Quarantaine door G.L. Durlacher

Samenvatting

Het verhaal wordt verteld door Gerhard Leopold Durlacher, autobiografisch verhaal.  Gerhard is samen met zijn ouders en de familie Gabel rond 1937 vanuit Duitsland naar Rotterdam gevlucht. Op 10 mei 1940 wordt Rotterdam dagenlang gebombardeerd. De families worden opgepakt en samen met  een behoorlijk aantal andere joden naar Westerbork vervoerd. Op kamp Westerbork wordt een te groot aantal mensen op een te klein oppervlak bij elkaar gehouden. Elke week op dinsdagochtend rond 1 uur worden er mensen op transport gesteld richting de zo genoemde ‘’ werkkampen’’ in het Oosten. Heinz Gabel heeft een baantje kunnen bemachtigen bij de ‘Verwaltung’. Hij werkt mee met het samenstellen van de transportlijsten. Gabel heeft het voor elkaar gekregen de familie Durlacher telkens weer van de transportlijst af te halen. Uiteindelijk worden ze toch op transport gesteld:  in  januari 1944 de familie Durlacher, de familie Gabel op 4 september 1944.

Een verzetje in het kamp zijn de cabaretavonden, nadat op dinsdagochtend de spooktrein met duizend mensen naar Polen vertrokken is. Gerhard is een beetje verliefd op Hannelore, een dansmeisje in het cabaret. Via zijn vader , die toneelknecht is, kan Gerhard af en toe aan een toegangskaartje voor het cabaret komen. In 1990 ziet Gerhard op de televisie een documentaire over  kamp Westerbork. Een geblondeerde oude dame vertelt hoe zij met behulp van een verzetsman, verkleed als hulpmachinist, wist te ontsnappen. Als Gerhard een boek met foto’s van kamp Westerbork bestudeert, komt hij tot de ontdekking dat deze  dame Hannelore is.

Gerhard wordt in kamp Westerbork ernstig ziek: difterie. Om een epidemie te voorkomen wordt hij in afzondering op een ziekenzaal geplaatst, in ‘quarantaine’. Wanneer er ook polio wordt geconstateerd worden de transporten afgelast: de vrees voor de gezondheid van Het Volk in het Derde Rijk is te groot. Als weken later de treinenloop hervat wordt, is ook Gerhard aan de beurt. Per trein volgt een angstige tocht naar Theresiënstadt.

Gerhard krijgt een baantje in de smederij van kamp Westerbork. Hij leert hier metaal bewerken en ijzeren bedden repareren. Het is zwaar werk, maar geeft ook voldoening, waardoor zijn neerslachtigheid afneemt. In juli  1943 komt er een transport uit kamp Vught, waar bokser Bennie Bril in zit. Bennie Bril heeft van de Obersturmfuhrer toestemming gekregen gymnastieklessen te geven. In het geheim geeft hij echter boks lessen, waar Gerhard ook aan deelneemt. Door de difterie moet hij stoppen met de lessen. Op een avond, tijdens een ‘lezing’ gegeven door professor Magnus, leert Gerhard dr Belinfante kennen. Dr Belinfante geeft Gerhard ’s avonds na het werk, wiskundeles. Afwezigheid voor een les in mei 1944 behoeft geen verontschuldiging: Gerard en zijn ouders zijn op weg naar het gevreesde eindstation.

Gerhard Durlacher heeft als enige van zijn familie de kampen overleeft. Hij mag bij een oom en tante inwonen, maar dit levert voor beide partijen veel stress op. Zijn oom en tante zijn niet geïnteresseerd in de kampervaringen van Gerhard. Als Gerhard na een hevige ruzie met zijn tante schreeuwt: ``Het lijkt hier wel een concentratiekamp'', besluit hij om weg te gaan. Via de notaris van zijn familie wordt Gerhard geplaatst bij een lieve hospita.  Door keihard werken weet hij jaren van gemist onderwijs in te halen. Af en toe komen zijn herinneringen weer als nachtmerries naar boven, maar uiteindelijk leert hij met zijn verleden om te gaan. Hij slaagt voor zijn examens en staat weer in de maatschappij.

Verhaaltechniek

1.Rotterdam 1937-1942, Westerbork 1942-1944, Auschwitz 1944-1945 Apeldoorn .

2.Gerhard Leopold Durlacher heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog twee werkkampen overleefd:  Westerbork en Auschwitz.

3.het verhaal is autobiografisch. Er wordt verteld in de ‘ik’ vorm. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de hoofdpersoon.

4.Motieven van het Thema betreft:

• Het respectloze van de bezetters:’’ een enkeling steekt een had uit om een kind of een zwangere vrouw te helpen, maar onder de afkeurende blik van de twee Feldpolizisten blijft het bij een eerste poging’’.
• De vergelijking met vee: ‘’ Na het krijsen van de stoomfluit van het ketelhuis gaan de deuren en de ramen van de barakken open’’.
• De zware transporten naar het oosten:’’ Het woord ‘transportlijst’ smoort elk geluid’’.

5.In het boek verteld de schrijver hoe hij de Jodenvervolging tijdens de tweede wereld oorlog heeft mee gemaakt.

6.De titel van het boek Quarantaine betekend in dit verhaal de ‘werk’ kampen waar                                         Durlacher en zijn familie hebben geleefd voor een aantal jaar. Hier werden de Joden opgesloten van de buitenwereld, ze werden in Quarantaine gezet.

7.Gerhard Leopold Durlacher gebruikt zijn eigen ervaringen voor het schrijven van het boek  Quarantaine.

beoordeling

welke verhaalelementen hebben voor jou een positieve werking?
Het element dat op mij een positieve werking had, was het moment dat Gerhard Leopold Durlacher levend terug keert naar Nederland vanuit Auschwitz-Birkenau. Hij heeft 3 ´werkkampen´ overleefd. Na zijn negatieve ervaringen met de familieleden die de oorlog overleeft hebben, komt hij uiteindelijk terecht bij de Notaris die voor de oorlog voor de familie Durlacher gewerkt heeft. Dit verhaal element heeft op mij een positieve werking omdat niet Gerhard zijn bloedeigen familie hem heeft geholpen door de zware tijden heen te komen, maar het was de Notaris die voor hem klaar stond.  

Welke passage spreekt je het sterkst aan en waarom?
Het moment in het boek waarin de familie Durlacher opgepakt wordt en vervoerd in wagons,  waar normaal gesproken goederen opgeborgen werden, naar kamp Westerbork. Dit spreekt mij aan omdat de angst voor het verliezen van familie en het niet weten wat er gaat gebeuren bijna te voelen was in het boek.

Welke verhaalelementen hebben voor jou een negatieve werking?
Er was een moment in het boek dat voor mij een negatieve werking had;  het moment waarop Gerhard samen met andere personen van zijn leeftijd de mensen die het kamp bewaakten en genodigden moesten bedienen op kerstavond.