Iedereen heeft zijn zo zijn eigen vermoedens maar uiteindelijk is weet niemand iets zeker.

Personages

Rika Hagenaar-van der Lans (later Nods-van der Lans):
is een van de hoofdpersonen en is een helper. Ze komt uit Den Haag en is oorspronkelijk katholiek totdat ze trouwt met een protestant, Willem Hagenaar. Samen krijgen ze 4 kinderen waar ze oneindig veel van houdt: Wim, Jan, Bertha en Henk Hagenaar. Dit huwelijk werkt niet en ze scheiden. Later trouwt ze met Waldemar en krijgen ze samen een kind genaamd Waldy. Ze is een sterke vrouw die weet wat ze wilt en daar voor strijd. Dit merk je doordat ze alles doet om zo goed mogelijk contact te houden met haar kinderen uit haar eerste huwelijk, ook al is het soms tegen de gemaakte afspraken. Rika leer je over het algemeen kennen op een indirecte manier.

Waldemar Nods:
is ook een hoofdpersoon en is een helper. Hij komt uit Suriname en heeft een donkere huid. Hij houdt heel erg van zwemmen: het water is zijn vriend. Hij komt naar Nederland om te studeren. Het is niet makkelijk om zich aan te passen: het klimaat, mensen kijken hem raar aan vanwege zijn huidskleur, ect. Als hij bij Rika gaat wonen als kostganger krijgen ze een relatie en later krijgen ze een kindje genoemd naar zijn vader, Waldy. Voor de rest is hij een hele beleefde, nette en slimme man. Ook Waldemar leer je op een indrirecte manier kennen.

Waldy Nods (Sonny Boy):
is een bijpersoon en is een helper. Hij is het kind van Rika en Waldemar. Zijn bijnaam is Sonny Boy waarnaar het boek is vernoemd. Hij heeft het niet altijd makkelijk met de verhuizingen en is een nieuwsgierig kind dat veel van avontuur houdt. Hij houdt net als zijn vader erg van zwemmen. Later heeft hij het moeilijk met het overlijden van zijn ouders. Waldy leer je op een indirecte manier kennen.

Willem Hagenaar:
is een bijpersoon en is een tegenstander. Hij is de eerste man van Rika. Nadat hij samen met Rika en hun kinderen naar Goeree verhuist loopt het huwelijk stuk omdat hij vreemdgaat met de hulp. Na dat Rika is vertrokken doet hij meerdere pogingen om Rika terug te halen. Deze mislukken allemaal. Als hij hoort dat Rika een kind heeft met een donkere man doet hij er alles aan om zijn kinderen bij haar weg te houden. Daardoor merk je dat het een erg jaloerse man is. Je leert hem op een indirecte maner kennen.

Bertha Hagenaar:
is een bijpersoon en is een helper. Bertha is de enigste dochter van Rika. Ze houdt erg veel van haar moeder en nadat ze bij haar weg moet is haar moeder een enorm gemis. Ze houdt als enige contact met haar moeder via brieven. Via deze brieven leer je Bertha ook kennen: een indirecte manier dus.

Setting

Het boek speelt zich af rond om de Tweede Wereldoorlog. In het begin van het boek (de proloog) wordt het leven van Waldemar in Suriname, en het leven van Rika in Nederland (onder andere Den Haag, Goeree-Overflakkee en Eindhoven) beschreven. In de rest van het boek wonen Rika en Waldemar op verschillende adressen in Den Haag en Scheveningen. Daarna zitten Rika en Waldemar in verschillende kampen. Ze zitten beiden in kamp Vught. Daarna wordt Waldemar naar het concentratiekamp Neuengamme gebracht en Rika naar het vrouwenkamp Ravensbrück. Aan het einde van het boek wordt nog beschreven hoe het leven van Waldy is verder gegaan.

Tijdsverloop

De verteltijd is veel korter dan de vertelde tijd. De verteltijd is +/-  11 uur en de vertelde tijd is zo’n 22 jaar. Er zitten een paar versnellingen en vertragingen er in:

Een vertraging: “Hij werd doodgeschoten door soldaten in slecht zittende uniformen, met verschrikte jongensogen onder te grote helmen. Veel ouder dan zijn eigen zoon Waldy konden ze niet zijn, maar grootgebracht met de triomfen en de heilsleer van hun onoverwinnelijke Führer wisten ze niet wat te doen en schoten dus.” op blz. 162

Er zitten geen scènes in.

Volgorde

Het verhaal is voor het grootste gedeelte chronologisch, alleen de proloog en de epiloog niet. Ook wordt er in de eerste hoofdstukken gebruik gemaakt van flashbacks over het verleden met hun families. Wel lopen voor de tijd dat Rika en Waldemar elkaar ontmoeten de verhalen over hun levens door elkaar.

