Titel: Schaduwzuster
Auteur: Simone van der Vlugt

Motivatie
Ik heb dit boek gekozen, omdat ik van veel klasgenoten die het hadden gelezen, positieve reacties hoorde over het boek. Dit maakte mij nieuwsgierig, omdat ik zelf even wilde ‘testen’ hoe leuk dit boek dan wel niet was. Verder wilde ik graag een leuk boek lezen en als zij het zo leuk vonden, zou ik het misschien ook wel leuk vinden. Bovendien heb ik een paar van haar kinderboeken gelezen en die vond ik erg leuk, dus wilde ik haar boeken voor volwassenen ook een kans geven.

Samenvatting
De hoofdpersoon is een jonge vrouw, Marjolein. Ze is getrouwd met Raoul en heeft een dochter, Valerie. Ze is lerares Nederlands op een zwarte school en Rotterdam waar veel probleemleerlingen zitten. Ze is erg idealistisch en steekt veel tijd in haar werk en haar leerlingen, ook buiten schooltijd. Dit doet ze om zoveel mogelijk leerlingen aan hun diploma helpen. Haar werk geeft haar veel voldoening en ze heeft er veel plezier in. Verder heeft ze een tweelingzus, Marlieke. Ook al zijn ze een ééneiige tweeling, toch verschillen ze behoorlijk van elkaar. Marjolein is dominanter, spontaner en aanweziger dan de iets rustigere, serieuzere Marlieke. Verder kan Marlieke, net als Valerie geesten zien, iets waar Marjolein niet zo in gelooft.

Het verhaal wordt vanuit twee perspectieven verteld: Dat van Marjolein en dat van Marlieke. Het verhaal van Marjolein begint op het moment dat ze in de klas door een leerling wordt bedreigd met een mes. Het verhaal van Marlieke begint vijfentwintig bladzijdes later met de begrafenis van Marjolein. Je weet dus dat er iets verschrikkelijks is gebeurt, maar wat is onduidelijk. Dat kom je in de loop van het boek te weten. Om en om vertellen de zussen steeds een stukje. Marjolein vertelt het verhaal vanaf de bedreiging tot aan haar moord, Marlieke werkt vanaf Marjoleins begrafenis naar de ontknoping toen, waarbij ze tussendoor terugblikt naar Marjoleins verhaal.

Marjolein
Het verhaal begint dus op het moment dat Marjolein bedreigt wordt door een leerling, Bilal, die zich beledigt voelt. Ze vlucht daarbij zo snel mogelijk de klas uit en rent naar het kantoortje van de rector. Die wil alles doen wat hij kan, maar heeft liever niet dat ze aangifte doet, omdat dat negatieve publiciteit zou zijn voor de school. Marjolein is zeer teleurgesteld in dit gebrek aan steun en stort haar hart bij iedereen die het wel en niet wil horen. Ondertussen vraagt ze zich af of ze wel of niet aangifte moet doen. Ze besluit te kiezen voor het belang van de school en doet geen aangifte, ook omdat ze Bilal weinig kunnen doen.
Na deze bedreiging volgen er nog meer. Bilal staat haar op te wachten bij de school, haar auto wordt ernstig beschadigt en er staat midden in de nacht iemand naar haar huis te staren. Als Marlieke, Marjolein en Valerie gaan winkelen smeert marjolein Marlieke een hele berg nieuwe kleren aan die ze eigenlijk niet erg leuk vind, maar die ze na de dood van Marjolein toch vaak draagt. Als ze later die dag op een terrasje zitten, zien ze Bilal ook weer. Als ze die middag thuis komt ligt er een anonieme dreigbrief op de mat. Ze besluit dan toch maar aangifte te doen. Ze heeft lange tijd haar best gedaan alles geheim te houden voor haar ouders, maar op een familiebarbecue vertelt ze het toch maar. Haar ouders hebben immers in het onderwijs voor probleemkinderen gewerkt en kunnen haar misschien nuttige tips geven, dat hebben ze tenslotte al vaker gedaan. Ook begrijpen zij hierdoor haar passie voor lesgeven en zullen ze haar zeker steunen.
Als ze de maandag na de aangifte op school komt staat het schoolplein vol verslaggevers die haar bestormen.
Op de fatale avond vraagt Marlieke of Marjolein mee uit eten gaat. Ze vertelt er alleen niet bij dat Thomas en Sylvie, 2 vrienden van haar ook meegaan. Dat vind Marjolein nogal een onaangename verrassing, daarom vraagt ze haar collega Luuk ook mee. Later op de avond komt Raoul ook nog en al met al wordt het heel gezellig. Als ze thuis zijn loopt ze nog even naar haar vriendin, buurvrouw en collega Marjolein, waar Valerie logeert, om te kijken of alles goed gaat met haar dochter. Als ze terugkomt wordt ze voor haar eigen deur doodgeschoten.

