Primaire bibliografie
RASCHA PEPER, Rico’s vleugels, 1998
Secundaire bibliografie
www.scholieren.com
Primaire gegevens
Auteur: RASCHA PEPER
Titel: Rico’s vleugels
Ondertitel: -
Verschenen in: 1998
Aantal blz.: 238
Leestijd: 8 uur.
Uitgelezen op: 25-11-2007
Verwachtingen vooraf
Toen we de opdracht kregen om een boek te lezen, ben ik naar de bibliotheek gegaan. Bij de bibliotheek heb ik gevraagd aan een medewerkster of zij mij kon helpen met het uitzoeken van een leuk boek. Ze had een aantal boeken en Rico’s vleugels leek mij het leukste boek.
Bij het uitzoeken lees ik altijd de achterkant van het boek. Het boek leek me erg spannend. Dit komt vooral door wat er op de achterkant van het boek staat. Er staat namelijk: Rochèls allesverterende verliefdheid heeft dramatische gevolgen…
Eerste reactie achteraf
Ik vind dit werk
1 niet 2 een beetje 3 erg
Spannend 3
Meeslepend 3
Ontroerend 2
Grappig 1
Realistisch 3
Fantasierijk 1
Interessant 3
Origineel 3
Goed te begrijpen 2
Dit werk heeft mij aan het denken gezet. Het boek gaat vooral over pedofilie. Ik ben meer te weten gekomen over pedofilie. Verder heb ik door dit boek de verschillende kanten van pedofilie gezien. Je ziet hoe Rico met een pedofiele man omgaat.
Ik heb iets aan dit werk gehad. Voordat ik dit boek las wist ik nog niet zo veel over pedofilie. In dit boek wordt eigenlijk het hele proces beschreven, hoe een pedofiele man met een kind omgaat. Een keer een boek lezen over een apart onderwerp vind ik wel leuk. Ik vond het erg interessant om een boek te lezen over pedofilie.
Samenvatting en verhaalanalyse
Schelpen zijn het belangrijkste in het leven van het echtpaar Eduard en Cecile Rochèl. Ze kunnen niet zonder hun uitvoerige collectie. Vooral voor Cecile zijn ze niet weg te denken
uit haar leven, ze stelt dan ook alles in het werk om de schelpen een zo goed mogelijk heenkomen te bezorgen. Aan het begin van hun huwelijk waren ze naar de Filippijnen verhuisd, om daar hun verdere leven aan de schelpen te wijden en hun collectie uit te breiden. Maar door de politieke onrust in dat land en de voortdurende aanslagen, vindt Cecile het verstandiger om hun duizenden schelpen in te schepen en naar Nederland terug te gaan, om ze daar over te dragen aan het Seba-instituut. Dat museum wil de schelpen dolgraag hebben, want de verzameling staat bekend als de grootste en meest uitgebreide collectie. De schelpen waarvan men voorheen nog dacht dat er maar één exemplaar gevonden was, daar hebben de Rochèls er wel acht van in hun bezit. De Rochèls zijn met hun schelpen naar Nederland gekomen om ze daar nog één keer allemaal na te kijken en alle feiten per schelp op een rij te zetten. Eduard heeft ook een passende uitleg voor hun achternaam: ‘Kijk, in Rochèl zit “roche, rochelle, rotsje”, dat staat voor de harde buitenkant, de schaal. Maar laat je het accentje weg, rochel, dan heb je het glibberige schelpdier, als we aan de slakken denken tenminste!’ (pag. 34)
Ernst Bol, malacoloog (weekdierkundige), is belast met de overdracht. Hij moet voor een rustig, aan zee gelegen huis voor de Rochèls zorgen waar niemand komt, zo luidden de eisen van Cecile. Cecile krijgt haar zin; de schelpen kunnen nog een keer nagekeken in een prima boerderij aan zee.
Maar dan wordt de zus van Cecile, Titia, plotseling ziek. Zij woont in Frankrijk en heeft waarschijnlijk niet lang meer te leven. Cecile zit met een probleem: ze kan haar schelpen toch niet onbeheerd achterlaten? Eduard (in het boek ook wel Rochèl genoemd) durft ze niet alleen te laten met de schelpen, want ze wil het liever allemaal zelf doen. Ernst Bol belooft haar een hulpje in te schakelen, dat Rochèl dan tijdens de afwezigheid van Cecile kan helpen met de schelpen. Cecile eist dat het geen student is, want ‘die kunnen nooit ergens voorzichtig mee omgaan.’ Bol zweert dat het allemaal wel in orde komt en is opgelucht als Cecile eindelijk weg is. Hij heeft het niet zo op haar, hij vindt haar veel te druk. Rochèl daarentegen is veel rustiger, daar valt tenminste fatsoenlijk mee te praten.
Dat hulpje wordt de veertienjarige Rico Gabrieli, een spijbelend crimineeltje. Op een woensdagavond komt Bol hem tegen als hij met een kapotte auto langs de zandweg die naar het huis van de Rochèls leidt, staat. Rico komt aangereden op zijn tot Harley omgebouwde Yahama. Rico, die doet voorkomen dat hij bijna zestien is, helpt hem uit de brand. Bol vindt dat hij wel geschikt is voor dat baantje en biedt het Rico aan. Hij slikt regelmatig XTC, dat geeft hem vleugels, hij raakt er mee los van de aarde. Hij vindt het aanbod van Bol dus erg aantrekkelijk omdat hij altijd geld nodig heeft. Voor honderd gulden per dag mag Rico, Rochèl helpen met het doornemen van de schelpen. Rico mag de schelpen inpakken en in dozen doen. Rochèl heeft echter een verleden waar Cecile niet graag over praat. Als Bol haar dan ook over de telefoon meedeelt dat Rochèl in gezelschap is van een jongen, schrikt Cecile er van, maar wil niet zeggen wat daar mis mee is. Bol begrijpt het niet en legt het naast zich neer. Maar hij komt er uiteindelijk toch achter dat Rochèl ooit iets met een jongen heeft gehad. Opeens is alles hem duidelijk. Bol weet niet meer wat hij moet doen, hij hoopt maar dat Rico snel genoeg krijgt van zijn baantje.
Rico vindt het nog best wel leuk bij Rochèl, terwijl hij er eerst niet zo’n zin in had. Rochèl kan heel boeiend vertellen over de schelpen en weet veel verhalen van hun leven op de Filippijnen. Rico leert veel over de schelpen en vertelt die verhalen ook aan zijn vrienden Krokewit, Zafer en Dijk. Die vinden hem maar gek dat hij elke dag met dat mooie weer bij die oude man schelpjes gaat zitten inpakken. Zij hebben liever dat Rico weer eens wat XTC koopt. Ze willen ook van hem weten of er nog wat te jatten valt in dat huis. Maar Rico vertelt hen dat, dat niet zo is. Hij wil die oude man beschermen en er ís gewoonweg niets te jatten in dat huis. Het is een oude boerderij, achtergelaten door iemand van het Seba-instituut. De Rochèls hebben niets waardevollers dan de schelpen, dat hebben ze namelijk achtergelaten in Manilla. Na de overdracht van de schelpen zullen ze weer teruggaan naar de Filippijnen.
Van zijn eerst verdiende geld koopt Rico wat XTC en de rest vergokt hij.
Rochèl vindt het gezelschap van Rico heel wat gezelliger dan dat van Cecile. Rico wil van alles weten en is niet zo’n muggenzifter als Cecile. Hij krijgt van Rico tenminste aandacht. Naarmate de twee vaker bij elkaar zijn, begint Rochèl toch meer te voelen voor Rico dan gewone vriendschap. ‘Dat dr. Bol de hele dag wegbleef en hij Rico de hele lieve, lange dag voor zichzelf had! En God geve ook de dinsdag! Verder durfde hij niet te denken.’ (pag. 107). Rochèl wordt verliefd op de jongen. Hij probeert op alle mogelijke manieren de aandacht van Rico te trekken, zonder dat het opvalt. Rochèl geeft hem bijvoorbeeld een schelp cadeau. En wel de Conus marmorus Linné, de zogenaamde Rembrandtsschelp. Schelpen zijn het symbool van de liefde. Niet voor niets draagt de liefdesgodin Venus altijd een schelp bij zich.
Rico merkt wel dat Rochèl af en toe wat naar hem zit te kijken, maar hij schenkt er geen aandacht aan. ‘Die man keek nou eenmaal zo.’ (pag. 112). Rochèl vindt elke dag langer met Rico weer een geschenk uit de hemel.
Rochèl heeft een probleem: elke dag sterft er een goudvis in zijn vijver en hij weet niet hoe dat komt. Karperachtigen nog wel, die moeten toch ergens tegen kunnen? Want karpers staan voor moed, kracht en volharding. Dat zou dus kunnen betekenen dat het slecht met Rochèl gaat aflopen. Rico vertelt aan Rochèl dat het de gewoonte van de maffia is om met een dode vis een naderend einde aan te kondigen.
