1 Beschrijvingsopdracht
1.1 Titelbeschrijving: Bart Chabot, Popcorn, Amsterdam, 1982 2de druk (1e druk 1981) 1.2 Motivatie: Wij hebben voor deze dichter gekozen omdat wij bij een lezing van Bart Chabot op school zijn geweest. Daardoor wisten we dat de zijn stijl ons wel aansprak. Als we dan een gedichtenbundel moesten lezen, wilden we een bundel van Bart Chabot lezen. 1.3 Samenvatting: Popcorn gaat vooral over van een wereld vol geweld, punkers, seks ,oorlog en plastische bestaan. Beschreven in reclameslagzinnen. Gedichten over oorlog, zijn Messerschmitt parade en Family Food BV. Gedichten over geweld zijn Sportland en Zijn laatste opdracht. Gedichten over plastische bestaan zijn huid en The ballroom & The plant. Gedichten over seks Sportland en Londen. 1.4 Korte persoonlijke reactie: Michel: Ik vind het een vaag boek maar wel grappig om te lezen. Ik wist dat Bart Chabot wel een beetje een excentriek was maar dat zo nadrukkelijk in het boek naar voren kwam had ik niet gedacht. Ik moest soms lachen over wat hij had geschreven, het was daarom wel grappig. Judith: Ik ben het met Michel eens dat het een vaag boek was. De gedichten hadden ook andere onderwerpen dan ik had verwacht. Ik had gedichten verwacht die over gevoelens gaan, maar de meeste gingen over oorlog. Bij sommige snapte ik niet wat de dichter bedoelde, daarom vind ik ze vaag. Het was ook een onverwachte ervaring, ik heb namelijk nog nooit gedichtenbundel gelezen. Maar het was geen onplezierige ervaring.
2 Verdiepingsopdracht
2.1 Verwachtingen: Michel: Ik had niet echt verwachtingen. Ik heb nog nooit echt poëzie gelezen dus ik wist niet echt wat ik moest verwachten. Ik wist wel dat Bart Chabot rare verhaaltjes heeft als ik hem op televisie zien. Enige verwachting die ik dan ook had was dat de gedichten niet echt over een iets concreets maar vooral een beetje vaag en abstract zouden zijn. Die verwachting is redelijk uitgekomen. Judith: Ik dacht dat gedichten vooral over gevoelens gingen. Toen we Bart Chabot kozen wist ik wel dat niet al zijn gedichten over gevoelens gingen. Maar ik had toch wel een aantal gedichten verwacht over bepaalde emoties. Die verwachting is dus niet uitgekomen. Bij d3e lezing heeft hij een aantal gedichten voorgelezen. Die gedichten die snapte ik wel, dus ik verwacht ook dat de gedichten makkelijk te doorgronden waren. Maar dat viel tegen. Sommige gedichten moest ik twee keer lezen wilde ik ze een beetje begrijpen. 2.2 Literaire functie: Wij hebben gekozen voor het gedicht “Huid”: Het gedicht huid bestaat uit 9 strofen en 2 van 1 versregels, 2 van 2 versregels (distichon), 3 van 3 versregels (terzine of terzet), 1 van 4 versregels (kwartijn) en 1 van 5 versregels (kwintet). Het gedicht draait om de tegenstelling tussen “werken” en “vrije tijd”. Het werken wordt aangeduid met de regel “Buig je kop van 8 tot 5” en het staat tegenover de vrije tijd die wordt aangeduid met “Vanavond dans je op elke hit”. De verschillende strofen in dit gedicht zijn door middel van herhalingen en tegenstellingen met elkaar verbonden. De herhalingen zijn onder andere “Buig je kop van 8 tot 5” en “Morgen is een echo van…”. De tegenstelling komt niet nadrukkelijk naar voren maar je moet het echt uit de context halen. Er staan geen woorden in die een tegenstelling aangeven of uitdrukken zoals daarentegen of echter. Daardoor wordt de aandacht vooral op de tekst gericht en dit is de literaire functie van de taal. Door de herhaling wordt het gedicht, ondanks de tegenstelling, een geheel. 2.3 Kenmerken poëzie: Bij Poëzie is de uiterlijke presentatie belangrijk. De typografie, de manier waarop een tekst is afgedrukt staat speelt een belangrijke rol. De tekst staat niet op de volledige bladspiegel ( de bladzijde). Ook verschilt de lengte van de versregels en de strofen. Verder gebruikt Chabot in plaats van het woord en het tekentje &. Er wordt gebruik gemaakt van een kunstgreep genaamd enjambement, dit is het afbreken van een zin op een plaats waar dit niet wordt verwacht, waardoor een woord voor en na het afbreken een extra nadruk krijgt. Metrum is de afwisseling van sterker en zwakker beklemtoonde lettergrepen, dit zal er bij Bart Chabot wel inzitten omdat zijn gedichten tot de performing poets behoorde. Hij las zijn
gedichten voor bij concerten. Maar als je dit leest dan is dit er moeilijker uit te halen. Verder behoren zijn gedichten tot de vrije verzen, want hij heeft geen vaste gedichtsvorm en er is niets bij dat rijmt dus je hebt geen rijmschema’s. In het gedicht “Messerschmitt Parade” komt het enjambement duidelijk naar voren omdat hij zinnen halverwege afbreekt. “In propaganda van de vijand” “vredig & zonovergoten gedoopt” of “arbeiderswijken” “vormen de frontlinie” Hier is ook duidelijk de typografie te zien omdat hij niet de hele bladzijde gebruikt voor het gedicht, meer dan de helft van de pagina is leeg en alles staat links van de pagina. Verder komen er ook veel witregels (tussen de strofen) voor. In dit gedicht ( net als in de andere gedichten van deze bundel) komen geen woorden voor die op elkaar rijmen. Daarom hebben we niet te maken met rijmschema’s of verschillende soorten rijm, zoals vol- of halfrijm. 2.4 Belangrijkste stijlfiguren en vormen van beeldspraak: Stijlfiguren: Bart Chabot maakt veel gebruik van parallellisme en herhaling (ook wel repetitio genoemd). De andere stijlfiguren gebruikt hij wel, maar niet zo vaak. Parallellisme en herhaling zijn de meest gebruikte stijlfiguren. Hij maakt geen gebruikt van pleonasme. Hij spreek/ schrijft/ dicht nogal in reclameslogans, dus een eigenschap wordt nog niet extra verwoord. De andere stijlfiguren, niet zo vaak als herhaling en parallellisme, zijn we wel tegen gekomen in de bundel. Nu volgen voorbeelden uit 2 gedichten. Family Food BV “ Bruin shirt zwart shirt
wat een sfeer! ” Deze combinatie komt twee keer tegen. Maar hij verschuift soms wat in de combinatie. “ Wat een sfeer” komen we drie keer tegen in het gedicht, maar “ Bruin shirt zwart shirt” komen we daarentegen maar twee keer tegen. Ook maakt hij soms een combinatie met “wat een spannende competitie” Deze zin komt twee keer voor. Voor de duidelijk citeren we alle combinaties: Eerste combinatie: “bruin shirt zwart shirt
wat een sfeer!”
Tweede combinatie:
“wat een sfeer!
wat een spannende competitie!”
Derde combinatie:
“bruin shirt zwart shirt
wat een sfeer! wat een spannende competitie!” Dit valt niet onder parallellisme, want zinnen worden herhaalt, alleen zinnen zijn anders gecombineerd. Bij parallellisme keert dezelfde woordvolgorde terug of heeft een vergelijkvare grammaticale constructie. Maar in dit gedicht komt ook parallellisme voor. Het stuk hieronder is een voorbeeld van parallellisme. Want het laatste woord komt terug. Het is geen herhaling, omdat het eerste woord is niet hetzelfde. “alles verandert
niets verandert” Zijn laatste opdracht
Ook in dit gedicht is er sprake van parallellisme. De zinnen hebben alleen verschillende tijd en verschillende bezittelijke voornaamwoord. “Haar leven heeft een zin” … “Zijn leven had een zin” Bart Chabot gebruikt niet alleen herhaling en parallellisme. Soms maakt hij gebruik van eufemisme: “ ik besloot korte metten te maken
trok de blaffer uit m’n broek & pompte zijn ingewanden vol
schaamteloos bundelden de slavinken aan z’n buik” Ik besloot korte metten maken = ik besloot hem te doden. Trok de blaffer uit m’n broek = ik trok een pistool. & pompte zijn ingewanden vol = er werden meerdere malen geschoten op de man. Schaamteloos bundelden de slavinken aan z’n buik = de vermoorde man was naakt en je zag zijn ballen. Verder zit in de gedicht veel hyperbolen. “ alles had hij opgeofferd voor zijn succes
zijn huwelijk strandde
zijn gezondheid liep gevaar
ja zelfs het klaarkomen werd hem tot last” De laatste zin is een hyperbool, een sterke overdrijving. Als deze zin er niet in stond, dan snapte je het plaat ook wel. Bij het voorbeeld hieronder is ook de laatste zijn een overdrijving. “& Jerry denkt aan Dolores
zijn vleesgeworden Penthouse-poster” We weten niet zeker, maar we denken dat dit een tautologie is. Tautologie is eenzelfde begrip, dat meerdere malen met synoniemen uitgedrukt wordt. De woorden zijn niet echt synoniemen waar worden wel vaak samen gebruikt. “ Fortune And
Fame …” Beeldspraak: De belangrijkste beeldspraak die Bart Chabot gebruikt zijn metafoor en vergelijkingen zonder als. Hij maakt geen gebruik van vergelijking met als. Bij deze bundel maakt Bart Chabot meer gebruik van stijlfiguren dan van beeldspraak. We vonden meer voorbeelden van stijlfiguren dan van beeldspraak. Family Food BV “Het konvooi wuift de kolonie uit” Dit is een personificatie, want het konvooi is geen levend iets, en dus kan niet wuiven. Het konvooi krijgt menselijke eigenschappen. Hieronder een voorbeeld van metafoor. Want met neem de oceaan op zijn schouders, wordt bedoeld dat hij gaat varen met een schip op de oceaan. “ een matroos neuriet het volkslied & neemt de oceaan op zijn schouders” Zijn laatste opdracht “& Jerry denkt aan Dolores
zijn vleesgeworden Penthouse-poster”
Dit voorbeeld heeft niet alleen een hyperbool, maar bevat ook een vergelijking zonder als. Dolores, vleesgeworden Penthouse-poster. Het woord dat het object en het beeld verbindt ontbreekt. Ook dit is een vergelijking zonder als, heeft ontbreekt namelijk.
