1. a) Hoe verklaar ik de titel?
Rika en Waldemar geven hun zoontje de naam ‘Waldy’, een afkorting van de naam van zijn vader. Als bijnaam noemt Rika haar zoontje ‘Sonny Boy’, zo heet het sentimentele, door Al Jolson gezongen liedje uit de film The Singing Fool. Het liedje was in de zomer dat Waldy geboren werd (in 1928) zo populair, dat iedereen het floot of zong.
‘When there are grey skies
I don’t mind the grey skies
You make them blue, Sonny Boy’
b) Is er een ondertitel?
Er is geen ondertitel.
c) Is er een motto?
Er zijn twee motto’s;
Een gedeelte van de songtekst van het liedje ‘Sonny Boy’ uit de film The Singing Fool is afgedrukt op de eerste pagina. Dit verwijst natuurlijk naar de titel. Dit is het eerste motto.
Het tweede motto is een citaat uit een ander boek, namelijk uit ‘Het verhaal van een Duitser, 1914-1933. Dit boek is geschreven door Sebastian Haffner.
“Wie iets van een bepaalde tijd wil begrijpen, moet biografieën lezen, en dan niet die van staatslieden, maar de in aantal veel te schaarse biografieën van onbekende burgers.’’
Ik denk dat Annejet van der Zijl dit citaat duidelijk wilde maken door Sonny Boy te schrijven. Het boek is namelijk een soort biografie van twee onbekende burgers die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Een biografie van een onbekend persoon geeft vaak een veel realistischer beeld van een gebeurtenis, dan een biografie van in dit geval staatslieden. Want misschien bepalen leiders de oorlog, maar wat nog veel belangrijker is; burgers beleven hem.
d) Is het boek aan iemand opgedragen?
Het boek is opgedragen aan het zusje van de schrijfster, Sietske van der Zijl, niet aan een beroemd iemand dus.
e) Wat staat er op het omslag?
Op de omslag is het Scheveningse strand te zien. Je ziet het strand en de zee, en achterdoor het feestpaviljoen van Scheveningen. Er wordt verteld dat het hier - in de tijd vóór de bezetting van Nederland door de Duitsers – altijd een gezellige boel was, waar zowel de bewoners van Scheveningen, als toeristen vaak te vinden waren. Op de voorgrond zie je ‘Sonny Boy’ staan.
f) Wanneer is het boek geschreven?
Het boek is geschreven in 2004. De eerste druk is uit oktober 2004.
g) Zijn er illustraties?
In het boek zitten 2 keer een viertal pagina’s met foto’s. Het boek is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal, en om dit boek te kunnen schrijven zijn er veel bronnen geraadpleegd en daardoor heeft de schrijfster deze foto’s gevonden. De foto’s maken het verhaal duidelijker, het helpt je vooral om een beeld te krijgen bij vele verschillende personages die in het boek optreden. Er wordt vaak geschreven over de vele foto’s die genomen worden door Rika en Waldemar. Deze momenten zijn terug te vinden in de foto’s. Dit extra’s voegt dus zeker iets toe aan het boek.
h) Hoe is het boek ingedeeld: delen, hoofdstukken, hoofdstuktitels
Het boek is ingedeeld in hoofdstukken. Het boek begint met een proloog over Waldemar, in 1923. Dan is het verhaal opgedeeld in 9 hoofdstukken. Het boek sluit af met een epiloog, ook over Waldemar, maar dan het jaar 1945. Dan komt nog het nawoord en de verantwoording voor de geraadpleegde bronnen.
De negen hoofdstukken hebben titels, de titels zijn misschien wel de kernwoorden van het hoofdstuk. Een aantal titels is bijvoorbeeld ‘Waldemars wereld’, ‘Pension Walda’, ‘Noordnoordoost’, en ‘Het koekoeksjong’.
Het proloog en het epiloog hebben ook titels, en proloog heet ‘De rivier’, en het epiloog heet ‘De zee’.