Rico begint langzamerhand te merken dat Rochèl meer voor hem voelt dan dat hij in eerste instantie dacht. Rochèl haalt allerlei lekkere dingen in huis, betaalt hem te veel uit en laat hem overwerken voor nóg meer geld. Rico weet niet wat hij nu moet doen. In het verhaal blijft het onduidelijk wat Rico nou precies voelt voor Rochèl. Hij kan er nu natuurlijk gebruik van maken door de man te chanteren voor meer geld. Maar hij twijfelt daaraan. Verliefd op Rochèl is Rico niet. Hij vindt hem wel aardig, maar dan normaal aardig. ‘Maar was deze oude man met z’n honderdduizend schelpen een flikker? Dat was idioot! (…) En bovendien was ie getrouwd!’ (pag. 147). Rico stelt voor om met de Rochèls mee naar de Filippijnen te gaan. Hij belooft alles te zullen doen. Rochèl wil niets liever, maar denkt dat Cecile het niets vindt, zij zit nog steeds met de vroegere relatie van Rochèl. Cecile is nog steeds erg van streek door de verhouding die Rochèl vroeger met een Tunesische jongen heeft gehad.
De avances van Rochèl worden wel erg duidelijk en Rico laat merken dat hij het niet erg vindt. Rochèl profiteert hiervan en gaat steeds verder. Uiteindelijk probeert hij Rico het bed in te krijgen, maar het komt er maar niet van. Dan weer komt Bol op bezoek, een andere keer is het de werkster. Rico geeft toe aan de toenaderingspogingen van Rochèl, maar wacht met spanning af wat er allemaal gaat gebeuren.
De tijd in het boek verloopt chronologisch, elk hoofdstuk staat voor een nieuwe dag, alleen de laatste dag wordt gerekt over een aantal hoofdstukken. Op woensdag, precies een week na zijn aanstelling als hulpje, komt Rico pas heel laat aanlopen bij het huis van Rochèl: zijn brommer is afgenomen door de politie. Rochèl belooft hem een nieuwe brommer. Op een gegeven moment zijn Rochèl en Rico in de stemming en wil Rochèl Rico mee naar zijn slaapkamer nemen. Maar de huishoudster belt aan en komt binnen om haar werk te doen. ‘Zelden had Rochèl iemand zo fel gehaat als degene die daar aanbelde.’ (pag. 186) Het komt er dus niet van; nu niet en in de rest van het boek ook niet.
Want dan komt Cecile onverwacht thuis. Titia was in een coma geraakt en had haar aandacht dus nu niet nodig. Ze voelt dat er iets niet klopt. Rochèl is met zijn gedachten ver weg en hij is geschrokken van Ceciles plotselinge terugkomst. Cecile brengt Rochèl naar bed en ondertussen stuurt ze Rico terug naar huis met de mededeling dat hij niet meer terug hoeft te komen. Rico pikt dat niet, want hij zou nog de hele week blijven werken. Het excuus dat Rochèl niet zo lekker is, gelooft hij niet. Hij laat zich niet zomaar naar huis sturen. Rico maakt Cecile voor van alles uit. Hij wordt ook nog beschuldigd van het feit dat hij Rochèl heeft lastiggevallen. ‘“ Lastig-valt?” hijgde Rico. “Nou wordt-ie helemaal mooi! Ik hém lastigvallen?! Laat ‘em zelf zijn poten thuis houwen!” Hij bedreigt haar met zijn stiletto.
Rico gaat weg en Cecile gaat terug naar Rochèl. Hij wil weten waar Rico is. Als Cecile vertelt dat hij weg is, wordt Rochèl boos. Hij gaat er vandoor om Rico te zoeken. Als Cecile merkt dat Rochèl weg is, gaat ze hem in het dorp zoeken. Als ze hem onder de luifel van een souvenirwinkeltje vindt, neemt ze hem mee terug naar huis.
Rico gaat intussen naar zijn vrienden en neemt wat XTC-pillen. Daar krijgt hij allerlei waanbeelden van. Hij beraadt daarna een plan om weer naar de Rochèls toe te gaan. Hij is woedend op Cecile. ‘Toen waren er verhalen en beloften… dromen over geld en avontuur en een nieuw land. Nu was hij buitengesloten, eruit gegooid, verstoten, van het ene moment op het andere door die heks gedumpt als een paar afgetrapte schoenen.‘ (pag. 220) In een vlaag van verstandsverbijstering steekt hij het huis in brand. Rochèl heeft het gevoel dat dit het werk van Rico is en vlucht naar buiten om hem te zien. Maar Rico is woedend en steekt hem in zijn maag. Rico vlucht en Rochèl rent hem achterna het strand op. Rico loopt een eind voor hem uit, maar als Rochèl het niet meer houdt, gaat hij in een greppel liggen rusten. Zijn laatste droombeeld is dat Rico in zijn armen komt liggen en hem een zakje met daarin een zeepaardje geeft. Hij sterft dan ook met een glimlach op zijn gezicht.
Bol komt helemaal overstuur bij het brandende huis aan. Hij ziet zijn hele collectie in vlammen opgaan! Cecile loopt als een hysterische heks rond het huis te gillen. Ze wil dat Bol direct Rochèl gaat zoeken, want Rico heeft een mes. In eerste instantie is Rochèl niet te vinden. Maar uiteindelijk ziet Bol hem liggen in de kuil. Dood. Met een glimlach op zijn gezicht. ‘Een glimlach die tot een andere werkelijkheid behoorde, ver verwijderd van de waanzin en de wanhoop waaraan hijzelf ten prooi was… ten prooi zou vallen zodra hij opstond.’ (pag. 238) De symbolische schelp heeft ook hier weer betekenis; de schelp is naast het symbool voor de liefde ook het beeld voor het graf, dat de mens na de dood omsluit. Rico loopt zijn toekomst mis, Bol zijn collectie, Cecile verliest haar schelpen en Rochel verliest Rico en sterft uiteindelijk. De dode goudvissen waren dus toch een voorteken…
Titel, ondertitel, motto
De titel ‘Rico’s vleugels’ verwijst naar:
- Ten eerste naar de XTC. Rico krijgt vleugels als hij stoned is. Hij kan dan de wereld aan.
- Ten tweede verwijst de titel naar het T-shirt wat Rico vaak draagt: eentje met Harley Davidson-vleugeltjes. Dat shirt is Rico’s lievelingsshirt.
- Ook rondcrossen op zijn motor is voor Rico een manier van rondvliegen.
- Rico ziet Eduard vooral als een mogelijkheid om zijn "vleugels" uit te slaan. Hij loopt de hele tijd met de gedachte om in de toekomst met Eduard naar de Filippijnen te gaan. Bij deze gedachte krijgt hij als het ware vleugels.
- Als laatste is Rico’s achternaam Gabrieli een verwijzing naar de aartsengel Gabriël, die in de Bijbel zowel het goede nieuws (de blijde boodschap aan Maria) en het slechte nieuws (het einde der tijden) aankondigt. Voor Rochèl is Rico een soort engel, want met hem zijn, is als in de hemel zijn, vindt Rochèl. Door Bol en Cecile wordt Rico echter als een Hells Angel gezien. Ze hebben alleen maar narigheid van hem.
Tijd
Ik zie in het verhaal veel gelijkenissen met onze tijd:
- Het XTC gebruikende, criminele groepje van Rico, zou vroeger volgens mij niet bestaan hebben.
- Ook wordt in het verhaal gesproken over computers, dus moet het verhaal zich wel in deze tijd afgespeeld hebben.
- Rachid, een jongen uit de buurt, werkt als gigolo en verdient zijn geld door seks te hebben met oudere mannen.
De historische tijd zal dus zijn: het heden.
De vertelde tijd beslaat 8 dagen. Het verhaal begint op een dinsdag, een bewijs hiervoor: “Dus vertrok ze overmorgen, donderdag, naar Menton” blz. 14
Het verhaal eindigt op woensdag avond, een bewijs hiervoor:
“‘T is woensdag” zei hij nadenkend, “en ze heb nog een klein meissie, die ze om twaalf uur wel uit school zal moeten halen…dus ze blijft vast niet lang. As ze de keuken gedaan heb, zal ze wel weer opkrassen.” blz. 188
Het verhaal speelt zich af in de zomer. Vooral op de laatste paar dagen is het erg heet en wil Rico nog wel eens zijn T-shirt uittrekken, dit tot ergernis van Ernst Bol.
De verteltijd is ongeveer 5 uur, zo lang heb ik erover gedaan om het boek uit te lezen.
Het verhaal is vrijwel helemaal chronologisch verteld. Maar wordt vaak onderbroken door flashbacks. Flashbacks die vaak van essentieel belang zijn voor het verhaal. Zoals de flashback die begint op pagina 99 en doorloopt tot pagina 107. Hierin verteld Eduard over zijn leven en dan vooral over de liefdes die hij gehad heeft. Als laatst gaat het over de Mexicaanse straatjongen, op wie hij heel erg verliefd was en die hem erachter deed komen dat zijn hart lag bij jonge jongens. Waarop hij tijdens een irrigatieproject van de ambassade een relatie begon met een Tunesische jongen, met wie hij ervandoor ging. Dit had gevolg voor zijn verdere leven, omdat Cecile hem vanaf dat moment begon te beschermen tegen zijn eigen verlangens en ze hun toevlucht vonden in hun schelpenverzameling.
De flashbacks gaan niet verder dan ongeveer 40 jaar terug in de tijd. De tijd dat Eduard Titia ontmoette op de tennisbaan en dat hij trouwde met Cecile.