Marlieke
Marlieke heeft 2 goede vrienden, Sylvie en Thomas. Thomas kent ze van haar studie aan de kunstacademie in Amsterdam.
Haar verhaal begint dus op de begrafenis. Ze vertelt over de leegte die ze voelt na de begrafenis. Dan voert een flashback ons mee terug naar de dag van de bedreiging waarmee het allemaal begon, het verschrikkelijke voorgevoel dat Marlieke had toen ze die ochtend wakker werd en over het fotograferen van een bruiloft die dag. Ook maken we in die flashback meteen kennis met Sylvie en Thomas. Thomas is een beetje een nors persoon en een beetje een rare, een echte kunstenaar.
Vanaf het moment dat Marjolein dood is heeft Marlieke het gevoel dat ze haar om zich heen voelt. Zo wordt ze midden in de nacht wakker omdat ze haar aanwezigheid voelt. Als klein kind kon ze al geesten zien en voelen, net als Valerie dat nu kan. Dat troost haar op de één of andere manier. Ook heeft ze veel steun van Sylvie en Thomas, juist omdat ze haar niet overdreven proberen te troosten.

Na de dood van Marjolein trekken Marlieke en Raoul steeds meer naar elkaar toe. Aan het eind van het boek is Marlieke ook bij hem ingetrokken.
Tijdens het onderzoek naar de moord komt een rechercheur Marlieke ondervragen. Zij heeft namelijk in Amsterdam gestudeerd en woonde daar vlak bij een wijkbureau waar jaren geleden Hubert Ykema, een agent, zijn dienstwapen als vermist heeft opgegeven. Marjolein is met precies zo’n wapen vermoord. Op een gegeven moment krijgt Marlieke de behoefte Balil te spreken. Daarom gaat ze opzoek naar hem in Nighttown. Ze vindt hem niet en neemt een taxi terug. Bilal blijkt die taxi te besturen en hij bedreigt haar. Dan zet hij haar af bij het Kralingsbos en scheurt zelf weg. Ze moet naar huis lopen.
Twee maanden na de moord, als Marlieke haar normale leventje weer een beetje heeft opgepakt, staat opeens Sylvie’s moeder bij haar in de fotostudio. Sylvie en haar moeder hebben al jaren geen contact meer. Sylvie beweert dat haar stiefvader haar vroeger heeft verkracht en dat haar moeder dat niet wilde geloven. Daarom is ze van huis weggegaan toen ze zestien was en heeft het contact met haar moeder verbroken. Door in gesprek te gaan met de vrouw, komt Marlieke erachter dat Hubert Ykema, van wie het dienstwapen gestolen was, haar stiefvader is. Nadat ze hier achter is gekomen, gaat Marlieke meteen naar Sylvie’s huis om met haar te praten, maar ze is er niet. Ze vraagt de sleutel aan de buren en gaat zelf op onderzoek uit in het huis. Ze vindt geen pistool, maar wel een plakboek met allemaal van foto’s van Raoul en haar samen en allerlei briefjes en rekeningen. Marlieke trekt dat conclusie dat Sylvie de moord gepleegd moet hebben. Dan komt Sylvie opeens thuis. Die ontkent natuurlijk dat ze de moord gepleegd heeft, maar trekt wel het pistool tevoorschijn. Marlieke weet het pistool te pakken te krijgen en rent er mee naar buiten, Daar botst ze op Thomas, die haar naar het politiebureau brengt waar ze aangifte doet en het dienstwapen afgeeft. Dan gaat ze bij Raoul langs, om verhaal te halen over de relatie die Sylvie beweert te hebben met hem en om hem het verhaal van het dienstwapen te vertellen. Raoul legt uit dat hij en Sylvie al een tijdje niks meer hebben, maar dat Sylvie hem maar niet met rust wilde laten en hem lange tijd heeft gestalkt.
De volgende ochtend wordt Valerie ontvoerd van het schoolplein, door Sylvie. Gelukkig vinden ze haar ongedeerd terug.
Marlieke besluit bij Raoul in te trekken. Thomas helpt haar met haar spullen inpakken en zal haar wegbrengen met de auto. Voor hij haar wegbrengt wil hij eerst nog even koffie met haar drinken een haar spreken. In het gesprek bekent hij dat hij Marjolien heeft vermoord. Hij vond dat Marlieke te veel verstikt werd door Marjolein, bij haar onder de plak zat, te veel rekening hield met haar, terwijl Marlieke recht had op een eigen leven. Ook neemt hij afscheid van haar. In de koffie die ze dronken zat namelijk GHB. Marlieke werd er alleen door verdoofd, maar Thomas nam een overdosis en ging dood. Marlieke heeft een bijna-dood ervaring en wordt dan wakker in het ziekenhuis.

Eerste persoonlijke reactie
Geweldig boek. Ik had het binnen 2 dagen uit, ik kon het niet wegleggen. Het verhaal is heel verrassend, je verdenkt meerdere personen van de moord en tenslotte blijkt het juist degene te zijn die je niet verwacht dat het is. Er zitten allerlei verrassende wendingen in, wat het verhaal spannend maakt. Het verhaal is leuk en zeker actueel, gezien het oprukkende geweld op scholen en in het algemeen in Nederland. Het verhaal is redelijk origineel. Ook de opbouw van het boek vind ik erg leuk gevonden. Marjolein werkt vanaf de bedreiging naar haar moord toe en Marlieke werkt, met enkele terugblikken naar het verhaal van Marjolein, van de begrafenis naar de ontknoping toe. Door deze opbouw weet je al wel aan het begin dat ze vermoord is, maar vraag je je af wat er tussenin allemaal gebeurt is en wie het gedaan heeft, waardoor je graag snel verder wilt lezen. Het taalgebruik in het boek is lekker simpel (het is niet voor niks een A-boek), waardoor het boek lekker makkelijk wegleest. Dit verhoogt het leesplezier zeer zeker. Het boek is dus zeker een aanrader.

