1. Gegevens over het boek
Auteur: Annejet van der Zijl
Titel: Sonny Boy
Uitgever: Nijgh & Van Ditmar
Jaar van Uitgave: 2004
Genre: Non-fictonele roman

2. Gegevens over de schrijver
Annejet van der Zijl schrijft graag over dingen waar zij in geïnteresseerd is. De boeken die ze geschreven heeft zijn: Jagtlust, Anna en Sonny Boy.
Littéraire Witte Prijs (2006) bekroond werk: Sonny Boy
Zeeuwse Boekenprijs (2003) bekroond werk: Anna: Het leven van Annie M.G. Schmid

In eerste instantie studeerde ze kunstgeschiedenis, later is ze overgestapt op massacommunicatie en daarin is ze afgestudeerd in Amsterdam. Omdat er in Nederland toen nog geen postdoctorale opleidingen journalistiek bestonden, is ze in 1998 naar Londen gegaan om daar een MA International Journalism te doen.


3. Gebeurtenissen
Het boek Sonny Boy van Annejet van der Zijl is het levensverhaal van de Nederlandse Rika van der Lans, een al getrouwde vrouw en de Surinamer Waldemar Nods. Ze krijgen een zoon Waldy (Sonny Boy). De ouders moeten vechten tegen cultuur- en leeftijdsverschillen, vooroordelen, de economische crisis en ten slotte, de Tweede Wereldoorlog.

Rika is getrouwd met Willem en heeft 4 kinderen. Ze verhuizen naar Goedereede. Daar voelt Rika zich niet thuis en nadat Willem haar begint te slaan vlucht ze naar Den Haag. Daar wordt ze niet hartelijk ontvangen. Haar ouders vinden het al erg genoeg dat ze buiten haar geloof getrouwd is maar een scheiding zullen ze nooit toestaan. Uiteindelijk vindt ze onderdak bij haar zuster en komen haar kinderen bij haar wonen. De twee oudste zonen vinden het niks in Den Haag. Rika vind een woning en krijgt een kostganger aangemeld door de nicht van Willem. Zij heeft zelf een relatie met een Surinaamse man en de aankomst van Waldemar kan ze er niet bij hebben.
Voor Waldemar is het moeilijk om te wennen aan het klimaat van Nederland. In zijn kostgezin is hij duidelijk niet welkom en na een tijdje krijgt hij van Christien te horen dat hij naar een nicht van haar dient te verhuizen. Bij Rika voelt Waldemar zich op zijn gemak, ze is een lieve en warme vrouw. Als blijkt dat Rika en Waldemar een relatie hebben en Rika zwanger is voelen haar oudste zonen zich verraden en gaan ze terug naar Goedereede. Als Willem ervan hoort is hij laaiend en probeert de kinderen te krijgen. Rika’s kinderen worden haar gerechtelijk ontnomen. Waldemar wordt geboren ook wel Waldy of Sonny Boy genoemd. Na een beurscrash in New York is het duidelijk dat Waldemar en Rika geen geld, werk of vrienden en familie om zich heen hebben. Waldemar blijft studeren en Rika begint een pension. Ze hoopt haar kinderen te kunnen ontvangen maar die willen niets met haar te maken hebben. Rika blijft brieven schrijven en cadeautjes sturen en ontvangt af en toe een brief van haar dochter.
Ze verhuizen naar Scheveningen waar Rika pension Walda begint. Ditmaal is het een groot succes: gasten zijn blij met de hartelijkheid en kookkunsten van Rika. Rika en Waldemar trouwen voor de wet. Sonny moet naar een andere school die hem minder goed bevalt, toch gaat het uitstekend op school. Het gaat zelfs zo goed met pension Walda dat ze een groter huis kunnen kopen, aan de zeekant.
De Tweede Wereldoorlog breekt uit en toch gaat het in het begin nog goed met pension Walda. Ze merken alleen wel dat er regelmatig Duitse soldaten in het pension overnachten. Die soldaten blijken niet onaardig te zijn en maakt Rika zich niet druk om de oorlog. Als ze bericht krijgen dat Scheveningen een verdedigingslinie wordt, moeten ze verhuizen. Ze ontmoet verzetsman Kees Chardon en dan wordt hun huis als onderduik adres gebruikt. Rika gaat echter niet echt voorzichtig te werk. Ze heeft een radio goed in het zicht terwijl die verboden is en laat haar onderduikers gewoon over straat gaan. Op een dag worden ze verraden en Rika, Waldemar, Waldy en Kees Chardon worden naar het Oranjehotel (gevangenis) gebracht. Kees Chardon’s lijst met joden en hun onderduikadres wordt meegenomen als ze hem naar de gevangenis brengen. Waldy wordt is al snel vrij en wordt ondergebracht door verschillende gezinnen en in afwachten met wat er met zijn ouders zou gebeuren. Rika wordt voortdurend ondervraagd en daarbij mishandeld maar koppig als ze is blijft ze zwijgen. Waldemar wordt overgebracht naar Vught, een niet al te streng kamp. Door zijn nette voorkomen weet hij het daar goed uit te houden. Rika wordt na een tijdje ook naar Vught overgeplaatst waar ze Waldemar een keer ziet. Daarna wordt Waldemar naar Neuengammen gebracht, een kamp in Duitsland. Ook in Neuengammen weet hij zich goed aan te passen door zijn nette manieren en zijn kennis van de Duitse taal. Rika wordt ook naar Duitsland vervoerd maar zijn wordt naar kamp Ravensbrück gebracht. Rika verwacht dat het daar ongeveer net zo zal zijn als in Vught, waar de omstandigheden niet slecht waren. Ze komt er snel achter dat dat echter niet het geval is. Er zijn te weinig plekken en na verloop van tijd breken er ziektes uit, in Rika’s barak breekt er een dysenterie-epidemie uit. De vrouwen worden bij elkaar gezet een slechts twintig van hen weet te overleven, Rika zat daar niet bij. Waldemar houdt het wel vol in zijn kamp en als de Russen voor de deur staan wordt hij ingescheept op het luxe schip de Cap Acorna. Bij een aanval op de Cap Acorna staat Waldemar de keus om op een brandend schip te blijven of in het ijskoude water te gaan. Waldemar als een ervaren zwemmer kiest voor het water, haalt de kust maar wordt neergeschoten door een Duitse soldaat.
Waldy worstelt met het feit dat hij nergens thuis hoort. Hij wordt in van het ene naar het andere gezin geplaatst. Hij blijft zoeken naar nieuws over zijn ouders en krijgt uiteindelijk te horen dat ze allebei zijn overleden.

