Schrijver De schrijver van het boek “Siegfried” heet:: Harry Mulisch. Mulisch is geboren in Haarlem op 19 juli 1927. Zijn vader kwam uit voormalig Oostenrijk-Hongarije en hij was tijdens de Eerste Wereldoorlog officier in het leger van dat land. Zijn ouders scheidden voor de oorlog. Mulisch zijn schrijversdebuut was het verhaal “De kamer” dat uitkwam in 1946; een jaar later gepubliceerd in Elseviers weekblad. De Tweede Wereldoorlog speelt een belangrijke rol in het werk van Mulisch. Enkele voorbeelden hiervan zijn “Het Stenen Bruidsbed” en “De Aanslag”. Harry Mulisch heeft ook nog een aantal prijzen gewonnen, namelijk: 1999 Libris Literatuurprijs voor ”De procedure”; 1993 Mekkaprijs voor ”De ontdekking van de hemel”; 1957 Anne Frankprijs voor “archibald strohalm”; 1957 Bijenkorf Literatuurprijs voor “Het zwarte licht”; 1951 Reina Prinsen Geerligsprijs voor “archibald strohalm”. Titelverklaring Het boek heeft de titel: “Siegfried”. De schrijver heeft voor deze titel gekozen omdat Siegfried in dit boek de naam is van het zoontje van Hitler. Het hele boek draait om deze jongen en is daarmee ook het onderwerp van het boek. Daarom heeft het deze titel. Er is ook nog een ondertitel: ‘Een Zwarte Idylle’. Dit verwijst naar de liefdesverhouding tussen Adolf Hitler, Eva Braun en hun kind Siegfried. Tijdens de oorlog mocht het niet bekend worden dat Adolf of Eva een kind had. Daarom werd het kind ondergebracht bij de dienstmensen van Hitler (meneer Falk van de catering en zijn vrouw). Adolf legt uit aan Eva dat na de oorlog zijn kind zogenaamd geadopteerd zal worden van de familie Falk. Hij zal de nieuwe wereldleider worden. Maar als dan blijkt door gesjoemel van de Gestapo dat Eva niet zuiver arisch is, wat wel zo is, neemt Hitler het zekere voor het onzekere en laat zijn zoon elimineren. Daarom de ondertitel: een zwarte idylle. Het is dus een metafoor. Het betekent een droom die overschaduwd werd.
Motto Het motto van dit boek is: “Warum holt mich der Teufel nicht? Bei him ist es bestimmt schöner als hier.” vertaling: ”Waarom komt de duivel me niet halen, bij hem is het zeker weten beter dan hier.” –Eva Braun, Dagboek, 2.III.35
Dit is geschreven door Eva Braun in haar dagboek, omdat het leven met Hitler was als een hel, en tegelijkertijd was het of ze in het paradijs was beland. Ze was zo verliefd op Adolf, dat ze het prachtig vond om zijn maîtresse te zijn. Aan de andere kant was Hitler zelf een soort duivel tegenover de mensheid. Ze bedoelt dan ook dat vergeleken met Hitler, de duivel niks voorstelt. Daarom schrijft ze dat ze liever in de hel is. Het heeft ook een beetje met het thema van het boek te maken, namelijk de tweestrijd van gevoelens. Aan de ene kant de gevoelens voor Hitler, aan de andere kant de haat tegen Hitler, omdat hij hun zoontje heeft vermoord. Ik denk dat Harry Mulisch voor dit motto heeft gekozen, omdat het een goed voorbeeld geeft over de tweestrijdige gevoelens van Eva Braun, een van de hoofdpersonages van het boek. Samenvatting Het alterego van Harry Mulisch, de zeer filosofisch ingestelde Rudolf Herter, is een beroemd schrijver die probeert Hitler te doorgronden. Als hij voor de promotie van zijn nieuwste boek in Wenen is, ontmoet hij twee oude mensen die een belangrijk geheim hebben. Rudolf Herter maakt een afspraak met deze mensen en komt dan tot de ontdekking dat Hitler een kind heeft gehad. De mensen geven veel