Tijd
De verteltijd van het boek is 334 bladzijdes.
De vertelde tijd schat ik op zo’n drie maanden. Er wordt namelijk niet expliciet tijd aangeduid in het boek. Er wordt wel aangegeven dat het politie onderzoek al twee maanden duurt als Marlieke bij Sylvie op onderzoek uit gaat. Aangenomen dat er tussen de bedreiging van Bilal en de moord iets minder dan 1 maand zit en dat Marlieke binnen een week na haar zoektocht bij Silvie in het ziekenhuis belandt, kom je op ongeveer drie dagen.
Het boek speelt zich af in het heden. De onderwerpen zijn erg actueel en het speelt zich af in het Rotterdam van vandaag de dag.

Het boek is niet chronologisch. De twee zussen vertellen om de beurt hun verhaal en die 2 verhalen spelen zich in verschillende tijden af. Het verhaal van Marjolein is wel redelijk chronologisch. Er zitten wel flashbacks in, maar die vallen vooral voor de vertelde tijd. Zo kijk je bijvoorbeeld terug naar haar kindertijd en naar het moment dat ze Raoul ontmoette. Het verhaal van Marlieke is overduidelijk minder chronologisch. Hier zitten namelijk allerlei flashbacks in naar het verhaal van Marjolein, dus naar het verleden gezien vanuit dat verhaal. Zo verteld Marlieke over de dag dat Marjoelein haar fotostudio binnenkwam vlak na de bedreiging, de dag dat ze gingen winkelen, maar ook over hun kindertijd en dingen buiten de vertelde. Ze vertellen allebei hun verhaal in de tegenwoordige tijd (het heden), maar beide verhalen zijn in een ander ‘heden’.
Het boek is niet continue omdat je steeds heen en weer springt tussen de 2 verschillende verhalen. De verhalen zelf zijn wel continue. Er wordt hier en daar wel gebruik gemaakt van tijdsverdichting, want anders zou het verhaal wel erg saai en langdradig worden.

Personages
Marjolein is de hoofdpersoon van dit verhaal. Ook al is er ook een grote rol weggelegd voor haar zus en komen we ook het één en ander over haar te weten, alles draait om het leven en de dood van Marjolein. Haar doel is vooral overleven en er achter komen wie haar bedreigt. Nadat ze door Bilal in de klas is bedreigd is ze doodsbang. Dat is niet zo raar, want de bedreigingen blijven maar komen. Ze wil daarom graag weten van wie ze komen en dat er een einde aan komt, zodat ze niet meer in doodsangst hoeft te zitten. Een ander belangrijk levensdoel van haar is er zijn voor de kinderen die ze lesgeeft, iets voor ze betekenen en ze iets bijbrengen. “Af en toe kijk ik over mijn schouder naar de gebogen hoofden achter me en ik voel me warm vanbinnen. Dit is waarom ik lesgeef: omdat het me niet alleen energie kost, maar ook energie geeft. Ik hou van mij leerlingen. Ik span me tot het uiterste in om ze aan goede cijfers te helpen, en zo aan een goed rapport en tenslotte een diploma. De vreugde die ik voel als ik een schijnbaar kansloze leerling zo heb gemotiveerd dat hij of zij een goede toekomst tegemoet gaat, kan niemand me afnemen.”
Marjolein is een flat character. Je komt wel veel te weten over haar leven, wat ze voelt en wat ze denkt, maar de gebeurtenissen zijn toch iets belangrijker. Verder maakt ze niet echt geestelijke ontwikkeling door. Op het moment dat ze wordt vermoord is ze dezelfde persoon als aan het begin van het boek.

Marlieke, de zus van Marjolein, heeft ook een vertellersrol. Hierbij krijgen we een kijkje in haar leven na de moord van Marjolein. Ze vertelt ook wel over haar jeugd, haar werk en haar vrienden, maar het gaat toch vooral over Marjolein en de vraag wie haar heeft vermoord en waarom. Ook in de flashbacks van Marlieke speelt Marjolein bijna altijd de hoofdrol. Marlieke maakt ook de moordenaar bekend.
Marlieke is een round character, hoewel ze ook wel erg nijgt naar een type. Aan het begin van het boek heeft ze nog heel erg veel moeite met de dood van Marjolein. Ze mist haar, kan er maar niet aan wennen dat ze dood is en weet niet hoe ze verder moet leven zonder haar. Aan het eind van het boek heeft ze Marjoleins dood een plekje weten te geven en ziet ze het leven weer vrolijk in. Marlieke is een helper. Ze doet namelijk haar uiterste best de moord op Marjolein op te lossen en ook als Marjolein nog leeft steunt ze haar. Ze is wel een beetje een tegenstander omdat ze Raoul leuk vindt.

Raoul is de man van Marjolein en is een flat character. Ook al neemt hij een belangrijk plaats in in het leven van Marjolein en vertelt ze redelijk veel over hem, je leert hem toch niet echt kennen. Je ziet hem vanaf een redelijk afstand. Hij maakt ook niet echt persoonlijke ontwikkeling door.