Thema

Sterke liefde in een moeilijke tijd.

Motieven

Verhaalmotieven:

Verhuizen

Nadat Rika is gaan samenwonen met Willem verhuizen ze een stuk of 3 keer omdat Willem steeds op een andere plek werk krijgt. Als Ze in Goeree-Overflake wonen verlaat Rika Willem en gaat ze bij haar zus wonen. Dan moet ze daar ook weg en woont ze nog op verschillende adressen totdat ze op de Azelwastraat woont en Waldemar als kostganger in huis neemt. Waldemar is vanuit Suriname naar Nederland verhuisd. Als ze de huur niet meer kunnen betalen gaan ze naar weer naar verschillende adressen tot dat ze genoeg geld hebben om een pension te openen aan de Scheveningse kust. Als heel de kust wordt afgesloten i.v.m de oorlog verhuizen de naar Pijnboomstraat. Als ze worden opgepakt worden ze ook meerdere keren verhuisd van gevangenis naar gevangenis en van kamp naar kamp.

Water

Waldemar voelt zich thuis in het water. In Suriname woont hij aan de rivier waar hij vaak in gaat zwemmen. Pension Walda is ook aan de kust. En uiteindelijk sterft Waldemar ook in het water.

Vertelinstantie

Auctoriale vertelinstantie, hij staat boven het verhaal. Hij weet van iedereen wat die denkt enz. Maar  er staan wel brieven in. Deze zijn geciteerd en staan dus in een ik-vorm.

Titelverklaring

Nadat Waldy werd geboren werd hij al snel Sonny Boy genoemd naar het gelijk genaamde liedje ‘Sonny Boy’ van Al Jolson uit de film The Singing Fool, dat in het jaar dat Waldy geboren was, erg populair was

Uitgebreide persoonlijke reactie

Onderwerp / Thema

· Vind je het onderwerp interessant, spreekt het je aan? Ben je deze tekst gaan lezen, omdat het onderwerp je vooraf aansprak? Zijn je verwachtingen uitgekomen? In welk opzicht?

Ik vind het onderwerp zeker interessant, ik vind de geschiedenis erg belangrijk en interessant en het boek gaat over mensen die in de Tweede Wereldoorlog geleefd hebben. En ja, ik ben dit boek gaan lezen omdat het onderwerp me al van te voren aansprak. Wat mij wel wat tegenviel was dat alles ,voor mijn gevoel in ieder geval, wat veel te kort beschreven en zonder gevoel. Ook vertelde ze heel veel om het verhaal heen, veel informatie over de Tweede Wereldoorlog. Ze hadden het voor mij allemaal wat uitgebreider mogen beschrijven en meer de gevoelens van de personages naar voren laten komen.

· Is het je duidelijk over welk onderwerp de tekst gaat? Kun je dat in enkele woorden of een zin onder woorden brengen?

Het onderwerp van de tekst is de sterke liefde tussen Rika en Waldemar in een moeilijke tijd.

· Is het een onderwerp waar je zelf al eens over nagedacht hebt/had, of ligt/lag het helemaal buiten jouw belevings-/leefwereld? Heeft het boek je nieuwe kanten (aspecten) van het onderwerp laten zien?

Met school hadden we het natuurlijk ook al over de Tweede Wereldoorlog gehad, maar dan krijg je heel veel over hoe de oorlog is verlopen. Het boek heeft me de kant van het leven van normale mensen in die tijd laten zien en hun ervaringen met onderduikers en de concentratiekampen.

Gebeurtenissen

· Wat is de belangrijkste gebeurtenis in het boek? Waarom?

Ik denk dat het de beslissing is geweest om joden en andere onderduikers in hun huis te laten. Als dat niet was gebeurd dan waren ze niet verraden, dan waren ze niet mishandeld en waren ze niet naar een concentratiekamp gestuurd waar ze uiteindelijk beide zijn overleden.

· Beschrijf een/de gebeurtenis(sen) die het meeste/veel indruk op je heeft/hebben gemaakt.

De tijd van Rika in het vrouwenkamp Ravensbrück is heel nauwkeurig beschreven. Deze situatie heeft echt heel veel indruk op mij gemaakt. De honger, de kou, de ziektes en het zware werk wat ze allemaal moest doen. Dat lijkt me echt verschrikkelijk.

· Maken de gebeurtenissen een echte indruk op je of juist niet? Zag je ze voor je? Welke wel/niet?

De gebeurtenissen maken een echte indruk op me, helemaal omdat je weet dat ze echt gebeurd zijn. Maar ze waren niet zo duidelijk dat ik ze me voor me zag, ik denk dat dat komt omdat het zo’n andere wereld is in die tijd, met racisme, geweld en armoede.

