Rascha Peper, Russisch blauw
Iets over de schrijver: Rascha Peper werd op 1 januari 1949 in Driebergen geboren als Jenneke Strijland. Na de middelbare school, in 1968, besloot ze Nederlands te gaan studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Na haar studie werkte Peper enige tijd als lerares, om vervolgens in 1983 naar Wenen te verhuizen, waar haar partner werkzaam was bij het ministerie van Buitenlandse zaken. Het tot de ontdekking komen dat ze aan kanker leed was voor haar een van de belangrijkste redenen om te gaan schrijven. Ze schreef onder meer de volgende boeken: “De waterdame”(1990), “Oesters”(1991) en in 1995 “Russisch blauw” waarvoor ze de Multatuliprijs ontving. Samenvatting: Lex Grol wordt op een dag, na vele jaren leraar te zijn geweest, door een van zijn vroegere professoren gevraagd om mee te helpen met het schrijven van een boek over de 20e eeuw. De professor vraagt hem een stuk te schrijven over Rusland en met name over de periode dat de tsaar zijn macht verloor en werd vermoord. Lex voelt zich erg vereerd, hij heeft altijd al een speciale interesse voor het land gehad en pakt ook meteen ze boeken bij erbij om zich erin te gaan verdiepen. Uit vele verslagen die hij onderzoekt blijkt dat de zoon, Aleksej, en de dochter, Anastasia, van de Tsaar en zijn vrouw misschien niet zijn omgekomen tijdens de moordperiode. Lex weet dat zijn moeder uit Rusland komt en wil uit gaan zoeken wie haar voorvaderen waren. Na veel dingen te hebben bekeken denkt hij dat het beste eens mogelijk zou kunnen zijn dat hij de kleinzoon is van Aleksej. Lex leidt namelijk aan hemofilie, een ziekte waar de prins van de tsaar ook aan leed. Hij doet zijn onderzoeken voornamelijk in de tuin van de familie Veere, hij moet voor een tijdje op het huis passen. In de tuin staat een grote dolfijnenbassin, bij het zwembad, daar kan hij zijn gedachtes de vrije loop laten gaan. Voor hem is het zwembad de plek waar hij in aanraking komt met wat hij de kern van dingen noemt. Hij komt er op een gegeven moment achter dat er iemand gebruikt maakt van “zijn” zwembad, en deze gedachten maken hem gek, omdat het zwembad voor hem heilig is. Totdat hij ontdekt dat het meisje dat in het zwembad zwemt Loti is en hij raakt helemaal verliefd op haar. Zijn onderzoek duurt nog steeds voort. Hij wil dat zijn moeder een bloedtest doet om te kijken of ze ook aan dezelfde ziekte als hij leidt en zo dus de dochter van Aleksej kan zijn. Maar dan verteld zijn moeder hem iets waar hij van schrikt. Zij blijkt helemaal niet zijn moeder te zijn. Zijn echte moeder is de minnares van zijn vader die samen tijdens een auto-ongeluk zijn omgekomen. Zijn momentele moeder heeft hierna de zorg voor hem opgenomen. Lex is erg teleurgesteld, hij kan nu niet de kleinzoon zijn van Aleksej, iets wat hij heel graag had gewild.
Personages: Lex Grol: is de hoofdpersoon in het boek. Hij is erg op zichzelf en houdt er niet van als mensen in zijn zwembad komen. Hij aan de andere kant ook erg de drang om ergens bij te horen. Hij wil graag familie zijn van de tsaar van het land waar hij zoveel interesse in heeft. De enige persoon die tot hem door kan dringen is zijn beste vriend Sweder Veere. En op het laatste moment ook de indringster in het zwembad, Loti. Lex is erg teleurgesteld in zijn moeder dat ze nooit heeft verteld over zijn echte verleden. Sweder Veere: hij is de beste vriend van Lex en komt uit een zeer rijke familie. Hij probeert Lex te helpen en tot goede gedachtes te brengen en hem aan te sporen in zijn doelen. Hij geeft altijd het laatste zetje als het ware. Hij is, anders dan Lex, heel vlot en straalt veel zelfvertrouwen uit. De “moeder” van Lex: is en hele gesloten vrouw. Dit heeft alles te maken met dat ze bang is om de waarheid tegen Lex te vertellen. Ze leeft heel sober, schaft niks overbodigs aan en is zeer waarschijnlijk de dochter van Aleksej. Loti: de indringster in het zwembad. Maar ondanks dat zij de wetten overtreed die Lex heeft samengesteld, wordt hij verliefd op haar. Ze is een vroegere vriendin van de zus van Sweder waardoor ze van dolfijnenbassin afwist. Tijd en plaats: Het verhaal speelt zich af in de twintigste eeuw, tussen 1900 en 1995. Er komen veel terugblikken voor in het verhaal naar de jeugd van Lex, rond de jaren ’60. Ook het leven van de Romanovs, de Tsarenfamilie, komt aan bod, 1910-1920. De zoektocht van Lex duurt een paar maanden. De plaats van het boek in de tegenwoordige tijd is gewoon in Nederland maar ook veel delen spelen zich af in Rusland. Genre: Russisch blauw is epiek. Het is een historische roman, het gaat immers over gebeurtenissen in de tijd van de W.O.II. Maar ook de gedachtes en gevoelens van Lex zijn heel belangrijk en kan het dus ook een psychologische roman zijn. Allerlei: Het boek telt in totaal 216 bladzijden en heeft geen motto en ook geen ondertitel. De Titel is als volgt te verklaren: als Lex al veel ontdekkingen heeft gedaan koopt Lex een blauw colbertje. Hij zegt tegen de verkoper dat het Russisch blauw is. Een andere mogelijkheid is de uitsprak van Lex dat hij blauw bloed door zijn aderen heeft stromen. Mensen van adel, wat Lex dacht dat hij was, hebben namelijk blauw bloed. Het boek is een van de zes boektoppers van 2002 en heeft een blauwe kaft met een beeltenis van een paleis in Rusland erop, heel tekenend voor het verhaal dus. Thema en motieven Het thema van het boek heeft te maken met obsessie en een zoektocht. De onderzoeken naar de Russische tsarenfamilie is voor Lex een zekere obsessie geworden. Hij is op zoek naar waar hij werkelijk vandaan komt. Een van de belangrijkste motieven in het boek is het zwemmen in de dolfijnenbassin. Daar voelt Lex zich heel anders, vrij. Hier kan hij ook afstand doen van zijn gedachtes en zijn ziekte. Ook het erbij willen horen is een veel terugkomend verhaalaspect. Hij wist niet zo goed waar hij zich toe moest rekenen. Had nooit het gevoel van een echte familie gekend en dat is dus ook uitgekomen.
Opbouw: Het verhaal staat absoluut niet in chronologische volgorde. Er komen veel terugblikken in voor. Onder andere uit het leven van de inmiddels overleden tsarenfamilie. Stijlkenmerken en citaten: De woordkeuze en de zinsbouw zijn niet al te moeilijk. Er worden veel details gegeven waardoor je veel van Lex’ gevoelens te weten komt. Alleen de plotselinge gebeurtenissen volgen zomaar op elkaar zonder dat daar iets over gezegd wordt. “Dit was de eerste foto van hen die hij gezien had, gewoon tijdens een geschiedenisles op school.” (blz. 17) Ook is er af en toe gebruik gemaakt van engelse zinnen. “ I shall try to write very often, to my amazement, I have come to the conclusion that I can write while the train is moving.” (blz. 20)