Aan de ene kant is Raoul natuurlijk een helper. Hij is haar man en steunt haar na de bedreiging. Toch is hij ook een tegenstander. Zo gaat hij bijvoorbeeld vreemd met Sylvie. Marjolein vermoedt wel dat hij vreemd gaat, maar omdat ze het niet zeker weet kan ze niks doen. Verder vindt hij dat Marjolein zou moeten stoppen met lesgeven op de school waar ze nu, zeker als ze is bedreigd en de auto is beschadigd. Hij hindert haar dus als het ware in één van haar doelen: het lesgeven aan kinderen.

Valerie is de dochter van Marjolein en Raoul. “Ik kijk via de spiegel naar het verslagen gezichtje van mijn dochter. Ze is vroeg wijs voor haar leeftijd. Altijd bezig met iets waar ze nog net even iets te jong voor is. Ik herken dat, ik was vroeger precies zo. ‘Zal ik je alvast een paar letters leren schrijven?’ stel ik voor.”
Valerie is dus een heel bijdehand kind. Als haar moeder dood is beweert ze dat ze haar nog wel eens ziet en spreekt. Ze kan dus geesten zien.
Valerie is ook een flat character. Ze is ook nog maar een kind, dus dat is logisch. Verder heeft ze weinig te maken met de dood en de bedreigingen. Ze is niet echt duidelijk een helper of tegenstander.

Jasmijn is een goede vriendin en collega van Marjolein. Ze kwamen tegelijkertijd als nieuwkomers op die school en geven allebei Nederlands. Verder wonen ze bij elkaar in de straat en zijn hun dochters bevriend. Hierdoor hebben ze in negen jaar tijd een goede vriendschap opgebouwd. Ook Jasmijn is een flat character. Ze heeft niet echt een grote rol en komt zo af en toe eens verbijschuiven. Ze brengt ze Raoul wel eens wat te eten na Marjoleins dood. De kleine rol die ze vervult is die van helper. Ook zei steunt Marjolein en later Raoul.

Bilal is de Marokkaanse leerling die Marjolein heeft bedreigd in de klas. Dit omdat ze hem in zijn eer heeft aangetast. Hij blijkt later de moordenaar niet te zijn. Uiteraard is hij een tegenstander. Ook is hij een flat character. Zijn rol in het verhaal is wel belangrijk maar niet erg groot.

Thomas is de beste vriend van Marlieke, op wie hij verliefd is, en blijkt later de moordenaar van Marjolein te zijn. “Thomas is een leuke maar moeilijk vent. Een echte kunstenaar. Ik bedoel, hij ís niet alleen een kunstenaar, hij ziet er ook zo uit.” “Opgewekt en Thomas zijn twee begrippen die niet bij elkaar passen.” “Zo erg leek het met Thomas niet te zijn, dankzij uitgebalanceerde medicatie en intensieve therapie. Die noodgrepen waren voldoende om hem een wat minder zwaarmoedige kijk op het leven te geven, maar een zieltje zonder zorg is Thomas nooit geweest.”
Thomas is dus een introverte, lichtelijk gestoorde en enigszins depressieve man. Hij is verliefd op Marlieke en heeft er daarom nog al moeite mee dat ze, zoals hij zegt, door Marjolein wordt onderdrukt. Marjolein bepaalt Marlieke’s leven, ze heeft geen ruimte voor een eigen leven. Daarom moet Marjolein ook dood.

Thomas is tegenstander. Beter is nog om te zeggen dat hij een vijand is. Hij heeft echt een hekel aan Marjolein en wil haar graag dood hebben. De aanwijzingen daarvoor zijn pas als je het boek uit hebt duidelijk. Thomas is een flat character. Je komt niet veel over hem te weten en hij maakt geen geestelijk ontwikkeling door. Hij blijft steeds een norse man. Dat hij de moordenaar is komt wel als een verrassing.

Sylvie is de beste vriendin van Marlieke. Zij en Marjolein mogen elkaar niet zo graag. Sylvie zegt zelf dat ze een moeilijk jeugd heeft gehad. Uit een gesprek met Sylvies moeder blijkt dat dat allemaal wel meeviel en dat Sylvie nogal eens liegt. Wie moeten we geloven? Als Marjolein erachter komt dat het pistool waarmee Marjolein is vermoord van Sylvies stiefvader is geweest en dat Sylvie en Raoul een relatie hadden, trek je al snel de conclusie dat Sylvie de moordenaar is. Ze heeft namelijk een motief en een wapen. Sylvie lijkt dus een tegenstander. Als Thomas bekent, wordt ze wat neutraler. Ze had namelijk niet rechtstreeks iets met het leven van Marjolein te maken en ze kon haar dus niet echt helpen of tegenwerken. Toch is ze indirect wel een soort van tegenstander, omdat ze een relatie met Raoul had.
Sylvie is een flat character.

Naast deze karakters komen er uiteraard nog een heleboel andere flat characters voorbij. Deze personen zijn bijna allemaal helper of anders neutraal. Even de personen op een rijtje:

Marjoleins ouders: Hebben ook lesgegeven op probleemscholen en hebben haar veel handige tips kunnen geven. Ze weten precies waarom lesgeven haar passie is.
Rechercheur Noorda: De rechercheur die het onderzoek naar haar dood leidt.
Luuk: Een collega van Marjolein.
Linda Ykema: Sylvie’s moeder.
Tom: de glazenwassende zwerver op het kruispunt.
Enkele andere collega’s van Marjolein.