“& haar huid de kleur
van n’ milk-shake” Stukje hieronder is een metafoor. Want het beeld ontbreekt. Hieronder wordt niet gezegd dat er vaak geweld wordt gebruikt in de buurt van het gebouw. “niet zelden spetteren de bloedmonsters
Tot aan de 4de etage” 2.5 Taalgebruik, de stijl van de bundel: De bundel bevat een aantal spottende, ook wel sarcastische gedichten. Hier onder een stukje van het gedicht Surf City als voorbeeld. “ geen mooier souvenir
dan de verbrijzelde
Kodak Instamatic” Ook in North State zit sarcasme. Het gedicht gaat over oorlog, en de laatste 2 strofe spotten met het onderwerp. “ het stemmenmateriaal vindt U bijeengebracht
op de Orginal Soudtrack
oplossingen
Postbus 9000 – Hilversum” Bart Chabot gebruikt korte zinnen en maakt veel gebruik van beeldspraak. ( Zie 2.4 voor de beeldspraak.) Hij draait er omheen en is niet straight to the point. Hij projecteert het beeld en laat heb object niet zien. ( veel gebruik van metaforen.) Verder gebruikt hij niet zoveel bijvoeglijke naamwoorden. Zie hieronder een voorbeeld. Messerschmitt Parade “dat is meer dan bloed
zweet & tranen
dit is pas Entertainment!”
Er zit geen ironie in. Bij ironie wordt het tegengestelde gezegd dan wat wordt bedoeld. Daarbij worden stijlfiguren als de paradox en de hyperbool niet geschuwd en kan er gebruik worden gemaakt van woordspel. Hij maakt wel gebruikt van die stijlfiguren en maakt er ook een woordspel van maar dit is niet ironisch bedoeld, of komt dat in ieder geval niet over.
Bart Chabot maakt gebruik van ambiguïteit, meerduidigheid, maar het is niet zo moeilijk omdat er uit te halen:
North State
“dit is produkt van de USA”
Met product wordt bedoeld wat in de VS is gemaakt, in dit voorbeeld worden er geen goederen bedoeld maar kinderen. In het stukje hieronder zit ook ambiguïteit. Hier wordt koffie gebruikt in de zin van de tijd verdrijven terwijl koffie eigenlijk gewoon gedronken wordt.
Huid
“in de kantine spoelt koffie
’t nieuws van de wereld weg”
Het kenmerkende van zijn gedichten is zijn taalgebruik: alles wordt voortdurend opgeblazen tot de karikaturale proporties van tv-programma's als Dallas en de STER:
Messerschmitt Parade
“daar kan napalm de was doen daar zijn bommen kind aan huis 'n geschenk uit de hemel te mooi om waar te zijn daar is onze derde oksel hun vers graf ”
2.6 Opbouw bundel:
De inhoudsopgave staat achterin in plaats van voorin. Verder staat er achterin ook een aantal foto’s van Chabot.
De gedichten zijn verdeeld in twee ‘hoofdstukken’. Die hoofdstukken hebben geen titels. Ze heten gewoon 1 en 2. Deel 1 heeft 10 gedichten. Deel 2 heeft 8 gedichten. De delen hebben dezelfde thematiek; namelijk seks, geweld en oorlog. Er zijn in beide delen gedichten die wel een andere thematiek hebben (zie 2.7 Thematiek). Deel 1 bevat iets meer gedichten die over oorlog gaan en deel 2 heeft meer gedichten over seks, maar dat verschil is minimaal. En is dus geen goede reden om de gedichten op te splitsen.
2.7 Thematiek:
Messerschmitt Parade:
Dit gedicht gaat over oorlog omdat er gepraat wordt over bommenwerpers, bommen en frontlinies.
“de bom hangt aan de weke onderbuik”
“van Heinz’ Me-109, klaarwakker”
“arbeiderswijken”
“vormen de frontlinie”
Huid:
Dit gedicht is afwijkend van de eerste want het gaat over de tegen stelling werken – vrije tijd.
Werk komt naar voren door dit stukje:
“buig je kop van 8 tot 5”
En vrije tijd komt naar voren door dit stukje:
“vanavond stop je je geld in een de juke-box
vanavond dans je op elke hit” Family Food BV
Dit gaat weer over oorlog omdat er gesproken wordt over de Atlantik Wall, dit was de Duitse verdedigingslinie van de Atlantische kust in de Tweede Wereldoorlog. “de Atlantik Wall” “rijst uit as” Sportland: Gaat over seks. “vingers verkennen het vlees
zijn tong neemt elke porie” Zijn laatste opdracht: De thema van dit gedicht is geweld. Dit komt terug in het stuk dat hij naar de hotelkamer gaat en de gezochte persoon vermoord. “trok de blaffer uit m’n broek” “& pompte zijn ingewanden vol” Sieg Heil & Limousines
Dit gedicht gaat over enerzijds oorlog anderzijds rijkdom. De titel laat dit volgens mij ook al zien. Aan de ene kant een oorlogsuitdrukking, andere kant rijkdom. Sieg Heil is de groet die door de nazi’s werd gebruikt. “bungalows steunen de bunkers” “ luxe is het deksel op de loopgraven” The Ballroom & The Plant
Zielloos bestaan of anders gezegd het plastisch bestaan is het thema van dit gedicht. “ zij werkte in de kantine … & werd bijgezet in zijn collectie” “zij brengt wat liefde binnen & ligt in de uitverkoop” “denkt dat je nog in leven bent & je weet ’t eigenlijk niet” North State
In dit gedicht gaat het over de Tweede Wereldoorlog omdat eerst als het ware mensen worden voorgesteld die gaan vechten in Europa.
“dit is produkt van de USA”
“Chucks Ricks Dons Hanks & Cindy”
“zie de bloedbroeders wankelen”
“op een slagveld van kunstgras”
Everlast:
De thema’s zijn seks en moord, dus indirect geweld. Seks:
“vingers kruipen langs de wervels
terug naar de uitgang van het vlees
beleefde anarchie” Moord: “& haar buik wordt koud” “hij zuigt bloed & adem in” “ het leven dat daarachter stond
van zijn zelf onteigend” De Dag Dat De Derde Wereldoorlog Ook Aan Ons Land Niet Onopgemerkt Voorbijging
Dit gaat duidelijk over oorlog omdat er in de titel al gesproken wordt over een Derde Wereldoorlog “Amsterdam, Rotterdam & Den Haag zijn al gevallen” “maar bij Groesbeek houden onze troepen dapper stand” Surf City
Geweld, volgens ons gaat dit over het overvallen worden in een onbekend land. “wagen ze zich in King’s Road” “& betalen ze hun hoge prijs” “in stegen” “waar geen koninklijk paleis” “hen beschermt” Uniformen: Het thema is het leger, dus indirect is het thema weer oorlog. “welkom! bij de marine” “of schieten
op alles wat beweegt” Eater: Het thema kon geweld zijn. Het gaat over een beruchte verdachte die wordt gezocht voor een bepaalde misdaad. Het lijkt een beetje op een opsporingsverzocht bericht “ ‘Eater’ op de rug van ’t zwarte jack & een prijs op zijn voorhoofd” “je hebt vast wel eens van ‘m gehoord” Ludwig presents
Dit gaat over muziek omdat in de titel al staat Ludwig en dit kan natuurlijk slaan op Beethoven. Verder komen er dingen voor die op muziek duiden. “dans dans dans” “naar de ritmes in de radio” Londen: Volgens ons gaat dit over seks, ondanks de titel “de nacht is de trage dans van ’n hij & zij” “alles horizontaal niet taboe” Shadowdancing: Het gaat over seks “zij doet het woord met haar bekken
heupen zijn stembanden” Magnavox 2002: Dit gaat over reizen,omdat erin staat dat ze naar de snelweg rijden en richting niemandsland rijden. “Wij reden zwaar weer tegemoet” “Tegenliggers voerden groot” “Licht in de verte” Sleepnet: Gaat over oorlog omdat er weer wordt gesproken over bondgenoten, veroveren enz. Maar gaat ook over seks. “benen maken het V-teken” “bondgenoten” “haar tong likt het woord van z’n lippen” “overal vecht vuur met vuur” De meeste gedichten hebben een thema die te maken heeft met seks, geweld of oorlog. Mar er zijn ook uitzonderingen. Ondanks dat sommige gedichten ongeveer hetzelfde onderwerp hebben denken we toch niet dat er een samenhang bestaat tussen deze gedichten. Ze hebben alleen dezelfde thema, dat is niet genoeg in onze ogen voor een samenhang. Deze gedichten hebben dezelfde thema: Gedichten over seks: Sleepnet, Shadowdancing, Londen, Everlast en Sportland. Gedichten over geweld: Eater, Surf City, Everlast en Zijn laatste opdracht. Gedichten over oorlog: Sleepnet, Uniformen, North State, Sieg Heil & Limousines, Family Food BV, Messerschmitt Parade en De Dag Dat De Derde Wereldoorlog Ook Aan Ons Land Niet Onopgemerkt Voorbijging
2.8 Bespreking van drie gedichten:
Eerste gedicht
1) Bart Chabot –North State, ik heb niet echt een verwachting bij dit gedicht omdat het nogal een vage titel is. Ik denk wel dat het over iets Engels/Amerikaans gaat want de titel is in het Engels. 2) Een beetje een vaag gedicht maar wel goed te lezen en verder heb ik de indruk dat het over een strijd gaat. Ik ben niet zo een fan van gedichten, dus ik heb er niet echt een mening over. 3) Ik denk dat de zin “In een nieuwe nachtrally marcheren, onze zonen door Centraal Europa” de belangrijkste zin is. Dit laat naar mijn mening zien dat het over de Tweede Wereldoorlog gaat omdat er toen is gevochten in Centraal-Europa. Ik denk dus dat het over de Tweede Wereldoorlog gaat. 4) - De titel snapte ik eerder niet, maar nu denk ik dat hij over de VS gaat. - Er zaten geen woorden in die ik niet snapte. - Een aantal meerduidige woorden: “product”, ik denk dat dit betekent kind van of inwoner van; “nachtrally”, dit zou wel eens een ander woord voor oorlog kunnen zijn. “rijen”, misschien een legereenheid. - Over de beeldspraak. “dit is het produkt van de USA” Is een metafoor, want het object,de Amerikaanse inwoners ontbreken, alleen het beeld wordt gegeven. Je moet zelf bedenken dat over Amerikanen gaan. Ook zit er een personificatie in. De aarde kan niet rouwen. Het is een hemellichaam, dat menselijke eigenschappen krijgt, namelijk rouwen. Er wordt bedoeld dat de mensen over de hele wereld huilen of rouwen om hun dode familieleden, vrienden of kennissen. “de aarde rouwt” - Het gedicht bestaat uit 10 strofen die ieder 2 versregels hebben. 2 versregels worden ook wel distichon genoemd. Dit gedicht heeft een vaste vorm, dit is niet echt gebruikelijk voor Bart Chabot. We hebben hier voor ook geen verklaring. - De witregels scheiden de strofen van elkaar. - Er wordt enjambement als kunstgreep toegepast. Dit komt voor in de volgende regels: “de aarde rouwt” “ook op andere planeten gingen de vlaggen halfstok” “zie de bloedbroeders wankelen” “op een slagveld van kunstgras” stijlfiguren: er zit duidelijk herhaling in.Dat is volgens mij ook de enige stijlfiguur dat er in zit. “dit is produkt van de USA” 5. De versvorm wijkt niet af en bestaat de hele tijd uit 2 versregels, ook zit er geen rijm in dit gedicht. De strofe-indeling is functioneel, je kunt het makkelijke lezen en er ontstaat geen verwarring. Het effect in onze ogen is dat het een soort tekst voor een reclamespotje wordt. 6. Ik ben van mening dat dit gedicht over de Tweede Wereldoorlog gaat en dit is dan ook het thema van het gedicht. 7. Het ging inderdaad over iets Amerikaans, er werd ook over iets Amerikaans gesproken in de tekst. 8. Ik blijf bij mijn standpunt dat het goed te lezen is maar niet dat ik er echt een concrete mening over heb. Ik sta neutraal tegenover het gedicht. Tweede gedicht