Bewijs 1: 'Hij was vierentwintig toen hij trouwde, vrij jong nog.' (blz. 100)
Bewijs 2: 'In de bijna veertig jaar dat ze nu getrouwd waren, had hij misschien veertig keer het bed met Cecile gedeeld en dan haast nog uitsluitend in de eerste twee jaren.' (blz. 101-102)
Ruimte
Het verhaal speelt zich voornamelijk af in een afgelegen villa in de duinen aan de Nederlandse Noordzeekust. Het huis is gehuurd door Ernst Bol om beide Rochèls onderdak te geven. Cecile en Eduard zijn van de Filippijnen gevlucht omdat daar de situatie voor buitenlanders te gevaarlijk werd. Ze willen nu in het huis in de duinen afscheid gaan nemen van hun immense schelpencollectie. Deze ruimte heeft zeker invloed op hun gemoedstoestand: psychische ruimte.
'Wat voor een wonderlijk vacuüm in zijn leven was dit: opeens alleen in een vreemde villa aan de Noordzee, als schelpenbewaker. Cecile ver weg, aan het sterfbed van haar zuster. Hij haalde zich het huis in Mindanao voor de geest
en zijn boot en de schipper... maar het leken beelden uit een ver verleden, een ander leven. Goed bewaarde herinneringen aan een droom. En dat hij daar over een paar weken, maanden weer zou wonen met Cecile, zou uitvaren en het net legen, dat was een onwezenlijke gedachte, iets onvoorstelbaars, alsof hij hier, aan de Noordzee, in deze villa met de rieten kap, inderdaad in een tijdelijk luchtledig was terechtgekomen, een leven in een leven, dat geen enkele connectie had met wat ervoor en erna kwam.' (blz. 106-107)
Maar ook het weer speelt een belangrijke rol. In de tijd dat Eduard en Cecile in Nederland zijn, is het zomers warm. Als Rico dan ook in de villa aan het werk is, trekt hij zijn T-shirt uit. Dit zorgt ervoor dat Eduards ware aard bovenkomt, passie voor jonge jongens, wat hem uiteindelijk fataal wordt. Dit is dus ook een psychische ruimte, vanwege de sterke samenhang met Eduard zijn gevoelens.
Perspectief
Is hier sprake van een meervoudig personaal perspectief. Als lezer ken je namelijk de gedachten van de vier hoofdpersonages; Rico Gabrieli, Eduard en Cecile Rochèl en Ernst Bol en zie je het verhaal door hun ogen. Het verhaal wordt via de vier personages verteld. Enkele voorbeelden:
Rico: 'In gedachten zag hij Dijk Rochèls wijn al opzuipen, de koelkast leeghalen, de gestampte muisjes door de keuken strooien...' (blz. 164)
Eduard: 'Rochèl voelde dat dr. Bol naar hem keek en steun bij hem zocht, maar hij had al zijn aandacht nodig bij het lossnijden van een stukje fazant van een botje. Hij had met de museumdirecteur te doen, maar mengde zich niet in deze kwestie.' (blz. 37)
Cecile: 'Dat de Nederlandse jeugd geen omgangsvormen meer kende, had Cecile al eerder ervaren, maar zó was ze nog nooit door een vlegel van vijftien toegesproken!' ( blz. 202 )
Bol: 'Jazeker! zei Bol beslist, blij dat hij in elk geval niet beticht kon worden van zoiets stoms.' (blz. 47)
Het voordeel van een meervoudig personaal perspectief is dat je (bijna) niet misleid kunt worden door de gevoelens van bepaalde personen. Het effect van deze vorm van perspectief is dat de lezer zich een goed beeld kan vormen over gebeurtenissen. Als je in dit boek bijvoorbeeld alleen door de ogen van Rochèl had gekeken zou het zeer waarschijnlijk zijn als jij je een verkeerd beeld zou vormen van bijvoorbeeld de reactie van Rico op Rochèls gevoelens. Rochèl is immers verliefd en verliefde mensen zien dingen nog al eens verkeerd.
Vandaar dat dit een goed gekozen perspectief is, vooral bij een boek als deze, waarbij gevoelens zo’n grote rol spelen.
Ook draagt dit perspectief bij aan de spanning omdat er sprake is van dramatische ironie. Dit houdt in dat je als lezer (of als kijker bij een film of theaterstuk) meer weet dan de personen zelf. Hier mee creëer je een spanning die de lezer aanspoort om verder te lezen (of een spanning die er voor zorgt dat je als kijker geboeid blijft).
Spanning
Rico’s vleugels was een boek waar best veel spanning in zat. Er zat genoeg spanning in. Ik wilde constant doorlezen. Je wordt als lezer nieuwsgierig gemaakt naar het einde. In Rico’s vleugels gaan er namelijk vissen dood. Hieronder het voorbeeld.
Rochèl heeft een probleem: elke dag sterft er een goudvis in zijn vijver en hij weet niet hoe dat komt. Karperachtigen nog wel, die moeten toch ergens tegen kunnen? Want karpers staan voor moed, kracht en volharding. Dat zou dus kunnen betekenen dat het slecht met Rochèl gaat aflopen. Rico vertelt aan Rochèl dat het de gewoonte van de maffia is om met een dode vis een naderend einde aan te kondigen. Je wilt dan gewoon weten wat er gebeurd. Wat is het naderend einde en wie gaat er dood enz. Al deze vragen, lijden ernaartoe dat je wilt doorlezen. Kortom er zat dus best veel spanning in dit boek.
Thema en motieven
Om achter het thema van het verhaal te komen, ben ik eerst op zoek gegaan naar motieven, ik heb het volgende gevonden:
- Het duurt niet lang om er achter te komen dat schelpen een prominente rol spelen in het boek. In de mythologie staan schelpen voor geboorte en liefde. In het christendom staan schelpen juist voor de dood. Beide aspecten liefde en dood zijn in Rico's vleugels terug te vinden.
- Ook is een terugkomend element: de vissen. Rochèl heeft een probleem: elke dag sterft er een goudvis in zijn vijver en hij weet niet hoe dat komt. Karperachtigen nog wel, die moeten toch ergens tegen kunnen? Want karpers staan voor moed, kracht en volharding. Dat zou dus kunnen betekenen dat het slecht met Rochèl gaat aflopen. Rico vertelt aan Rochèl dat het de gewoonte van de maffia is om met een dode vis een naderend einde aan te kondigen.
In het verhaal staan de dode vissen dus voor de dood. Maar vissen hebben ook nog andere betekenissen: In China stonden vissen en water samen voor seksueel genot. In de oudheid werden vissen voor eenslachtig aangezien.
Beide motieven, schelpen en vissen, geven de volgende aspecten aan: de dood/ een slechte afloop en de obsessieve liefde van Rochèl voor Rico.
- Een duidelijk motief in Rico’s vleugels is passie. Enerzijds de passie van Rochèl en Cecile voor de schelpen, anderzijds de passie van Rochèl voor Rico. Maar Rochèls passie voor de schelpen is niet echt. ‘De collectie was voor Eddy een surrogaat, een mooie leugen, een wassen masker dat smolt zodra er een paar jongensogen op rustte.’(pag. 205) Rochèl was ook lang niet meer zo zuinig op de schelpen toen Rico in beeld kwam. Dit alles duidt op: passie voor schelpen en voor jonge jongens (pedofilie)
- Liefde is belangrijk in het boek. De hoofdpersonages Cecile en Eduard hebben samen een nogal aparte relatie. Eduard’s eigenlijke liefde ligt bij jonge jongens.. de schelpen zijn de ontvluchting hieraan en beschermen dus tegen zijn eigen verlangens. Cecile en Eduard hebben geen seks, omdat Cecile dit niet wil. In een ander uittreksel wordt gesuggereerd dat Cecile misschien wel lesbisch is, mede door de verwijzing naar de schrijfster Anna Blaman (Cecile was een groot fan van haar toen ze jong was) Hieruit kun je afleiden de volgende aspecten: pedofilie en homofilie
- Belangrijk in het boek en in de titel: vleugels: symbool van engelen en demonische wezens. Voor Eduard is Rico een engel, want bij hem zijn betekent voor hem in de hemel zijn. Maar voor Cecile en Ernst Bol is hij een demon. Hij drijft Eduard en Cecile uit elkaar en brengt bovendien de collectie in gevaar. De vleugels die Rico heeft als hij stoned is zorgen voor de verrassende ontknoping van het boek, namelijk Rico die Rochèl vermoord en die het huis in de brand steekt. Vleugels staand dus voor de liefde van Eduard voor Rico en voor de slechte afloop.
- Ook is het getal 7 symbolisch. . Rico is bijvoorbeeld de zevende figuur in Rochèls leven. Ook maakt Rochèl een vergissing bij het omschrijven van zeven schelpen. Op een dag komt Bol naar het huis van de Rochèl en ziet daar Rico met ontbloot bovenlijf (het is warm). Rico loopt op dat moment net te denken aan een jongen die zeven schelpen aan zeven verschillende handelaren had verkocht. Dit gebeurt op zaterdag (de 7e dag van een week), de dag dat er geen (dode of levende) vissen in het verhaal voorkomen.
Conclusie: Het thema dat uit deze motieven afgeleid kan worden is:
De obsessieve liefde die een oude man heeft voor een jonge jongen die leidt tot een slechte afloop (de dood)
Personages
Persoon Bijzonderheden
Rico Gabrieli: Een veertienjarige jongen uit de achterbuurt, die geen zin heeft om naar school te gaan, en alles voor geld over heeft. Hij draagt vrijwel altijd dezelfde kleding en in zijn haar smeert hij altijd een grote hoeveelheid gel. Met zijn "vrienden" wil hij ook nog wel eens een inbraakje of iets dergelijks plegen. In het verhaal wordt niet duidelijk of hij nou echt iets voor Eduard voelde of niet, maar hij vond het in ieder geval wel een aardige, sympathieke man.