Vertelsituatie en perspectief
In dit boek is sprake van een meervoudige vertelsituatie. Er treden namelijk twee vertellers op, Marjolein en Marlieke. Het perspectief verschuift steeds tussen die twee. Elke keer als de andere zus weer aan het woord komt, wordt dat bovenaan de bladzijde vermeld. Allebei de zussen vertellen van uit een ik-situatie. Dit betekent dat de perspectieven nogal subjectief zijn. Zo wordt je bijvoorbeeld meegesleept in Marliekes speurtocht naar de moordenaar. Ze lijkt het in eerste instantie bij het rechte eind te hebben, maar toch vergist ze zich. Door dat je steeds door de ogen van twee dezelfde personen kijkt, wordt je kijk op de wereld nogal gekleurd. Op zich is dit niet erg. Dat jij niet meer weet dan de verteller/hoofdpersoon vergroot de spanning. Hierdoor kom je steeds voor dezelfde verrassingen te staan als de verteller.

Structuur
Naast de gebruikelijke verdeling in verschillende hoofdstukken (63 in dit geval), is het boek ook verdeeld in delen die getiteld zijn met de naam van één van de zussen. Elke keer als er van perspectief vershoven wordt, begint als het waren een nieuw deeltje.

Je zou de twee vertellingen van de sussen kunnen zien als twee aparte verhaallijnen die wel bij elkaar horen, namelijk de laatste weken van Marjoleins leven, de bedreigingen en haar dood en het leven van Marlieke na de dood van Marjolein en de ontknoping. Dit omdat de twee verhalen zich na elkaar afspelen, in verschillende tijden. Bovendien zijn de perspectieven van de twee verhaallijnen verschillend. Verder gaat het deel van Marjolein vooral over haar leven en hoe zij omgaat met de bedreigingen, terwijl het deel van Marlieke wat meer over haar leven gaat en hoe zij de dood van Marjolein verwerkt. In Marjoleins verhaal denk je te weten wie de bedreiger en moordenaar zijn, terwijl het verhaal van Marlieke je juist op andere gedachten brengt.
Je zou de twee vertelling, vanaf de bedreiging tot de ontknoping, ook als één verhaallijn kunnen zien. Ze volgen elkaar namelijk direct op. Verder gaan allebei de verhaallijnen over Marjolein: de één over haar dood, de ander over haar leven. Bovendien zijn de verhalen, door ze door elkaar te vertellen, met elkaar verweven, en is het moeilijk ze los van elkaar te zien.
Je zou het begin van het verhaal zowel ab ovo als medias res kunnen noemen. Ab ovo omdat de bedreiging het begin is van een hele reeks gebeurtenissen en nog meer bedreigingen. Alle gebeurtenissen lijken als je nog bezig bent in het boek met elkaar samen te hangen en tenslotte te leiden tot Marjoleins dood. Ze denkt dat bedreiger en moordenaar dezelfde persoon zijn, maar dat blijkt niet zo te zijn.
Aan de andere kant kun je het medias res noemen. Je begint namelijk midden in de gebeurtenis, namelijk de bedreiging. Bovendien blijkt die moord aan het einde los te staan van de bedreiging aan het begin. Thomas maakt alleen handig gebruik van de situatie. De bedreiging is dus eigenlijk een willekeurige gebeurtenis in Marjoleins leven en niet het begin van een hele reeks gebeurtenissen.

Spanning
Door het begin van het verhaal is het verhaal meteen spannend. Wat is er aan de hand? Over wie gaat het? Waarom wordt ze bedreigd?
Ook de opbouw van het boek verhoogt de spanning enorm. Je weet al wel wat er gebeurt is met Marjolein: ze wordt vermoord. Je weet alleen nog niet hoe en door wie, alhoewel je wel een vermoeden hebt natuurlijk. Ook zitten er in het boek veel verrassende wendingen, vooral in het verhaal van Marlieke eigenlijk. Ze ontdekt de foto’s van Raoul en Sylvie, Sylvie heeft meteen een motief en je denkt dat zij de moord gepleegd heeft, terwijl het aan het eind Thomas blijkt te zijn. Juist een persoon die je niet verwacht. Wel erg cliché, maar daardoor niet minder leuk, verrassend en spannend.
Ook zijn er natuurlijk de momenten dat Marjolein Bilal opeens tegenkomt, of dat ze de dreigbrief op de mat vindt. Zulke momenten zijn best spannend.

Motieven
1. Lesgeven.
Meerdere herhaald Marjolein hoeveel plezier ze heeft in lesgeven en waarom ze het zo leuk vindt. Ook al beleeft ze soms ook moeilijke momenten, het geeft naar een goed gevoel om kinderen aan een diploma te helpen.
“Ze doet haar gordel om en zegt: ‘Ik heb mooie tekeningen gemaakt, mama. Wil je ze zien?’ Ze overhandigt me een paar krabbelwerkjes die ik uitgebreid bewonder.’Ze zijn voor oma,’ zegt Valerie en kijkt me onderzoekend aan. ‘Vind je dat erg?’ ‘Nou, ik vind het wel een beetje jammer,’geef ik toe. Ooit heb ik gezegd dat ik het helemaal niet erg vind, en het heeft me een uur gekost om dat gebrek aan belangstelling goed te praten.”