1) Bart Chabot- Surf City. Ik verwacht dat het over een stad gaat die aan het water ligt, zodat er kan worden gesurft. 2) Het is wel een geinig gedicht, maar het gaat niet over surfen. Het gaat over (onnozele) toeristen. Een kort, maar mooi gedicht. Ik vind dat Bart Chabot er een mooie woordsaus over het onderwerp heeft gegoten. 3) In de eerste strofe is het stukje “naar de straten boordevol toeristen” belangrijk, omdat je weet wat het onderwerp is. Ook is de laatste strofe belangrijk, doordat stukje werd het me het gedicht duidelijk. Het onderwerp is geweld (tegen toeristen). 4) - Ik vind dat de titel heeft eigenlijk niks met het gedicht te maken. - Er staan geen woorden in waarvan ik de betekenis niet ken. - Er staan een aantal dubbelzinnige woorden in , zoals hamsters. Het heeft niks met het onderwerp te maken. De zin “& betalen hun hoge prijs”, de vraag waarvoor moeten ze een hoge prijs betalen. - Over de beeldspaak “Punk Rules
schreeuwen de schuttingen” Dit is een personificatie, want schuttingen kunnen niet schreeuwen. Schreeuwen is een menselijke eigenschap. Hier wordt bedoeld dat Punk Rules op de schutting staat geschreven. Dit is een vergelijking zonder als: “ boordevol toeristen
hamsters” De toeristen worden hier vergelijken met hamsters. Dit komt omdat de toeristen altijd veel spullen bij zich hebben. Hamster bewaren eten in hun wangen en hebben dus ook veel ‘dingen’ bij zich. Ook zit in dit gedicht een metafoor. Met de verbrijzelde Kodak, wordt een in elkaar geslagen toerist bedoeld. “ geen mooier souvenir
dan de verbrijzelde
Kodak Instamatic” - Het gedicht bestaat uit 4 strofe. 1 van 1 versregel, 1 van 3 versregel (terzine of terzet), 1 van 5 versregel(kwintet) en 1 van 11 versregel. De naam van een strofe van 1 of 11 versregels staat niet vermeld in het informatieboek. - De witregels scheiden de strofen van elkaar. - Er wordt enjambement als kunstgreep toegepast. De zinnen worden halverwege de zin afgebroken. Waardoor de woorden voor en na de breuk extra nadruk krijgen. Dit komt voor in de volgende regels: “naar de straten
boordevol toeristen
hamsters
met ’n teveel aan traveller cheques” stijlfiguren: er zit geen herhaling, parallellisme of tegenstelling. Er zit wel een paradox in: “geen mooier souvenir
dan de verbrijzelde
Kodak Instamatic” In het zelfde stukje zit ook een eufemisme. De verbrijzelde Kodak Instamic staat voor de in elkaar geslagen toerist. Ook zit er een tautologie in, pracht en praal zijn synoniemen van elkaar. “roekeloos na de pracht & praal” 5) Bart Chabot maakt geen gebruik van rijm. De versvorm is een vrije verzen. De woorden rijmen niet op elkaar. En er is geen vaste strofenvorm (zoals een sonnet). 6) De thematiek is geweld tegen onnozele toeristen. in Londen. De thematiek heb ik uit dit stuk gehaald. “boordevol toeristen … wagen ze zich in King’s Road & betalen hun hoge prijs
in stegen
waar geen koninklijk paleis
hen beschermt” 7) Mijn verwachting is gedeeltelijk uitgekomen. Mijn verwachting was dat het over een stad gaat die aan het water ligt, zodat er kan worden gesurft. Volgens mij gaat het over Londen. Londen ligt aan een rivier. Dus is er wel water in de buurt. Maar het gedicht gaat niet over surfen. De verwachting van de stad is uitgekomen, maar dat van het surfen is niet uitgekomen. 8) Ik vind het een mooi gedicht. Bart Chabot heeft met behulp van beeldspraak van een dagelijks onderwerp iets artistiek gemaakt. Dit wijkt niet echt af van mijn eerdere oordeel. Derde gedicht
1) Ludwig Presents – Bart Chabot, Ik verwacht dat dit gedicht over muziek gaat omdat Ludwig de voornaam is van Beethoven. Verder zou er ook Engels in kunnen staan omdat de titel in het Engels is. 2) In dit gedicht wordt ook Engels gebruikt, dat geeft een apart effect. Verder is het geen moeilijk gedicht om te lezen en vind ik het een leuk gedicht. 3) Ik denk dat de eerste zin meteen de belangrijkste is omdat je dan gelijk weet waar het over gaat: “de radio lekt elektrische ritmes” “smash hits” Dus daarom denk ik dat het gedicht over muziek gaat. 4) - Ik denk dat de titel iets te maken heeft met muziek, Ludwig van Beethoven en presents op de manier van een nieuw liedje laten horen. - Er zijn geen woorden die ik niet ken - Er staan een aantal meerduidige dingen in: “de zon kapseist in het landschap”, betekent dat de zon onder gaat. “door een maan afgelost”, de maan komt op. - Beeldspraak: “ook vannacht houdt het paleis” “de horizon in balans” Dit is een personificatie omdat een paleis geen mens en dus niet iets in balans kan houden. Ook kan de horizon niet in balans zijn, want het is geen weegschaal. “feiten vertekenden z’n gezicht” Dit is een metafoor. Want Chabot geeft alleen het beeld, maar niet het object. Het object is in dit geval dat de hoofdpersoon ( een man) iets heeft meegemaakt, wat je kun zien in het gezicht van de man. Bijvoorbeeld met behulp van een litteken. - Het gedicht bestaat uit 12 strofe: 2 van 1 versregel, 3 van 2 versregels (distichon), 4 van 3 versregels(terzine), 3 van 5 versregels(kwintet). - De witregels scheiden de strofe van elkaar. - Er wordt enjambement als kunstgreep toegepast, dit komt tot uitdrukking in de volgende regels: “hij ontmoet veel gezichten” “in films & kranten” Er wordt ook een stijlfiguur toegepast en dat is de parallellisme: “in letters rolde hij zich op” of “hij rolt zich op in letters” Verder wordt er nog dit stukje herhalen: “Revolution There And Back
he’s got the real story
he’s got the picture”
5) Er komt geen rijm voor in dit gedicht en de versvorm is vrije verzen. Het gedicht heeft namelijk geen vaste vorm met strofe. Ik heb geen verklaring voor de gekozen strofe indeling.
6) De thematiek van het gedicht is muziek en dat heb ik uit dit stukje gehaald:
“de radio lekt elektrische ritmes”
“smash hits”
Ook het stukje:
“dans dans dans
naar de ritmes in de radio” 7) Het gedicht ging inderdaad over muziek en er kwam Engelse tekst in voor. 8) Ik vind het een leuk gedicht omdat het onderwerp op een goede, leuke manier wordt verwoord en het is ook nog makkelijk om te lezen. Mijn voorlopige oordeel is dus ook niet veranderd. 2.9 De relatie met de literatuuropvatting: Volgens ons heeft Bart Chabot zelf niet eens een idee wat zijn literatuuropvatting is. Judith heeft 2 lesuren besteed aan het zoeken van zijn literatuuropvattingen. Maar daar is niet veel bruikbaars naar boven gekomen. Bart Chabot schiet alle kanten op, maar niet de goede kant op. We moesten de literatuuropvatting dus afleiden uit dat wat hij heeft gezegd in interviews. We hebben wel veel informatie over wat hij belangrijk vindt in zijn leven. Zijn vrouw en kinderen zijn zeer belangrijk voor hem. Maar in dit boekje vindt je daar niks van terug. Je moet niet vergeten dat deze bundel in 1981 voor het eerst is gepubliceerd. Dus toen had Bart Chabot nog geen kinderen en was hij misschien ook nog niet getrouwd. Volgens ons is dit zijn literatuuropvatting: 1) Bart Chabot heeft in interviews herhaaldelijk te kennen gegeven dat zijn bundels als programmaboekjes bij zijn optredens gezien moet worden. 2) Het moet toegankelijk zijn voor alle mensen. “Naar de mensen toegaan en niet in de ivoren toren blijven zitten. Je moet de teksten aan de mensen doorgeven. Bijdehand gedoe in een zolderkamertje zie ik niet zitten.” Bart Chabot aan het woord. ( Dit hebben we uit een artikel gehaald.) Dit vinden we ook wel terug in de gedichtenbundel. 1) Bart Chabot wilt dat je zijn bundel als een programmaboekje ziet in plaats van een gewone bundel. Als je dit weet, kun je zijn bundel ook zien als een programmaboekje. Achter in de bundel, direct na de gedichten, staan 4 foto’s. Eerst snapte we niet wat die foto’s daar deden. Daar nu we dit weten, snappen we het van de foto’s. Bij een CD krijg je ook een boekje, met daarin foto’s van de artiest. Bij een CD zit de inhoudsopgave achteraan. Ook in de bundel zit de inhoudsopgave achteraan. Terwijl normaal in een boek de inhoudsopgave aan het begin zit. Judith: “ik vond het raar, wie stopt nu een inhoudsopgave achteraan, die zitten toch altijd vooraan.” Popcorn heeft dus weg van een CD-album* in plaats van een poëziealbum. ( * = kritische noot: de CD bestond toen nog niet, volgens ons waren het toen nog elpees.) 2) De gedichten zijn toegankelijk voor veel mensen, omdat Bart Chabot geen moeilijk woorden gebruikt. Je moet wel een beetje Duits en Engels kennen, omdat er soms een aantal Engelse of Duitse voorkomen. (Bijvoorbeeld in het gedicht met de titel “Zijn laatste opdracht” worden woorden zoals Fortune and Fame en livingroom gebruikt. Veel Duitse woordjes vind je terug in Messerschmitt Parade. Daar vindt je de woorden ist der en vernuft, maar er zitten ook Engelse woorden in, zoals Entertainment, live Showbizz. ) Je hoeft ook niet veel weten over literatuur, want er wordt niet verwezen naar andere gedichten of werken van andere schrijvers of dichters. Ook hoef je de geschiedenis niet te kennen, want Bart Chabot schrijft over actuele zaken en alledaagse dingen. 3 Evaluatie