Eduard Rochèl: Dit is een oude "nette" man van zestig jaar oud. Hij heeft in diplomatieke dienst gezeten en heeft een groot deel van zijn leven in de Filippijnen gewoond, en in de Cariebien naar schelpen gezocht. Eduard heeft geen seks meer met zijn vrouw, maar in zijn vroegere jaren heeft hij zich wel eens vergrepen aan een dertien jarig jongetje en de gevoelens voor jonge jongetjes heeft hij altijd met zich meegenomen.
Cecile Rochèl: Cecile is een oudere en zeer kordate, excentrieke, nogal dominante vrouw, die over haar man heerst en die wil voorkomen dat hij in contact komt met jonge jongens.
Ernst Bol: De eigenaar van het museum, die bezorgd is om de familie, maar vooral bezorgd is om de schelpen en deze het liefst zo snel mogelijk in bezit wil krijgen.
Krokewit: Vriend van Rico.
Dijk: Vriend van Rico.
Moeder Krokewit: Huishoudster bij de familie Rochèl.
Verwerkingsopdrachten
Verwerkingsopdracht 1: Het maken van een collage.
Voor de collage zie de volgende bladzijde.
Onderwerpen die aan bod komen op de collage.
- Schelpen.
- Boerderij
- Harley Davidson
- XTC
- Pedofilie
- Conus marmorus Linné à Rembrandtsschelp
- Andere schelpen
- Symboliek
- Moord
Symboliek. à uitgewerkt met voorbeelden.
De schelp is naast het symbool voor de liefde ook het beeld voor het graf, dat de mens na de dood omsluit. Rico loopt zijn toekomst mis, Bol zijn collectie, Cecile verliest haar schelpen en Rochel verliest Rico en sterft uiteindelijk. De dode goudvissen waren dus toch een voorteken…
De obsessieve liefde die een oude man heeft voor een jonge jongen die leidt tot een slechte afloop (de dood)
Rochèl heeft een probleem: elke dag sterft er een goudvis in zijn vijver en hij weet niet hoe dat komt. Karperachtigen nog wel, die moeten toch ergens tegen kunnen? Want karpers staan voor moed, kracht en volharding. Dat zou dus kunnen betekenen dat het slecht met Rochèl gaat aflopen. Rico vertelt aan Rochèl dat het de gewoonte van de maffia is om met een dode vis een naderend einde aan te kondigen.
Verwerkingsopdracht 2
a. Hamvraag.
Mijn hamvraag is: Waarom vermoorde Rico, Eduard en niet Cecile?
Uitleg bij mijn hamvraag.
Stukje uit het boek:
Cecile brengt Rochèl naar bed en ondertussen stuurt ze Rico terug naar huis met de mededeling dat hij niet meer terug hoeft te komen. Rico pikt dat niet, want hij zou nog de hele week blijven werken. Het excuus dat Rochèl niet zo lekker is, gelooft hij niet. Hij laat zich niet zomaar naar huis sturen. Rico maakt Cecile voor van alles uit. Rico wordt ook nog beschuldigd van het feit dat hij Rochèl heeft lastiggevallen. ‘“ Lastig-valt?” hijgde Rico. “Nou wordt-ie helemaal mooi! Ik hém lastigvallen?! Laat ‘em zelf zijn poten thuis houwen!”
Rico hoefde dus niet meer terug te komen van Cecile. Daar ging Rico’s toekomst. Omdat Rico boos was stak hij een mes in de maag van Eduard. Maar waarom vermoorde hij Eduard en niet Cecile ? Eduard hield van Rico. Cecile mocht Rico nou juist niet.
b. Dit gedeelte is in de klas gedaan.
c.
Ik heb het boek Rico’s Vleugels gelezen. Ik vond het een erg leuk boek. Rico’s vleugels was voor mij de eerste keer dat ik een roman las. Deze eerste ervaring vond ik erg leuk. Gelukkig toch wel dat ik de eerste keer een leuke roman had uitgekozen. In het begin, toen ik hoorde dat ik een roman moest lezen, had ik er eigenlijk niet zo veel zin in. Gelukkig dat mijn eerste roman erg leuk was en ik waarschijnlijk ook niet tegen de volgende roman opkijk. Rico’s vleugels stond bij de lijst van VWO 5. Zelf heb ik geen problemen met het lezen gehad. Het was een erg interessant boek. Dit kwam vooral omdat het over een onderwerp ging waar ik zelf nog niet zoveel af wist. Hiermee bedoel ik niet dat ik nu heb geleerd wat pedofilie is. Nee ik heb kennis gemaakt met pedofilie. Ik heb de verschillende kanten van pedofilie gezien. Verder kun je in het boek zien hoe de personen met pedofilie omgaan. Dit vond ik erg interessant.
Het maken van de verwerkingsopdrachten vond ik ook wel leuk. Één van de verwerkingsopdrachten was het maken van een collage. Deze opdracht was niet echt moeilijk. Een collage maken was wel leuk. Zelf heb ik wat rond zitten zoeken op internet naar wat plaatjes. Verder had ik allemaal letters uit tijdschriften geknipt en daarmee woorden gemaakt. De collage was erg handig bij de discussie die we in de klas moesten houden. Je kon snel laten zien waar het boek over ging. De andere verwerkingsopdracht was het bedenken van een hamvraag, de discussie en dit verslag. Het bedenken van een hamvraag was voor mij niet moeilijk. Dit komt omdat mijn hamvraag pas om de laatste paar bladzijdes van het boek is ontstaan. Eerder in het boek had ook al wat meer vragen, maar mijn vraag die ik nu had vond ik wel echt mijn hamvraag. Mijn vraag was waarom Rico Eduard vermoordde en niet Cecile. Een toelichting op mijn hamvraag staat onder verwerkingsopdracht 1. De discussie moest werd in de klas gedaan. Je zat in een groepje van vier mensen en je vertelde wat over je boek. Dit ging erg goed. Iedereen snapte waar mijn boek over ging. Toen ik mijn hamvraag zei, wist eigenlijk niemand er een antwoord op. Mijn leesadvies voor mijn groepje was dat het een erg leuk boek was. Het onderwerp van het boek is speciaal, want pedofilie komt niet zo vaak voor. Mijn advies voor de groep was ook dat ze best het boek konden gaan lezen.Aan de discussie heb ik best veel aan gehad. Ten eerste natuurlijk dat je leert hoe je aan mensen je boek moet presenteren. Dat je niet alles vertelt, maar ook weer niet te weinig. Het moet voor het publiek ook geen wazig verhaal worden, maar zeker ook geen verhaal waarin jij elke detail zegt. Ten tweede kom je meer te weten over de boeken van je groepsleden. Soms kan dit lijden dat jij dit boek ook wil gaan lezen. Over mijn boek had ik in ieder geval al goede reacties. Het boek van Martijn leek mij ook wel leuk. Dus misschien dat ik de volgende keer het boek van Martijn ga lezen. Het schrijven van dit verslag is natuurlijk altijd makkelijk voor achteraf. Dan weet je weer wat er allemaal gaande was in de discussie. Hiermee sluit ik deze opdracht dan ook weer af. Mijn conclusie. Mijn eerste confrontatie met een roman is goed afgelopen. Het lezen vond ik leuk, de verwerkingsopdrachten ook.
Eigen oordeel
Het boek “Rico’s vleugels” heb ik met plezier gelezen. Dit o.a. door de heldere opbouw; eerste werden de vier hoofdpersonen als ware aan je voorgesteld en daarna gingen de contacten en gevoelens geleidelijk aan steeds dieper tot een climax in het laatste hoofdstuk, waar iedereen met zijn of haar gevoelens voor de dag kwam en vervolgens zijn (toekomst)dromen letterlijk in vlammen op zag gaan.
Verder was er erg sterk een bepaalde sfeer aanwezig, die zorgde voor een groot inlevingsvermogen. Soms wist je precies wat de personages voelden en doormaakten. Ik “begreep” gewoon de gevoelens van Rochèl voor Rico en dit vind ik erg sterk want het gaat hier toch over pedofilie. Niet echt een hedendaags en respectabel onderwerp.
Daarnaast zat het boek vol met allemaal motieven en aanwijzingen naar het einde; het gaat niet goed aflopen. Mede omdat deze niet erg duidelijk waren heb je vaak niet eens door dat het hier om een “hint” gaat. Pas na er secundaire literatuur op na geslagen te hebben had ik echt alle motieven gevonden. Dit vond ik heel interessant want op deze manier ben je niet klaar met alleen een boek lezen maar moet je ook over het boek na gaan denken waarbij je soms tot een heel ander inzicht of andere mening komt dat je in eerste instantie had.
Doordat er op veel verschillende manieren met de taal om werd gegaan (zoals de verschillende stijlen van Rochèl en Rico) was er geen overheersend taalgebruik waardoor er niets ging vervelen of irriteren. Soms werd de taal ook heel mooi en als subtiel motief gebruikt zoals op het punt dat de beschaafd pratende Rochèl, het platte van Rico overneemt.
