Leesverslag Slangen aaien – Mirjam Boelsums Schrijver, titel, genre: Schrijfster: Mirjam Boelsums
Titel: Slangen aaien
Uitgever: Wolters-Noordhoff met een licentie van Uitgeverij Augustus
Jaar van uitgave: 2006
Plaats van uitgave: Amsterdam
Druk: 2e druk (eerste druk: 1998) Bladzijdes: 142
Genre: Roman Titelverklaring: Als Mariecke met haar ouders op vakantie gaat omdat haar vader een congres bij moet wonen leert Mariecke Danielle kennen. Als ze met Danielle alleen is bij een beek pakt Danielle een slang, aait het beest en kijkt hem in z’n ogen. Mariecke durft het niet maar later in het verhaal beseft ze dat ze net als bij de slagen, het gevaar recht in de ogen moet kijken. Verantwoording en verwachting: Ik heb voor dit boek gekozen omdat het een spannend uitziende kaft heeft. Bij de titel slangen aaien dacht ik niet meteen, kon ik niet meteen een beeld vormen van het verhaal, maar nadat ik de achterkant had gelezen merkte ik dat het ‘slangen aaien’ helemaal niet het belangrijkste in het boek was. Ik was nieuwsgierig naar de afloop van het boek en het verloop van het leven van Mariecke. Ik verwachtte een boek waarin het leven van Mariecke werd vertelt door haarzelf maar ik had niet verwacht dat het verhaal vertelt zou worden door middel van reclasseringsbeambte die vragen stelde.
De schrijfster: Mirjam Boelsums: Informatie over de Schrijfster: Slangen aaien is het schrijfdebuut van Mirjam Boelsums. Mirjam Boelsums is geboren in 1955 en is van beroep sociologe. Eerder schreef ze senario’s voor docudrama en animatiefilm. Verder is niet veel over Mirjam Boelsums bekent. De bedoeling van de schrijfster: Ik denk dat Mirjam Boelsums de boodschap over wilde brengen dat er niet voor alles een oplossing is en dat je niet ieder mens hetzelfde kunt behandelen. Waarschijnlijk heeft ze hier over geschreven, omdat ze daar mee te maken krijgt in haar beroep als sociologe. Personages: Mariecke: Het hele verhaal draait om Mariecke, een meisje van 17 jaar met een hele sterke, eigen wil. Ze is een anders dan ander mensen, ze heeft rijke ouders maar wil zo niet gezien worden. Ze wil zelf avonturen beleven. Mariecke kan goed voor zichzelf opkomen, en laat niet over zich heen lopen als dat bijvoorbeeld gedaan wordt door Danielle. Zelf zegt ze dat ze een heel beheerst type is, dat ze niet lelijk is en dat ze een goed stel hersens heeft. Als ze in de inrichting zit, draait ze heel erg om de waarheid heen. Danielle: Danielle is een goede vriendin van Mariecke. Danielle heeft lak aan alles en iedereen, gaat zo haar gangetje en dat heeft een grote invloed op Mariecke. Ze heeft rare bijbaantjes, zoals achter de bar staan zonder shirt en drugs dealen, zelf vindt ze dit soort dingen heel normaal. Ook is Danielle analfabeet. Lipstick: Lipstick, is de reclasseringsambtenaar van de jeugdinrichting waar Mariecke zit. Ze moet ervoor zorgen dat Mariecke het hele verhaal over de moord op van Brunschot vertelt. Ze gebruikt daar ‘standaard’ trucjes voor, maar helaas werken die niet bij Mariecke. Lipstick komt in het verhaal over, als een strenge, saaie, ongeïnteresseerde en ongelukkige vrouw. De vader van Mariecke: Mariecke noemt haar vader altijd ‘de specialist’. Hij is een dokter die weinig tijd heeft voor zijn gezin, en al helemaal niet voor Mariecke. Hij moet vaak naar prijsuitreikingen en congressen, waar Mariecke ook altijd mee naartoe moet. Hij is erg gesteld op zijn baan, en vindt dat dus ook het belangrijkste in zijn leven. Sammy: Sammy speelt een kleine rol in het verhaal. Hij is een zakkenroller en hoer in Amsterdam. Hij is erg dun en is nergens echt in geïnteresseerd en ook is hij schuchter. Mariecke mag in het verhaal een keer bij hem logeren op ‘zijn’ bootje. Van Brunschot: Van Brunschot is de leraar Nederlands van Mariecke. Het is een vreemde man, denkt dat hij nog heel jong is en van alles kan maken bij jonge meiden. Hij is verder ook heel erg naïef en