2. Tweeling relatie.
Marlieke en Marjolein hebben een hele goede relatie. Omdat ze tweeling zijn voelen ze elkaar perfect aan en begrijpen ze elkaar heel goed.

“Ik kijk er allang niet meer van op dat Marlieke zo weinig uitleg nodig heeft. Één woord, of é;en blik op je gezicht is voor haar genoeg om te weten dat je niet voor de gezelligheid langskomt.”

3. Moederschap.
Haar relatie met Valerie komt meerdere malen naar voren, Dit is niet zo vreemd. Het is haar dochter en die is natuurlijk belangrijk voor haar.
“Het is niet alleen maar ellende op mijn school,’zeg ik. ‘Met de meeste leerlingen heb ik het heel gezellig. Ik heb het gevoel dat ik iets kan betekenen voor die leerlingen, en dan bedoel ik niet alleen educatief.”

4. Bedreiging.
Marjolein wordt allereerst bedreigd op school, maar verderop in het boek wordt ze nog meerdere malen bedreigd. Dit heeft grote invloed op haar leven en ze heeft er dan ook vaak over.
“Er hangt een feestelijke stemming en we komen net op tijd binnen om te zien hoe Hans, een wat oudere collega, gefeliciteerd wordt met zijn verjaardag. Ik feliciteer hem ook, maar terwijl Hans de taart nog in stukken staat te snijden, begin ik mijn verhaal over Bilal al te vertellen. ‘Joh, kan dat niet even wachten?’ zegt Jasmijn zacht, maar ik ben niet te stuiten. Het zit me zo hoog, het moet eruit.”

5. Relatie met Raoul.
Uiteraard wordt er ook het één en ander verteld over de relatie tussen de hoofdpersoon en haar man. Er wordt onder andere verteld hoe ze elkaar hebben ontmoet. Verder wordt er verteld Marjolein zich nogal eens ergert aan Raoul en dat het de laatste tijd niet zo lekker gaat, maar dat ze toch van hem houdt.
”Op mijn beurt geïrriteerd negeer ik Luuk ook en kijk ik naar mijn man, die het allemaal erg grappig vindt. Hij knipoogt naar me. Daarom hou ik dus zoveel van Raoul. Misschien is hij me niet altijd even trouw, ik weet zeker dat hij me nooit al verlaten. Ze zijn soulmates, vriendjes en nog geleifden ook. Die combinatie zal hij nooit bij een nadere vrouw vinden.”

6. Fotografie.
Marlieke is fotografe. Ze vertelt af en toe iets over haar werk en klanten, wat ze allemaal doet in haar fotostudio en dierbare foto’s. Als Marjolein dood is maakt ze een grote fotocollage met foto’s van haar en Marjolein, die de hele wand van haar slaapkamer bedekt.


7. Homoseksualiteit.
Luuk, de collega en goede vriend van Marjolein, is homo. Ze is de enige op school die het weet. Luuk is namelijk al eerder ontslagen vanwege zijn seksuele geaardheid en wilde het daarom in dit geval graag voor zichzelf houden. Het feit dat Luuk homo is, komt meerdere male terug in het verhaal. Op een gegeven moment praat Marjolein haar mond voorbij, iets waar Luuk natuurlijk niet zo blij mee is.
”Sylvie’s linkerhand is ligt op tafel maar haar rechterhand is verdwenen. Ik probeer me een voorstelling te maken van waar hij gebleven is en heb moeite om me goed te houden. ‘Zeg, Luuk, heb je je vriendje nu helemaal alleen thuisgelaten? Hij had best mee kunnen komen,’ flap ik eruit. Op hetzelfde moment dringt het tot me door wat ik zeg. Het is een verspreking, eerlijk waar. Ik heb er helemaal niet bij stilgestaan dat niemand weet dat Luuk homo is. Maar ach, wat maakt het uit? Het spreekverbod geldt op school, hier kan het niemand wat schelen.”

8. Overspel.
Marjolein heeft wel eens het gevoel dat Raoul vreemd gaat, maar weet het niet zeker. Later blijkt hij ook vreemd te gaan, met Sylvie. Dit vermoeden komt meerdere keren terug, zowel van haarzelf als van Marlieke, na haar dood.
”Wel ja, champagne. Waarom niet. Raoul gaat naar de keuken en ontkurkt een fles terwijl ik me op de bank laat zakken, de armband bekijk en met heel mijn hart wens dat hij inderdaad voor mij bestemd is. Het sieraad om mijn pols is echter net zo broos als mijn vertrouwen.

9. Jaloezie.
Marlieke is best jaloers op Marjolein, omdat ze het altijd net ietsje beter doet dan zij. Ze vindt het moeilijk met haar tweelingzus te moeten wedijveren. Marjolein is ook veel spontaner en aanweziger dan Marlieke. Hierdoor wordt ze wel eens ondergesneeuwd.
“Ik fantaseerde soms dat ik enig kind was. Met jaloezie keek ik naar mijn vriendinnen die niet hoefden te concurreren met een even oude, identieke, maar volkomen zichzelf konden zijn. Uiteindelijk heb ik mijn zin gekregen. Ik ben nu alleen”

Thematiek
Thema, altijd een moeilijk onderwerp, vind ik.