2. 2 tot 3 zinnen samenvatting van de inhoud
Het boek gaat over een onmogelijke liefde, tussen Waldemar, een zwarte man uit Suriname, en Rika, een twintig jaar oudere en oer Hollandse vrouw uit Den Haag. Met bijna alles te verliezen, zowel hun bezittingen als hun familie die deze vreemde liefde een schande vinden, knokken ze zich harde tijden door. Als de 2e wereldoorlog aanbreekt, nemen ze het gevaarlijke besluit Joden in hun huis te nemen. Alles lijkt goed te gaan, totdat ze worden verraden.
3. In welk vertelperspectief is het boek geschreven?
Het verhaal is volledig in een auctoriale vertelsituatie geschreven. Dit wil zeggen dat het boek geschreven is op een moment, dat het hele verhaal zich al had afgespeeld, de verteller weet dus al wat komen gaat. Men noemt dit ook wel de alwetende verteller. [pagina 133]
Het boek bevat ook veel brieven, deze zijn uiteraard wel in ik-perspectief geschreven.
4. a) In welke tijd speelt het verhaal zich af?
Het verhaal speelt zich af in de 20e eeuw. De proloog vertelt over Suriname, in 1923. Dan speelt het hele verhaal zich af tot het einde van de 2e wereld oorlog, dus tot 1945. In het laatste hoofdstuk wordt ingegaan op het leven van Sonny Boy na de oorlog, hoe zijn verdere leven verloopt.
b) Hoeveel tijd verloopt er?
Tussen het begin en het einde van het verhaal verloopt 22 jaar.
c) Wat is het verteltempo?
De verteltijd is 221 pagina’s, en de vertelde tijd is 22 jaar. Het verteltempo ligt dus behoorlijk hoog. Er worden dan ook geen uitvoerig gesprekken of dagelijkse handelingen beschreven, maar alleen de grote veranderingen en belangrijke gebeurtenissen in het leven van Rika en Waldemar.
d) Is het verhaal chronologisch of niet-chronologisch opgebouwd?
Het verhaal is grotendeels chronologisch opgebouwd, behalve het proloog en epiloog. In de eerste hoofdstukken wordt wel gebruik gemaakt van grote flashbacks, want er wordt verteld over de geschiedenis zowel Waldemars, als Rika’s familie. Er wordt ingegaan op het leven van hun grootouders en ouders, dat dus in de 19e eeuw plaatsvond.
5. a) Waar speelt het verhaal zich af?
Het verhaal speelt zich af in Paramaribo in Suriname, Den Haag, Scheveningen, verschillende concentratiekampen onder andere in Vught, Neuengamme en Ravensbruck, de laatste twee liggen in Duitsland.
b) Heeft de ruimte een symbolische betekenis?
De ruimte heeft denk ik geen symbolische betekenis. Het verhaal is gebaseerd op het waargebeurde leven van Waldemar en Rika, en de plaatsen voor het verhaal zich te laten afspelen zijn niet willekeurig uitgekozen, maar uit non-fictie bronnen overgenomen.
6. a) Wie is/zijn de hoofdpersonen?
De hoofdpersonen zijn Rika Hagenaar/Van der Lands en Waldemar Nods.
Rika is een uiterst zorgzame vrouw, ze is erg sociaal en heel gastvrij. Ze is een gewaagde vrouw met een duidelijk eigen mening, dit blijkt uit de risicovolle relaties die ze aangaat.
Waldemar komt uit een rijk Surinaams gezin. Hij is ook een van de weinige negers in Suriname die de kans krijgt om in Nederland te studeren. Het is een nette en sympathieke man. Waldemar houdt erg van het vrije en tropische leventje uit Suriname. Hij was daar dag en nacht in de Suriname rivier te vinden, want zwemmen was zijn grootste hobby. Eenmaal in Nederland kan hij moeilijk wennen aan deze andere wereld die niet zo mooi lijkt als hem altijd is verteld.
b) Welke betekenis hebben de bijfiguren?