Michel: Mijn mening over deze bundel is veranderd omdat achteraf blijkt dat Bart Chabot allerlei middelen gebruikt om de mensen iets te vertellen maar dit niet rechtstreeks te doen. Hij draait er als het ware omheen en dat vind ik zeer goed gedaan. Mijn eindoordeel is dan ook dat ik het een leuke, grappig poëziebundel vind omdat goed te lezen is(ook al is het poëzie) en goed verteld is. Ik vond de beschrijvingsopdracht niet echt moeilijk omdat dit best wel standaard is en je hoeft nog niet dieper in te gaan op het boek, daarentegen vond ik de verdiepingsopdracht moeilijk omdat je hier echt moet doordenken en echt elk element uit een gedicht moet halen. Voor mij was dit best wel moeilijk. We hebben niet echt problemen ondervonden omdat de samenwerking goed verliep; we hebben alles verdeeld en dat is goed gegaan. Judith: De beschrijvingsopdracht ging goed. Alleen wisten we niet wat de samenvatting moesten doen. De verdiepingsopdracht was zeer lastig. Ik vond dat de ik niet genoeg kennis had. Ik heb geprobeerd het beste er van te maken. Toch ben ik niet tevreden met de uitwerkingen. Bij de literatuuropvatting was het lastig, omdat Bart Chabot nooit duidelijk vertelt hoe hij over literatuur denkt. Volgens mij heeft Bart Chabot zelf geen flauw idee wat zijn opvattingen over literatuur is. Alleen de verwachtingen waren makkelijk, omdat we dat al eens eerder deze opdracht hebben gehad. Dus deze opdracht was lastig. Maar ik ben wel tevreden over de uitwerking van de relatie met de literatuuropvatting. Omdat de met de dingen die we hebben gevonden, goed hebben kunnen verwerken in deze opdracht. De evaluatie was geen probleem, ook dit is al vaker gedaan. De samenwerking ging uitstekend. We hebben sommige stukken samen gemaakt, dat gebeurde in tussenuren. In die uren hebben we ook sommige opdrachten verdeeld. Later hebben we elkaars werk besproken. We hebben alles eerlijke verdeeld. We hebben regelmatig in een aantal tussenuren overlegd. Mijn menig is een beetje veranderd. Voor de verdiepingsopdracht vond ik de gedichten een beetje vaag. Dat Bart Chabot in de wilde weg gedichten schreef, zonder dat er iets achter zat. De gedichten vertonen een samenhang in thematiek. Ook worden sommige stijlfiguren en beeldspraak vaak gebruikt. (Met een bepaalde doel). Ook snap ik nu beter wat de dichter bedoelt met sommige gedichten, waardoor de gedichten niet meer vaag zijn. Eerder vond ik de manier waarop gedichten zijn geschreven grappig, en dat vind ik nu ook nog. Schrijver
Chabot, Bart
Titel [Popcorn] Jaar van uitgave
1981
Bron
De Volkskrant
Publicatiedatum
26-02-1982
Recensent
Peter Zonderland
Recensietitel "Dit is pas showbiz! 'n lach en een traan" Bijlage Secundaire literatuur
Een heel ander geval is Bart Chabot. Enige tijd geleden bracht de Bezige Bij een dichtbundel van hem uit getiteld "[Popcorn]", terwijl bijna tegelijkertijd een van de gedichten uit die bundel op een grammofoonplaatje verscheen op het Torso-label: De Dag Dat De Derde Wereldoorlog Ook Aan Ons Land Niet Onopgemerkt Voorbijging, een single die hij samen met de popmuzikant Robert-Jan Stips (ex-Supersister en Sweet D'Buster) maakte. Chabot heeft in interviews herhaaldelijk te kennen gegeven dat zijn bundel als programmaboekje bij zijn optredens gezien moet worden. Toch is het gewoon als dichtbundel in de winkel verkrijgbaar, zonder de audio-visuele act van de auteur. Maar begrijpelijk is Chabots slag om de arm wel: zijn teksten komen beter tot hun recht tijdens een optreden dan tijdens het lezen in Stilte. Het hoge tempo van zijn voordracht (Chabot brengt zijn teksten in sneltreinvaart) geeft de luisteraar weinig gelegenheid om lang stil te staan bij wat er gezegd wordt. De eerste indruk en de daarop afgestemde formulering moeten doel treffen. Net als bij teksten van popsongs is het geen ramp als de luisteraar de teksten niet helemaal verstaat. De gehoorde flarden tekst geven voldoende vingerwijzingen, duiden een betekenis en emotie aan die zich gemakkelijk door de luisteraar laten annexeren en naar eigen behoefte invullen. Popsongs drijven vaak op de verwoording van gedeelde, d.w.z. voor de meeste luisteraars herkenbare situaties en emoties. Ze mikken nauwelijks op verdieping of verklaring. Chabot weet deze beperking maar zeer ten dele te ondervangen. Het kenmerkende van zijn gedichten is zijn taalgebruik: alles wordt voortdurend opgeblazen tot de karikaturale proporties van tv-programma's als Dallas en de STER: "daar kan napalm de was doen daar zijn bommen kind aan huis 'n geschenk uit de hemel te mooi om waar te zijn daar is onze derde oksel hun vers graf
Refrein dat zijn pas bewogen beelden dit is pas Showbiz! 'n lacht & 'n traan dit best de paar seconden lachen voor de foto waard". Dat levert vermakelijke uitspraken, gezichtspunten en beelden op; maar ook hier blijft het zicht meestal beperkt tot de oppervlakte. Een voor de hand liggend euvel bij teksten die de bedoeling hebben om bij één keer beluisteren al duidelijk genoeg te zijn. Wil de luisteraar geboeid blijven, dan moet de tekst "pakkend" zijn. Chabot bedient zich daarom van humoristische beelden, ironie in de anekdotes, cabareteske tegenstellingen tussen grotesk en lullig, woordspelingen en quasi-hard-boiled beschrijvingen: "hij zuigt bloed en adem in vordert wat tussen de slapen leeft brengt haar in kaart & wanneer ze ligt opengeslagen in het archief haalt hij z'n mond als 'n sticker van de lippen". Als Chabot zijn soms doeltreffende ironische beschrijvingen echter laat varen, valt hij danig door de mand: "hij is zozeer glas versplinterd het leven dat daarachter stond van zijn zelf onteigend is hij niets & nergens geen stof die beenderen & huid bindt wenkbrauwen houden de ogen bijeen". Chabots teksten doen op een wat wrange manier verslag van een wereld vol geweld, punkers, seks en plastic burgers in een leven van reclameslagzinnen, maisonnettes, smartlappen en door de tv thuisbezorgde idealen. Vaak weet hij clichés niet te vermijden, zijn teksten zijn teveel op klein-kunst-grappen gebaseerd om lang boeiend te blijven, maar hij schrijft ze tenminste met enige verbeeldingskracht en gedrevenheid. En daar wil ik me voor één keer dan wel door laten inpakken. Schrijver
Chabot, Bart
Titel [Popcorn] Jaar van uitgave
1981
Bron
De Tijd
Publicatiedatum
27-11-1981
Recensent
Ad Zuiderent
Recensietitel
Een spervuur van dichtregels op een ivoren toren : debuten van Barnard en Chabot Twee debuterende dichters, Benno Barnard en Bart Chabot. De bundels zijn even groot en de dichters even oud, maar daar houdt dan ook elke gelijkenis op. De een schrijft, de ander schreeuwt. De een lijkt op Hilversum 4, de ander op Hilversum 3. De een bezweert en betovert, de ander maakt er hutspot van. Sprookjesprins en grappenmaker. Twee boekjes heb ik naast elkaar liggen, van vrijwel hetzelfde formaat en dezelfde dikte, uit dezelfde prijsklasse en van auteurs die bijna even oud zijn: 26 en 27 jaar. Beiden debuteren dit najaar als dichter. Maar de dichters verschillen van elkaar als Hilversum 4 van Hilversum 3. Ik kan mij niet voorstellen dat de een ooit naar de ander zal luisteren. De een put zijn inspiratie uit een verleden dat de schoonheid vergoddelijkte, de ander uit een heden vol reclametaal, TV-programma's en straatagressie. Sluimerende schoonheid De een heeft van komma tot komma zijn verzen geschoffeld tot fraai gevormde perkjes: de regels bijna allemaal even lang, en geen gedicht langer dan acht regels. De ander heeft lak aan komma en punt, heeft een grote voorliefde voor het &-teken en ademt moeiteloos diep in om een gedicht van drie bladzijden op te spuiten. De een schrijft, de ander schreeuwt. De een haalt de titel voor zijn bundel uit kunstboeken: Een engel van Rossetti, de ander vindt hem op straat: [Popcorn]. Niets hebben deze twee bundels met elkaar te maken dan hun formaat hun verschijningsdatum en de leeftijd van de dichters. Benno Barnard, dichter van Een engel van Rossetti, verkeert, blijkens informatie in Maatstaf van april jl., in Utrechtse kringen van kunstliefhebbers, waarin hij Dirkje Kuik kon ontmoeten. Voorliefde voor de negentiende eeuw wil in die omgeving goed gedijen. Barnard stelt zich vanuit deze voorliefde op als de sprookjesprins van de moderne poëzie, die de sinds een eeuw sluimerende Schoonheid met de kus van zijn woorden wekt. Randstad-poëzie
Snel van Hilversum 4 naar Hilversum 3 overschakelend hoor ik nog juist protest: "Naar de mensen toegaan en niet in de ivoren toren blijven zitten. Je moet de teksten aan de mensen doorgeven. Bijdehand gedoe in een zolderkamertje zie ik niet zitten." Bart Chabot aan het woord, de dichter van [Popcorn]. Tegelijk met zijn bundel heeft hij een grammofoonplaatje uitgebracht waarop hij enkele van zijn gedichten laat "ratelen als een machinegeweer": De Dag Dat De Derde Wereldoorlog Ook Aan Ons Land Niet Onopgemerkt Voorbij Ging en Messerschmitt Parade. De titels en de vele hoofdletters erin laten al iets van dat geratel horen dit moet wel Randstad-poëzie zijn, in de traditie van Nieuwe Stijl-dichters Verhagen en Vaandrager en hun opvolger Jules Deelder. Geheel in het spoor van Deelder en Johnny van Doorn (voorheen the Selfkicker) is Chabot zijn carrière als optreeddichter in Carré begonnen. In het door Freek de Jonge gepresenteerde Tv-programma De noodzaak van voordracht mocht hij zijn gedicht met de lange titel op de huiskamer richten. Weg met de ivoren torens en teksten doorgeven; dat zijn dus zijn slogans. Maar toen op de TV en nu op de plaat was en is Chabots geschreeuw zo gruwelijk en ongenuanceerd dat onder zijn geweervuur van zinnen de luisteraar allang dood is, voordat de schutter aan zijn eind komt Ik heb het nu over Chabots act, niet over zijn tekst. Die laatste bevat het soort absurde grappen waarop Deelder patent heeft: het met elkaar verbinden van verschillende stijlen, permanente vergroting of verkleining (de wereldbrand als TV-programma), cabareteske aandacht voor de clichés van modern leven (zij knikt / & blijkt woonachtig in 'n maisonnette te Harlingen / met riant uitzicht op wooncomplexen), van B-films, reclame en radio. Dat alles in een vrolijk-wrange hutspot ( in de kunst 'collage' geheten) met gevolgen als: men slaat elkander op de dijen met stukken geplunderd spaanplaat GET UP AND BOOGIE! sprinkhanen bedreigen de oogst, de veestapel Friesland maakt zich onafhankelijk in Zeeland breken dijken spontaan door velen verzuipen in modern zitkomfort in Tobroek zit men evenmin op z'n reet maar jaagt men de vijand voortvarend de woestijn in brandend zand & nergens water Herkent u deze melodie? Ik wel, en ik voel me op een heel gedateerde manier tot deze poëzie aangetrokken. In al zijn pretentie van rauwe actualiteit is [Popcorn] net zo goed een artistieke pose als Een engel van Rossetti: misschien nogal afgekeken van deze en gene, maar toch vitaal genoeg om op eigen benen te staan. Een passend esthetisch aardigheidje zijn de vier foto's van de dichter, door Anton Corbijn, in het laatste katern van het boekje. Zo lijkt [Popcorn] echt het eerste album van een popmusicus, in plaats van een poëzie-album. Schrijver
Chabot, Bart
Titel [Popcorn] Jaar van uitgave
1981
Bron
De Nieuwe Gazet
Publicatiedatum
06-10-1981
Recensent
A.R. Recensietitel Bij "De Bezige Bij" verscheen van Bart Chabot de dichtbundel "[Popcorn]". Chabot kreeg deze laatste maanden heel wat (vaak zwaarwichtige) aandacht toebedeeld. Naar mijn gevoel is dat ook zijn streven en opzet geweest, temeer omdat hij er terdege voor heeft gezorgd, zowat de eerste punk- of new wave-dichter der Lage Landen te zijn. Meermaals werd omtrent deze jonge Haagse pot nogal "trendy" taal geschreven in recensies allerhande. Op die manier kan namelijk de meest vergrijsde recensent eventjes goedmaken wat hij aan eigentijdsheid tekort schiet. De uitgevers zelf noemen Chabot letterlijk "een produkt van de punkbeweging". Maar wijdelijk voegen ze daar aan toe: "Niet van de door een modebewuste commercie uitgebuite variant, maar van de oorspronkelijke Engelse beweging. Hij was erbij toen het wantrouwen en de woede van een wegwerpgeneratie in Engeland - de meest stagnerende samenleving van Europa - zich begonnen te articuleren in muziek, en levensstijl en poezië: de stem van de dichter, en ze werden performing poets." Zulke uitspraken mogen dan wel de indruk wekken dat hier iets totaal nieuws, een soort van primeur op het gebied van de poezië der eighties, wordt geboden. Maar performances zijn al sedert ettelijke jaren een manier waarop dichters de mogelijkheden van hun bereik pogen uit te breiden. Bloemenkind-hogepriester Vinkenoog is daarin voor dit taalgebied de aartsvader, en dichterbij heeft wijlen Jotie 't Hooft al lange tijd geleden ingezien dat een werkelijk publieks-contact vaak een verreikender impact heeft dan dode letters op papier. Op groter schaal gezien zijn onze Nachten van de Poezië en het Rotterdamse, jaarlijkse Poetry International daar trouwens de praktische bevestiging van. Ondanks het feit dat Chabot, en de lanceringscampagne rond z'n persoon èn creatieve produkten een geurtje van marketingminded-handigheid vertoont, blijkt bij lezing toch dat z'n poëtische produkten wel degelijk uitdrukken wat bij een groot deel van de tachtigerjarenjeugd omgaat. Deze jongeman - die op de hoesfoto zelfs een opvallende gelijkenis vertoont met Elvis Costello - is duidelijk niet geheel onverdacht inzake het ambitieuze timmeren aan de carrière-weg. Maar gelukkig gaat dat niet ten koste van z'n oprechtheid en van de kwaliteit die onweerlegbaar uitgaat van z'n coole, maar voor de alerte, observerende liefhebber herkenbare poëtische exploten. Schrijver
Chabot, Bart
Titel
Algemeen
Jaar van uitgave Bron
Elsevier
Publicatiedatum
06-09-2003
Recensent
Hugo Camps
Recensietitel
Ik heb geen zin in schijngevechten
DE KERN VAN DICHTER-PERFORMER BART CHABOT
Bart Chabot komt deze week met het laatste deel van de biografie van Herman Brood. De Hagenees groeide op in de hofstad en wil er ook niet vandaan: 'Je krijgt in Den Haag een reëel beeld van wat het leven heeft te bieden. Het leven is niet zoals Amsterdam: een groot feest. Den Haag houd je nuchter.' Wat ben je toch een lieve man, zeg ik aan het einde van het gesprek. Hij neemt me bij de arm, richt zich op om te dansen, juicht op mitrailleursnelheid een versregel de ruimte in, zakt weer in en zegt verstild: 'Ik hoop dat mijn kinderen dat ook zullen zeggen als ze aan mijn graf staan.' Hoezo hoop? Na een lichte ontreddering: 'Ik weet het wel zeker. Ik deug voor mijn vier jongens.' Dichter-performer en biograaf Bart Chabot, van wie iedereen denkt dat hij in continue euforie leeft en alleen wil slapen met bubbels in de gewrichten, is een poëet in de ouderwetse betekenis van het woord. Een rusteloze troubadour, maar wel een met een harde kern: zijn vrouw, zijn kinderen, zijn vrienden, zijn missie, Den Haag. 'Niets is vrijblijvend, niet één blik, niet één zoen, niet één hand, niet de dood van Formule 1-coureur Ayrton Senna. Vanochtend ben ik aan een nieuw gedicht begonnen. De eerste regel luidt: "De regen staat als een vitrage om me heen". Wat blijkt? Vanavond regent het in Den Haag. Ik denk dan niet meteen aan de hand van God, nee, het Opperwezen denkt elders over zijn zonden na. Ik zie in deze malse regen een betekenis die de dichter vooraf is gegaan. De woorden komen altijd later dan de werkelijkheid. Ik schrijf geen gedichten, gedichten schrijven mij.' Nu wordt hij verlegen. 'Als ik de recensenten van de grote literatuur mag geloven, kan ik niks. Zij zullen wel gelijk hebben, maar volgens mij is het erg mooi, zo'n beeld van die regen en die vitrage. En ik houd me vast aan Jules Deelder. Die zei me ooit over een dichtbundel: "Bart, ik vind het mooi en dus is het mooi." Jules is een man met smaak, straight en integer. Hij is mijn houvast om over de muur van het literaire circuit te klimmen. Misschien moet ik wel zeggen: om over de muur van mezelf te klimmen.' Sinds 1996 schreef hij drie boeken over leven, werk en rumoer van zijn allerbeste vriend Herman Brood Deze week komt het vierde en laatste deel van de cyclus uit, Broodje springlevend. Vier boeken gewijd aan één mensenleven, is er dan geen sprake van verspild talent? 'Niet als het om Herman gaat. Je kunt met een biografie in vier delen niet lummelen in de achterhoede. Elk boek moet een splijtende pass zijn. Ik heb mij altijd de vraag gesteld: word ik nog verrast? Ja hoor! Deel vier heeft weer een totaal andere invalshoek: de onttakeling. 'Ik heb de afgelopen jaren dag en nacht gewerkt aan Herman. Met erg veel liefde. Volgend jaar word ik 50: nu ben ik aan zet. Ik treed in een fase waarin ik zal moeten opschrijven wat mij bezighoudt. Dat wordt moeilijk. De gedachte om dat gruwelkabinet te betreden, maakt me niet vrolijk. Er zitten te veel spoken achter de muren. In mijn boeken over Herman manifesteert zich een soort ongeremde levenslust in optima forma. Je zou kunnen zeggen dat ik met die biografie de dood een pootje heb gehaakt -het hoogst haalbare in een literair leven. Volgend jaar kom ik met mijn verzamelde gedichten. Ook daarin zie je dat een dichtertje uit Den Haag, opgegroeid voor galg en rad, een paar tikken uitdeelt toen niemand oplette, ook de dood niet. Na vijftien jaar miskenning ben ik daar best trots op.' Bart Chabot: een lawine van vrolijkheid. Zo kenden we hem van het theater met Remco Campert en Jan Mulder, als tv-persoonlijkheid en als soulmate van Jules Deelder, fotograaf Anton Corbijn en Herman Brood. Een waterval, een handige babbelaar. Dat is de buitenkant. 'Het binnenwerk is kapot. Er is iets onherstelbaars kapotgegaan en dat laat zich niet meer herstellen. Mijn vrouw Yolanda houdt de losse onderdelen nog een beetje bij elkaar. Zodra zij wegvalt, stort ik in. 'Het begon al op de lagere school. De directeur zei dat hij mij niet mocht. Dat komt hard aan als je 11 bent. Die dag ging ik naar huis met het idee: er is iets totaal mis met mij. Een paar jaar later werd ik door de leraar Duits naar het bord geroepen. Ik moest vijf zinnen opschrijven. De leraar stond achter in de klas. Toen ik klaar was, liep hij naar voren en bulderde: "Kijk, jongens en meisjes, dit is nou het handschrift van een psychopaat." Ik was 13 en wist voor altijd: vertrouw nooit grote mensen. 'Het gevecht om zelfvertrouwen houdt niet op. Ik ben gedoemd om van crisis naar crisis te wankelen. Als aangeschoten wild. Mijn vrouw en de jongens dempen het gat, leggen noodbruggetjes over de afgrond. Het zijn noodverbanden. Ik speel het spel ten dele mee. Het is mijn taak om mijn jongens zonder kapotte binnenkant door het leven te helpen. Zij moeten weten dat ik de boel nooit belazer.' Niets is ultiemer dan het vaderschap.' Vorig jaar heb ik het podium vaarwel gezegd. Jules Deelder en ik waren een theaterduo. Je begint in Leiden en Delft, maar je eindigt in Winterswijk en Lelystad. Dan kom je om halfvier 's nachts thuis. Om halfzeven komen de jongens uit bed. Die willen ontbijten. Ik kon het niet meer combineren, was helemaal gesloopt.
