nog eens Dolly gaan opzoeken?’ , ‘Hoe zal Dolly reageren als ze merkt dat Ruud weg is?’ en ‘Zullen Dolly en Ruud elkaar ooit nog tegenkomen?’ Ook vraag je jezelf af wat er was gebeurd als Ruud het wél verteld had.
Het boek begon pas echt te boeien toen eenmaal de romance tussen Ruud en Dolly weer ontstond.

5. Taalgebruik
Het taalgebruik in het boek is over het algemeen behoorlijk makkelijk. Er is ook wel een goede verhouding tussen dialoog en beschrijvingen. Al werd de omgeving niet goed omschreven, maar dit liet weer ruimte over voor je verbeelding, wat dan weer gunstig was.
Er was ook niet veel beeldspraak in de tekst dat me opgevallen is. Dit maakte de tekst dus niet moeilijker. Ook waren er niet echt bijzonderheden in het taalgebruik.
Het personage van de hoofdpersoon werd grotendeels gevormd door zijn gedachtegang. De manier van praten en denken paste dus zeker bij hem.

2. Verdiepingsopdracht

1. Titelverklaring
Ik heb vernomen dat ‘tabee’ maleis is voor ‘welkom. Dit slaat op het moment dat Ruud naar New York komt om als vice-consul, Nederlanders in Amerika te helpen. Als ik in het Nederlands aan ‘tabee’ denk, dan denk ik aan ‘dag, vaarwel’.
Dit slaat dan weer op het einde van het verhaal, wanneer Ruud overgeplaatst wordt naar Afrika en dus New York en Dolly verlaat.

2. Fabel en Sujet
Chronologisch gezien begint het verhaal met de jeugd van Ruud, Menno en Dolly in Indonesië. Het verhaal begint daar met het normale leven op de basisschool. Wel is de tweede wereldoorlog al aan de gang.
De gebeurtenis daarna is de aanval op Pearl Harbor door Japan. Waarmee dus zeg maar de oorlog met Japan in indonesie begonnen is.
Vervolgens gaat het verder in Nederland, wanneer Ruud met zijn familie hiernaartoe verhuisd is.
Vanaf dat moment vervolgt het verhaal zich in New York; hier komt Ruud aan om bij het consulaat te komen werken. Vervolgens gaat hij naar dat feest en ontmoet hij zijn oude ‘vriendin’ weer. En daarna krijgt hij een affaire met Dolly. De laatste chronologische gebeurtenis in het boek is dat Ruud naar Niagra vertrekt.

Enkele voorbeelden van tijmanipulaties zijn:
‘De laatste klassenfoto…t/m…wangen, ik ook.’ (blz. 15 t/m 23)
‘Het kwam allemaal…t/m…de laatste keer.’’ (blz. 38 t/m 47)
‘Heel erg vroeg… t/m… moest verbeelding zijn.’ (blz. 78 t/m 86)

Al deze voorbeelden zijn Flash Backs

3. Tijd
De verteltijd van het boek is honderdenvier bladzijden. De vertelde tijd is wat moeilijk aan te geven, aangezien het verhaal eigenlijk uit twee delen bestaat, namelijk het deel van Ruud zijn jeugd en het deel dat hij doorbrengt in New York. De jeugd van Ruud speelt zich af vanaf 1941 tot en met 1945 en het deel dat hij doorbrengt in New York vanaf januari 1965 tot ongeveer een halfjaar later. Dit is op te maken uit de tekst waarin staat dat hij in ’Januari’ aankomt en in ’de snikhete zomer’ vertrekt naar Afrika. Je zou dus kunnen zijn dat de vertelde tijd vanaf zomer 1941 is tot de ’snikhete zomer’ (ongeveer juni/jullie) 1965.
De historische tijd is van 1941 tot 1965. Deze jaartallen worden letterlijk in de tekst vermeld.

4. Personages
De hoofdpersoon van het boek is duidelijk Ruud. Zijn achternaam kom je in het boek echter niet te weten. De andere personen zijn Menno en Dolly Spaanjer. Hier volgen de karakterbeschrijvingen:

Ruud:
Ruud, Rudy, is ongeveer 30 jaar. Hij is vice-consul in New York. Hij is een behoorlijk rustig persoon, hij laat het allemaal maar op zich afkomen. Hij is boos op zich zelf, omdat hij nooit ook maar een poging durfde te nemen om zijn secretaresse te versieren. Ook is hij niet echt een dapper persoon, dit in de zin dat hij niet tegen Dolly durft te vertellen dat hij naar Afrika gaat.

Dolly:
Dolly, later in Amerika ‘Dolla’, was in haar jeugd erg verlegen. Hier is in Amerika echt niet veel meer van te merken. Ze is getrouwd met Menno. Nadat ze Ruud weer is tegengekomen in Amerika, wordt ze weer verliefd op hem en wil ze haar man en gezin opgeven om bij hem te zijn. Dolly is wel een round character, gezien haar verandering van verlegen meisje in haar jeugd, tot een vastberaden vrouw in Amerika.

Menno:
Menno was in zijn jeugd iemand die duidelijk kenbaar maakte dat hij er was, met zijn kanjer in zijn broek die hij ook graag aan iedereen liet zijn (‘Menno spanjer met zijn kanjer’). Menno is getrouwd met Dolly, zonder dat hij ooit echt gelukkig was. Menno is erg aan het jojoën geweest in America van rijk naar arm naar normal en opnieuw. Echter is hij nooit lang erg vermogenend geweest.

Menno Spaanjer is echt een type, hij heeft als voornaamste eigenschap eigenlijk alleen dat hij wat overdreven en irritant is.

Dolly is al meer een karakter, omdat je van haar meerdere eigenschappen leert kennen.

Ruud is zeker een karakter. Je kijkt naar het verhaal vanuit zijn perspectief en leert zo dus ook zijn eigenschappen kennen.

5. Structuur
Het verhaal bestaat, zoals eerder gezegd uit twee delen. De jeugd van de personages en hun leven in Amerika.
Het verhaal heeft een in medias res, het verhaal begint wanneer Ruud net in Amerika aangekomen is. De tekst heeft geen cyclische opbouw, omdat het begin heel anders is dan het eind. Wel heeft de tekst een open einde, omdat het einde vragen bij je oproept.

3. Evaluatie

De verdiepingsopdracht was behoorlijk veel werk, dit in de zin van het typen. De vragen waren niet echt moeilijk te beantwoorden en ik heb behoorlijk wat geleerd over de opbouw van dit boek. Iets waar ik in de eerste instantie niet echt over nagedacht zou hebben.