Naar mijn idee zijn er twee thema’s aan te wijzen. Dit is niet zo vreemd, omdat het boek eigenlijk uit twee verhalen bestaat die samen één geheel vormen.
Het ene thema is de vraag: Wie heeft Marjolein vermoord en waarom. Deze vraag blijft toch steeds in je achterhoofd zitten terwijl je het boek leest en het is ook waar het verhaal naartoe werkt. Marlieke is echt op zoek naar de moordenaar, terwijl Marjolein zich afvraagt wie haar bedreigt. Is dat nog steeds Bilal of toch iemand anders?
Het tweede thema heeft te maken met de titel Schaduwzuster. Als Marjolein nog in leven is, lijkt Marlieke constant in haar schaduw te staan. Zo voelt Marlieke het zelf ook. Ze is nooit alleen, heeft altijd Marjolein om zich heen die het allemaal net ietsje beter doet en die haar eigenlijk ook overheerst. Dan vermoord Thomas Marjolein, omdat hij vindt dat Marlieke recht heeft op een eigen leven.
“Thomas haalt mijn handen voor mijn gezicht vandaan en kijkt me vol onbegrip aan. Ík heb het voor jóú gedaan, Marlieke. Dat heb ik je toch net uitgelegd! Marjolein moest sterven zodat jij kon leven. Bij embryo’s in de baarmoeder wordt die keuze ook wel eens gemaakt als de een ten koste van de ander leeft. Je moet het zien als een soort natuurwet.”
Als Marjolein dood is, staat Marlieke dus niet meer in haar schaduw, aangezien ze nog als enige van de twee zussen in leven is. Wel heeft ze het gevoel dat Marjoleins geest haar volgt als een schaduw. Aan het eind zijn de rollen dus omgedraaid.
“Marjolein is hier,’ herhaal ik. Ík voel haar steeds achter me, als een schaduw, en als ik omkijk is ze weer weg. Het klinkt misschien een beetje raar, maar ik weet dat ze er is.”

Uitgewerkte persoonlijke reactie
Onderwerp
Het onderwerp van de tekst zijn de moord en de bedreiging van Marjolein. Ik vond het onderwerp leuk en interessant, maar de uitwerking vond ik nog leuker en beter. Juist de opbouw van het boek en het verhaal en de manier waarop het onderwerp is uitgewerkt maken het spannend. Door het wisselende perspectief tussen de twee zussen wordt de spanning versterkt. Er zitten twee verrassende, zij het clichéë wendingen in het verhaal. Hierdoor ben je zodra je het boek uit hebt wel enigszins verrast over de afloop.
Je krijgt aardig wat gedachten en gevoelens mee van zowel Marlieke als Marjolein. Hierdoor kun je je goed inleven in het boek en is het extra spannend. Juist omdat je in het boek veel te weten komt over het leven van Marjolein, besef je hoeveel invloed de bedreigingen hebben en raak je extra betrokken. Ook worden de bedreigingen hierdoor extra bizar. Het ene moment is Marjolein nog lekker aan het winkelen met haar zus en haar dochter, het volgende moment ligt er opeens een dreigbrief op haar mat.

Het onderwerp is zeker actueel. Het geweld op middelbare scholen neemt de laatste tijd behoorlijk toe. Niet alleen in de Verenigde Staten, waar je wat dat betreft vaak van hoort, maar ook in Nederland. Juist omdat het redelijk dichtbij komt, het verhaal speelt zich af in Rotterdam, is het makkelijk je in het boek in te leven en het spannend te vinden.

Gebeurtenissen
De belangrijkste gebeurtenissen in het boek zijn naar mijn mening de bedreiging, de moord en de bekentenis van Thomas. Dit zijn toch de gebeurtenissen waar het boek om draait. Bovendien hebben deze gebeurtenissen het meeste invloed op het leven, denken en doen van personage’s en vloeien er andere gebeurtenissen uit voort, of dat lijkt in ieder geval zo. Ik vind dat deze gebeurtenissen goed beschreven zijn. Doordat hert boek begint met de bedreiging, val je er midden in. Hierdoor vraag je je in eerste instantie af wat er aan de hand is en vervolgens voel je de angst als het ware ook.
De moord vindt niet helemaal aan het einde van het boek plaats. Ook al beleef je de moord vanuit Marjoleins perspectief, er wordt niet verteld wie de moordenaar is. Je komt alleen te weten dat ze haar moordenaar kent. Op dat moment denk je door het stuk van Marlieke dat er voor aan bod was dat het Sylvie is.
De gebeurtenissen zijn in dit boek belangrijker dan de gevoelens en gedachten van personen. Dit is niet erg, omdat je toch nog wel voldoende van de gevoelens en gedachten van personen meekrijgt doordat het boek in ik-perspectief is verteld. Ook past het wel bij het boek.
De gebeurtenissen zijn erg uitgebreid beschreven. Ze vertonen zeker samenhang en vloeien uit elkaar voort. Heel vaak wordt het verband met een eerdere gebeurtenis al door de schrijfster gelegd. Enerzijds vind ik dit jammer. De verbanden zijn sowieso al wel makkelijk te leggen en dan worden ze ook nog een uitgelegd. Aan de andere kant is het lekker makkelijk en krijg je zo een boek wat lekker makkelijk wegleest zonder dat je er ook maar bij na hoeft te denken.
De gebeurtenissen blijven boeien, omdat er steeds weer wat nieuws gebeurt. Ik vond de gebeurtenissen, zeker naar het einde toe, best spannend. Ook zijn ze zeker geloofwaardig. De meeste dingen gebeuren niet dagelijks en er gebeurt ook wel heel veel tegelijk, net een soap, maar het is niet zo dat je je geen voorstelling kunt maken van de gebeurtenissen. Het kan zeker echt gebeuren. Op sommige momenten vond ik de gebeurtenissen ook verrassend, bijvoorbeeld toen Thomas bekende. Dat had ik niet verwacht.

