Smokkelaar van de Exuma's door Geert van der Kolk

Thema:

Mislukking (alles wat de personen in dit boek ondernemen mislukt)
Zoektocht (Gramm zoekt naar Blackwell…een verloren vriend)

Motieven:

Vertrouwen
Smokkelen
Caribisch gebied
Zeilen en boten

Literaire stroming:

Moderne literatuur

Genre:

Avontuur-roman, misdaadroman (ivm met het smokkelen)

Vertelwijze:

Veel korte beschrijvingen, veel dialogen en gedachtegangen (van de hoofdpersoon). In de tegenwoordige tijd geschreven. Verder zijn de zinnen erg kort en krachtig en zit er weinig emotie in. Geen moeilijke woorden. Aan het einde komt er wat Haïtiaans in voor…de man die Gramm op de boot bedreigd kan namelijk geen engels. Wat hij zegt wordt óf uitgelegd óf is niet van belang.
Er zijn wel eigenaardigheden met betrekking tot de typografie. Tussendoor wordt namelijk regelmatig wat verteld over de omgeving, deze info komt uit een zeemansgids…deze stukjes zijn schuingedrukt. Verder zijn er geen eigenaardigheden.

Titel, ondertitel en motto:

De titel is De Smokkelaar van de Exuma’s. Wie de smokkelaar van de Exuma’s echt is wordt uit het verhaal niet duidelijk. Het zou de hoofdpersoon, Kapitein Gramm kunnen zijn…maar hij is eigenlijk geen echte smokkelaar. Hij heeft zich 1 keer laten verleiden door Blackwell (zijn verloren vriend) om mensen naar Florida te smokkelen maar ziet daar op het laatste moment van af.
Het zou ook Blackwell kunnen zijn, de verloren vriend van Gramm omdat hij erg met smokkelen (mensensmokkel) bezig is. Maar er staat nergens expliciet dat hij inderdaad DE smokkelaar is uit de titel.
Er is geen ondertitel en ook geen motto. Wel is het aan 2 mensen gericht…aan Paul Vervoort en Nelleke Burgy. Er wordt niet uitgelegd waarom het boek aan hen opgedragen is.

Opbouw:

Er is geen proloog/epiloog.
Het boek is in 22 hoofdstukken verdeeld die aangeduid worden met een Romeins cijfer. De hoofdstukken hebben geen titel.

Personages:

De karakters van de personen worden niet tot nauwelijks beschreven. Ook wordt er niets over hun emoties verteld wat het moeilijk maakt er achter te komen wat voor een soort karakter de personen hebben, leeftijd en de achtergrond worden niet beschreven. De personen hebben niet echt veel contact met elkaar en als ze contact hebben is dat meestal een soort zakelijk contact. Er wordt ook niet beschreven wat de mensen van elkaar denken. Dus is het moeilijk om er achter te komen wat voor een relaties ze met elkaar hebben. Alleen Rolle en Gramm hebben eigenlijk constant contact met elkaar maar je kan moeilijk zeggen wat voor een relatie er tussen die twee is.
Doordat de mensen onder elkaar heel weinig informatie vrijgeven weet je ook niet wat ze in het dagelijkse leven doen of wat ze vervoeren, het zijn allemaal eenlingen niemand is echt een vriend van je, het zijn alleen je vrienden als het je uit komt en als je er zelf beter van wordt. Zo kom je ook niet te weten wat Gramm nou eigenlijk vervoert, of wat hij doet als hij geen opdracht van de reder heeft. Of hij dan ook smokkelt weet je niet.
Gramm: man van middelbare leeftijd, hij werkt voor ene Machado en is op zoek naar een oude vriend, Frank Blackwell (ook in opdracht van Machado). Over de personages in het boek kom je niet veel te weten, ook over Gramm niet. Wat wel blijkt is dat hij veel respect heeft voor anderen, zo laat hij aan het einde van het boek een Haïtaanse man voorgaan tijdens de redding waardoor hij zelf achterblijft…deze man was zijn vijand. Hij is wel de hoofdpersoon van het boek en dat maakt hem rond, maar hij maakt geen duidelijke ontwikkelingen door. De enige ontwikkeling die hij doormaakt is dat hij in het begin Rolle echt ziet als een tijdelijke hulp maar later begint hij toch wel van hem te houden, dit blijkt als Rolle overboord valt.
Rolle: jongen van ongeveer 12-14 jaar oud, wonende in Bimini, hij helpt Gramm bij de overtocht naar een eilandengroep in de Bahama’s. Hij is erg trouw en heeft veel respect voor mensen, hij is altijd heel beleefd tegen Gramm. Verder is hij een vlak karakter maar wel de belangrijkste persoon in het boek naast Gramm.
Frank Blackwell: man van middelbare leeftijd, niet te vertrouwen. Hij is de vriend van Gramm die ineens spoorloos verdween. Later in het boek wordt hij door een Haïtiaan vermoord omdat hij zich niet aan de afspraak hield. Blackwell werkte ook voor Machado. Vlak karakter.
Dorilea: vrouw van middelbare leeftijd, woont in Stanchion Cay en helpt Gramm als hij neergeschoten is. Dorilea en Gramm zoenen ergens aan het einde van het verhaal maar het wordt niet duidelijk of ze wat hebben of niet. Vlak karakter.