Sonny Boy oftewel Waldy is de grootste bijfiguur. Ondanks dat het boek naar hem vernoemd is, is hij zeker geen hoofdpersoon. Hij maakt gedurende het verhaal bijna geen ontwikkeling door, je leest alleen over de liefde van Rika en Waldemar voor hun Sonny Boy. Ik denk dat Sonny Boy toch zo’n grote rol speelt in het boek door het liedje van Al Jolson. Want door Sonny Boy blijven Rika en Waldemar voor hun leven vechten, voor dit jochie zetten ze alles op alles, en geven ze het niet op. Hij is een soort belofte voor betere tijden. Ik denk dat dit jongetje symbool staat voor iets heel dierbaars, datgene waar je voor zou vechten als je in dezelfde situaties terecht zou komen als Rika en Waldemar.
7. a) Omschrijf het thema van het boek
Aangezien het hier om non-fictie gaat, is er denk ik niet echt een duidelijk thema. Van der Zijl probeert een zo realistisch mogelijke beschrijving te geven van een onmogelijke liefde tussen een zwarte man en een blanke vrouw in de tijd van de Tweede Wereldoorlog. Hoewel Rika en Waldemar bijna alles wat hun dierbaar was kwijt dreigde te raken, gaven ze het niet op. Dit bewijst van een ongewoon grote wilskracht en doorzettingsvermogen. De schrijfster wil met dit verhaal misschien wel een aantal belangrijke zaken uit de wereldgeschiedenis verduidelijken; zoals de rol van Suriname, hoe gedacht werd over huwelijken tussen katholieken en protestanten en de onacceptabele relaties tussen zwarten en blanken.
b) Breng het thema in verband met de titel, ondertitel en het motto
Het boek is getiteld ‘Sonny Boy’, maar de biografie gaat niet over het jongetje dat het bewijs was van de liefde tussen Waldemar en Rika. Het realistische beeld dat wordt gecreëerd door dit boek heeft lang niet alles te maken met Sonny Boy. Alleen hoofdstuk 9 ‘het koekoeksjong’ gaat eigenlijk over Sonny Boy.
Het motto was het liedje van Al Jolson, dit ging erover dat er iets is in je leven, dat zo belangrijk is dat je ervoor wil vechten. Dit getuigt ook van een enorme wilskracht en doorzettingsvermogen. Het geeft je nieuwe hoop voor betere tijden.
c) Noem enkele motieven en breng die in verband met het thema
Omdat het een waar gebeurd verhaal is, weet ik niet of er opzettelijk motieven in gebruikt zijn. Toch heb ik er een aantal gevonden;
Water
Het water is Waldemars grootste vriend. Hij zwom altijd in de Suriname rivier, hij is een ocean-swimmer (hij gaat immers naar Nederland om te studeren) en ook in Nederland zwemt hij veel, vooral toen ze in Scheveningen woonden. In 1945 zwemt hij na de aanval op de Cap Arcona naar de kust. Uiteindelijk zal hij ook in de golven sterven, en zwemt hij vervolgens naar zijn echte thuis.
Schandalige liefde
Als eerst trouwt Rika met Willem, een protestant, dit is een waar schandaal voor Rika’s katholieke familie. Vervolgens wordt ze verliefd op een neger en binnen korte tijd is ze zwanger van haar 20 jaar jongere zwarte minnaar. Dit is de druppel en de familie van Rika verstoot haar. Ook haar eerste man Willem blijkt later te trouwen met zijn dienstbode, ver beneden zijn stand dus. Ook het merendeel van Rika’s kinderen trouwen later met een schandaal.
Verhuizen
De gezinnen van Rika veranderen vaak van woon- of verblijfplaats. Waldemar wisselt zelfs van werelddeel. Ze is met Willem 3 keer verhuisd, en ook met Waldemar moest ze steeds opzoek naar een nieuw onderdak omdat ze de huur niet konden betalen. Zelfs hun laatste maanden in de concentratiekampen brengen Rika en haar Waldemar steeds op verschillende locaties door.
