Hella S. Haasse Sleuteloog
Samenvatting:
Het boek begint met een brief van Bart Moorland en hij vraagt in deze brief aan Herma Warner of hij haar vragen mag stellen over Mila Wychinska (=Dee Mijers). Dee is een jeugdvriendin van Herma. Herma heeft haar papieren aangaande haar jeugd in een Indisch kistje, maar ze is de sleutel kwijt. De slotenmaker kan er geen passende sleutel voor maken, dus zal zij alles aan Bart vertellen wat in haar geheugen zit. Vanaf hier is het verhaal één grote flashback naar de jeugd van Herma en Dee en hun verdere ontmoetingen.
Herma kende Dee van jongs af aan en ze konden het goed vinden met elkaar. Herma praatte vaak met Dee's tante Non over de bloemen van Non.
Dee woonde wel bij haar ouders, maar zij werd opgevoed door de bedienden van haar grootouders. Enkele jaren later gingen de bedienden naar Nederland, en toen werd zij verder opgevoed door Oemar en Idah. Bij Oemar gold afspraak is afspraak en Idah waakte over de manieren en uiterlijk van Dee en wie ook maar op bezoek kwam. Mevrouw Mijers, de oma van Dee, hield van Chinese wandtapijten. Hier is Herma later op afgestudeerd. Non vertelde veel verhalen aan de hand van mevrouw Mijers' fotoboek. Herma zegt dit in haar Indisch kistje te hebben zitten. Herma kwam vaak spelen bij Dee, terwijl Dee eigenlijk heel graag bij Herma wilde komen spelen.
In de derde klas is Dee blijven zitten en ze ging toen naar de hbs. Vanaf hier zijn ze uit elkaar gegroeid.
Louis, de vader van Dee, ging naar Brazilië en hier heeft Dee veel onder geleden. Vlak daarna heeft ze haar naam veranderd in de naam van haar moeder. Vanaf hier heet zij Mila Wychinska.
Herma leerde Taco kennen op de middelbare school. Ze waren toen verliefd op elkaar. Later kwamen ze elkaar nog eens tegen en dat leidde tot een huwelijk.
Herma komt vijftien later naar Jakarta, omdat Taco daar op zakenreis naartoe moet. Ze komt erachter dat Non moslima is geworden. Verder heeft Non geen goed woord meer over voor Mila. Taco en Herma hadden afgesproken dat ze afzonderlijk zouden terugkeren. Taco komt een jaar later pas terug, omdat hij gegijzeld was.
Enkele jaren later heeft Taco een bijeenkomst in Parijs en Herma gaat mee daar naartoe. Als Taco terugkomt van de bijeenkomst, heeft hij Mila bij zich. Ze gaan samen eten en hier blijkt dat Mila is veranderd en ook vertelt Mila weinig over zichzelf.
Herma is nog eens teruggegaan naar haar geboorteplaats, maar daar is geen spoor meer te bekennen van Non.
Aan het eind vindt Herma de sleutel en vertelt Bart dat hij het kistje mag komen halen.
In Barts laatste brief deelt hij mede dat de kist leeg is.
Karakteristiek:
1. Vertelde tijd en tijdsverloop:
De vertelde tijd is eigenlijk moeilijk vast te stellen. Ik zou zeggen van het moment dat Herma is geboren tot en met het constateren dat het kistje leeg is, dus pakweg 56 jaar. Wat betreft het tijdsverloop heb ik niet veel aan te merken, behalve dat er na de jeugd steeds meer tijd tussen de hoofdstukken gaat zitten.
2. Geleding:
In dit boek zitten geen genummerde hoofdstukken. Hoofdstukken en brieven worden afgewisseld. In totaal heb je zes hoofdstukken en zeven brieven. De lengtes van de hoofdstukken verschillen van vier tot 55 pagina's, terwijl de brieven in lengte variëren van één tot drie pagina's.
3. Motieven:
"Je eigen land verruilen voor een ander":
1. Herma is geboren op Jakarta en verhuist naar Nederland.
2. Dee verruilt haar Jakartaanse achtergrond van haar vader voor de Poolse achtergrond van haar moeder.
3. Non wordt moslima.
Structureel motief?
4. Thema:
Het thema is volgens mij vriendschap, omdat er toch wel veel verschillende relaties worden beschreven, zoals de relatie tussen Louis, de vader van Dee, en Dee. Verder staat iedereen met elkaar in contact en de relaties hiertussen worden nauwkeurig beschreven.
5. Perspectief en vertelsituatie:
In de brieven ligt het perspectief bij Bart Moorland, in de hoofdstukken ligt het perspectief bij Herma. Twee ik-vertellers dus.
6. Personen:
Bart Moorland: Bart Moorland is een freelance journalist met als achtergrondstudies sociologie en politicologie. Hij werkt aan een project over westerse activiteiten op het gebied van mensenrechten en milieubescherming in Zuidoost-Azië. Bij dit onderzoek is hij regelmatig de naam Mila Wychinska tegengekomen en hij hoopt dat Herma hier meer over kan vertellen.
Herma Warner: Herma Warner is eigenlijk de meest belangrijke persoon in dit verhaal. Alles wat in dit boek wordt verteld, komt uit haar geheugen. Hierdoor kan het dus zijn dat bepaalde mensen negatiever of positiever worden beschreven dan ze zijn. Herma is een aardige vrouw, het hele boek door. Ook is zij kunsthistorica.
Dee Mijers (Mila Wychinska): Zij wordt door Herma neergezet als een persoon die in haar jeugdjaren aardig is, en na de derde klas van de middelbare school. Zij heeft uiteindelijk voor haar Poolse naam gekozen, om alle Hollandse en Indische associaties uit haar naam te bannen. Zij heeft gestreden voor de mensenrechten in Zuidoost-Azië en hierom benadert Bart Herma.
Non (Ibu Sjarifa): Non wordt in het begin afgeschilderd als een hartstikke aardig persoon, maar sinds zij moslima wordt, is zij vreselijk en ze heeft geen goed woord meer over voor Dee (alias Mila).
Louise Lamornie de Pourthié: Hij wordt afgeschilderd als de gemene oom, wat toch wel veel voorkomt in andere romans. Hij houdt geen rekening met anderen, wat ook blijkt uit het feit dat hij bij zijn dochter weggaat, evenals haar moeder ooit heeft gedaan. Hierdoor laat Dee haar naam veranderen.
Mevrouw Mijers (Adèle): Een oude vrouw die zich niet veel bezighoudt met Dee. Dat is ook de reden dat er niet zoveel over haar wordt verteld. Verder kan ik nog mededelen dat ze houdt van Chinese tapijten.
7. Ruimte:
Het speelt zich af in Indië, Gelderland en Parijs.
8. Titel:
Het boek heet sleuteloog, omdat het sleuteltje van het Indisch kistje kwijt is en als deze is teruggevonden, blijkt er een spreuk in het oog gegraveerd te zijn.
9. Genre en subgenre:
Dit is een duidelijk verhalend boek, dus zou ik het tot de epiek rekenen. Als het om het subgenre gaat, zou ik het indelen bij de psychologische roman, omdat het primaire doel is zo diepgaand mogelijk Dee te beschrijven.
10. Gegevens over de schrijver:
Hella S. Haasse is op 2 februari 1918 geboren in Batavia. Na haar huwelijk, in 1944, legde ze zich toe op het schrijven. In 1981 verhuisden zij en haar man naar Frankrijk.
Batavia: De hoofdpersoon is geboren op Batavia, maar verhuist naar Nederland. Dit is ook gebeurd met Hella.
11. Stroming:
Omdat het elementen bevat uit verschillende stromingen, zou ik het indelen bij het postmodernisme.
12. Overige bijzonderheden:
Behalve dat het mij opviel dat de lengte van de hoofdstukken erg varieerden, is mij niet echt iets opgevallen.
13. Oordeel:
De opbouw van het boek is op zich wel goed, maar ik mis onder andere het stuk dat de hoofdpersoon zichzelf introduceert. Haar karaktertrekken staan er hierdoor niet (expliciet) in. Het boek zou wel in het echt gebeurd kunnen zijn. Het boek was eigenlijk best wel voorspelbaar, dat wil zeggen dat er onder andere niet echt heftige veranderingen waren aangaande het plot. Ik vind ook dat er wel goed wordt afgeschilderd wie goed is en wie slecht is, maar dit komt het waarschijnlijkheidsgehalte niet ten goede, omdat het best wel idealistisch is. Het heeft totaal geen indruk gemaakt op mijn gevoelens, ik voelde me als het ware een buitenstander ten opzichte van het boek. Dit gevoel heb ik verder enkel bij Het Schnitzelparadijs van Khalid Boudou gehad, dus is eigenlijk niet een goed voorteken. De stijl staat mij ook niet aan, dat wil zeggen lange zinnen, moeilijke woorden. Er worden ook Indische woorden gebruikt en er staat dan ook een verklarende woordenlijst achterin, maar deze dekt niet alle Indische woorden die in het boek worden gebruikt. Ik vond het geen leuk boek en het was moeilijk om me erdoorheen te lezen.
14. Bronnen:
Het Dautzenbergboek.
www.lijsters.nl
www.wikipedia.nl
Samenvatting:
Het boek begint met een brief van Bart Moorland en hij vraagt in deze brief aan Herma Warner of hij haar vragen mag stellen over Mila Wychinska (=Dee Mijers). Dee is een jeugdvriendin van Herma. Herma heeft haar papieren aangaande haar jeugd in een Indisch kistje, maar ze is de sleutel kwijt. De slotenmaker kan er geen passende sleutel voor maken, dus zal zij alles aan Bart vertellen wat in haar geheugen zit. Vanaf hier is het verhaal één grote flashback naar de jeugd van Herma en Dee en hun verdere ontmoetingen.
Herma kende Dee van jongs af aan en ze konden het goed vinden met elkaar. Herma praatte vaak met Dee's tante Non over de bloemen van Non.
In de derde klas is Dee blijven zitten en ze ging toen naar de hbs. Vanaf hier zijn ze uit elkaar gegroeid.
Louis, de vader van Dee, ging naar Brazilië en hier heeft Dee veel onder geleden. Vlak daarna heeft ze haar naam veranderd in de naam van haar moeder. Vanaf hier heet zij Mila Wychinska.
Herma leerde Taco kennen op de middelbare school. Ze waren toen verliefd op elkaar. Later kwamen ze elkaar nog eens tegen en dat leidde tot een huwelijk.
Herma komt vijftien later naar Jakarta, omdat Taco daar op zakenreis naartoe moet. Ze komt erachter dat Non moslima is geworden. Verder heeft Non geen goed woord meer over voor Mila. Taco en Herma hadden afgesproken dat ze afzonderlijk zouden terugkeren. Taco komt een jaar later pas terug, omdat hij gegijzeld was.
Enkele jaren later heeft Taco een bijeenkomst in Parijs en Herma gaat mee daar naartoe. Als Taco terugkomt van de bijeenkomst, heeft hij Mila bij zich. Ze gaan samen eten en hier blijkt dat Mila is veranderd en ook vertelt Mila weinig over zichzelf.
Herma is nog eens teruggegaan naar haar geboorteplaats, maar daar is geen spoor meer te bekennen van Non.
Aan het eind vindt Herma de sleutel en vertelt Bart dat hij het kistje mag komen halen.
In Barts laatste brief deelt hij mede dat de kist leeg is.
Karakteristiek:
1. Vertelde tijd en tijdsverloop:
De vertelde tijd is eigenlijk moeilijk vast te stellen. Ik zou zeggen van het moment dat Herma is geboren tot en met het constateren dat het kistje leeg is, dus pakweg 56 jaar. Wat betreft het tijdsverloop heb ik niet veel aan te merken, behalve dat er na de jeugd steeds meer tijd tussen de hoofdstukken gaat zitten.
2. Geleding:
In dit boek zitten geen genummerde hoofdstukken. Hoofdstukken en brieven worden afgewisseld. In totaal heb je zes hoofdstukken en zeven brieven. De lengtes van de hoofdstukken verschillen van vier tot 55 pagina's, terwijl de brieven in lengte variëren van één tot drie pagina's.
"Je eigen land verruilen voor een ander":
1. Herma is geboren op Jakarta en verhuist naar Nederland.
2. Dee verruilt haar Jakartaanse achtergrond van haar vader voor de Poolse achtergrond van haar moeder.
3. Non wordt moslima.
Structureel motief?
4. Thema:
Het thema is volgens mij vriendschap, omdat er toch wel veel verschillende relaties worden beschreven, zoals de relatie tussen Louis, de vader van Dee, en Dee. Verder staat iedereen met elkaar in contact en de relaties hiertussen worden nauwkeurig beschreven.
5. Perspectief en vertelsituatie:
In de brieven ligt het perspectief bij Bart Moorland, in de hoofdstukken ligt het perspectief bij Herma. Twee ik-vertellers dus.
6. Personen:
Bart Moorland: Bart Moorland is een freelance journalist met als achtergrondstudies sociologie en politicologie. Hij werkt aan een project over westerse activiteiten op het gebied van mensenrechten en milieubescherming in Zuidoost-Azië. Bij dit onderzoek is hij regelmatig de naam Mila Wychinska tegengekomen en hij hoopt dat Herma hier meer over kan vertellen.
Dee Mijers (Mila Wychinska): Zij wordt door Herma neergezet als een persoon die in haar jeugdjaren aardig is, en na de derde klas van de middelbare school. Zij heeft uiteindelijk voor haar Poolse naam gekozen, om alle Hollandse en Indische associaties uit haar naam te bannen. Zij heeft gestreden voor de mensenrechten in Zuidoost-Azië en hierom benadert Bart Herma.
Non (Ibu Sjarifa): Non wordt in het begin afgeschilderd als een hartstikke aardig persoon, maar sinds zij moslima wordt, is zij vreselijk en ze heeft geen goed woord meer over voor Dee (alias Mila).
Louise Lamornie de Pourthié: Hij wordt afgeschilderd als de gemene oom, wat toch wel veel voorkomt in andere romans. Hij houdt geen rekening met anderen, wat ook blijkt uit het feit dat hij bij zijn dochter weggaat, evenals haar moeder ooit heeft gedaan. Hierdoor laat Dee haar naam veranderen.
Mevrouw Mijers (Adèle): Een oude vrouw die zich niet veel bezighoudt met Dee. Dat is ook de reden dat er niet zoveel over haar wordt verteld. Verder kan ik nog mededelen dat ze houdt van Chinese tapijten.
7. Ruimte:
Het speelt zich af in Indië, Gelderland en Parijs.
8. Titel:
Het boek heet sleuteloog, omdat het sleuteltje van het Indisch kistje kwijt is en als deze is teruggevonden, blijkt er een spreuk in het oog gegraveerd te zijn.
9. Genre en subgenre:
Dit is een duidelijk verhalend boek, dus zou ik het tot de epiek rekenen. Als het om het subgenre gaat, zou ik het indelen bij de psychologische roman, omdat het primaire doel is zo diepgaand mogelijk Dee te beschrijven.
10. Gegevens over de schrijver:
Hella S. Haasse is op 2 februari 1918 geboren in Batavia. Na haar huwelijk, in 1944, legde ze zich toe op het schrijven. In 1981 verhuisden zij en haar man naar Frankrijk.
11. Stroming:
Omdat het elementen bevat uit verschillende stromingen, zou ik het indelen bij het postmodernisme.
12. Overige bijzonderheden:
Behalve dat het mij opviel dat de lengte van de hoofdstukken erg varieerden, is mij niet echt iets opgevallen.
13. Oordeel:
De opbouw van het boek is op zich wel goed, maar ik mis onder andere het stuk dat de hoofdpersoon zichzelf introduceert. Haar karaktertrekken staan er hierdoor niet (expliciet) in. Het boek zou wel in het echt gebeurd kunnen zijn. Het boek was eigenlijk best wel voorspelbaar, dat wil zeggen dat er onder andere niet echt heftige veranderingen waren aangaande het plot. Ik vind ook dat er wel goed wordt afgeschilderd wie goed is en wie slecht is, maar dit komt het waarschijnlijkheidsgehalte niet ten goede, omdat het best wel idealistisch is. Het heeft totaal geen indruk gemaakt op mijn gevoelens, ik voelde me als het ware een buitenstander ten opzichte van het boek. Dit gevoel heb ik verder enkel bij Het Schnitzelparadijs van Khalid Boudou gehad, dus is eigenlijk niet een goed voorteken. De stijl staat mij ook niet aan, dat wil zeggen lange zinnen, moeilijke woorden. Er worden ook Indische woorden gebruikt en er staat dan ook een verklarende woordenlijst achterin, maar deze dekt niet alle Indische woorden die in het boek worden gebruikt. Ik vond het geen leuk boek en het was moeilijk om me erdoorheen te lezen.
14. Bronnen:
Het Dautzenbergboek.
www.lijsters.nl
www.wikipedia.nl
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden