Rode sneeuw in december door Simone van der Vlugt

Titelbeschrijving

Van der Vlugt, rode sneeuw in december. Zeventiende druk(2009)

Genre: historische roman

Onderverdeling: 4 delen, 437 pagina’s, 56 hoofdstukken(nummers)

Samenvatting

Het verhaal speelt zich af voor en in de Tachtigjarige oorlog en gaat over de katholieke Lideweij, de enige dochter van Boudewijn Feelinck, een rijke lakenhandelaar in Leiden. En over Andries Griffioen, een meer protestants geneigde dokter uit Amsterdam. Ook wordt er verteld over Willem van Oranje en zijn oorlogvoeringen.

Wanneer Lideweijs vader ziek wordt, haalt ze een bekende dokter, Andries Griffioen. Hij redt haar vader en ze worden verliefd op elkaar. Boudewijn wil daar niets van weten, omdat hij streng katholiek is en Andries protestants. Toch kiest Lideweij voor Andries. Boudewijn onterft Lideweij en wil haar nooit meer zien.

Andries en Lideweij vestigen zich in Breda, waar Andries als lijfarts bij Willem van Oranje mag werken. Ze hebben het goed naar hun zin, ook al mist Lideweij haar vader erg. Andries en Lideweij krijgen drie dochters: Isabella, Susanna en Alida.

Maar de dreiging van de katholieken neemt toe. De in 1555 aangetreden koning Filips II treedt veel harder op dan zijn vader keizer Karel V, met wie Willem van Oranje goed bevriend was. Aangezien het in Breda bekend is dat Andries en Lideweij in hun hart protestants zijn lijkt het hun veiliger om te vluchten. Willem van Oranje vlucht ook, naar zijn geboorteplaats slot Dillenburg.

In 1567 wordt Andries stadsarts in Naarden, een stadje waar geen Beeldenstorm is geweest, dus waar de situatie veiliger lijkt. Ondertussen wordt Alva naar Nederland gestuurd, en wordt de kettervervolging nog erger. Willem van Oranje is bezig een (huur)leger op de been te brengen. In 1568 begint de Tachtigjarige Oorlog. Willem van Oranje vecht samen met zijn broers en Lumey, een geuzenleider, tegen de troepen van Alva.

In Naarden is het nog rustig, het staat bekend als katholiek en koningsgezind, Andries en Lideweij vrezen dan ook geen gevaar.

Op 1 april 1572 veroveren de watergeuzen Den Briel. De Spanjaarden zetten de tegenaanval in en veroveren verschillende steden.

Eind 1572 valt Naarden in handen van de Spanjaarden. Alle inwoners van Naarden moeten naar de kerk komen. Isabella hoeft niet mee omdat ze ziek is. In de kerk openen de Spanjaarden het vuur en schieten bijna iedereen dood. Andries, Lideweij, Susanna en Alida sterven ook.

Isabella kan nadat ze verkracht is vluchten. Ze gaat naar Amsterdam, waar vrienden van haar ouders wonen. Vervolgens gaat ze naar Leiden. Isabella wil haar opa leren kennen, maar ze is bang dat hij haar afwijst. Daarom gaat ze anoniem bij hem werken als dienstmeid. Als haar achterneef Folckert, die het laken bedrijf runt omdat Boudewijn (geestelijk) ziek is, Isabella betrapt als ze in de spullen van haar moeder zoekt, moet ze wel vertellen wie ze echt is. Isabella krijgt ook nog een zoon, Pepijn, hij komt van de Spanjaard die haar verkracht heeft. Isabella komt ook Reinier Benningh tegen, ze had hem al eerder ontmoet in Amsterdam, ze kunnen het goed met elkaar vinden.

Op gegeven moment sterft Boudewijn. In 1570 heeft hij zijn testament nog veranderd, zodat Isabella alles erft. Maar het bedrijf gaat niet echt goed, er staan nog een hoop leningen open.

In 1573 wordt Leiden omsingeld door de Spanjaarden, het beleg wordt opgeheven, maar in 1574 wordt de stad opnieuw omsingeld en uitgehongerd. Gelukkig heeft Isabella genoeg eten ingeslagen, zelfs genoeg om de schuldeisers te eten te geven, zodat Isabella de schulden kwijt is.

In 1578 komt Willem van Oranje met zijn vrouw Charlotte de Bourbon naar Leiden. Ze logeren in het huis van Reinier Benningh. Benningh is sinds kort getrouwd met Isabella. Zo ontmoet Willem van Oranje de dochter van zijn vroegere vriend Andries.

C. Verhaalanalyse

1. Vertelsituatie

Alwetende verteller

1. Tijd

• 1552-1578
•  26 jaar
• Het verhaal heeft bijna geen verschil tussen fabel (de chronologische volgorde van de gebeurtenissen) en sujet (de volgorde van de gebeurtenissen in de roman)
• Het wordt chronologisch verteld, maar er zijn een paar flashbacks

1. Ruimte

Het speelt zich meestal af in Leiden, Naarden, Breda en Amsterdam. Maar soms komt het ook even kort in andere plaatsen. De plekken hebben niet echt een hele duidelijke functie naast dat je weet waar het gebeurde.

1. Personages

• De hoofdpersonages zijn Lidewij, Isabella en Willem van Oranje. 
• Lideweij Feelinck, is de dochter van Boudewijn Feelinck, een rijke drapenier uit Leiden. Ze is katholiek opgevoed. Maar wanneer ze Andries ontmoet, die interesse toont in de nieuwe leer, en verliefd op hem wordt begint ook zij zich in de nieuwe leer te verdiepen. Lideweij houd met heel haar hart van Andries want ze slaat het aanbod van Willem van Oranje, om zijn maîtresse te worden, af. Haar doel is een gelukkig leven leiden, wat redelijk gelukt is.
• Isabella is de van Andries en Lideweij. Ze weet het bloedbad van Naarden te overleven. Ze is sterk en scherp. Ze heeft een groot zakeninstinct wat ze goed kan gebruiken tijdens het beleg van Leiden. Ze trouwt met Reinier Benningh, een rijke zakenman uit Amsterdam, die zaken doet met de Spanjaarden (wat zij sterk afkeurt) en krijgt een zoontje, Pepijn, van de Spanjaard die haar heeft verkracht in Naarden. Haar doel is een gelukkig worden, wat aan het einde ook redelijk lukt
• Willem van Oranje is een aardige intelligente man. Hij heeft weinig geluk in de liefde, zijn eerste vrouw sterft, waarna hij nog drie keer opnieuw trouwt. Hij wordt leider van de opstand tegen Spanje. Hij houdt veel van zijn kinderen. Zijn doel is de spanjaarden verjagen uit Nederland en dit wordt uiteindelijk bereikt, maar niet door hem.
• De helpers zijn Andries, Neef Volkert, Joris, Anna van Egmond, Anna van Saksen, Charlotte de Bourbon en Louise de Coligny.
• Andries is een intelligente arts die erg van zijn werk houd. Hij toont interesse in de nieuwe leer. Hij wordt verliefd op Lideweij en trouwt met haar. Samen krijgen ze drie kinderen: Isabella, Susanna en Alida. Andries is een tijdje de dokter van Willem van Oranje.
• Neef Volkert neemt het bedrijf over van Boudewijn Feelinck, hoewel Isabella het later erft.
• Joris is het eerste vriendje van Isabella. Hij laat haar in de steek voor een meisje die hem meer kansen in de wereld kan bieden.
• Anna van Egmond is de eerste vrouw van Willem
• Anna van Saksen is de tweede vrouw van Willem
• Charlotte de Bourbon is de derde vrouw van Willem
• Louise de Coligny is de vierde vrouw van Willem

1. Thematiek, motieven en titelverklaring

• De thematiek is volgens mij dat alles goedkomt
• Leidmotieven: De jongere broer van Willem van Oranje, Lodewijk, wil als jongen bij het leger om de Spanjaarden te verjagen. De zoon van Willem van Oranje, Justinus, wil bij het leger om de Spanjaarden te verjagen. Isabellas zoontje Pepijn (een half-Spanjaard) wil bij het leger om de Spanjaarden te verjagen.
• Motieven: Lideweij kiest ervoor om met Andries te trouwen. Willem van Oranje heeft drie vrouwen gehad: Anna van Egmont, Anna van Saksen en Charlotte de Bourbon. Hij had ook maîtresses. Lideweij wil geen maîtresse worden van Willem van Oranje omdat ze van Andries houdt. Ondanks dat Willem van Oranje veel weg is houdt hij heel veel van zijn kinderen, hij neemt ze zelfs mee naar Delft. Isabella wordt verliefd of Joris uit Amsterdam, een kennis van haar ouders, hij wordt ook verliefd op haar. In Amsterdam komt Isabella erachter dat Joris verloofd is omdat dat economisch voordeliger was. Isabella verzorgt haar opa in de laatste fase van zijn leven, terwijl Boudewijn geen enkele reactie vertoont. Isabella trouwt met Reinier Benningh, die handelt met de Spanjaarden, dus er eigenlijk verkeerde zaakjes op nahoudt.
• Titelverklaring: ‘Rode’ verwijst naar het bloed van de vermoorde dorpelingen in de kerk, ‘sneeuw’ verwijst naar de sneeuw die er lag op de dag van het bloedbad en naar het feit dat Lidewij hun kostbaarheden verstopt in een sneeuwpop, ‘December’ verwijst naar het feit dat het bloedbad plaatsvond op 1 december 1572.

1. Stijl