Personages
Ik vind Marujolein zeker geen heldin. Ze doet, net als ieder mens, veel dingen fout. Ze staat eigenlijk te graag in het middelpunt van de aandacht en is redelijk overheersend. Doordat ze de hoofdpersoon is en gevaar loopt voel je op de één of andere manier toch wel sympathie voor haar.
Je leert Marjolein redelijk goed kennen, juist omdat ze ook vanuit Marlieke’s oogpunt wordt beschreven. Het is altijd wel leuk als je de hoofdpersoon goed leert kennen. Je kan je dan beter verplaatsen in die persoon en begrijpt dan ook dingen beter. Ook kun je zo bepalen of je de persoon sympathiek vindt of niet. Je kunt je in dit geval redelijk goed verdiepen in zowel Marlieke en Marjolein. Dit is altijd fijn. Het boek wordt er leuker van.
De personage’s zijn zeker levensecht. De je zou ze zo in het dagelijks leven tegen kunnen komen. Het zijn allemaal normale mensen met een normaal leven. Ze zij niet superrijk en zijn ook geen superster, maar docent, fotograaf of softwareverkoper. Dit maakt ze herkenbaar.

Ik vind Bilal, Thomas en Sylvie nogal onsympathiek. Bilal wegens de bedreiging, Thomas vanwege de moord en Sylvie omdat ze Raoul van Marjolein probeerde af te pakken. Ik kan Bilals reactie wel begrijpen. Het moet voor allochtonen niet altijd makkelijk zijn om in Nederland te leven. Ik vind het echter geen aanvaardbaar gedrag. Ook kan ik Thomas’ redenatie begrijpen. Hij vermoord Marjolein om zijn beste vriendin, op wie hij la jaren verliefd is, te helpen. Dit is natuurlijk erg lief en nobel van hem, maar dit is wel erg drastisch. Ik keur het dus zeker niet goed. Ook Sylvie’s gedrag keur ik niet goed. Ik kan best begrijpen dat ze erg verliefd is op Raoul, maar als hij haar dan vraagt om hem met rust te laten, moet ze dat ook doen.

Opbouw
Zoals al zo vaak gezegd in dit verslag, zie je de gebeurtenissen door de ogen van twee personen. Deze twee perspectieven wisselen elkaar steeds af. Doordat de twee perspectieven elkaar afwisselen ontstaat spanning. Ik vind het een zeer leuke manier van vertellen en de opbouw past dus zeker bij het verhaal.
Het verhaal is niet ingewikkeld van opbouw. Ook al wisselen de twee delen van het verhaal elkaar af, ze zijn beide chronologisch, waardoor je het toch goed kan volgen. Het is dus zeker niet ingewikkeld van opbouw.
Het verhaal is erg spannend, omdat je wel weet dat Marjolein vermoord is, maar niet hoe en door wie. Ook de angstige momenten die Marjolein meemaakt als je Bilal ziet en de angstige momenten van Marlieke, bijvoorbeeld wanneer ze bij Bilal in de taxi belandt, zijn spannend.
Er zitten aardig wat flashbacks in het verhaal. De flashbacks in Marliekes deel gaan vooral terug naar Marjoleins deel. De flashbacks van Marjolein gaan vooral terug naar voor de vertelde tijd. Deze flashbacks zijn niet vervelend, omdat ze je helpen dingen in het verhaal beter te begrijpen. Ook helpen ze je verband te leggen tussen de verhalen van Marjolein en Marlieke.
Aan het eind van het boek blijf je niet met vragen zitten. Het verhaal is afgesloten. Je weet wie Marjolein vermoord heeft en waarom. Hierdoor kun je het boek voor jezelf ook afsluiten en meteen wegleggen. Je bent er meteen helemaal mee klaar. Soms vind ik een gesloten einde fijn, vooral als ik het druk heb met school enzo,omdat je dan meteen met het boek klaar bent. Als ik meer tijd heb, zoals in vakantie’s, vind ik een open einde vaak wel fijn. Dan kun je er nog even over nadenken en laat het boek je meestal niet meteen los.

Taalgebruik
Het taalgebruik was niet moeilijk. Hierdoor las het boek lekker makkelijk weg. Het boek leverde dan ook geen problemen op. Het was is in concrete, duidelijke taal geschreven. Soms wordt het zelfs bijna spreektaal, hoewel over het algemeen wel de ‘boektaal’ is gebruikt. In boeken zijn de zinnen en woorden vaak mooier en doordachter dan die die je in het dagelijks leven zou gebruiken.
Het taalgebruik past zeker bij de personage’s. Het is niet al te ingewikkeld en de personage’s zijn ook normale mensen.