geheimen prijs over Hitler, en het lukt Herter om Adolf Hitler te doorgronden. Op dat moment, wanneer hij Hitler begrijpt, sterft de schrijver. Onderwerp Het onderwerp van dit boek is: een verborgen legende. Thema Het boek heeft eigenlijk twee thema’s. Aan de ene kant het verhaal van de schrijver: vragen, fantasie, zoektocht, antwoorden, doorgronden. Een man zoekt een manier om Hitler te doorgronden, en deze te vangen door middel van fantasie. Aan de andere kant hebben het verhaal binnen het verhaal van de schrijver: oorlog, moord, liefde, familie, eerzucht. Een vrouw zit met haar gevoelens in een tweestrijd van haat en liefde, want haar minnaar heeft hun kind vermoord, omdat hij bang is dat het kind hem onteerd heeft. Perspectief Het verhaal is geschreven vanuit een auctoriaal perspectief. Je kunt alleen de gedachten van personen lezen, als deze het zelf ook werkelijk vertellen. Voorbeeld, pagina 47: ‘Dat is de van een boek, dat Nietzsche als jongeman ter ere van Wagner heeft geschreven,’ zei hij, terug in hun appartement terwijl hij zijn jasje uitdeed. De Falks, vertellen tijdens hun verhaal zelf wat ze toen dachten. Voorbeeld, pagina 124: Ook hij was ooit helemaal onderaan begonnen als politiek activist, met een revolver in zijn hand, maar sinds de grote politiek zich onder zijn ogen voltrok, terwijl hij koffie en gebak serveerde, kon hij haar niet meer bevatten en verloor zijn belangstelling voor haar. Het fragment uit het dagboek van Eva Braun is vanuit een ik-perspectief geschreven. Ze vertelt op dat moment zelf al haar gedachten en gevoelens gedurende de laatste paar weken van haar leven. Voorbeeld, pagina 200: Ruim een week ben ik nu niet buiten geweest, ik weet dat ik nooit meer de zon zal zien, maar daar heb ik vrede mee.
Fragment dat mij aanspreekt Op dit moment belt Herter zijn zoontje op om te vragen hoe het met hem gaat: …Vervolgens kreeg hij zijn zoontje aan de telefoon die meteen ter zake kwam: ‘Papa, als ik doodga wil ik verbrand worden.’ ‘Zo? En waarom niet begraven?’ ‘Dan moet mijn as in die zandloper die in je werkkamer staat. Zo kan je, eeuwig door, ergens nog voor zijn.’ Herter zweeg geschokt. Pagina 48. Ik heb dit fragment gekozen omdat het laat zien hoe zo’n klein jongetje al over grote dingen nadenkt. Daarin kan ik mijzelf herkennen omdat ik dat ook al deed toen ik zo oud was. Daarom koos ik dit fragment. Personages en onderlinge relaties Rudolf Herter, het alterego van Harry Mulisch. In dit boek is hij een beroemd schrijver die zichzelf naar de top heeft gewerkt. Hij luistert veel klassieke muziek, zoals van Wagner. En hij bestudeert ook filosofen zoals bijvoorbeeld Nietzsche. Hij is al bijna zijn hele leven bezig met Hitler te doorgronden. Wanneer hij voor promotie van zijn nieuwste boek in Wenen is ontmoet hij de Falks. Deze mensen helpen hem om Hitler te doorgronden. Herter dringt steeds dieper tot de gedachtegang van Hitler door. Wanneer hij erachter komt dat Hitler een zoon heeft is in het begin de verbazing groot, maar later vallen dan voor hem alle puzzelstukjes op zijn plaats. Wanneer hij klaar is met het gesprek met de Falks en hij Hitlers gedachten begint te begrijpen, is het alweer tijd om te vertrekken uit Wenen. Hij gaat eerst nog even naar bed, daar sterft hij in zijn slaap. Zijn assistent vindt hem liggend, overleden aan een hartstilstand, op zijn bed. Naast hem ligt dan de dictafoon die Herter