Personages

· Is de hoofdpersoon volgens jou een held(in) op wie je zou willen lijken? Waarom ?

Ik vind Rika en Waldemar zeker helden. Hun liefde wordt eigenlijk niet door de maatschappij geaccepteerd, maar desondanks blijven ze bij elkaar. En ook al heeft Waldemar hele erge heimwee naar zijn vaderland Suriname, hij blijft in Nederland voor zijn gezin. Ik zou graag op Rika willen lijken omdat ze een hele sterke vrouw is die vecht voor wat ze wil en die oneindig veel van haar kinderen houdt: ze mag haar kinderen niet meer zien maar ze blijft brieven en cadeautjes naar hun toe sturen in de hoop zo contact te blijven houden, en overtreed zelfs de regel (afspreken op neutraalgebied) om haar 2 jongste kinderen haar nieuwe pension te laten zien waar ze zo hard voor heeft gewerkt. Ook heeft ze een groot hart. In het boek worden steeds stukjes geciteerd uit het gastenboek van het pension en daar wordt telkens weer verteld hoe gastvrij ze is. Ook laat ze joden onderduiken in haar huis. Dit kan ik heel erg waarderen omdat het een enorm risico waar ze later helaas ook de prijs voor moet betalen.  Deze mensen hebben niemand kwaad gedaan dus die verdienen niet om op deze gruwelijke wijze te sterven.

· Welke eigenschap(pen) heeft/hebben het/de personage(s) die je bewondert, of ‘gewoon’ vindt of verafschuwt? Waarom en voorbeelden?

Ik bewonder Rika, ze een hele stere vrouw is die vecht voor wat ze wil en die oneindig veel van haar kinderen houdt: ze mag haar kinderen niet meer zien maar ze blijft brieven en cadeautjes naar hun toe sturen in de hoop zo contact te blijven houden, en overtreed zelfs de regel (afspreken op neutraalgebied) om haar 2 jongste kinderen haar nieuwe pension te laten zien waar ze zo hard voor heeft gewerkt. Ze heeft tot 2 keer toe een huwelijk gehad met personen die door haar familie of de maatschappij niet geaccepteerd worden: eerst trouwt ze als katholiek meisje met een protestantse man met wie ze later scheidt (scheiden was in die tijd iets ongebruikelijks) en trouwt daarna met een  man met een donkere huid. Ook heeft ze een groot hart. In het boek worden steeds stukjes geciteerd uit het gasten boek van het pension en daar wordt telkens weer verteld hoe gastvrij ze is. Ook laat ze joden onder duiken in haar huis. Dit kan ik heel erg waarderen omdat het een enorm risico waar ze later helaas ook de prijs voor moet betalen. Deze mensen hebben niemand kwaad gedaan dus die verdienen niet om op deze gruwelijke wijze te sterven.

Wat ik van Waldemar heel erg bewonder is zijn doorzettingsvermogen: hij komt in Nederland om te studeren maar zijn Surinaamse diploma wordt hier niet geaccepteerd. Maar hij gaat allemaal andere studies doen in de hoop dat hij ooit het werk doet wat hij wou doen. Al dit studeren heeft hem later nog een werkplek in het concentratie kamp opgeleverd.

· Wat vind je van de ideeën en het gedrag van de personages? Gedragen ze zich zoals het -volgens jou- hoort? Welk personage heeft je beïnvloed en op welke manier?

Ik vind het gedrag van Rika en Waldemar zelf heel normaal. Rika geeft helemaal niks om of ze nou met een protestant trouwt terwijl ze zelf katholiek is waarmee ze later gaat scheiden of daarna trouwt met een donkere man. Dit zijn allemaal dingen die in die tijd nog niet geaccepteerd werden door de maatschappij. Dus ik vind dat het gedrag van de mensen om hun heen niet kan. Waarom zou je niet met mensen uit een ander geloof of een andere huidskleur mogen trouwen? Ook worden Waldemar en Waldy meerdere malen in het boek uitgescholden in verband met hun huidskleur. Dit vind ik echt niet kunnen. Ik snap het gewoon niet zo goed. Het heeft wel indruk op mij gemaakt dat in die tijd dit soort dingen nog niet geaccepteerd werden, terwijl het tegenwoordig gelukkig wel door de meeste mensen geaccepteerd wordt. En deze tijd is pas zo’n 85 jaar geleden. 

Ik vind het gedrag van Rika en Waldemar zelf heel normaal. Rika geeft helemaal niks om of ze nou met een protestant trouwt terwijl ze zelf katholiek is waarmee ze later gaat scheiden of daarna trouwt met een donkere man. Dit zijn allemaal dingen die in die tijd nog niet geaccepteerd werden door de maatschappij. Dus ik vind dat het gedrag van de mensen om hun heen niet kan. Waarom zou je niet met mensen uit een ander geloof of een andere huidskleur mogen trouwen? Ook worden Waldemar en Waldy meerdere malen in het boek uitgescholden in verband met hun huidskleur. Dit vind ik echt niet kunnen. Ik snap het gewoon niet zo goed. Het heeft wel indruk op mij gemaakt dat in die tijd dit soort dingen nog niet geaccepteerd werden, terwijl het tegenwoordig gelukkig wel door de meeste mensen geaccepteerd wordt. En deze tijd is pas zo’n 85 jaar geleden. 

Bouw / Structuur

· Wat vind je van het eind? Blijft er het nodige onduidelijk? Vind je dat vervelend of juist niet? Verklaar. Zou je zelf een ander hebben bedacht? Hoe dan?

Het is een gesloten eind. Je weet hoe het afloopt: Waldemar en Rika sterven aan het einde van de oorlog. Ik vond het wel fijn in dit verhaal dat het een gesloten einde was omdat ik anders met heel veel vragen was blijven zitten over hoe het met de personages zou zijn afgelopen. Ik zou wel een ander eind willen, want het is een heel triest eind als de hoofdpersonages overlijden, maar het is een non-fictie verhaal dus je kan het einde niet veranderen. Dit is was er in het echt ook is gebeurd.

· Hoe komt het dat je het verhaal wel/niet boeiend  vindt? Denk aan de voorbeelden!

Ik vind het verhaal heel boeiend omdat het een heel boeiend onderwerp is. Het is pas zo’n 80 jaar geleden en het was toen een hele andere situatie. Ook is het een echt gebeurd verhaal wat toch wel in je achterhoofd zit met alle gruwelijkheid die in het boek gebeurt.

· Is er één verhaallijn of zijn er meer lijnen die door elkaar lopen? Wat vind je daarvan?

Voordat Waldemar en Rika elkaar ontmoet hebben lopen de verhaallijnen door elkaar. Ik vond het wel een beetje verwarrend.

Taalgebruik

· Bevat de tekst veel beeldspraak en/of symbolische verwijzingen? Leverde dat problemen op? Hoe heb je dat opgelost?

Ja, de schrijfster gebruikte best veel beeldspraak in het boek zoals:

‘…Maarten Spaans, een energieke jongen vol geldingsdrang, die op zijn prooi joeg met hetzelfde plezier en gebrek aan invoelingsvermogen als een jager op konijntjes.’ op blz. 95.

Door de beeldspraak was het soms moeilijk om te begrijpen waar het over ging maar dat werd dan verderop in het boek duidelijk gemaakt.

· Hoe vind je de verhouding tussen beschrijving, dialoog en weergave van gedachten/gevoelens? Te veel beschrijving? Te veel dialoog? Te veel gedachten en gevoelens? Of te weinig?

Er zitten geen dialogen in het boek maar het zijn allemaal beschrijvingen van gevoelens en gebeurtenissen. Ik vind dat ze de gevoelens van de personages duidelijker en uitgebreider mogen beschrijven. Ook wordt er veel informatie over de Tweede Wereldoorlog zelf verteld. Ik denk dat dat gedaan is om het boek beter te begrijpen maar ik vind dat het daardoor een beetje op een geschiedenis is gaan lijken.

· Vind je de tekst lastig om te lezen? Hoe komt dat? Veel moeilijke woorden, lange zinnen, veel beeldspraak of iets anders?

Ik had vooral in het begin van het boek veel moeite om de tekst te begrijpen, dit kwam doordat er twee verhaallijnen door elkaar lopen en er best wel veel beeldspraak in het boek wordt gebruikt.

Tot slot

Alles bij elkaar vind ik het een goed boek. Het is een mooi verhaal dat indruk heeft gemaakt. Rika is een vrouw die vecht voor wat haar hart haar ingeeft. Ze heeft een zo’n  mooi karakter, haar gastvrijheid, haar liefde voor alles en iedereen. Ook Waldemar die naar Nederland komt om geld te verdienen en dan een gezin in Nederland heeft gekregen die hij niet in de steek wil laten ondanks zijn enorme heimwee naar Suriname. En dat dan twee van zulke goede mensen zo aan hun eind moeten komen. Door een onnuttige oorlog die zo veel ellende en doden heeft gebracht.
Het heeft me echt verbaasd dat er in die tijd nog zo veel racisme was tegen mensen met een andere huidskleur, dit had ik echt niet verwacht.