1.1 Titelbeschrijving: Bart Chabot, Popcorn, Amsterdam, 1982 2de druk (1e druk 1981) 1.2 Motivatie: Wij hebben voor deze dichter gekozen omdat wij bij een lezing van Bart Chabot op school zijn geweest. Daardoor wisten we dat de zijn stijl ons wel aansprak. Als we dan een gedichtenbundel moesten lezen, wilden we een bundel van Bart Chabot lezen. 1.3 Samenvatting: Popcorn gaat vooral over van een wereld vol geweld, punkers, seks ,oorlog en plastische bestaan. Beschreven in reclameslagzinnen. Gedichten over oorlog, zijn Messerschmitt parade en Family Food BV. Gedichten over geweld zijn Sportland en Zijn laatste opdracht. Gedichten over plastische bestaan zijn huid en The ballroom & The plant. Gedichten over seks Sportland en Londen. 1.4 Korte persoonlijke reactie: Michel: Ik vind het een vaag boek maar wel grappig om te lezen. Ik wist dat Bart Chabot wel een beetje een excentriek was maar dat zo nadrukkelijk in het boek naar voren kwam had ik niet gedacht. Ik moest soms lachen over wat hij had geschreven, het was daarom wel grappig. Judith: Ik ben het met Michel eens dat het een vaag boek was. De gedichten hadden ook andere onderwerpen dan ik had verwacht. Ik had gedichten verwacht die over gevoelens gaan, maar de meeste gingen over oorlog. Bij sommige snapte ik niet wat de dichter bedoelde, daarom vind ik ze vaag. Het was ook een onverwachte ervaring, ik heb namelijk nog nooit gedichtenbundel gelezen. Maar het was geen onplezierige ervaring.
2.1 Verwachtingen: Michel: Ik had niet echt verwachtingen. Ik heb nog nooit echt poëzie gelezen dus ik wist niet echt wat ik moest verwachten. Ik wist wel dat Bart Chabot rare verhaaltjes heeft als ik hem op televisie zien. Enige verwachting die ik dan ook had was dat de gedichten niet echt over een iets concreets maar vooral een beetje vaag en abstract zouden zijn. Die verwachting is redelijk uitgekomen. Judith: Ik dacht dat gedichten vooral over gevoelens gingen. Toen we Bart Chabot kozen wist ik wel dat niet al zijn gedichten over gevoelens gingen. Maar ik had toch wel een aantal gedichten verwacht over bepaalde emoties. Die verwachting is dus niet uitgekomen. Bij d3e lezing heeft hij een aantal gedichten voorgelezen. Die gedichten die snapte ik wel, dus ik verwacht ook dat de gedichten makkelijk te doorgronden waren. Maar dat viel tegen. Sommige gedichten moest ik twee keer lezen wilde ik ze een beetje begrijpen. 2.2 Literaire functie: Wij hebben gekozen voor het gedicht “Huid”: Het gedicht huid bestaat uit 9 strofen en 2 van 1 versregels, 2 van 2 versregels (distichon), 3 van 3 versregels (terzine of terzet), 1 van 4 versregels (kwartijn) en 1 van 5 versregels (kwintet). Het gedicht draait om de tegenstelling tussen “werken” en “vrije tijd”. Het werken wordt aangeduid met de regel “Buig je kop van 8 tot 5” en het staat tegenover de vrije tijd die wordt aangeduid met “Vanavond dans je op elke hit”. De verschillende strofen in dit gedicht zijn door middel van herhalingen en tegenstellingen met elkaar verbonden. De herhalingen zijn onder andere “Buig je kop van 8 tot 5” en “Morgen is een echo van…”. De tegenstelling komt niet nadrukkelijk naar voren maar je moet het echt uit de context halen. Er staan geen woorden in die een tegenstelling aangeven of uitdrukken zoals daarentegen of echter. Daardoor wordt de aandacht vooral op de tekst gericht en dit is de literaire functie van de taal. Door de herhaling wordt het gedicht, ondanks de tegenstelling, een geheel. 2.3 Kenmerken poëzie: Bij Poëzie is de uiterlijke presentatie belangrijk. De typografie, de manier waarop een tekst is afgedrukt staat speelt een belangrijke rol. De tekst staat niet op de volledige bladspiegel ( de bladzijde). Ook verschilt de lengte van de versregels en de strofen. Verder gebruikt Chabot in plaats van het woord en het tekentje &. Er wordt gebruik gemaakt van een kunstgreep genaamd enjambement, dit is het afbreken van een zin op een plaats waar dit niet wordt verwacht, waardoor een woord voor en na het afbreken een extra nadruk krijgt. Metrum is de afwisseling van sterker en zwakker beklemtoonde lettergrepen, dit zal er bij Bart Chabot wel inzitten omdat zijn gedichten tot de performing poets behoorde. Hij las zijn
gedichten voor bij concerten. Maar als je dit leest dan is dit er moeilijker uit te halen. Verder behoren zijn gedichten tot de vrije verzen, want hij heeft geen vaste gedichtsvorm en er is niets bij dat rijmt dus je hebt geen rijmschema’s. In het gedicht “Messerschmitt Parade” komt het enjambement duidelijk naar voren omdat hij zinnen halverwege afbreekt. “In propaganda van de vijand” “vredig & zonovergoten gedoopt” of “arbeiderswijken” “vormen de frontlinie” Hier is ook duidelijk de typografie te zien omdat hij niet de hele bladzijde gebruikt voor het gedicht, meer dan de helft van de pagina is leeg en alles staat links van de pagina. Verder komen er ook veel witregels (tussen de strofen) voor. In dit gedicht ( net als in de andere gedichten van deze bundel) komen geen woorden voor die op elkaar rijmen. Daarom hebben we niet te maken met rijmschema’s of verschillende soorten rijm, zoals vol- of halfrijm. 2.4 Belangrijkste stijlfiguren en vormen van beeldspraak: Stijlfiguren: Bart Chabot maakt veel gebruik van parallellisme en herhaling (ook wel repetitio genoemd). De andere stijlfiguren gebruikt hij wel, maar niet zo vaak. Parallellisme en herhaling zijn de meest gebruikte stijlfiguren. Hij maakt geen gebruikt van pleonasme. Hij spreek/ schrijft/ dicht nogal in reclameslogans, dus een eigenschap wordt nog niet extra verwoord. De andere stijlfiguren, niet zo vaak als herhaling en parallellisme, zijn we wel tegen gekomen in de bundel. Nu volgen voorbeelden uit 2 gedichten. Family Food BV “ Bruin shirt zwart shirt
wat een sfeer! ” Deze combinatie komt twee keer tegen. Maar hij verschuift soms wat in de combinatie. “ Wat een sfeer” komen we drie keer tegen in het gedicht, maar “ Bruin shirt zwart shirt” komen we daarentegen maar twee keer tegen. Ook maakt hij soms een combinatie met “wat een spannende competitie” Deze zin komt twee keer voor. Voor de duidelijk citeren we alle combinaties: Eerste combinatie: “bruin shirt zwart shirt
wat een sfeer! wat een spannende competitie!” Dit valt niet onder parallellisme, want zinnen worden herhaalt, alleen zinnen zijn anders gecombineerd. Bij parallellisme keert dezelfde woordvolgorde terug of heeft een vergelijkvare grammaticale constructie. Maar in dit gedicht komt ook parallellisme voor. Het stuk hieronder is een voorbeeld van parallellisme. Want het laatste woord komt terug. Het is geen herhaling, omdat het eerste woord is niet hetzelfde. “alles verandert
niets verandert” Zijn laatste opdracht
Ook in dit gedicht is er sprake van parallellisme. De zinnen hebben alleen verschillende tijd en verschillende bezittelijke voornaamwoord. “Haar leven heeft een zin” … “Zijn leven had een zin” Bart Chabot gebruikt niet alleen herhaling en parallellisme. Soms maakt hij gebruik van eufemisme: “ ik besloot korte metten te maken
trok de blaffer uit m’n broek & pompte zijn ingewanden vol
schaamteloos bundelden de slavinken aan z’n buik” Ik besloot korte metten maken = ik besloot hem te doden. Trok de blaffer uit m’n broek = ik trok een pistool. & pompte zijn ingewanden vol = er werden meerdere malen geschoten op de man. Schaamteloos bundelden de slavinken aan z’n buik = de vermoorde man was naakt en je zag zijn ballen. Verder zit in de gedicht veel hyperbolen. “ alles had hij opgeofferd voor zijn succes
zijn huwelijk strandde
zijn gezondheid liep gevaar
ja zelfs het klaarkomen werd hem tot last” De laatste zin is een hyperbool, een sterke overdrijving. Als deze zin er niet in stond, dan snapte je het plaat ook wel. Bij het voorbeeld hieronder is ook de laatste zijn een overdrijving. “& Jerry denkt aan Dolores
zijn vleesgeworden Penthouse-poster” We weten niet zeker, maar we denken dat dit een tautologie is. Tautologie is eenzelfde begrip, dat meerdere malen met synoniemen uitgedrukt wordt. De woorden zijn niet echt synoniemen waar worden wel vaak samen gebruikt. “ Fortune And
Fame …” Beeldspraak: De belangrijkste beeldspraak die Bart Chabot gebruikt zijn metafoor en vergelijkingen zonder als. Hij maakt geen gebruik van vergelijking met als. Bij deze bundel maakt Bart Chabot meer gebruik van stijlfiguren dan van beeldspraak. We vonden meer voorbeelden van stijlfiguren dan van beeldspraak. Family Food BV “Het konvooi wuift de kolonie uit” Dit is een personificatie, want het konvooi is geen levend iets, en dus kan niet wuiven. Het konvooi krijgt menselijke eigenschappen. Hieronder een voorbeeld van metafoor. Want met neem de oceaan op zijn schouders, wordt bedoeld dat hij gaat varen met een schip op de oceaan. “ een matroos neuriet het volkslied & neemt de oceaan op zijn schouders” Zijn laatste opdracht “& Jerry denkt aan Dolores
van n’ milk-shake” Stukje hieronder is een metafoor. Want het beeld ontbreekt. Hieronder wordt niet gezegd dat er vaak geweld wordt gebruikt in de buurt van het gebouw. “niet zelden spetteren de bloedmonsters
Tot aan de 4de etage” 2.5 Taalgebruik, de stijl van de bundel: De bundel bevat een aantal spottende, ook wel sarcastische gedichten. Hier onder een stukje van het gedicht Surf City als voorbeeld. “ geen mooier souvenir
dan de verbrijzelde
Kodak Instamatic” Ook in North State zit sarcasme. Het gedicht gaat over oorlog, en de laatste 2 strofe spotten met het onderwerp. “ het stemmenmateriaal vindt U bijeengebracht