Ongelijkheid
Het boek begon met de slavenhandel in Suriname, hier was al veel ongelijkheid. Als Waldemar vervolgens naar Nederland komt verandert de ongelijkheid van slaven in ongelijkheid tussen blanken en negers. In Nederland had Rika al veel ervaring met ongelijkheid gehad, en dan vooral qua geloof. Het was voor haar familie een grote schande dat ze in eerste instantie met een protestantse man trouwde, terwijl ze zelf katholiek was. Ook in de Tweede Wereldoorlog is er sprake van ongelijkheid. De Holocaust van de joden lijkt mij het duidelijkste voorbeeld.
8. Wat is de stijl van de schrijfster?
Annejet van der Zijl gebruikt gemakkelijk taalgebruik. Ze maakt geen gebruik van moeilijke woorden en daardoor lees je het boek heel gemakkelijk uit. Door het hoge verteltempo zijn er veel versnellingen in het boek, er wordt zo een week, een maand, of zelfs een half jaar beschreven in één à twee regels. Dit vind ik wel vervelend lezen, want af en toe heb je totaal geen tijdsbesef meer, door de grote sprongen in tijd. Ook had ik vaak het gevoel dat ik een informatieve tekst las waarin de gebeurtenissen werden opgesomd zonder enig verhaal, een opsomming van feiten, min of meer! Dit kan door de stijl van de schrijfster komen, maar het kan ook een gevolg zijn omdat het een biografie is, en dus non-fictie. Ik heb geen andere boeken van deze schrijfster gelezen, en ik heb ook nog nooit een boek in de vorm van een biografie gelezen, dus dat weet ik niet.
9. a) Wat vond je van het boek?
Het boek geeft een goed beeld van hoe het eraan toe ging in de 20e eeuw. Het is niet alleen een heel mooi verhaal, maar ik ben ook veel nieuwe te weten gekomen over de 2e WO en het contact tussen Nederland en zijn kolonie Suriname. De geschiedenis van Rika en Waldemar is indrukwekkend, maar ook heel droevig. Ik had gedacht dat ze na zo lang knokken uiteindelijk weer bij elkaar kwamen, dus dat Rika, Waldemar en Sonny Boy elkaar weer zouden zien. Toen ik las dat dit niet meer zou gebeuren, vond ik het boek ineens een stuk minder mooi. Er zijn meerdere boeken waarbij de afloop slecht is, en bij veel boeken maakt dat het verhaal juist zo indrukwekkend en bijzonder. Bij dit boek vond ik dat dus niet het geval, waarschijnlijk vind ik dat omdat het boek waar gebeurd is. Je kunt nu niet meer zeggen ‘het is toch maar een verhaal’. Het is echt gebeurd en dit boek laat perfect zien hoe hard het echte leven kan zijn. Ik denk dat veel mensen dat niet onder ogen willen zien. Het is dus eigenlijk een heel droevig boek.
Naast de pluspunten van het indrukwekkende verhaal heb ik ook een aantal minpunten. Dit is vooral de manier van schrijven van Annejet van der Zijl. Ik vertelde al dat ik af en toe heel sterk het gevoel had dat het geen boek meer was, maar gewoon een informatieve tekst. Alleen de belangrijke gebeurtenissen worden beschreven, min of meer gevoelloos achter elkaar opgesomd. Nogmaals weet ik niet of dit komt door de manier van schrijven van de schrijfster, of doordat het een non-fictieve biografie is.
b) Aan wie raad je het boek aan/af?
Ik raad het boek aan aan mensen die geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van ons land. Het is absoluut een interessant boek. Omdat dit boek volgens mij perfect weergeeft hoe hard het leven was in het begin van de 20e eeuw, zou ik dit boek ook aanraden te lezen aan jongeren over 20 jaar. Dan zullen er geen mensen meer zijn die de verschrikkelijke oorlog hebben overleefd, en door dit boek gaat het vroegere levensbeeld niet verloren. Aan mensen die niet zo geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van ons land of die niets hebben met de 2e WO raad ik het boek af. De geschiedenis en cultuur van de mensen in de 20e eeuw beslaat een groot deel in het boek. Ik ben bang dat mensen dit boek dan al snel ‘langdradig’ beginnen te vinden.