Soms kon ik mij een beetje ergeren aan de overdadig beschreven gevoelens. Ik ben iemand die het prettiger vind een boek te lezen waar veel dialogen inzitten dan een boek waarbij alles zeer uitvoerig wordt beschreven.
Ik kan me voorstellen dat het thema van het boek, pedofilie, niet iedereen even sterk zal aanspreken. Ik denk dat, als ik het thema van tevoren geweten zou hebben, ik er misschien vanaf zou zien dit boek te lezen. Maar totaal onverwachts sprak het mij toch wel aan. Het boek is absoluut geen “vies” boek omdat Rochèl, Rico niet het bed in krijgt en dat vind ik een goede keuze. Zo blijft de sfeer van het boek behouden. Peper beschrijft Rochèls liefde voor Rico zo subtiel, dat je hierbij mee kan leven en het eigenlijk kijkt of het over een normale verliefdheid gaat.
Het laatste hoofdstuk vond ik de meest aangrijpende. Je leest hoe vier mensen al hun dromen in rook zien opgaan. Je bent het hele boek al zo betrokken met de personages dat je op het eind al dat leed eigenlijk niet zo kunt verdragen.
Er zitten ook een paar zeer mooie zinnen in het laatste hoofdstuk die getuigen van hoeveel leed de personages hebben. Een voorbeeld: “Hij wilde in een gierend janken uitbarsten en had zijn hart uit zijn lijf willen rukken om dit ondraaglijke niet te hoeven dragen.”, over Ernst Bol die de collectie in vlammen op ziet gaan.
Ik zou andere zeker aanraden dit boek te lezen. Je moet echter wel zonder oordelen over pedofilie aan dit boek beginnen want als je er vanaf het begin erg negatief tegenoverstaat zul jij je de hele tijd ergeren aan de manier waarop Peper Rochèls liefde voor Rico beschrijft als iets heel normaals. Het boek heeft mij weten te boeien en dat vind ik toch wel één van de belangrijkste punten waaraan een boek moet voldoen. Het boek riep bij mij veel gevoelens op; van afkeer tot medelijden. Het verhaal is mooi geschreven met een heldere opbouw en goed taalgebruik. Ook al is het thema pedofilie, het realiteitsgehalte ligt hoog. Eindconclusie: erg goed geschreven boek over een voor sommige, behoorlijk interessant onderwerp.
RASCHA PEPER, Rico’s vleugels, 1998
Secundaire bibliografie
www.scholieren.com
Primaire gegevens
Auteur: RASCHA PEPER
Titel: Rico’s vleugels
Ondertitel: -
Verschenen in: 1998
Aantal blz.: 238
Leestijd: 8 uur.
Uitgelezen op: 25-11-2007
Verwachtingen vooraf
Toen we de opdracht kregen om een boek te lezen, ben ik naar de bibliotheek gegaan. Bij de bibliotheek heb ik gevraagd aan een medewerkster of zij mij kon helpen met het uitzoeken van een leuk boek. Ze had een aantal boeken en Rico’s vleugels leek mij het leukste boek.
Bij het uitzoeken lees ik altijd de achterkant van het boek. Het boek leek me erg spannend. Dit komt vooral door wat er op de achterkant van het boek staat. Er staat namelijk: Rochèls allesverterende verliefdheid heeft dramatische gevolgen…
Ik vind dit werk
1 niet 2 een beetje 3 erg
Spannend 3
Meeslepend 3
Ontroerend 2
Grappig 1
Realistisch 3
Fantasierijk 1
Interessant 3
Origineel 3
Goed te begrijpen 2
Dit werk heeft mij aan het denken gezet. Het boek gaat vooral over pedofilie. Ik ben meer te weten gekomen over pedofilie. Verder heb ik door dit boek de verschillende kanten van pedofilie gezien. Je ziet hoe Rico met een pedofiele man omgaat.
Ik heb iets aan dit werk gehad. Voordat ik dit boek las wist ik nog niet zo veel over pedofilie. In dit boek wordt eigenlijk het hele proces beschreven, hoe een pedofiele man met een kind omgaat. Een keer een boek lezen over een apart onderwerp vind ik wel leuk. Ik vond het erg interessant om een boek te lezen over pedofilie.
Samenvatting en verhaalanalyse
Schelpen zijn het belangrijkste in het leven van het echtpaar Eduard en Cecile Rochèl. Ze kunnen niet zonder hun uitvoerige collectie. Vooral voor Cecile zijn ze niet weg te denken
Ernst Bol, malacoloog (weekdierkundige), is belast met de overdracht. Hij moet voor een rustig, aan zee gelegen huis voor de Rochèls zorgen waar niemand komt, zo luidden de eisen van Cecile. Cecile krijgt haar zin; de schelpen kunnen nog een keer nagekeken in een prima boerderij aan zee.
Maar dan wordt de zus van Cecile, Titia, plotseling ziek. Zij woont in Frankrijk en heeft waarschijnlijk niet lang meer te leven. Cecile zit met een probleem: ze kan haar schelpen toch niet onbeheerd achterlaten? Eduard (in het boek ook wel Rochèl genoemd) durft ze niet alleen te laten met de schelpen, want ze wil het liever allemaal zelf doen. Ernst Bol belooft haar een hulpje in te schakelen, dat Rochèl dan tijdens de afwezigheid van Cecile kan helpen met de schelpen. Cecile eist dat het geen student is, want ‘die kunnen nooit ergens voorzichtig mee omgaan.’ Bol zweert dat het allemaal wel in orde komt en is opgelucht als Cecile eindelijk weg is. Hij heeft het niet zo op haar, hij vindt haar veel te druk. Rochèl daarentegen is veel rustiger, daar valt tenminste fatsoenlijk mee te praten.
Dat hulpje wordt de veertienjarige Rico Gabrieli, een spijbelend crimineeltje. Op een woensdagavond komt Bol hem tegen als hij met een kapotte auto langs de zandweg die naar het huis van de Rochèls leidt, staat. Rico komt aangereden op zijn tot Harley omgebouwde Yahama. Rico, die doet voorkomen dat hij bijna zestien is, helpt hem uit de brand. Bol vindt dat hij wel geschikt is voor dat baantje en biedt het Rico aan. Hij slikt regelmatig XTC, dat geeft hem vleugels, hij raakt er mee los van de aarde. Hij vindt het aanbod van Bol dus erg aantrekkelijk omdat hij altijd geld nodig heeft. Voor honderd gulden per dag mag Rico, Rochèl helpen met het doornemen van de schelpen. Rico mag de schelpen inpakken en in dozen doen. Rochèl heeft echter een verleden waar Cecile niet graag over praat. Als Bol haar dan ook over de telefoon meedeelt dat Rochèl in gezelschap is van een jongen, schrikt Cecile er van, maar wil niet zeggen wat daar mis mee is. Bol begrijpt het niet en legt het naast zich neer. Maar hij komt er uiteindelijk toch achter dat Rochèl ooit iets met een jongen heeft gehad. Opeens is alles hem duidelijk. Bol weet niet meer wat hij moet doen, hij hoopt maar dat Rico snel genoeg krijgt van zijn baantje.
Rico vindt het nog best wel leuk bij Rochèl, terwijl hij er eerst niet zo’n zin in had. Rochèl kan heel boeiend vertellen over de schelpen en weet veel verhalen van hun leven op de Filippijnen. Rico leert veel over de schelpen en vertelt die verhalen ook aan zijn vrienden Krokewit, Zafer en Dijk. Die vinden hem maar gek dat hij elke dag met dat mooie weer bij die oude man schelpjes gaat zitten inpakken. Zij hebben liever dat Rico weer eens wat XTC koopt. Ze willen ook van hem weten of er nog wat te jatten valt in dat huis. Maar Rico vertelt hen dat, dat niet zo is. Hij wil die oude man beschermen en er ís gewoonweg niets te jatten in dat huis. Het is een oude boerderij, achtergelaten door iemand van het Seba-instituut. De Rochèls hebben niets waardevollers dan de schelpen, dat hebben ze namelijk achtergelaten in Manilla. Na de overdracht van de schelpen zullen ze weer teruggaan naar de Filippijnen.
Van zijn eerst verdiende geld koopt Rico wat XTC en de rest vergokt hij.
Rochèl vindt het gezelschap van Rico heel wat gezelliger dan dat van Cecile. Rico wil van alles weten en is niet zo’n muggenzifter als Cecile. Hij krijgt van Rico tenminste aandacht. Naarmate de twee vaker bij elkaar zijn, begint Rochèl toch meer te voelen voor Rico dan gewone vriendschap. ‘Dat dr. Bol de hele dag wegbleef en hij Rico de hele lieve, lange dag voor zichzelf had! En God geve ook de dinsdag! Verder durfde hij niet te denken.’ (pag. 107). Rochèl wordt verliefd op de jongen. Hij probeert op alle mogelijke manieren de aandacht van Rico te trekken, zonder dat het opvalt. Rochèl geeft hem bijvoorbeeld een schelp cadeau. En wel de Conus marmorus Linné, de zogenaamde Rembrandtsschelp. Schelpen zijn het symbool van de liefde. Niet voor niets draagt de liefdesgodin Venus altijd een schelp bij zich.
Rico merkt wel dat Rochèl af en toe wat naar hem zit te kijken, maar hij schenkt er geen aandacht aan. ‘Die man keek nou eenmaal zo.’ (pag. 112). Rochèl vindt elke dag langer met Rico weer een geschenk uit de hemel.