op de Orginal Soudtrack
oplossingen
Postbus 9000 – Hilversum” Bart Chabot gebruikt korte zinnen en maakt veel gebruik van beeldspraak. ( Zie 2.4 voor de beeldspraak.) Hij draait er omheen en is niet straight to the point. Hij projecteert het beeld en laat heb object niet zien. ( veel gebruik van metaforen.) Verder gebruikt hij niet zoveel bijvoeglijke naamwoorden. Zie hieronder een voorbeeld. Messerschmitt Parade “dat is meer dan bloed
zweet & tranen
vanavond dans je op elke hit” Family Food BV
Dit gaat weer over oorlog omdat er gesproken wordt over de Atlantik Wall, dit was de Duitse verdedigingslinie van de Atlantische kust in de Tweede Wereldoorlog. “de Atlantik Wall” “rijst uit as” Sportland: Gaat over seks. “vingers verkennen het vlees
zijn tong neemt elke porie” Zijn laatste opdracht: De thema van dit gedicht is geweld. Dit komt terug in het stuk dat hij naar de hotelkamer gaat en de gezochte persoon vermoord. “trok de blaffer uit m’n broek” “& pompte zijn ingewanden vol” Sieg Heil & Limousines
Dit gedicht gaat over enerzijds oorlog anderzijds rijkdom. De titel laat dit volgens mij ook al zien. Aan de ene kant een oorlogsuitdrukking, andere kant rijkdom. Sieg Heil is de groet die door de nazi’s werd gebruikt. “bungalows steunen de bunkers” “ luxe is het deksel op de loopgraven” The Ballroom & The Plant
Zielloos bestaan of anders gezegd het plastisch bestaan is het thema van dit gedicht. “ zij werkte in de kantine … & werd bijgezet in zijn collectie” “zij brengt wat liefde binnen & ligt in de uitverkoop” “denkt dat je nog in leven bent & je weet ’t eigenlijk niet” North State
terug naar de uitgang van het vlees
beleefde anarchie” Moord: “& haar buik wordt koud” “hij zuigt bloed & adem in” “ het leven dat daarachter stond
van zijn zelf onteigend” De Dag Dat De Derde Wereldoorlog Ook Aan Ons Land Niet Onopgemerkt Voorbijging
Dit gaat duidelijk over oorlog omdat er in de titel al gesproken wordt over een Derde Wereldoorlog “Amsterdam, Rotterdam & Den Haag zijn al gevallen” “maar bij Groesbeek houden onze troepen dapper stand” Surf City
Geweld, volgens ons gaat dit over het overvallen worden in een onbekend land. “wagen ze zich in King’s Road” “& betalen ze hun hoge prijs” “in stegen” “waar geen koninklijk paleis” “hen beschermt” Uniformen: Het thema is het leger, dus indirect is het thema weer oorlog. “welkom! bij de marine” “of schieten
op alles wat beweegt” Eater: Het thema kon geweld zijn. Het gaat over een beruchte verdachte die wordt gezocht voor een bepaalde misdaad. Het lijkt een beetje op een opsporingsverzocht bericht “ ‘Eater’ op de rug van ’t zwarte jack & een prijs op zijn voorhoofd” “je hebt vast wel eens van ‘m gehoord” Ludwig presents
Dit gaat over muziek omdat in de titel al staat Ludwig en dit kan natuurlijk slaan op Beethoven. Verder komen er dingen voor die op muziek duiden. “dans dans dans” “naar de ritmes in de radio” Londen: Volgens ons gaat dit over seks, ondanks de titel “de nacht is de trage dans van ’n hij & zij” “alles horizontaal niet taboe” Shadowdancing: Het gaat over seks “zij doet het woord met haar bekken
heupen zijn stembanden” Magnavox 2002: Dit gaat over reizen,omdat erin staat dat ze naar de snelweg rijden en richting niemandsland rijden. “Wij reden zwaar weer tegemoet” “Tegenliggers voerden groot” “Licht in de verte” Sleepnet: Gaat over oorlog omdat er weer wordt gesproken over bondgenoten, veroveren enz. Maar gaat ook over seks. “benen maken het V-teken” “bondgenoten” “haar tong likt het woord van z’n lippen” “overal vecht vuur met vuur” De meeste gedichten hebben een thema die te maken heeft met seks, geweld of oorlog. Mar er zijn ook uitzonderingen. Ondanks dat sommige gedichten ongeveer hetzelfde onderwerp hebben denken we toch niet dat er een samenhang bestaat tussen deze gedichten. Ze hebben alleen dezelfde thema, dat is niet genoeg in onze ogen voor een samenhang. Deze gedichten hebben dezelfde thema: Gedichten over seks: Sleepnet, Shadowdancing, Londen, Everlast en Sportland. Gedichten over geweld: Eater, Surf City, Everlast en Zijn laatste opdracht. Gedichten over oorlog: Sleepnet, Uniformen, North State, Sieg Heil & Limousines, Family Food BV, Messerschmitt Parade en De Dag Dat De Derde Wereldoorlog Ook Aan Ons Land Niet Onopgemerkt Voorbijging
1) Bart Chabot –North State, ik heb niet echt een verwachting bij dit gedicht omdat het nogal een vage titel is. Ik denk wel dat het over iets Engels/Amerikaans gaat want de titel is in het Engels. 2) Een beetje een vaag gedicht maar wel goed te lezen en verder heb ik de indruk dat het over een strijd gaat. Ik ben niet zo een fan van gedichten, dus ik heb er niet echt een mening over. 3) Ik denk dat de zin “In een nieuwe nachtrally marcheren, onze zonen door Centraal Europa” de belangrijkste zin is. Dit laat naar mijn mening zien dat het over de Tweede Wereldoorlog gaat omdat er toen is gevochten in Centraal-Europa. Ik denk dus dat het over de Tweede Wereldoorlog gaat. 4) - De titel snapte ik eerder niet, maar nu denk ik dat hij over de VS gaat. - Er zaten geen woorden in die ik niet snapte. - Een aantal meerduidige woorden: “product”, ik denk dat dit betekent kind van of inwoner van; “nachtrally”, dit zou wel eens een ander woord voor oorlog kunnen zijn. “rijen”, misschien een legereenheid. - Over de beeldspraak. “dit is het produkt van de USA” Is een metafoor, want het object,de Amerikaanse inwoners ontbreken, alleen het beeld wordt gegeven. Je moet zelf bedenken dat over Amerikanen gaan. Ook zit er een personificatie in. De aarde kan niet rouwen. Het is een hemellichaam, dat menselijke eigenschappen krijgt, namelijk rouwen. Er wordt bedoeld dat de mensen over de hele wereld huilen of rouwen om hun dode familieleden, vrienden of kennissen. “de aarde rouwt” - Het gedicht bestaat uit 10 strofen die ieder 2 versregels hebben. 2 versregels worden ook wel distichon genoemd. Dit gedicht heeft een vaste vorm, dit is niet echt gebruikelijk voor Bart Chabot. We hebben hier voor ook geen verklaring. - De witregels scheiden de strofen van elkaar. - Er wordt enjambement als kunstgreep toegepast. Dit komt voor in de volgende regels: “de aarde rouwt” “ook op andere planeten gingen de vlaggen halfstok” “zie de bloedbroeders wankelen” “op een slagveld van kunstgras” stijlfiguren: er zit duidelijk herhaling in.Dat is volgens mij ook de enige stijlfiguur dat er in zit. “dit is produkt van de USA” 5. De versvorm wijkt niet af en bestaat de hele tijd uit 2 versregels, ook zit er geen rijm in dit gedicht. De strofe-indeling is functioneel, je kunt het makkelijke lezen en er ontstaat geen verwarring. Het effect in onze ogen is dat het een soort tekst voor een reclamespotje wordt. 6. Ik ben van mening dat dit gedicht over de Tweede Wereldoorlog gaat en dit is dan ook het thema van het gedicht. 7. Het ging inderdaad over iets Amerikaans, er werd ook over iets Amerikaans gesproken in de tekst. 8. Ik blijf bij mijn standpunt dat het goed te lezen is maar niet dat ik er echt een concrete mening over heb. Ik sta neutraal tegenover het gedicht. Tweede gedicht
1) Bart Chabot- Surf City. Ik verwacht dat het over een stad gaat die aan het water ligt, zodat er kan worden gesurft. 2) Het is wel een geinig gedicht, maar het gaat niet over surfen. Het gaat over (onnozele) toeristen. Een kort, maar mooi gedicht. Ik vind dat Bart Chabot er een mooie woordsaus over het onderwerp heeft gegoten. 3) In de eerste strofe is het stukje “naar de straten boordevol toeristen” belangrijk, omdat je weet wat het onderwerp is. Ook is de laatste strofe belangrijk, doordat stukje werd het me het gedicht duidelijk. Het onderwerp is geweld (tegen toeristen). 4) - Ik vind dat de titel heeft eigenlijk niks met het gedicht te maken. - Er staan geen woorden in waarvan ik de betekenis niet ken. - Er staan een aantal dubbelzinnige woorden in , zoals hamsters. Het heeft niks met het onderwerp te maken. De zin “& betalen hun hoge prijs”, de vraag waarvoor moeten ze een hoge prijs betalen. - Over de beeldspaak “Punk Rules
schreeuwen de schuttingen” Dit is een personificatie, want schuttingen kunnen niet schreeuwen. Schreeuwen is een menselijke eigenschap. Hier wordt bedoeld dat Punk Rules op de schutting staat geschreven. Dit is een vergelijking zonder als: “ boordevol toeristen
hamsters” De toeristen worden hier vergelijken met hamsters. Dit komt omdat de toeristen altijd veel spullen bij zich hebben. Hamster bewaren eten in hun wangen en hebben dus ook veel ‘dingen’ bij zich. Ook zit in dit gedicht een metafoor. Met de verbrijzelde Kodak, wordt een in elkaar geslagen toerist bedoeld. “ geen mooier souvenir
dan de verbrijzelde
Kodak Instamatic” - Het gedicht bestaat uit 4 strofe. 1 van 1 versregel, 1 van 3 versregel (terzine of terzet), 1 van 5 versregel(kwintet) en 1 van 11 versregel. De naam van een strofe van 1 of 11 versregels staat niet vermeld in het informatieboek. - De witregels scheiden de strofen van elkaar. - Er wordt enjambement als kunstgreep toegepast. De zinnen worden halverwege de zin afgebroken. Waardoor de woorden voor en na de breuk extra nadruk krijgen. Dit komt voor in de volgende regels: “naar de straten
boordevol toeristen
met ’n teveel aan traveller cheques” stijlfiguren: er zit geen herhaling, parallellisme of tegenstelling. Er zit wel een paradox in: “geen mooier souvenir
dan de verbrijzelde