Rika en Waldemar geven hun zoontje de naam ‘Waldy’, een afkorting van de naam van zijn vader. Als bijnaam noemt Rika haar zoontje ‘Sonny Boy’, zo heet het sentimentele, door Al Jolson gezongen liedje uit de film The Singing Fool. Het liedje was in de zomer dat Waldy geboren werd (in 1928) zo populair, dat iedereen het floot of zong.
‘When there are grey skies
I don’t mind the grey skies
b) Is er een ondertitel?
Er is geen ondertitel.
c) Is er een motto?
Er zijn twee motto’s;
Een gedeelte van de songtekst van het liedje ‘Sonny Boy’ uit de film The Singing Fool is afgedrukt op de eerste pagina. Dit verwijst natuurlijk naar de titel. Dit is het eerste motto.
Het tweede motto is een citaat uit een ander boek, namelijk uit ‘Het verhaal van een Duitser, 1914-1933. Dit boek is geschreven door Sebastian Haffner.
“Wie iets van een bepaalde tijd wil begrijpen, moet biografieën lezen, en dan niet die van staatslieden, maar de in aantal veel te schaarse biografieën van onbekende burgers.’’
Ik denk dat Annejet van der Zijl dit citaat duidelijk wilde maken door Sonny Boy te schrijven. Het boek is namelijk een soort biografie van twee onbekende burgers die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Een biografie van een onbekend persoon geeft vaak een veel realistischer beeld van een gebeurtenis, dan een biografie van in dit geval staatslieden. Want misschien bepalen leiders de oorlog, maar wat nog veel belangrijker is; burgers beleven hem.
d) Is het boek aan iemand opgedragen?
Het boek is opgedragen aan het zusje van de schrijfster, Sietske van der Zijl, niet aan een beroemd iemand dus.
Op de omslag is het Scheveningse strand te zien. Je ziet het strand en de zee, en achterdoor het feestpaviljoen van Scheveningen. Er wordt verteld dat het hier - in de tijd vóór de bezetting van Nederland door de Duitsers – altijd een gezellige boel was, waar zowel de bewoners van Scheveningen, als toeristen vaak te vinden waren. Op de voorgrond zie je ‘Sonny Boy’ staan.
f) Wanneer is het boek geschreven?
Het boek is geschreven in 2004. De eerste druk is uit oktober 2004.
g) Zijn er illustraties?
In het boek zitten 2 keer een viertal pagina’s met foto’s. Het boek is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal, en om dit boek te kunnen schrijven zijn er veel bronnen geraadpleegd en daardoor heeft de schrijfster deze foto’s gevonden. De foto’s maken het verhaal duidelijker, het helpt je vooral om een beeld te krijgen bij vele verschillende personages die in het boek optreden. Er wordt vaak geschreven over de vele foto’s die genomen worden door Rika en Waldemar. Deze momenten zijn terug te vinden in de foto’s. Dit extra’s voegt dus zeker iets toe aan het boek.
h) Hoe is het boek ingedeeld: delen, hoofdstukken, hoofdstuktitels
Het boek is ingedeeld in hoofdstukken. Het boek begint met een proloog over Waldemar, in 1923. Dan is het verhaal opgedeeld in 9 hoofdstukken. Het boek sluit af met een epiloog, ook over Waldemar, maar dan het jaar 1945. Dan komt nog het nawoord en de verantwoording voor de geraadpleegde bronnen.
De negen hoofdstukken hebben titels, de titels zijn misschien wel de kernwoorden van het hoofdstuk. Een aantal titels is bijvoorbeeld ‘Waldemars wereld’, ‘Pension Walda’, ‘Noordnoordoost’, en ‘Het koekoeksjong’.
Het proloog en het epiloog hebben ook titels, en proloog heet ‘De rivier’, en het epiloog heet ‘De zee’.