Rochèl heeft een probleem: elke dag sterft er een goudvis in zijn vijver en hij weet niet hoe dat komt. Karperachtigen nog wel, die moeten toch ergens tegen kunnen? Want karpers staan voor moed, kracht en volharding. Dat zou dus kunnen betekenen dat het slecht met Rochèl gaat aflopen. Rico vertelt aan Rochèl dat het de gewoonte van de maffia is om met een dode vis een naderend einde aan te kondigen.
Rico begint langzamerhand te merken dat Rochèl meer voor hem voelt dan dat hij in eerste instantie dacht. Rochèl haalt allerlei lekkere dingen in huis, betaalt hem te veel uit en laat hem overwerken voor nóg meer geld. Rico weet niet wat hij nu moet doen. In het verhaal blijft het onduidelijk wat Rico nou precies voelt voor Rochèl. Hij kan er nu natuurlijk gebruik van maken door de man te chanteren voor meer geld. Maar hij twijfelt daaraan. Verliefd op Rochèl is Rico niet. Hij vindt hem wel aardig, maar dan normaal aardig. ‘Maar was deze oude man met z’n honderdduizend schelpen een flikker? Dat was idioot! (…) En bovendien was ie getrouwd!’ (pag. 147). Rico stelt voor om met de Rochèls mee naar de Filippijnen te gaan. Hij belooft alles te zullen doen. Rochèl wil niets liever, maar denkt dat Cecile het niets vindt, zij zit nog steeds met de vroegere relatie van Rochèl. Cecile is nog steeds erg van streek door de verhouding die Rochèl vroeger met een Tunesische jongen heeft gehad.
De tijd in het boek verloopt chronologisch, elk hoofdstuk staat voor een nieuwe dag, alleen de laatste dag wordt gerekt over een aantal hoofdstukken. Op woensdag, precies een week na zijn aanstelling als hulpje, komt Rico pas heel laat aanlopen bij het huis van Rochèl: zijn brommer is afgenomen door de politie. Rochèl belooft hem een nieuwe brommer. Op een gegeven moment zijn Rochèl en Rico in de stemming en wil Rochèl Rico mee naar zijn slaapkamer nemen. Maar de huishoudster belt aan en komt binnen om haar werk te doen. ‘Zelden had Rochèl iemand zo fel gehaat als degene die daar aanbelde.’ (pag. 186) Het komt er dus niet van; nu niet en in de rest van het boek ook niet.
Want dan komt Cecile onverwacht thuis. Titia was in een coma geraakt en had haar aandacht dus nu niet nodig. Ze voelt dat er iets niet klopt. Rochèl is met zijn gedachten ver weg en hij is geschrokken van Ceciles plotselinge terugkomst. Cecile brengt Rochèl naar bed en ondertussen stuurt ze Rico terug naar huis met de mededeling dat hij niet meer terug hoeft te komen. Rico pikt dat niet, want hij zou nog de hele week blijven werken. Het excuus dat Rochèl niet zo lekker is, gelooft hij niet. Hij laat zich niet zomaar naar huis sturen. Rico maakt Cecile voor van alles uit. Hij wordt ook nog beschuldigd van het feit dat hij Rochèl heeft lastiggevallen. ‘“ Lastig-valt?” hijgde Rico. “Nou wordt-ie helemaal mooi! Ik hém lastigvallen?! Laat ‘em zelf zijn poten thuis houwen!” Hij bedreigt haar met zijn stiletto.
Rico gaat weg en Cecile gaat terug naar Rochèl. Hij wil weten waar Rico is. Als Cecile vertelt dat hij weg is, wordt Rochèl boos. Hij gaat er vandoor om Rico te zoeken. Als Cecile merkt dat Rochèl weg is, gaat ze hem in het dorp zoeken. Als ze hem onder de luifel van een souvenirwinkeltje vindt, neemt ze hem mee terug naar huis.
Rico gaat intussen naar zijn vrienden en neemt wat XTC-pillen. Daar krijgt hij allerlei waanbeelden van. Hij beraadt daarna een plan om weer naar de Rochèls toe te gaan. Hij is woedend op Cecile. ‘Toen waren er verhalen en beloften… dromen over geld en avontuur en een nieuw land. Nu was hij buitengesloten, eruit gegooid, verstoten, van het ene moment op het andere door die heks gedumpt als een paar afgetrapte schoenen.‘ (pag. 220) In een vlaag van verstandsverbijstering steekt hij het huis in brand. Rochèl heeft het gevoel dat dit het werk van Rico is en vlucht naar buiten om hem te zien. Maar Rico is woedend en steekt hem in zijn maag. Rico vlucht en Rochèl rent hem achterna het strand op. Rico loopt een eind voor hem uit, maar als Rochèl het niet meer houdt, gaat hij in een greppel liggen rusten. Zijn laatste droombeeld is dat Rico in zijn armen komt liggen en hem een zakje met daarin een zeepaardje geeft. Hij sterft dan ook met een glimlach op zijn gezicht.
Bol komt helemaal overstuur bij het brandende huis aan. Hij ziet zijn hele collectie in vlammen opgaan! Cecile loopt als een hysterische heks rond het huis te gillen. Ze wil dat Bol direct Rochèl gaat zoeken, want Rico heeft een mes. In eerste instantie is Rochèl niet te vinden. Maar uiteindelijk ziet Bol hem liggen in de kuil. Dood. Met een glimlach op zijn gezicht. ‘Een glimlach die tot een andere werkelijkheid behoorde, ver verwijderd van de waanzin en de wanhoop waaraan hijzelf ten prooi was… ten prooi zou vallen zodra hij opstond.’ (pag. 238) De symbolische schelp heeft ook hier weer betekenis; de schelp is naast het symbool voor de liefde ook het beeld voor het graf, dat de mens na de dood omsluit. Rico loopt zijn toekomst mis, Bol zijn collectie, Cecile verliest haar schelpen en Rochel verliest Rico en sterft uiteindelijk. De dode goudvissen waren dus toch een voorteken…
Titel, ondertitel, motto
De titel ‘Rico’s vleugels’ verwijst naar:
- Ten eerste naar de XTC. Rico krijgt vleugels als hij stoned is. Hij kan dan de wereld aan.
- Ten tweede verwijst de titel naar het T-shirt wat Rico vaak draagt: eentje met Harley Davidson-vleugeltjes. Dat shirt is Rico’s lievelingsshirt.
- Ook rondcrossen op zijn motor is voor Rico een manier van rondvliegen.
- Rico ziet Eduard vooral als een mogelijkheid om zijn "vleugels" uit te slaan. Hij loopt de hele tijd met de gedachte om in de toekomst met Eduard naar de Filippijnen te gaan. Bij deze gedachte krijgt hij als het ware vleugels.
- Als laatste is Rico’s achternaam Gabrieli een verwijzing naar de aartsengel Gabriël, die in de Bijbel zowel het goede nieuws (de blijde boodschap aan Maria) en het slechte nieuws (het einde der tijden) aankondigt. Voor Rochèl is Rico een soort engel, want met hem zijn, is als in de hemel zijn, vindt Rochèl. Door Bol en Cecile wordt Rico echter als een Hells Angel gezien. Ze hebben alleen maar narigheid van hem.
Ik zie in het verhaal veel gelijkenissen met onze tijd:
- Het XTC gebruikende, criminele groepje van Rico, zou vroeger volgens mij niet bestaan hebben.
- Ook wordt in het verhaal gesproken over computers, dus moet het verhaal zich wel in deze tijd afgespeeld hebben.
- Rachid, een jongen uit de buurt, werkt als gigolo en verdient zijn geld door seks te hebben met oudere mannen.
De historische tijd zal dus zijn: het heden.
De vertelde tijd beslaat 8 dagen. Het verhaal begint op een dinsdag, een bewijs hiervoor: “Dus vertrok ze overmorgen, donderdag, naar Menton” blz. 14
Het verhaal eindigt op woensdag avond, een bewijs hiervoor:
“‘T is woensdag” zei hij nadenkend, “en ze heb nog een klein meissie, die ze om twaalf uur wel uit school zal moeten halen…dus ze blijft vast niet lang. As ze de keuken gedaan heb, zal ze wel weer opkrassen.” blz. 188
Het verhaal speelt zich af in de zomer. Vooral op de laatste paar dagen is het erg heet en wil Rico nog wel eens zijn T-shirt uittrekken, dit tot ergernis van Ernst Bol.
De verteltijd is ongeveer 5 uur, zo lang heb ik erover gedaan om het boek uit te lezen.
De flashbacks gaan niet verder dan ongeveer 40 jaar terug in de tijd. De tijd dat Eduard Titia ontmoette op de tennisbaan en dat hij trouwde met Cecile.
Bewijs 1: 'Hij was vierentwintig toen hij trouwde, vrij jong nog.' (blz. 100)
Bewijs 2: 'In de bijna veertig jaar dat ze nu getrouwd waren, had hij misschien veertig keer het bed met Cecile gedeeld en dan haast nog uitsluitend in de eerste twee jaren.' (blz. 101-102)
Ruimte
Het verhaal speelt zich voornamelijk af in een afgelegen villa in de duinen aan de Nederlandse Noordzeekust. Het huis is gehuurd door Ernst Bol om beide Rochèls onderdak te geven. Cecile en Eduard zijn van de Filippijnen gevlucht omdat daar de situatie voor buitenlanders te gevaarlijk werd. Ze willen nu in het huis in de duinen afscheid gaan nemen van hun immense schelpencollectie. Deze ruimte heeft zeker invloed op hun gemoedstoestand: psychische ruimte.
'Wat voor een wonderlijk vacuüm in zijn leven was dit: opeens alleen in een vreemde villa aan de Noordzee, als schelpenbewaker. Cecile ver weg, aan het sterfbed van haar zuster. Hij haalde zich het huis in Mindanao voor de geest
en zijn boot en de schipper... maar het leken beelden uit een ver verleden, een ander leven. Goed bewaarde herinneringen aan een droom. En dat hij daar over een paar weken, maanden weer zou wonen met Cecile, zou uitvaren en het net legen, dat was een onwezenlijke gedachte, iets onvoorstelbaars, alsof hij hier, aan de Noordzee, in deze villa met de rieten kap, inderdaad in een tijdelijk luchtledig was terechtgekomen, een leven in een leven, dat geen enkele connectie had met wat ervoor en erna kwam.' (blz. 106-107)
Maar ook het weer speelt een belangrijke rol. In de tijd dat Eduard en Cecile in Nederland zijn, is het zomers warm. Als Rico dan ook in de villa aan het werk is, trekt hij zijn T-shirt uit. Dit zorgt ervoor dat Eduards ware aard bovenkomt, passie voor jonge jongens, wat hem uiteindelijk fataal wordt. Dit is dus ook een psychische ruimte, vanwege de sterke samenhang met Eduard zijn gevoelens.
Is hier sprake van een meervoudig personaal perspectief. Als lezer ken je namelijk de gedachten van de vier hoofdpersonages; Rico Gabrieli, Eduard en Cecile Rochèl en Ernst Bol en zie je het verhaal door hun ogen. Het verhaal wordt via de vier personages verteld. Enkele voorbeelden:
Rico: 'In gedachten zag hij Dijk Rochèls wijn al opzuipen, de koelkast leeghalen, de gestampte muisjes door de keuken strooien...' (blz. 164)
Eduard: 'Rochèl voelde dat dr. Bol naar hem keek en steun bij hem zocht, maar hij had al zijn aandacht nodig bij het lossnijden van een stukje fazant van een botje. Hij had met de museumdirecteur te doen, maar mengde zich niet in deze kwestie.' (blz. 37)
Cecile: 'Dat de Nederlandse jeugd geen omgangsvormen meer kende, had Cecile al eerder ervaren, maar zó was ze nog nooit door een vlegel van vijftien toegesproken!' ( blz. 202 )
Bol: 'Jazeker! zei Bol beslist, blij dat hij in elk geval niet beticht kon worden van zoiets stoms.' (blz. 47)
Het voordeel van een meervoudig personaal perspectief is dat je (bijna) niet misleid kunt worden door de gevoelens van bepaalde personen. Het effect van deze vorm van perspectief is dat de lezer zich een goed beeld kan vormen over gebeurtenissen. Als je in dit boek bijvoorbeeld alleen door de ogen van Rochèl had gekeken zou het zeer waarschijnlijk zijn als jij je een verkeerd beeld zou vormen van bijvoorbeeld de reactie van Rico op Rochèls gevoelens. Rochèl is immers verliefd en verliefde mensen zien dingen nog al eens verkeerd.
Vandaar dat dit een goed gekozen perspectief is, vooral bij een boek als deze, waarbij gevoelens zo’n grote rol spelen.
Ook draagt dit perspectief bij aan de spanning omdat er sprake is van dramatische ironie. Dit houdt in dat je als lezer (of als kijker bij een film of theaterstuk) meer weet dan de personen zelf. Hier mee creëer je een spanning die de lezer aanspoort om verder te lezen (of een spanning die er voor zorgt dat je als kijker geboeid blijft).
Spanning
Rico’s vleugels was een boek waar best veel spanning in zat. Er zat genoeg spanning in. Ik wilde constant doorlezen. Je wordt als lezer nieuwsgierig gemaakt naar het einde. In Rico’s vleugels gaan er namelijk vissen dood. Hieronder het voorbeeld.
Thema en motieven
Om achter het thema van het verhaal te komen, ben ik eerst op zoek gegaan naar motieven, ik heb het volgende gevonden:
- Het duurt niet lang om er achter te komen dat schelpen een prominente rol spelen in het boek. In de mythologie staan schelpen voor geboorte en liefde. In het christendom staan schelpen juist voor de dood. Beide aspecten liefde en dood zijn in Rico's vleugels terug te vinden.
- Ook is een terugkomend element: de vissen. Rochèl heeft een probleem: elke dag sterft er een goudvis in zijn vijver en hij weet niet hoe dat komt. Karperachtigen nog wel, die moeten toch ergens tegen kunnen? Want karpers staan voor moed, kracht en volharding. Dat zou dus kunnen betekenen dat het slecht met Rochèl gaat aflopen. Rico vertelt aan Rochèl dat het de gewoonte van de maffia is om met een dode vis een naderend einde aan te kondigen.
In het verhaal staan de dode vissen dus voor de dood. Maar vissen hebben ook nog andere betekenissen: In China stonden vissen en water samen voor seksueel genot. In de oudheid werden vissen voor eenslachtig aangezien.
Beide motieven, schelpen en vissen, geven de volgende aspecten aan: de dood/ een slechte afloop en de obsessieve liefde van Rochèl voor Rico.
- Een duidelijk motief in Rico’s vleugels is passie. Enerzijds de passie van Rochèl en Cecile voor de schelpen, anderzijds de passie van Rochèl voor Rico. Maar Rochèls passie voor de schelpen is niet echt. ‘De collectie was voor Eddy een surrogaat, een mooie leugen, een wassen masker dat smolt zodra er een paar jongensogen op rustte.’(pag. 205) Rochèl was ook lang niet meer zo zuinig op de schelpen toen Rico in beeld kwam. Dit alles duidt op: passie voor schelpen en voor jonge jongens (pedofilie)
- Liefde is belangrijk in het boek. De hoofdpersonages Cecile en Eduard hebben samen een nogal aparte relatie. Eduard’s eigenlijke liefde ligt bij jonge jongens.. de schelpen zijn de ontvluchting hieraan en beschermen dus tegen zijn eigen verlangens. Cecile en Eduard hebben geen seks, omdat Cecile dit niet wil. In een ander uittreksel wordt gesuggereerd dat Cecile misschien wel lesbisch is, mede door de verwijzing naar de schrijfster Anna Blaman (Cecile was een groot fan van haar toen ze jong was) Hieruit kun je afleiden de volgende aspecten: pedofilie en homofilie
- Ook is het getal 7 symbolisch. . Rico is bijvoorbeeld de zevende figuur in Rochèls leven. Ook maakt Rochèl een vergissing bij het omschrijven van zeven schelpen. Op een dag komt Bol naar het huis van de Rochèl en ziet daar Rico met ontbloot bovenlijf (het is warm). Rico loopt op dat moment net te denken aan een jongen die zeven schelpen aan zeven verschillende handelaren had verkocht. Dit gebeurt op zaterdag (de 7e dag van een week), de dag dat er geen (dode of levende) vissen in het verhaal voorkomen.
Conclusie: Het thema dat uit deze motieven afgeleid kan worden is:
De obsessieve liefde die een oude man heeft voor een jonge jongen die leidt tot een slechte afloop (de dood)
Personages
Persoon Bijzonderheden
Rico Gabrieli: Een veertienjarige jongen uit de achterbuurt, die geen zin heeft om naar school te gaan, en alles voor geld over heeft. Hij draagt vrijwel altijd dezelfde kleding en in zijn haar smeert hij altijd een grote hoeveelheid gel. Met zijn "vrienden" wil hij ook nog wel eens een inbraakje of iets dergelijks plegen. In het verhaal wordt niet duidelijk of hij nou echt iets voor Eduard voelde of niet, maar hij vond het in ieder geval wel een aardige, sympathieke man.
Eduard Rochèl: Dit is een oude "nette" man van zestig jaar oud. Hij heeft in diplomatieke dienst gezeten en heeft een groot deel van zijn leven in de Filippijnen gewoond, en in de Cariebien naar schelpen gezocht. Eduard heeft geen seks meer met zijn vrouw, maar in zijn vroegere jaren heeft hij zich wel eens vergrepen aan een dertien jarig jongetje en de gevoelens voor jonge jongetjes heeft hij altijd met zich meegenomen.
Cecile Rochèl: Cecile is een oudere en zeer kordate, excentrieke, nogal dominante vrouw, die over haar man heerst en die wil voorkomen dat hij in contact komt met jonge jongens.
Krokewit: Vriend van Rico.
Dijk: Vriend van Rico.
Moeder Krokewit: Huishoudster bij de familie Rochèl.
Verwerkingsopdrachten
Verwerkingsopdracht 1: Het maken van een collage.
Voor de collage zie de volgende bladzijde.
Onderwerpen die aan bod komen op de collage.
- Schelpen.
- Boerderij
- Harley Davidson
- XTC
- Pedofilie
- Conus marmorus Linné à Rembrandtsschelp
- Andere schelpen
- Symboliek
- Moord
Symboliek. à uitgewerkt met voorbeelden.
De schelp is naast het symbool voor de liefde ook het beeld voor het graf, dat de mens na de dood omsluit. Rico loopt zijn toekomst mis, Bol zijn collectie, Cecile verliest haar schelpen en Rochel verliest Rico en sterft uiteindelijk. De dode goudvissen waren dus toch een voorteken…
De obsessieve liefde die een oude man heeft voor een jonge jongen die leidt tot een slechte afloop (de dood)
Verwerkingsopdracht 2
a. Hamvraag.
Mijn hamvraag is: Waarom vermoorde Rico, Eduard en niet Cecile?
Uitleg bij mijn hamvraag.
Stukje uit het boek:
Cecile brengt Rochèl naar bed en ondertussen stuurt ze Rico terug naar huis met de mededeling dat hij niet meer terug hoeft te komen. Rico pikt dat niet, want hij zou nog de hele week blijven werken. Het excuus dat Rochèl niet zo lekker is, gelooft hij niet. Hij laat zich niet zomaar naar huis sturen. Rico maakt Cecile voor van alles uit. Rico wordt ook nog beschuldigd van het feit dat hij Rochèl heeft lastiggevallen. ‘“ Lastig-valt?” hijgde Rico. “Nou wordt-ie helemaal mooi! Ik hém lastigvallen?! Laat ‘em zelf zijn poten thuis houwen!”
Rico hoefde dus niet meer terug te komen van Cecile. Daar ging Rico’s toekomst. Omdat Rico boos was stak hij een mes in de maag van Eduard. Maar waarom vermoorde hij Eduard en niet Cecile ? Eduard hield van Rico. Cecile mocht Rico nou juist niet.
b. Dit gedeelte is in de klas gedaan.
c.
Ik heb het boek Rico’s Vleugels gelezen. Ik vond het een erg leuk boek. Rico’s vleugels was voor mij de eerste keer dat ik een roman las. Deze eerste ervaring vond ik erg leuk. Gelukkig toch wel dat ik de eerste keer een leuke roman had uitgekozen. In het begin, toen ik hoorde dat ik een roman moest lezen, had ik er eigenlijk niet zo veel zin in. Gelukkig dat mijn eerste roman erg leuk was en ik waarschijnlijk ook niet tegen de volgende roman opkijk. Rico’s vleugels stond bij de lijst van VWO 5. Zelf heb ik geen problemen met het lezen gehad. Het was een erg interessant boek. Dit kwam vooral omdat het over een onderwerp ging waar ik zelf nog niet zoveel af wist. Hiermee bedoel ik niet dat ik nu heb geleerd wat pedofilie is. Nee ik heb kennis gemaakt met pedofilie. Ik heb de verschillende kanten van pedofilie gezien. Verder kun je in het boek zien hoe de personen met pedofilie omgaan. Dit vond ik erg interessant.
Het maken van de verwerkingsopdrachten vond ik ook wel leuk. Één van de verwerkingsopdrachten was het maken van een collage. Deze opdracht was niet echt moeilijk. Een collage maken was wel leuk. Zelf heb ik wat rond zitten zoeken op internet naar wat plaatjes. Verder had ik allemaal letters uit tijdschriften geknipt en daarmee woorden gemaakt. De collage was erg handig bij de discussie die we in de klas moesten houden. Je kon snel laten zien waar het boek over ging. De andere verwerkingsopdracht was het bedenken van een hamvraag, de discussie en dit verslag. Het bedenken van een hamvraag was voor mij niet moeilijk. Dit komt omdat mijn hamvraag pas om de laatste paar bladzijdes van het boek is ontstaan. Eerder in het boek had ook al wat meer vragen, maar mijn vraag die ik nu had vond ik wel echt mijn hamvraag. Mijn vraag was waarom Rico Eduard vermoordde en niet Cecile. Een toelichting op mijn hamvraag staat onder verwerkingsopdracht 1. De discussie moest werd in de klas gedaan. Je zat in een groepje van vier mensen en je vertelde wat over je boek. Dit ging erg goed. Iedereen snapte waar mijn boek over ging. Toen ik mijn hamvraag zei, wist eigenlijk niemand er een antwoord op. Mijn leesadvies voor mijn groepje was dat het een erg leuk boek was. Het onderwerp van het boek is speciaal, want pedofilie komt niet zo vaak voor. Mijn advies voor de groep was ook dat ze best het boek konden gaan lezen.Aan de discussie heb ik best veel aan gehad. Ten eerste natuurlijk dat je leert hoe je aan mensen je boek moet presenteren. Dat je niet alles vertelt, maar ook weer niet te weinig. Het moet voor het publiek ook geen wazig verhaal worden, maar zeker ook geen verhaal waarin jij elke detail zegt. Ten tweede kom je meer te weten over de boeken van je groepsleden. Soms kan dit lijden dat jij dit boek ook wil gaan lezen. Over mijn boek had ik in ieder geval al goede reacties. Het boek van Martijn leek mij ook wel leuk. Dus misschien dat ik de volgende keer het boek van Martijn ga lezen. Het schrijven van dit verslag is natuurlijk altijd makkelijk voor achteraf. Dan weet je weer wat er allemaal gaande was in de discussie. Hiermee sluit ik deze opdracht dan ook weer af. Mijn conclusie. Mijn eerste confrontatie met een roman is goed afgelopen. Het lezen vond ik leuk, de verwerkingsopdrachten ook.
Het boek “Rico’s vleugels” heb ik met plezier gelezen. Dit o.a. door de heldere opbouw; eerste werden de vier hoofdpersonen als ware aan je voorgesteld en daarna gingen de contacten en gevoelens geleidelijk aan steeds dieper tot een climax in het laatste hoofdstuk, waar iedereen met zijn of haar gevoelens voor de dag kwam en vervolgens zijn (toekomst)dromen letterlijk in vlammen op zag gaan.
Verder was er erg sterk een bepaalde sfeer aanwezig, die zorgde voor een groot inlevingsvermogen. Soms wist je precies wat de personages voelden en doormaakten. Ik “begreep” gewoon de gevoelens van Rochèl voor Rico en dit vind ik erg sterk want het gaat hier toch over pedofilie. Niet echt een hedendaags en respectabel onderwerp.
Daarnaast zat het boek vol met allemaal motieven en aanwijzingen naar het einde; het gaat niet goed aflopen. Mede omdat deze niet erg duidelijk waren heb je vaak niet eens door dat het hier om een “hint” gaat. Pas na er secundaire literatuur op na geslagen te hebben had ik echt alle motieven gevonden. Dit vond ik heel interessant want op deze manier ben je niet klaar met alleen een boek lezen maar moet je ook over het boek na gaan denken waarbij je soms tot een heel ander inzicht of andere mening komt dat je in eerste instantie had.
Doordat er op veel verschillende manieren met de taal om werd gegaan (zoals de verschillende stijlen van Rochèl en Rico) was er geen overheersend taalgebruik waardoor er niets ging vervelen of irriteren. Soms werd de taal ook heel mooi en als subtiel motief gebruikt zoals op het punt dat de beschaafd pratende Rochèl, het platte van Rico overneemt.
Soms kon ik mij een beetje ergeren aan de overdadig beschreven gevoelens. Ik ben iemand die het prettiger vind een boek te lezen waar veel dialogen inzitten dan een boek waarbij alles zeer uitvoerig wordt beschreven.
Ik kan me voorstellen dat het thema van het boek, pedofilie, niet iedereen even sterk zal aanspreken. Ik denk dat, als ik het thema van tevoren geweten zou hebben, ik er misschien vanaf zou zien dit boek te lezen. Maar totaal onverwachts sprak het mij toch wel aan. Het boek is absoluut geen “vies” boek omdat Rochèl, Rico niet het bed in krijgt en dat vind ik een goede keuze. Zo blijft de sfeer van het boek behouden. Peper beschrijft Rochèls liefde voor Rico zo subtiel, dat je hierbij mee kan leven en het eigenlijk kijkt of het over een normale verliefdheid gaat.
Het laatste hoofdstuk vond ik de meest aangrijpende. Je leest hoe vier mensen al hun dromen in rook zien opgaan. Je bent het hele boek al zo betrokken met de personages dat je op het eind al dat leed eigenlijk niet zo kunt verdragen.
Er zitten ook een paar zeer mooie zinnen in het laatste hoofdstuk die getuigen van hoeveel leed de personages hebben. Een voorbeeld: “Hij wilde in een gierend janken uitbarsten en had zijn hart uit zijn lijf willen rukken om dit ondraaglijke niet te hoeven dragen.”, over Ernst Bol die de collectie in vlammen op ziet gaan.
Ik zou andere zeker aanraden dit boek te lezen. Je moet echter wel zonder oordelen over pedofilie aan dit boek beginnen want als je er vanaf het begin erg negatief tegenoverstaat zul jij je de hele tijd ergeren aan de manier waarop Peper Rochèls liefde voor Rico beschrijft als iets heel normaals. Het boek heeft mij weten te boeien en dat vind ik toch wel één van de belangrijkste punten waaraan een boek moet voldoen. Het boek riep bij mij veel gevoelens op; van afkeer tot medelijden. Het verhaal is mooi geschreven met een heldere opbouw en goed taalgebruik. Ook al is het thema pedofilie, het realiteitsgehalte ligt hoog. Eindconclusie: erg goed geschreven boek over een voor sommige, behoorlijk interessant onderwerp.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden