Post Mortem door Peter Terrin

Boek 9
Peter Terrin       Post Mortem
1. Titel: Post Mortem
Schrijver: Peter Terrin
Uitgever: De Arbeiderspers
Druk: Tweede druk oktober 2012
Eerste druk mei 2012 ©Peter Terrin
2. Het verhaal speelt zich af in het jaar 2008 want men ziet Mark Cavendish de Tour de France winnen. Het is niet echt van belang voor het verhaal wanneer het zich afspeelt maar het is goed te merken dat het zeer recent is, dit vooral door de heersende normen en waarden. Het verhaal zelf draait om de schrijver Emiel Steegeman die eigenlijk als het ware een afsplitsing is van de schrijver Peter Terrin. Het boek is opgedeeld in drie delen. In het eerste gedeelte gaat het over de schrijver  Steegeman en zijn vrouw Tereza en hun 4-jarige dochtertje Renée. Het verhaal begint met dat Steegeman naar een literair diner moet maar daarvoor afzegt omdat hij absoluut geen zin heeft. Hij bedenkt als excuus ‘wegens nogal moeilijke tijden binnen de familie kan ik het helaas niet maken naar het diner’. Volgens hem is dit het perfecte excuus omdat het aangeeft dat het zeer serieus is maar ook weer niet té serieus en dat het buiten zijn macht ligt om er iets aan te kunnen veranderen. Hij bedenkt op dat moment ook dat stel dat er ooit iemand na zijn dood een biografie over hem zou willen schrijven dit niet iets onthullends zou kunnen worden zoals men verwacht bij een biografie aangezien er niets spannends of onthullends in zijn leven is gebeurd. Tevens introduceert hij een idee voor zijn nieuwe roman. Deze moet autobiografisch worden zodat niemand meer naar zijn leven hoeft te graven maar dat als waarheid beschouwt. De hoofdrol hierin wordt vertolkt door een schrijver genaamd T. Het boek wordt een groot succes blijkt naderhand.
In het tweede gedeelte verandert het vertelperspectief naar een ik-vertelsituatie waarin Emiel Steegeman zelf vertelt over de eerste week na het herseninfarct. Het draait hier vooral om de revalidatie van Renée die nooit meer zonder beperkingen zal kunnen leven. Dit is eigenlijk het interessantste en gemakkelijkst te lezen gedeelte van het boek. Tevens ontvangt Steegeman een Gouden Buikbandje voor zijn succesroman T, je ziet dus groot geluk naast diep ongeluk met wat er met Renée is.

In het derde gedeelte van het boek is Steegeman overleden en gaat een biograaf naar aanleiding van zijn bestseller. Deze heeft van Steegeman filmpjes opgestuurd gekregen en probeert zo te achterhalen hoe zijn leven was. Hij bijt zich vast in zijn ‘slachtoffer’, hij is op zoek naar het geheim van Steegeman. De filmpjes gaan echter vooral over hoe dapper Renée is geweest en over haar revalidatie, Steegeman is ondertussen een erg succesvol auteur geworden maar is ook aangeklaagd voor het vermoorden van Sandra Volckaert. Deze Sandra was een meisje uit de jeugd van Steegeman waarmee hij voor het eerst seks had. De rechter oordeelde Steegeman echter onschuldig aangezien er volgens hem een verschil bestaat tussen de fictie en de werkelijkheid. De biograaf realiseert zich dan ook dat het leven van Steegeman ‘slechts boeken’ waren en dat hij dus ook geen groot geheim had.
Het verhaal is zeker in deel een en deel drie erg lastig te volgen aangezien binnen een alinea vaak al gewisseld wordt tussen de realiteit, het leven van Steegeman en het leven van T. Ik vond het daarom geen gemakkelijk te lezen boek.
Het verhaal is over het algemeen chronologisch want de drie delen volgen elkaar in de juiste tijdsvolgorde op. Er zijn een paar onverwachte flashbacks naar bijvoorbeeld de jeugd van de Steegeman. Verder zijn er dus een hoop wisselingen in het verhaal, zo gaat het het ene moment over Steegeman zelf, dan gaat het weer tot in detail over een keukenschort en de filosofische waarde dat die over een haakje hangt en weer een volgend moment over het mogelijke leven van T en hoe de lezers dat zouden interpreteren.
De volledige spanningsopbouw draait er in principe om dat Steegeman beroemd zal worden. Aan het begin van het boek is hij dat echt niet en gaandeweg schrijft hij, gebaseerd op zijn eigen leven en de gebeurtenissen met Renée een roman die een succes wordt, zo’n succes zelfs dat er een biograaf onderzoek gaat doen naar zijn leven. De climax wordt bereikt als deze biograaf met het onderzoek bezig is.
In het verhaal worden geen concrete plaatsen genoemd maar het is aan de schrijfstijl wel duidelijk dat het zich in België afspeelt. Zo is er sprake van Cécémel in plaats van Chocomel en wonen ze in een dorpje genaamd Z. onder de rook van G. en in de buurt van B. Het is op zich logisch dat deze plaatsen Gent en Brussel zijn.
De hoofdpersoon is dus Steegeman, hij is veertig jaar en is schrijver. Hij heeft een aantal succesvolle romans geschreven en De moordernaar is de succesvolste. Hij heeft plannen voor een nieuwe meer autobiografische roman maar dan slaat het noodlot toe en krijgt Renée het herseninfarct. Steegeman leert een nieuwe kant van zichzelf kennen en wordt hierdoor ook een stuk closer met Tereza zijn vrouw.
3. Het belangrijkste thema van het boek is de verhouding tussen fictie en werkelijkheid. Het verschil daartussen is regelmatig onduidelijk, dit komt vooral omdat het een schrijver is die over een schrijver schrijft die een verhaal over een schrijver schrijft. De grenzen tussen deze fictie en werkelijkheid vervagen nog al eens. Zeker omdat Steegeman zijn personage T veel van zijn eigen eigenschappen meegeeft. Hierdoor ben je veelvuldig bezig met het proberen te onderscheiden van wat nou het door Terrin geschreven verhaal is en wat door Steegeman geschreven wordt. Dit alles kan men scharen onder het thema Fantasie en Werkelijkheid. Hier past vervolgens nog een ander motief bij. Steegeman is continu bezig met het denken hoe een biograaf zou oordelen over zijn werk en zijn leven. Steegeman is voortdurend bezig met het verdoezelen van gegevens over zijn leven zodat er geen biografie geschreven kan worden.
In het tweede gedeelte komt er nog een belangrijk motief bij, ‘welke schade zal Renée overhouden aan dit infarct?’ Dit is een vraag die steeds terugkomt in dit gedeelte en ook daarna. Dit is natuurlijk van belang aangezien het de toekomst van zowel Renée als Steegeman en Tereza zal bepalen.
4. Het verhaal is dus opgedeeld in drie delen. In het eerste deel heeft Terrin gebruik gemaakt van de personale verteller, Emiel Steegeman wordt behandeld als een hij-personage. Er wordt over hem verteld. In het tweede gedeelte verandert het in een ik-perspectief. Steegeman vertelt zelf wat er met Tereza, Renée en hem gebeurt. Ook wordt er gebruikgemaakt van een ander lettertype. Dit komt doordat Steegeman zijn verhaal vertelt op een ouderwetse typmachine en daarom is het lettertype aangepast naar dat van een typmachine. In het derde gedeelte is er weer sprake van een ander perspectief. Ditmaal vertelt te biograaf van Steegeman in de ik-persoon hoe hij verder is gegaan met het schrijven van zijn boek over hem.