2. 2 tot 3 zinnen samenvatting van de inhoud
Het boek gaat over een onmogelijke liefde, tussen Waldemar, een zwarte man uit Suriname, en Rika, een twintig jaar oudere en oer Hollandse vrouw uit Den Haag. Met bijna alles te verliezen, zowel hun bezittingen als hun familie die deze vreemde liefde een schande vinden, knokken ze zich harde tijden door. Als de 2e wereldoorlog aanbreekt, nemen ze het gevaarlijke besluit Joden in hun huis te nemen. Alles lijkt goed te gaan, totdat ze worden verraden.
3. In welk vertelperspectief is het boek geschreven?
Het verhaal is volledig in een auctoriale vertelsituatie geschreven. Dit wil zeggen dat het boek geschreven is op een moment, dat het hele verhaal zich al had afgespeeld, de verteller weet dus al wat komen gaat. Men noemt dit ook wel de alwetende verteller. [pagina 133]
Het boek bevat ook veel brieven, deze zijn uiteraard wel in ik-perspectief geschreven.
4. a) In welke tijd speelt het verhaal zich af?
Het verhaal speelt zich af in de 20e eeuw. De proloog vertelt over Suriname, in 1923. Dan speelt het hele verhaal zich af tot het einde van de 2e wereld oorlog, dus tot 1945. In het laatste hoofdstuk wordt ingegaan op het leven van Sonny Boy na de oorlog, hoe zijn verdere leven verloopt.
b) Hoeveel tijd verloopt er?
Tussen het begin en het einde van het verhaal verloopt 22 jaar.
c) Wat is het verteltempo?
De verteltijd is 221 pagina’s, en de vertelde tijd is 22 jaar. Het verteltempo ligt dus behoorlijk hoog. Er worden dan ook geen uitvoerig gesprekken of dagelijkse handelingen beschreven, maar alleen de grote veranderingen en belangrijke gebeurtenissen in het leven van Rika en Waldemar.
d) Is het verhaal chronologisch of niet-chronologisch opgebouwd?
Het verhaal is grotendeels chronologisch opgebouwd, behalve het proloog en epiloog. In de eerste hoofdstukken wordt wel gebruik gemaakt van grote flashbacks, want er wordt verteld over de geschiedenis zowel Waldemars, als Rika’s familie. Er wordt ingegaan op het leven van hun grootouders en ouders, dat dus in de 19e eeuw plaatsvond.
Het verhaal speelt zich af in Paramaribo in Suriname, Den Haag, Scheveningen, verschillende concentratiekampen onder andere in Vught, Neuengamme en Ravensbruck, de laatste twee liggen in Duitsland.
b) Heeft de ruimte een symbolische betekenis?
De ruimte heeft denk ik geen symbolische betekenis. Het verhaal is gebaseerd op het waargebeurde leven van Waldemar en Rika, en de plaatsen voor het verhaal zich te laten afspelen zijn niet willekeurig uitgekozen, maar uit non-fictie bronnen overgenomen.
6. a) Wie is/zijn de hoofdpersonen?
De hoofdpersonen zijn Rika Hagenaar/Van der Lands en Waldemar Nods.
Rika is een uiterst zorgzame vrouw, ze is erg sociaal en heel gastvrij. Ze is een gewaagde vrouw met een duidelijk eigen mening, dit blijkt uit de risicovolle relaties die ze aangaat.
Waldemar komt uit een rijk Surinaams gezin. Hij is ook een van de weinige negers in Suriname die de kans krijgt om in Nederland te studeren. Het is een nette en sympathieke man. Waldemar houdt erg van het vrije en tropische leventje uit Suriname. Hij was daar dag en nacht in de Suriname rivier te vinden, want zwemmen was zijn grootste hobby. Eenmaal in Nederland kan hij moeilijk wennen aan deze andere wereld die niet zo mooi lijkt als hem altijd is verteld.
b) Welke betekenis hebben de bijfiguren?
Sonny Boy oftewel Waldy is de grootste bijfiguur. Ondanks dat het boek naar hem vernoemd is, is hij zeker geen hoofdpersoon. Hij maakt gedurende het verhaal bijna geen ontwikkeling door, je leest alleen over de liefde van Rika en Waldemar voor hun Sonny Boy. Ik denk dat Sonny Boy toch zo’n grote rol speelt in het boek door het liedje van Al Jolson. Want door Sonny Boy blijven Rika en Waldemar voor hun leven vechten, voor dit jochie zetten ze alles op alles, en geven ze het niet op. Hij is een soort belofte voor betere tijden. Ik denk dat dit jongetje symbool staat voor iets heel dierbaars, datgene waar je voor zou vechten als je in dezelfde situaties terecht zou komen als Rika en Waldemar.
Aangezien het hier om non-fictie gaat, is er denk ik niet echt een duidelijk thema. Van der Zijl probeert een zo realistisch mogelijke beschrijving te geven van een onmogelijke liefde tussen een zwarte man en een blanke vrouw in de tijd van de Tweede Wereldoorlog. Hoewel Rika en Waldemar bijna alles wat hun dierbaar was kwijt dreigde te raken, gaven ze het niet op. Dit bewijst van een ongewoon grote wilskracht en doorzettingsvermogen. De schrijfster wil met dit verhaal misschien wel een aantal belangrijke zaken uit de wereldgeschiedenis verduidelijken; zoals de rol van Suriname, hoe gedacht werd over huwelijken tussen katholieken en protestanten en de onacceptabele relaties tussen zwarten en blanken.
b) Breng het thema in verband met de titel, ondertitel en het motto
Het boek is getiteld ‘Sonny Boy’, maar de biografie gaat niet over het jongetje dat het bewijs was van de liefde tussen Waldemar en Rika. Het realistische beeld dat wordt gecreëerd door dit boek heeft lang niet alles te maken met Sonny Boy. Alleen hoofdstuk 9 ‘het koekoeksjong’ gaat eigenlijk over Sonny Boy.
Het motto was het liedje van Al Jolson, dit ging erover dat er iets is in je leven, dat zo belangrijk is dat je ervoor wil vechten. Dit getuigt ook van een enorme wilskracht en doorzettingsvermogen. Het geeft je nieuwe hoop voor betere tijden.
c) Noem enkele motieven en breng die in verband met het thema
Omdat het een waar gebeurd verhaal is, weet ik niet of er opzettelijk motieven in gebruikt zijn. Toch heb ik er een aantal gevonden;
Water
Het water is Waldemars grootste vriend. Hij zwom altijd in de Suriname rivier, hij is een ocean-swimmer (hij gaat immers naar Nederland om te studeren) en ook in Nederland zwemt hij veel, vooral toen ze in Scheveningen woonden. In 1945 zwemt hij na de aanval op de Cap Arcona naar de kust. Uiteindelijk zal hij ook in de golven sterven, en zwemt hij vervolgens naar zijn echte thuis.
Schandalige liefde
Als eerst trouwt Rika met Willem, een protestant, dit is een waar schandaal voor Rika’s katholieke familie. Vervolgens wordt ze verliefd op een neger en binnen korte tijd is ze zwanger van haar 20 jaar jongere zwarte minnaar. Dit is de druppel en de familie van Rika verstoot haar. Ook haar eerste man Willem blijkt later te trouwen met zijn dienstbode, ver beneden zijn stand dus. Ook het merendeel van Rika’s kinderen trouwen later met een schandaal.
De gezinnen van Rika veranderen vaak van woon- of verblijfplaats. Waldemar wisselt zelfs van werelddeel. Ze is met Willem 3 keer verhuisd, en ook met Waldemar moest ze steeds opzoek naar een nieuw onderdak omdat ze de huur niet konden betalen. Zelfs hun laatste maanden in de concentratiekampen brengen Rika en haar Waldemar steeds op verschillende locaties door.