altijd gebruikte als hij een idee had voor zijn boek. Ze luistert het bandje af en ze hoort nog het gesprek dat ze hadden voor dat Herter ging rusten. Daarna is het een hele tijd stil, tot op een gegeven moment de schrijver roept: ‘hij… hij… hij is hier…’ Dit zijn de laatste woorden van Rudolf Herter. Het is aan de lezer om te begrijpen dat de schrijver met hij natuurlijk Hitler bedoelt. En ik denk dat het een teken is dat Herter, Adolf Hitler doorgrond heeft. De Falks, hebben zeer belangrijke informatie voor Herter, op zijn zoektocht naar de ware gedachtegang van Hitler. Wanneer Herter in hun woonplaats Wenen is, vertellen Ullrich en Julia Falk het geheim van Hitler aan de schrijver. Namelijk dat Hitler een zoon had: Siegfried. De Falks komen vlak voor de Tweede Wereldoorlog te werken bij Hitler. Ze mogen het kind opvoeden. Ullrich Falk moet in het laatste jaar van de oorlog Hitlers zoon ombrengen, omdat Eva Braun, de moeder van het kind, niet zuiver arisch zou zijn. Zestig jaar later vertellen ze Herter hun verhaal, over alles wat ze meegemaakt hebben in die tijd. Eva (Hitler-)Braun, de moeder van Siegfried. Zij houd een dagboek bij tijdens de oorlog. Een hoofdstuk bestaat enkel uit bladzijden van haar dagboek. Wanneer ze de maîtresse van Hitler is, is ze erg suïcidaal bezig. Ze probeert namelijk een aantal keer zelfmoord te plegen, omdat ze zich niet gelukkig voelt bij Hitler. Toch gaat ze hem in de loop van de tijd steeds meer beminnen. Ze krijgen samen een kind, een jongen genaamd Siegfried. Dit gebeurt in 1938, vlak voor de oorlog. Het mag niet bekend worden dat Hitler een kind heeft. Daarom is het kind wettelijk van de Falks. Deze vier mensen en nog twee andere hoge officieren zijn de enige mensen die weten dat het kind van Adolf Hitler en Eva Braun is. Ze heeft een aardig eigenzinnige relatie met Adolf. Het is namelijk niet zo, zoals je tegenwoordig verwacht, dat ze elkaar steunen. Hitler heeft geen steun nodig, een geeft die ook niet. Behalve in de laatste dagen van de oorlog, dan begint Hitler zienderogen af te zwakken en komt hij vaker praten met Eva Braun. Op de op een na laatste dag van de oorlog, wordt Eva Braun in de echt verbonden met Adolf Hitler. Haar naam zal dan zijn: Eva Hitler-Braun. Ze staat haar man bij in de laatste minuten van de oorlog, en sterft dan aan het ingenomen gif, want ze willen niet vermoord worden door de geallieerden. Herkenning van Personage Ik herken mijzelf in Siegfried en in Marnix. De zoontjes van twee grote mannen. De ene man, een groot leider door velen gehaat, de andere een groot schrijver door velen bemint, die de eerste man wil vangen in fantasie. Hun zoontjes maken hele slimme opmerkingen over het leven, zoals die van het zoontje van Herter: ‘Papa, als ik doodga wil ik verbrand worden. Dan moet mijn as in die zandloper die in je werkkamer staat. Zo kan je, eeuwig door, ergens nog voor zijn.’ Ik dacht vroeger toen ik zo oud was ook zo over dingen. Nu nog steeds maar eigenlijk steeds minder. Ik herken mij dus in deze kinderen, omdat ik zelf op die leeftijd ook met die vraagstukken over leven en dood, geloof, en het heelal zat. Mijn insteek met het onderwerp Als ik het onderwerp zie als een verborgen legende, dan zou ik het vanuit mijzelf veel meer fantasie gegeven hebben. Ik zou het niet over Hitler gedaan hebben, maar eigenlijk iets minder recents. Iets van in de gouden eeuw. Over een schilder die later beroemd zou worden, zoals bijvoorbeeld Vincent van Gogh. En dan zou ik verteld hebben dat hij al zijn ideeën heeft gejat van andere schilders. Maar die blijken dan later allemaal dromen te zijn geweest, en zo zou van Gogh schizofreen worden. Zoiets zou ik er van gemaakt hebben. Ik zou dit doen omdat het me interessant lijkt de schilderkunst van van Gogh te bestuderen. En ik vind het moeilijker om net zoals Mulisch te vertellen over de filosofische gedachten achter het te vangen personage. Opbouw Motief: Bruin - Hitlers geboorteplaats is Braunau; - De partijcentrale in München heette het ‘Braune Haus’; - De SA-troepen werden ‘bruinhemden’ genoemd; - Zijn maîtresse heette Eva Braun. Motief: Toeval - Nietzsche’s geestelijke gesteldheid wordt in 1888 een stuk minder en op dat zelfde moment wordt Hitler verwekt. - Nietzsche is, evenals zijn voorganger Schopenhauer, een filosoof van de wil en uitgerekend heette zijn psychiater dr. Wille. - Zowel Nietzsche (1844-1900) als Hitler(1889-1945) is 56 jaar geworden

Leidmotief: Filosofie
Herter heeft grote belangstelling voor Schopenhauer, Wagner en Nietzsche, en hun relatie tot Hitler. Friedrich Nietzsche (1844-1900) was het eerste “slachtoffer” van Hitler, volgens Herter. Want Nietzsche werd krankzinnig op dezelfde dag als dat Hitler werd verwekt. -Nietzsche was eigenlijk het tegenovergestelde van de componist Wagner. Hitler gebruikte ideeën van beide. Hitler heeft de denkbeelden van Nietzsche misbruikt en op een antisemitische manier geïnterpreteerd. Herter denkt dat de filosofie van Nietzsche hem dichter bij Adolf Hitler brengt. Stijl Harry Mulisch maakt lange zinnen in zijn boek, zoals bijvoorbeeld: Misschien haalde Marnix de tweeëntwintigste eeuw, maar op een dag zou ook hij dood zijn, waarna de levenden eeuwig de tijd konden meten met zijn as. (blz. 49) Er was ook iets wat ik niet helemaal begreep. Herter heeft een inval en zijn assistent vraagt of hij soms iets gedronken heeft, dan zegt hij: ‘Een glas bocht, maar nu wil ik een glas nectar om te drinken op de uil van Minerva, die uitvliegt in de schemering.’ (Pag. 154) Ik snap wel dat hij iets wil drinken om iets te vieren, maar wat wordt bedoeld met de uil van Minerva? Dat snap ik niet helemaal. Wel of geen aanbeveling Ik zou dit boek wel aan iemand aanbevelen. Allereerst omdat het niet te moeilijk is om in een rap tempo door te lezen. Er zitten weinig lastige woorden in, en het bevat ook geen eigenaardige zinspelingen. Daarnaast is het een spannend verhaal. Je krijgt ineens te lezen over dat Hitler een kind heeft gehad, en dan beginnen je hersenen te ratelen. Je gaat ineens bedenken van hoe de geschiedenis heeft kunnen veranderen, en je zit vol van verwachting hoe het boek afloopt. Tenslotte is het boek ook nog best wel leerzaam, want je leert wat meer over de filosoof Nietzsche en Mulisch vertelt allemaal aparte toevalligheden tussen Hitler en Nietzsche. Zoals bijvoorbeeld dat Nietzsche gek werd, op dezelfde dag dat Hitler verwekt werd. Dus het is een interessant boek dat niet moeilijk is om te lezen. Ik zou het een ander van harte aanbevelen. Vragen - Wat zou er gebeurt zijn als Siegfried de oorlog overleefd had? - Wie was Minerva? (van de uil van Minerva) - Waarom was het uitgerekend de familie Falk die Siegfried onder hun hoede moest nemen, en niet een of andere hoge officier met zijn vrouw die daar altijd aanwezig was?