Historische Tijd:

Wanneer het verhaal zich precies afspeelt wordt uit het verhaal niet duidelijk. Het speelt zich in ieder geval niet heel vroeger af, want dat word uit het verhaal wel duidelijk, er zijn bijvoorbeeld al helikopters en geweren…maar het verhaal speelt zich ook niet heel recentelijk af, er worden bijvoorbeeld in de boten nog geen computers gebruikt en de posities worden aan de hand van de zon uitgerekend. Ik denk dat het zich in de tijd na WO2 afspeelt, ergens tussen 1950 en 1980.
De tijd is niet van belang voor het verhaal.

Plaats en Ruimte:

Het verhaal speelt zich grotendeels af op de Mola Mola, de boot van Gramm, op de zee, en op de verschillende eilanden van de Bahama’s…belangrijke eilanden zijn Bimini (waar Rolle vandaan komt) en Stanchion Cay (waar Rolle en Gramm Blackwell weer vinden en waar Gramm herstelt van zijn schotwond.)
Het verhaal is niet op een waargebeurd verhaal gebaseerd, de afzonderlijke eilanden en de boot zijn dus wel willekeurig gekozen. Wat niet willekeurig gekozen is, zijn de Bahama’s. Van der Kolk is namelijk zelf met zijn familie daarheen gezeild en op basis daarvan heeft hij dit boek geschreven.

Tijdsduur:

Het verhaal duurt ongeveer een half jaar.
Er zitten geen opvallende versnellingen/vertragingen in.

Tijdsvolgorde:

Ja, het verhaal is in grote lijnen chronologisch verteld.

Perspectief:

Het boek is auctoriaal. Het wordt in de hij-vorm verteld door een alwetende verteller. Er zijn geen bijzonderheden met betrekking tot dit perspectief.

Idee:

De schrijver heeft het boek niet met een bepaald idee geschreven. Het enige waarmee het verband houdt is het feit dat hij er zelf ook is geweest. Dat is de aanleiding geweest om het boek te schrijven.
Het boek heeft dus niet echt een functie. Het enige wat ik zou kunnen verzinnen is dat hij andere mensen ervan wil overtuigen hoe mooi het daar is.

Samenvatting:

Gramm gaat in opdracht van een reder naar de verdwenen Frank Blackwell en zijn boot de Galant lady zoeken.
In de haven van Bimini neemt hij de jongen Rolle mee om hem te helpen bij het navigeren.
Gramm wil Rolle niet vertellen wat hij vervoert of wat hij gaat doen. Dus hij neemt aan dat Gramm een smokkelaar is.
Als ze op een schijnbaar onbewoond eiland water gaat halen wordt Gramm neergeschoten. Rolle vaart met hem naar Stanchion Cay waar hij wordt verzorgd. Als Gramm zich beter voelt en in het cafeetje iets gaat drinken, zit daar Frank Blackwell.
Gramm zou van de reder geld krijgen als hij kon aantonen dat de Galant lady gezonken was, dus hij vraagt Frank de boot te laten zinken en belooft hem de helft van de beloning. Maar Frank weigert en zegt dat ze op een andere manier veel meer geld kunnen verdienen, met mensen smokkel. Ze besluiten Haïtianen te gaan smokkelen. Frank haalt ze op en Gramm brengt ze naar Florida.
Op de plaats waar ze elkaar zouden ontmoeten wacht Gramm een week en als hij weg wil gaan komt Frank aan varen met een stuk of veertig Haïtianen aan boord. Veel meer dan dat ze afgesproken hadden. Gramm vertikt het om ze mee te nemen en vaart weg. Aan boord bij de Galant lady ontstaat een ruzie en een Haïtiaan snijdt Frank zijn keel door.
Gramm en Rolle gaan zonder Haïtianen verder.
Tijdens een storm slaat Rolle overboord. Gramm zoekt tevergeefs. Als de storm is gestopt ziet hij een bruine man drijven, eerst denkt hij dat het Rolle is maar het blijkt een Haïtiaan te zijn, afkomstig van het onlangs ook vergane schip, de Galant lady.
Als de Haïtiaan aan boord is dwingt hij Gramm, met een mes aan zijn keel, naar Florida te varen. Gramm wil een andere route varen om de Golfstroom te vermijden maar de man staat dat niet toe en steekt hem in zijn arm. Midden op de Golfstroom aangekomen breekt er een storm los. Door de golfslag loop de boot langzaam vol water, doordat de pomp het begeeft zinkt de boot.
Gramm en de Haïtiaan zitten samen in de reddingsboot als er een reddingshelikopter naar schipbreukelingen komt zoeken. Eerst wordt de Haïtiaan aan boord van de helikopter gehesen, maar ondertussen slaat Gramm met de reddingsboot om. Terwijl hij hem recht op legt verliest de helikopter hem uit het oog en vliegt terug naar Florida.
Gramm blijft in de reddingsboot liggen en drijft, temidden van een groep dolfijnen, met de Golfstroom mee.
Info over de schrijver:
Geert van der Kolk is geboren op 3 maart 1954 in Velsen-noord.
In Utrecht en daarna in Amsterdam studeerde hij geschiedenis. Voor zijn studie is hij een tijd in Moskou en Oost-Berlijn geweest. Dat is terug te vinden in de boeken:
-Käte Jahn (1991)
-De bokser en andere verhalen (1989)
-De nieuwe stad, verhalen (1987)
In 1981 ging hij in Amerika aan de Princeton universiteit studeren. Na deze studie heeft hij een tijd door Zuid-Amerika rondgetrokken en is hij correspondent voor Het Parool geweest in Amerika . Dat heeft hij verwerkt in zijn boeken:
-De lachende hond (1994)
-De nieuwe stad, verhalen (1987)
-De bokser en andere verhalen (1989)
In 1983 trouwde hij in Amerika met een Tsjechische vrouw. Zij kregen twee kinderen, van af die tijd heeft hij het schrijven gecombineerd met de functie van huisvader.
In 1999 heeft hij een half jaar met zijn gezin van uit Washington naar de Bahamas gezeild. Dat is de basis geweest voor het boek De smokkelaar van de Exuma's.

Mijn mening:

Het verhaal vind ik erg leuk, ik ken niet zoveel boeken die over de Bahama’s gaan en dat maakt het interessant. Het is leuk om die caribische smaak te proeven en als je het boek leest kom je echt even in een andere wereld.
De verhaallijn vind ik ook goed! Goed opgebouwd en er gebeurt veel in het boek, en daardoor wordt ook de spanning goed opgebouwd.
Wat ik wel erg jammer vond is dat de karakters helemaal niet uitgediept worden, ze tonen eigenlijk amper emotie en je leert de personen niet goed kennen. Daarom is het ook zo moeilijk te zeggen of ze rond of vlak zijn.
Ook de beschrijvingen van de omgeving vond ik een klein beetje tegenvallen, als de schrijver daar iets meer tijd aan had besteed had je nog meer in het verhaal kunnen kruipen…en nu weet ik nog steeds niet goed hoe het er daar uitziet. Wat wel erg leuk was zijn de beschrijvingen tussendoor uit een soort reisgids (deze zijn schuingedrukt)…hierdoor weet je waarom de karakters soms handelen zoals ze doen en het geeft dus een stukje duidelijkheid. Ook leer je op die manier de omgeving wat beter kennen.
Het boek is in redelijk makkelijk Nederlands geschreven maar voor de verandering vond ik dat niet zo erg. Het leest heel makkelijk weg en ik had het boek dus ook in 1 middag uit!
Over het algemeen dus een boek met een leuke en boeiende verhaallijn, die niet te moeilijk is geschreven. Jammer was dat de karakters niet worden uitgediept en dat er erg weinig verteld wordt over de omgeving en de cultuur.