een beetje dom. Uiteindelijk wordt hij door Mariecke vermoord. Samenvatting: Het hele verhaal wordt verteld door Mariecke, zij is de ik-figuur in het verhaal. De personages die vooral in het verhaal voorkomen zijn: Mariecke, Danielle, van Brunschot, Sammy, Lipstick en de familie van Mariecke (vooral haar vader). Mariecke is een meisje van 17 jaar, ze zit in een soort jeugdinrichting (wat voor inrichting precies wordt niet helemaal duidelijk in het verhaal) Ze wordt verdacht van de moord op haar leraar Nederlands en daarom moet ze vaak naar een reclasseringsambtenaar; Lipstick (zo noemt Mariecke haar). Lipstick probeert de waarheid achter de moord op van Brunschot te achterhalen. Ze wil weten waarom Mariecke het heeft gedaan door vragen aan haar te stellen. Dit werkt alleen niet goed bij Mariecke, ze vindt het moeilijk om over de waarheid te praten, maar uiteindelijk begint ze toch, langzaam, haar verhaal te vertellen. Ze vertelt over Danielle, een meisje die ze heeft ontmoet op een vakantie in Valtirano, een van de saaiste vakantieoorden die de vader van Mariecke had uitgekozen. Danielle was toen 22, en Mariecke 15 jaar. Ze leerde Mariecke veel ‘verkeerde’ dingen zoals auto rijden en seks hebben voor geld. Twee jaar later, belde Mariecke Danielle op, daar had ze behoefte aan. Nadat ze wat gepraat hadden spraken ze af in een klein stadje, Villeneuve bij een benzinestation met een blauw dak (in Frankrijk). Toen Danielle na drie dagen nog niet op was komen dagen, besloot Mariecke niet naar haar ouders te gaan in Geneve (zoals beloofd), maar gaat ze terug naar haar gastgezin. Eenmaal in Amsterdam, alleen in het huis (de rest was op vakantie), bezocht ze Sammy, en gingen ze uit in de HITIT. Daar zag ze Danielle. Ze werd boos op haar, maar dat deed Danielle niets. Uiteindelijk kalmeerde Mariecke en ging ze met Danielle mee naar haar huis om daar een tijdje te slapen. Na een paar nachten bij Danielle geslapen te hebben, ging Danielle weer naar haar werk bij een café in de buurt. Mariecke was dus alleen in haar huis toen er een hysterische jongen binnen kwam en om drugs vroeg waar hij, naar zijn zeggen al voor had betaald. Mariecke, die zich dood schrok, vond een pakje drugs en gaf het aan hem. Terwijl ze de troep die was veroorzaakt opruimde, vond ze een mooi gedicht van Danielle, ze deed er verder niets mee. Toen Danielle laat in de avond thuis kwam, en Mariecke het hele verhaal aan haar vertelde, werd ze woedend. De jongen had nog helemaal niet betaald, en Mariecke had het verkeerde pakketje meegegeven, er zat veel te veel in. Danielle bedacht dat ze maar samen mensen moesten gaan overvallen om aan geld te komen. Na een mislukte poging, sloegen Danielle en Mariecke samen op de vlucht, ze kwamen terecht bij de leraar van Mariecke; Freek van Brunschot. Ze belde aan om ‘gezellig’ een avondje bij te kletsen. Terwijl Mariecke van Brunschot bezig hield (met onder andere het gedicht van Danielle), was Danielle bezig met het zoeken van spullen om te stelen. Aan het eind van de avond, gaan ze met z’n drieën naar het strand. Op het strand, trok van Brunschot zijn kleren uit en ging de zee in. Danielle en Mariecke volgden. Van Brunschot begon Danielle te betasten en ineens begon hij heel erg raar te doen. Hij schreeuwde dingen die in het gedicht van Danielle stonden. Omdat Danielle niet eens wist dan Mariecke het gedicht had gelezen, schrok ze en kon ze geen woord meer uitbrengen. Ze stond verstijfd. Mariecke kreeg ineens een ingeving; kijk het gevaar recht in de ogen. Ze keek naar haar leraar, duwde hem onder water en liet hem pas los toen er geen bellen meer waren. Verhaaltechniek: Tijd: Het verhaal speelt zich af in de twintigste eeuw. Het verhaal wat verteld wordt door Mariecke speelt zich af in een paar jaar. Vanaf het moment dat ze Danielle leert kennen, tot het moment dat ze haar hele verhaal heeft verteld aan de reclasseringsambtenaar.