Ongelijkheid
Het boek begon met de slavenhandel in Suriname, hier was al veel ongelijkheid. Als Waldemar vervolgens naar Nederland komt verandert de ongelijkheid van slaven in ongelijkheid tussen blanken en negers. In Nederland had Rika al veel ervaring met ongelijkheid gehad, en dan vooral qua geloof. Het was voor haar familie een grote schande dat ze in eerste instantie met een protestantse man trouwde, terwijl ze zelf katholiek was. Ook in de Tweede Wereldoorlog is er sprake van ongelijkheid. De Holocaust van de joden lijkt mij het duidelijkste voorbeeld.
8. Wat is de stijl van de schrijfster?
Annejet van der Zijl gebruikt gemakkelijk taalgebruik. Ze maakt geen gebruik van moeilijke woorden en daardoor lees je het boek heel gemakkelijk uit. Door het hoge verteltempo zijn er veel versnellingen in het boek, er wordt zo een week, een maand, of zelfs een half jaar beschreven in één à twee regels. Dit vind ik wel vervelend lezen, want af en toe heb je totaal geen tijdsbesef meer, door de grote sprongen in tijd. Ook had ik vaak het gevoel dat ik een informatieve tekst las waarin de gebeurtenissen werden opgesomd zonder enig verhaal, een opsomming van feiten, min of meer! Dit kan door de stijl van de schrijfster komen, maar het kan ook een gevolg zijn omdat het een biografie is, en dus non-fictie. Ik heb geen andere boeken van deze schrijfster gelezen, en ik heb ook nog nooit een boek in de vorm van een biografie gelezen, dus dat weet ik niet.
9. a) Wat vond je van het boek?
Het boek geeft een goed beeld van hoe het eraan toe ging in de 20e eeuw. Het is niet alleen een heel mooi verhaal, maar ik ben ook veel nieuwe te weten gekomen over de 2e WO en het contact tussen Nederland en zijn kolonie Suriname. De geschiedenis van Rika en Waldemar is indrukwekkend, maar ook heel droevig. Ik had gedacht dat ze na zo lang knokken uiteindelijk weer bij elkaar kwamen, dus dat Rika, Waldemar en Sonny Boy elkaar weer zouden zien. Toen ik las dat dit niet meer zou gebeuren, vond ik het boek ineens een stuk minder mooi. Er zijn meerdere boeken waarbij de afloop slecht is, en bij veel boeken maakt dat het verhaal juist zo indrukwekkend en bijzonder. Bij dit boek vond ik dat dus niet het geval, waarschijnlijk vind ik dat omdat het boek waar gebeurd is. Je kunt nu niet meer zeggen ‘het is toch maar een verhaal’. Het is echt gebeurd en dit boek laat perfect zien hoe hard het echte leven kan zijn. Ik denk dat veel mensen dat niet onder ogen willen zien. Het is dus eigenlijk een heel droevig boek.
Naast de pluspunten van het indrukwekkende verhaal heb ik ook een aantal minpunten. Dit is vooral de manier van schrijven van Annejet van der Zijl. Ik vertelde al dat ik af en toe heel sterk het gevoel had dat het geen boek meer was, maar gewoon een informatieve tekst. Alleen de belangrijke gebeurtenissen worden beschreven, min of meer gevoelloos achter elkaar opgesomd. Nogmaals weet ik niet of dit komt door de manier van schrijven van de schrijfster, of doordat het een non-fictieve biografie is.
Ik raad het boek aan aan mensen die geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van ons land. Het is absoluut een interessant boek. Omdat dit boek volgens mij perfect weergeeft hoe hard het leven was in het begin van de 20e eeuw, zou ik dit boek ook aanraden te lezen aan jongeren over 20 jaar. Dan zullen er geen mensen meer zijn die de verschrikkelijke oorlog hebben overleefd, en door dit boek gaat het vroegere levensbeeld niet verloren. Aan mensen die niet zo geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van ons land of die niets hebben met de 2e WO raad ik het boek af. De geschiedenis en cultuur van de mensen in de 20e eeuw beslaat een groot deel in het boek. Ik ben bang dat mensen dit boek dan al snel ‘langdradig’ beginnen te vinden.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden