Bibliografische gegevens Titel: Spijkerschrift
Auteur: Kader Abdolah
Eerste druk: 2000
Aantal bladzijden: 374 Wat gebeurt er in het boek? Het boek gaat eerst over Aga Akbar een doofstomme man uit Iran. Kazem Gan, zijn oom leert geeft hem een schrift. Hij doet voor aan Aga Akbar hoe je schrijft. Aga Akbar bedenkt op die manier een heel eigen schrift. Op de Saffraanberg bij het dorpje van Aga is een put waarvan wordt gezegd dat er een heilige in woont. Veel mensen hebben al geprobeerd er naar toe te klimmen en er zijn er ook al veel gevallen. Dan gaat Aga Akbar het proberen. Het lukt en hij krijgt veel aanzien van de anderen dorpsbewoners. Hij leert tapijten repareren en zet een eigen winkeltje op. Hij krijgt een zoon Ismaiel. Ismaiel moet altijd voor zijn vader vertalen en krijgt dan ook een hechte band met hem. Als Ismaiel gaat studeren in Teheran komt hij terecht bij het communistische verzet. Hij raakt daar steeds meer bij betrokken en op een gegeven moment moet hij vluchten. Ismaiel komt eerst in Rusland terecht en daarna in Nederland. In Nederland gaat hij een boek schrijven na aanleiding van een pakje dat hij ontvangt. Hij krijgt de notities van zijn inmiddels overleden vader en hij “vertaalt” ze. Ismaiel schrijft op wat hij denkt dat er in de notities staan. Waar gaat het boek eigenlijk over? Thema: De relatie tussen een zoon en zijn doofstomme vader.
Motieven: - Een doofstomme man bouwt een bestaan op ondanks zijn handicap. Eens vroeg Ismaiel aan Kazem Gan:”Waarom heeft u mijn vader dat vak laten leren?” “Kijk jongen, tapijten knopen past eigenlijk niet zo bij ons. Zelfs de vrouwen van ons huis deden dat niet. Het was meer iets voor de gewone dorpelingen, voor de boeren die in de lange winters niets te doen hadden. Toch wilde ik dat hij het leerde. Maar ik kwam er al snel achter dat hij het niet kon. Hij moest vrij zijn, weg kunnen. Hij was er de man niet naar om twee, drie of vijf jaar lang aan een tapijt te werken. Hij had iets nodig om een paar uur mee bezig te zijn en dan moest hij de deur uit kunnen. Daarom dacht ik dat ik hem reparateur kon laten worden. Tapijten repareren is geen saai werk, heel interessant zelfs, je moet er je hersens voor gebruiken. Eigenlijk moet je kunstenaar zijn. Begrijp je wat ik bedoel? En ik wist dat je vader de geest van een kunstenaar had” (Pagina 93) - Omdat Ismaiel altijd voor zijn vader heeft vertaald, blijft Aga Akbar een dominante rol in zijn leven spelen. Prins Willem-Alexander zei het niet in het interview, maar ik zag dat hij duidelijk last had van de zware schaduw van zijn moeder. Ikzelf heb last van de zware schaduw van mijn vader. De prins vergiste zich toen hij dacht dat hij uit de schaduw was gekomen. Je kunt nooit uit de schaduw van zulke mensen komen, zelfs niet als ze doodgaan. Het wordt juist erger als ze doodgaan, ze keren sterker dan ooit in je leven terug. Ze domineren je zelfs in je slaap. Hoewel mijn vader dood is, is zijn schaduw op mijn computer gevallen. In mijn studietijd besloot ik om afstand van mijn vader te nemen, maar het ging niet, ik kreeg op een andere manier weer contact met hem, intensiever dan ooit. (Pagina 211) - De politieke gebeurtenissen in Iran komen niet duidelijk aan de orde, maar ze beïnvloeden de levens van de hoofdpersonen wel. Tijdens het bewind van de sjah kon je op de steun van het volk rekenen, je kon vaak je toevlucht bij onbekenden zoeken. Maar tijdens het regime van de geestelijken was dit onmogelijk geworden. De sjah deed alles namens zichzelf, maar de geestelijken regeerden uit naam van God. Khomeini kwam persoonlijk op de tv en zei dat Gods rijk in gevaar was. Hij gaf zijn volgelingen de opdracht om hun buren in de gaten te houden. Het land, je vaderland was ineens niet meer van jou. Je durfde niets meer. Je voelde dat iedereen je van achter de gordijnen in de gaten hield.(Pagina 284) Titel: Spijkerschrift verwijst naar de onleesbare aantekeningen van Aga Akbar. Ook verwijst het naar een historisch, nog niet ontcijferdt, spijkerschrift in een grot in de Saffraanberg. Wat vind ik van het boek? Emotieve argumenten: Het boek komt vooral in het begin sprookjesachtig op mij over. Ik denk dat dat voornamelijk komt omdat het in een andere cultuur speelt. Als Ismaiel gaat studeren wordt het verhaal harder. Esthetische argumenten: Ik vind het verhaal qua stijl mooi. Het is sprookjesachtig. Morele argumenten: Ik denk niet dat ik dit boek op moreel gebied kan beoordelen. Het speelt in een andere cultuur met andere normen en waarden. Als ik er toch iets van moet zeggen, ben ik het in de meeste gevallen wel met Ismaiel en Aga Akbar eens. Ik vind alleen wel dat Ismaiel soms heel gemeen is tegenover zijn vader. Realistische argumenten: Ik denk dat de gebeurtenissen redelijk realistisch zijn. Kader Abdolah heeft namelijk zelf ook een doofstomme vader en hij komt uit Iran.
Structurele argumenten: Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel gaat over het leven van Aga Akbar totdat Ismaiel wordt geboren. Het tweede deel wordt verteld door Ismaiel, er zijn stukken die in Iran spelen en stukken die in Nederland spelen. Aan het einde van het tweede deel vlucht Ismaiel uit Iran. Het derde deel is niet zo lang als de eerste twee. Het gaat over de rest van het leven van Aga Akbar tot hij doodgaat. Intentionele argumenten: Ik denk dat de schrijver heeft willen aangeven hoe het is om te leven met een doofstomme vader. Hij heeft zelf namelijk ook een doofstomme vader.