Ruimte: Het verhaal speelt zich eigenlijk maar op één plek af: in het kantoortje van ‘Lipstick’. Daar vertelt Mariecke haar hele verhaal. Het is een saai kantoortje, met een bureau, er staan vooral heel veel dossiers over alle jongeren die in de inrichting zitten. Verder spelen de volgende plekken een rol in het verhaal van Mariecke: - In Italië, in een hotel. - In Frankrijk, in een dorpje. - In Amsterdam, bij Danielle thuis, in het bootje van Sammy, in de HITIT maar vooral op straat Vertelwijze: Het hele verhaal wordt verteld door Mariecke. Zij is de verteller en de ik-figuur. Het is dus een verhaal dat geschreven is in de ik-vorm. Thema: Puberteit: Het hele boek gaat eigenlijk vooral over de puberteit. Mariecke zit in de puberteit en weet eigenlijk niet zo goed hoe ze met verschillende situaties en problemen om moet gaan. Ze houdt zich niet aan regels, doet waar ze zelf zin in heeft, gaat in tegen alles wat haar ouders zeggen of doen en daarover wil ze vooral geen gezeur. Eenzaamheid: Mariecke is eigenlijk heel erg alleen. Ze krijgt niet veel liefde van haar ouders, ze woont niet bij ze, maar in een pleeggezin, ze belt ze niet en verder spreekt ze, ze alleen op saaie congressen van haar vader. Als ze alleen naar Frankrijk gaat omdat ze afgesproken heeft met Danielle, komt Danielle niet opdagen. En als ze alleen in Amsterdam is, gaat ze met Sammy mee, een zakkenroller en hoer. Als ze in de inrichting ziet, belt niemand haar meer. Ze voelt zich een ‘turk’ geworden, iedereen wil vooral niet laten merken dat ze anders is. Toeval: Volgens Mariecke hangt alles af van het toeval. Ze gelooft alleen dat dingen toevallig gebeuren en niet echt speciaal met een doel. Aan het einde van het verhaal speelt toeval een grote rol. Danielle en Mariecke gaan mensen overvallen, het mislukt, dan komen ze ‘toevallig’ langs het huis van meneer van Brunschot. Ze bellen aan en ‘toevallig’ doet hij open. Hij heeft niets door en ze gaan naar het strand. Daar heeft van Brunschot het ‘toevallig’ over het gedicht van Danielle. En dan herinnert Mariecke zich ineens ‘toevallig’ weer wat Danielle zei: ‘Kijk het gevaar recht in de ogen.’ Motieven: Opstandigheid tegenover ouders en andere autoriteiten: Mariecke is opstandig tegenover haar ouders, ze gaat niet naar ze toe in Geneve. Ze woont niet bij hen, ze belt ze niet terug en ze doet niet wat ze willen. Verder doet ze in het verhaal opstandig tegenover de reclasseringsambtenaar (lipstick). Ze vertelt haar verhaal niet, praat alleen maar over ‘koetjes en kalfjes’ (letterlijk en figuurlijk) en geeft zich niet over aan de volwassenen. Moord: Het hele verhaal gaat over de moord op Freek van Brunschot. Mariecke wordt er van verdacht, en zij vertelt haar verhaal. Motto: Niet voor elke daad is een oplossing te vinden en niet voor alles is één specifieke rede aan te wijzen. Ieder mens denkt en handelt anders en je kunt dus niet iedereen onder dezelfde regels en methodes behandelen. Dat zie je in dit boek bij de moord op van Brunschot, Mariecke komt uiteindelijk tot deze daad door talloze redenen. Één enkele oorzaak is er niet aan te wijzen. Verder zie je het aan lipstick, ze probeert op haar standaardmanier het verhaal uit Mariecke te trekken, maar het lukt niet. Uiteindelijk, als ze elkaar door hebben en elkaar vertrouwen, komt het hele verhaal er toch uit.
Eigen beoordeling: De verhaalelementen die voor mij een positieve werking hadden, zijn vooral de spannende momenten. Zoals het stuk waarin Mariecke alleen is in het huis van Danielle en er een drugsdealer om zijn drugs kwam vragen. En zoals het moment waarop Mariecke en Danielle gaan roven, het stuk over de moord en het stuk over het slangen aaien. De passage die mij daarom ook het meeste aanspreekt is de passage waarin de avond van de moord uitvoerig besproken wordt. Deze passage spreekt mij ook het meeste aan omdat dan eindelijk alles samenkomt, je weet dan hoe het verhaal afloopt. De verhaalelementen die mij het minst aanspreken waren ‘romantische’ momenten. Zoals de passage waarin Mariecke Sammy ontmoet en ze bij hem blijft slapen. Er komt niet veel spanning in voor en verder is het een beetje onduidelijk, je komt zomaar ineens in een gedeelte van een verhaal waar je nog niets over gelezen hebt en er wordt verder niets uitgelegd. Dit boek is niet te vergelijken met andere boeken of films. In ieder geval heb ik nog nooit een boek of film gelezen of gezien waarin het verhaal op deze manier wordt verteld. De manier van schrijven is heel apart, maar wel heel goed. De hoofdpersoon vertelt haar verhaal aan een reclasseringsbeambte, en het vertellen van haar verhaal is ook weer een verhaal op zich. Doordat Mariecke, die van ongeveer dezelfde leeftijd is als ik, haar verhaal zelf verteld, is alles goed te volgen en is het taalgebruik niet te ingewikkeld maar juist herkenbaar. De thema’s van dit boek zijn puberteit, toeval en eenzaamheid. In de thema’s puberteit en toeval kan ik me hele goed inleven. De puberteit is voor iedereen wel herkenbaar en toeval vind ik zelf heel erg interessant. Heel veel dingen hangen af van hele kleine keuzes of gebeurtenissen. Dat kun je toeval noemen maar vaak denk ik dat het een soort van voorbestemd is. Doordat Mariecke zo eenzaam is, zoekt ze gezelschap bij Danielle, daardoor raakt ze steeds verder in de problemen en eigenlijk is dit dus de hoofdoorzaak van de moord op van Brunschot. Zelf kan ik me niet voorstellen dat ik niet bij m’n ouders wil wonen, dat ik in m’n eentje naar Frankrijk ga om met een ‘vriendin’ af te spreken en dat volwassen mensen zo ‘dom’ zijn dat ze hun eigen kind niet de verkeerde kant op zien gaan. Wel weet ik dat het gebeurt in sommige gezinnen en daarom vind ik het goed dat het in dit boek aan de orde komt. Ik vond dit boek prettig om te lezen, afgezien van een paar stukjes waarin niet meteen duidelijk is wat er gebeurd, is het verhaal heel goed te volgen. Ik raad mensen wel aan om dit boek te lezen, als je eenmaal begint wil je het zo snel mogelijk uitlezen om achter de waarheid te komen.