4. Persoonlijke beleving
Het boek Sonny Boy is een spannend boek, in het begin vond ik het wel moeilijk om door te blijven lezen en dat lukte steeds niet waardoor ik besloot om opnieuw te beginnen. Het werd makkelijker om te lezen toen de twee lijnen elkaar gevonden hadden. Niet alleen Waldemar of Rika’s verhaal maar dat ze samen een verhaal hadden. Dat werd in het tweede deel van het boek, toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak ook weer gesplitst. Ik merkte wel dat dit boek veel spannende momenten had vooral toen ze verraden werden en naar verschillende kampen gestuurd werden. Het feit dat Rika en Waldemar verliefd worden en toch met al hun verschillend en kritiek van de buiten wereld heel gelukkig zijn spreekt mij erg aan. Uiteindelijk vond ik het een heel mooi boek maar niet bepaald een boek die ik zelf zou hebben uitgekozen.

5. Ruimte
De plaatsen in het verhaal worden niet heel precies beschreven, de concentratiekampen waar ze in zaten worden niet beschreven maar meer het gevoel dat erbij hadden. Er worden ook verschillende steden (landen) genoemd: Den Haag (Nederland), Scheveningen, Paramaribo (Suriname) etc. Het weer speelt geen belangrijke rol.


6. Tijd
Het verhaal begint met een proloog “De Rivier, 1923 ” over Waldemar, daarin wordt verteld dat zwemmen zijn passie is en hij heel goed overweg kan met de rivier. Het eerste hoofdstuk begint in de herfst 1928 en dan komt er een terugblik op Rika’s leven dat ook weer eindigt bij de herfst van 1928. Het tweede hoofdstuk gaat over de tocht van Waldemar naar Nederland en eindigt als hij naar Rika gaat. Als die twee lijnen samen zijn wordt het verhaal chronologisch verteld. Het boek eindigt met een epiloog “De Zee, 1945” die vertelt hoe Waldemar om het leven is gekomen (wat eerder werd bevestigd).

7. Perspectief
Het is door de schrijver verteld, vertellers-perspectief. Het wekt niet bepaald spanning op, je kijkt toe op het leven van anderen. Misschien zou het inderdaad spannender zijn als het door verschillende ogen gezien zou zijn.

8. Verteller
De verteller is alwetend. Het wordt door niemand anders verteld, je bent een toeschouwer als je het leest.

9. Personages
Rika van de Lans is een uiterst zorgzame vrouw. Als ze begint met pension Walda is dat een van haar sterke punten, er wordt in het gastenboek geschreven dat ze heel goed behandeld zijn. Nadat ze bijna geen contact meer heeft met haar kinderen verzorgd ze haar gasten. Rika kan ook behoorlijk koppig zijn, tijdens haar verhoor in het Oranjehotel was ze vastberaden om niets te zeggen. Het boek heeft ook een paar foto’s en dan is Rika meestal gekleed in jurken of rokken die makkelijk zitten.

Waldemar is opgevoed in Suriname en is het tropische klimaat van Suriname gewend. Als hij in Nederland komt dan valt dat erg tegen, de winter is te koud en de zomer te kort. Na een tijdje lijkt het of Waldemar totaal veranderd is hij is veel stiller dan eerst en gedraagt zich heel netjes. Hij draagt ook heel vaak nette pakken en staat er altijd heel statig bij.


10. Titelverklaring
Sonny Boy is de bijnaam van het kind van Rika en Waldemar. Het teken van hun liefde, ze zijn totaal verschillend en toch houden ze enorm van elkaar. De titel is wel Sonny Boy maar het boek gaat niet over hem maar hij is meer een soort van symbool. Het enige hoofdstuk dag over hem gaat is hoofdstuk 9 “Het koekoeksjong”.

11. Motto
When there are grey skies
I don’t mind the grey skies
You make them blue, Sonny Boy

Friends may forsake me
Let them all forsake me
You pull me through, Sonny Boy

You’re sent from Heaven
And I know your worth
You’ve made a heaven
For me right here on earth

And then the angels grew lonely
Took you ’cause they’re lonely
Now I’m lonely too, Sonny Boy

‘Sonny Boy’ uit de film The Singing Fool, gezongen door Al Jolson, 1928

Sonny Boy is de bijnaam van het kind van Rika en Waldemar. Sonny Boy is een troost voor hen in de moeilijke tijd die achter de rug hebben.

Wie iets van een bepaalde tijd wil begrijpen, moet biografieën lezen, en dan niet die van staatslieden, maar de in aantal veel te schaarse biografieën van onbekende burgers.


Sebastian Haffner, Het verhaal van een Duitser, 1914-1933

Annejet van der Zijl heeft dit uitgevoerd, ze heeft een verhaal gemaakt rond de biografieën van deze onbekende burgers.