Titel: Spijkerschrift
Ondertitel: Notities van Aga Akbar

Bibliografische gegevens: Kader Abdolah, Spijkerschrift, notities van Aga Akbar. De Geus, Breda 2000, 10e druk

Thema: vader-zoonrelatie

Auteur: Kader Abdolah
Kader Abdolah is het pseudoniem van Hossein Sadgadi Ghaemuraghami Frahani.
Hij werd geboren in 1954 in Iran en werd streng Islamitisch opgevoed. Hij had interesse voor de westerse cultuur en luisterde stiekem naar westerse radiozenders. Hij studeerde natuurkunde aan de universiteit in Teheran. Hij kwam bij een linkse beweging tegen de Sjah. In 1988 vluchtte hij naar Nederland. Hij heeft verschillende proza en columns geschreven waarmee hij een element aan de Nederlandse literatuur toegevoegd heeft.
Het boek spijkerschrift en dan vooral Ismaiël heeft veel overeenkomsten met de schrijver.

Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Kader_Abdolah

Samenvatting van het boek Spijkerschrift:
Aga Akbar wordt doofstom geboren. Zijn moeder overlijd als hij nog jong is en daarom wordt hij opgevoed door zijn oom Kazem Gan. Zijn oom leert hem zijn gedachten op te schrijven in een boek net zoals de koning in de grot vlak bij hun dorp heeft gedaan. Aga Akbar kan niet lezen en schrijven en ontwerpt zijn eigen spijkerschrift. Aga Akbar krijgt een zoon Ismaiël en later nog drie dochters. Ismaiël krijgt na zijn vaders dood het boek opgestuurd. Hij probeert met dit boek en de hulp van andere mensen zijn vaders gedachten te ontcijferen.

Personages:
Vader Aga Akbar is een type. Je weet alleen van hem wat Ismaiel vertelt. Aga Akbar is doofstom geboren. Hij trouwt met Tine en ze krijgen vier kinderen. Ismaiël is hun eerste zoon. Aga Akbar is tapijtenkoper en hersteller. Als hij besluit om naar de stad te verhuizen zodat zijn kinderen naar school kunnen krijgt hij een eigen winkel met tapijten. Hij is best slim maar kan niet altijd vertellen wat hij bedoelt omdat het gebarentaal dat hij met zijn familie spreekt maar uit ongeveer 100 tekens bestaat.
Ismaiël is karakter, hij vertelt het verhaal. Ismaiel is de rechterhand van zijn vader. Hij praat met zijn vader in een simpel gebarentaal en met andere mensen praat hij Perzisch. Ismaiël gaat later in Teheran studeren. Hij komt bij een ondergrondse linkse guerrillabeweging tegen de Sjah en moet na enige tijd vluchten. Hij vlucht naar Nederland en gaat daar het spijkerschrift van zijn vader ontcijferen.

Kazem GAn is een type. Hij is de oom van Aga Akbar. Hij woon in de bergen en rijd altijd op zijn paard. Hij leert Aga om z’n gedachten op te schrijven omdat Aga vaak hoofdpijn heeft.

Tijd:
Het boek spijkerschrift heeft een verteltijd van 377 pagina’s. De vertelde tijd is ongeveer 75 jaar. Het hele leven van Aga Akbar en een stuk van het leven van Ismaiel worden verteld.
Het verhaal speelt zich af in het ouderwetse dorp Senedjan. Daar worden de beroemde tapijten gemaakt waar je op kan vliegen volgens de verhalen. De mensen rijden op ezels en er is haast geen sprake van modernisering.
Het verhaal speelt zich af in de tijd dat de Sjah Reza Khan aan de macht was in Perzie. Hierna kwam Khomeini aan de macht en daarna de geestelijken.
Het verhaal wordt verteld vanuit Ismaiel en de alwetende verteller. Soms vertelt Ismaiel een stuk over zichzelf en dan lees je wat over het verleden van zijn vader Aga Akbar. Er zijn dus tijdsprongen in het boek. Er worden flashbacks en flash-forwards gebruikt omdat er heen en weer wordt gesprongen tussen de tijd van Ismaiel in Nederland en naar het verleden, de tijd van Aga Akbar in Perzie. De tijdsprongen zijn belangrijk voor het begrijpen van het verhaal want anders snap je niet wanneer Ismaiel wat verteld over zijn vader en wanneer hij iets verteld over zichzelf.
Tijd zelf had voor Aga Akbar geen betekenis. Hij heeft alleen een paar tekeningen van de maanstanden getekend.

Plaats/ruimte:
Aga Akbar is geboren in Djerja in Perzie. Het is een afgelegen dorp en daardoor ouderwets en niet ontwikkeld. Er is wel veel natuur. In de Saffaraanberg is een spelonk met daarachter een grot. Daar is een stuk spijkerschrift gevonden dat geschreven is door een koning van vroeger. Als Aga Akbar kinderen heeft, verhuisd hij naar de stad. Ismaiel en zijn drie zusjes gaan daar naar school. De stad is wel gemoderniseerd. Later gaat Ismaiel in Teheran studeren en komt bij de ondergrondse beweging. Hij vlucht uiteindelijk naar de Flevopolder in Nederland.

Thematiek:
Het boek spijkerschrift past bij het thema vader-zoonrelatie. Het gaat over vader Aga en zijn zoon Ismaiel. Ismaiel heeft een bijzondere band met zijn vader. Hij praat gebaren taal met hem. Ismaiel is dan ook de rechterhand en tolk van Aga Akbar. Het verhaal speelt zich af in Perzie, waar ze een andere cultuur hebben dan wij in Nederland. Door de andere cultuur hebben Aga en Ismaiel ook een andere relatie. Ze doen samen andere dingen, zoals naar de synagoge gaan. Doordat het dorp waar ze wonen nog al onontwikkeld is op gebied van modernisatie ‘praten’ Ismaiel en zijn vader met een simpel gebarentaal. Ook kan Aga Akbar niet lezen want er is daar niemand die het brailleschrift kent.

Ismaiel is na de dood van zijn vader bezig om het spijkerschrift dat Aga Akbar heeft bedacht te ontcijferen.

Spanning:
Het boek wekt spanning op door met tijdsprongen te werken. Er zijn veel tijdsprongen tussen de tijd van Ismaiel in Nederland en de tijd in Perzie. Je wilt als lezer weten wat Aga Akbar heeft opgeschreven en hoe Ismaiel dat te weten komt.

Mijn eigen mening:
Ik vind het boek erg mooi en indrukwekkend. Het is makkelijk te lezen hoewel je eerst even moet wennen aan de moeilijke namen. Af en toe staat er ook Perzische begrippen waarvan achterin het boek een vertaling staat. Als je eenmaal in het verhaal zit wil je het graag in een keer uitlezen, het is erg meeslepend. Het is ook een leerzaam verhaal want je leert wat van een ander land en een andere cultuur. De manier waarop Ismaiel met zijn vader omgaat vond ik soms wat teleurstellend. Ismaiel had nog veel dingen met zijn vader willen doen en dat heeft hij niet gedaan. Ook gebruikte hij zijn vaders winkel als onderduikpunt voor zijn partij. Wel vind ik het knap dat ze elkaar nog zo goed begrepen met zo weinig gebaren.