Kodak Instamatic” In het zelfde stukje zit ook een eufemisme. De verbrijzelde Kodak Instamic staat voor de in elkaar geslagen toerist. Ook zit er een tautologie in, pracht en praal zijn synoniemen van elkaar. “roekeloos na de pracht & praal” 5) Bart Chabot maakt geen gebruik van rijm. De versvorm is een vrije verzen. De woorden rijmen niet op elkaar. En er is geen vaste strofenvorm (zoals een sonnet). 6) De thematiek is geweld tegen onnozele toeristen. in Londen. De thematiek heb ik uit dit stuk gehaald. “boordevol toeristen … wagen ze zich in King’s Road & betalen hun hoge prijs
in stegen
waar geen koninklijk paleis
hen beschermt” 7) Mijn verwachting is gedeeltelijk uitgekomen. Mijn verwachting was dat het over een stad gaat die aan het water ligt, zodat er kan worden gesurft. Volgens mij gaat het over Londen. Londen ligt aan een rivier. Dus is er wel water in de buurt. Maar het gedicht gaat niet over surfen. De verwachting van de stad is uitgekomen, maar dat van het surfen is niet uitgekomen. 8) Ik vind het een mooi gedicht. Bart Chabot heeft met behulp van beeldspraak van een dagelijks onderwerp iets artistiek gemaakt. Dit wijkt niet echt af van mijn eerdere oordeel. Derde gedicht
1) Ludwig Presents – Bart Chabot, Ik verwacht dat dit gedicht over muziek gaat omdat Ludwig de voornaam is van Beethoven. Verder zou er ook Engels in kunnen staan omdat de titel in het Engels is. 2) In dit gedicht wordt ook Engels gebruikt, dat geeft een apart effect. Verder is het geen moeilijk gedicht om te lezen en vind ik het een leuk gedicht. 3) Ik denk dat de eerste zin meteen de belangrijkste is omdat je dan gelijk weet waar het over gaat: “de radio lekt elektrische ritmes” “smash hits” Dus daarom denk ik dat het gedicht over muziek gaat. 4) - Ik denk dat de titel iets te maken heeft met muziek, Ludwig van Beethoven en presents op de manier van een nieuw liedje laten horen. - Er zijn geen woorden die ik niet ken - Er staan een aantal meerduidige dingen in: “de zon kapseist in het landschap”, betekent dat de zon onder gaat. “door een maan afgelost”, de maan komt op. - Beeldspraak: “ook vannacht houdt het paleis” “de horizon in balans” Dit is een personificatie omdat een paleis geen mens en dus niet iets in balans kan houden. Ook kan de horizon niet in balans zijn, want het is geen weegschaal. “feiten vertekenden z’n gezicht” Dit is een metafoor. Want Chabot geeft alleen het beeld, maar niet het object. Het object is in dit geval dat de hoofdpersoon ( een man) iets heeft meegemaakt, wat je kun zien in het gezicht van de man. Bijvoorbeeld met behulp van een litteken. - Het gedicht bestaat uit 12 strofe: 2 van 1 versregel, 3 van 2 versregels (distichon), 4 van 3 versregels(terzine), 3 van 5 versregels(kwintet). - De witregels scheiden de strofe van elkaar. - Er wordt enjambement als kunstgreep toegepast, dit komt tot uitdrukking in de volgende regels: “hij ontmoet veel gezichten” “in films & kranten” Er wordt ook een stijlfiguur toegepast en dat is de parallellisme: “in letters rolde hij zich op” of “hij rolt zich op in letters” Verder wordt er nog dit stukje herhalen: “Revolution There And Back
he’s got the real story
naar de ritmes in de radio” 7) Het gedicht ging inderdaad over muziek en er kwam Engelse tekst in voor. 8) Ik vind het een leuk gedicht omdat het onderwerp op een goede, leuke manier wordt verwoord en het is ook nog makkelijk om te lezen. Mijn voorlopige oordeel is dus ook niet veranderd. 2.9 De relatie met de literatuuropvatting: Volgens ons heeft Bart Chabot zelf niet eens een idee wat zijn literatuuropvatting is. Judith heeft 2 lesuren besteed aan het zoeken van zijn literatuuropvattingen. Maar daar is niet veel bruikbaars naar boven gekomen. Bart Chabot schiet alle kanten op, maar niet de goede kant op. We moesten de literatuuropvatting dus afleiden uit dat wat hij heeft gezegd in interviews. We hebben wel veel informatie over wat hij belangrijk vindt in zijn leven. Zijn vrouw en kinderen zijn zeer belangrijk voor hem. Maar in dit boekje vindt je daar niks van terug. Je moet niet vergeten dat deze bundel in 1981 voor het eerst is gepubliceerd. Dus toen had Bart Chabot nog geen kinderen en was hij misschien ook nog niet getrouwd. Volgens ons is dit zijn literatuuropvatting: 1) Bart Chabot heeft in interviews herhaaldelijk te kennen gegeven dat zijn bundels als programmaboekjes bij zijn optredens gezien moet worden. 2) Het moet toegankelijk zijn voor alle mensen. “Naar de mensen toegaan en niet in de ivoren toren blijven zitten. Je moet de teksten aan de mensen doorgeven. Bijdehand gedoe in een zolderkamertje zie ik niet zitten.” Bart Chabot aan het woord. ( Dit hebben we uit een artikel gehaald.) Dit vinden we ook wel terug in de gedichtenbundel. 1) Bart Chabot wilt dat je zijn bundel als een programmaboekje ziet in plaats van een gewone bundel. Als je dit weet, kun je zijn bundel ook zien als een programmaboekje. Achter in de bundel, direct na de gedichten, staan 4 foto’s. Eerst snapte we niet wat die foto’s daar deden. Daar nu we dit weten, snappen we het van de foto’s. Bij een CD krijg je ook een boekje, met daarin foto’s van de artiest. Bij een CD zit de inhoudsopgave achteraan. Ook in de bundel zit de inhoudsopgave achteraan. Terwijl normaal in een boek de inhoudsopgave aan het begin zit. Judith: “ik vond het raar, wie stopt nu een inhoudsopgave achteraan, die zitten toch altijd vooraan.” Popcorn heeft dus weg van een CD-album* in plaats van een poëziealbum. ( * = kritische noot: de CD bestond toen nog niet, volgens ons waren het toen nog elpees.) 2) De gedichten zijn toegankelijk voor veel mensen, omdat Bart Chabot geen moeilijk woorden gebruikt. Je moet wel een beetje Duits en Engels kennen, omdat er soms een aantal Engelse of Duitse voorkomen. (Bijvoorbeeld in het gedicht met de titel “Zijn laatste opdracht” worden woorden zoals Fortune and Fame en livingroom gebruikt. Veel Duitse woordjes vind je terug in Messerschmitt Parade. Daar vindt je de woorden ist der en vernuft, maar er zitten ook Engelse woorden in, zoals Entertainment, live Showbizz. ) Je hoeft ook niet veel weten over literatuur, want er wordt niet verwezen naar andere gedichten of werken van andere schrijvers of dichters. Ook hoef je de geschiedenis niet te kennen, want Bart Chabot schrijft over actuele zaken en alledaagse dingen. 3 Evaluatie
Michel: Mijn mening over deze bundel is veranderd omdat achteraf blijkt dat Bart Chabot allerlei middelen gebruikt om de mensen iets te vertellen maar dit niet rechtstreeks te doen. Hij draait er als het ware omheen en dat vind ik zeer goed gedaan. Mijn eindoordeel is dan ook dat ik het een leuke, grappig poëziebundel vind omdat goed te lezen is(ook al is het poëzie) en goed verteld is. Ik vond de beschrijvingsopdracht niet echt moeilijk omdat dit best wel standaard is en je hoeft nog niet dieper in te gaan op het boek, daarentegen vond ik de verdiepingsopdracht moeilijk omdat je hier echt moet doordenken en echt elk element uit een gedicht moet halen. Voor mij was dit best wel moeilijk. We hebben niet echt problemen ondervonden omdat de samenwerking goed verliep; we hebben alles verdeeld en dat is goed gegaan. Judith: De beschrijvingsopdracht ging goed. Alleen wisten we niet wat de samenvatting moesten doen. De verdiepingsopdracht was zeer lastig. Ik vond dat de ik niet genoeg kennis had. Ik heb geprobeerd het beste er van te maken. Toch ben ik niet tevreden met de uitwerkingen. Bij de literatuuropvatting was het lastig, omdat Bart Chabot nooit duidelijk vertelt hoe hij over literatuur denkt. Volgens mij heeft Bart Chabot zelf geen flauw idee wat zijn opvattingen over literatuur is. Alleen de verwachtingen waren makkelijk, omdat we dat al eens eerder deze opdracht hebben gehad. Dus deze opdracht was lastig. Maar ik ben wel tevreden over de uitwerking van de relatie met de literatuuropvatting. Omdat de met de dingen die we hebben gevonden, goed hebben kunnen verwerken in deze opdracht. De evaluatie was geen probleem, ook dit is al vaker gedaan. De samenwerking ging uitstekend. We hebben sommige stukken samen gemaakt, dat gebeurde in tussenuren. In die uren hebben we ook sommige opdrachten verdeeld. Later hebben we elkaars werk besproken. We hebben alles eerlijke verdeeld. We hebben regelmatig in een aantal tussenuren overlegd. Mijn menig is een beetje veranderd. Voor de verdiepingsopdracht vond ik de gedichten een beetje vaag. Dat Bart Chabot in de wilde weg gedichten schreef, zonder dat er iets achter zat. De gedichten vertonen een samenhang in thematiek. Ook worden sommige stijlfiguren en beeldspraak vaak gebruikt. (Met een bepaalde doel). Ook snap ik nu beter wat de dichter bedoelt met sommige gedichten, waardoor de gedichten niet meer vaag zijn. Eerder vond ik de manier waarop gedichten zijn geschreven grappig, en dat vind ik nu ook nog. Schrijver
Chabot, Bart
Titel [Popcorn] Jaar van uitgave
1981
Bron
De Volkskrant
Publicatiedatum
26-02-1982
Recensent
Peter Zonderland
Recensietitel "Dit is pas showbiz! 'n lach en een traan" Bijlage Secundaire literatuur
Een heel ander geval is Bart Chabot. Enige tijd geleden bracht de Bezige Bij een dichtbundel van hem uit getiteld "[Popcorn]", terwijl bijna tegelijkertijd een van de gedichten uit die bundel op een grammofoonplaatje verscheen op het Torso-label: De Dag Dat De Derde Wereldoorlog Ook Aan Ons Land Niet Onopgemerkt Voorbijging, een single die hij samen met de popmuzikant Robert-Jan Stips (ex-Supersister en Sweet D'Buster) maakte. Chabot heeft in interviews herhaaldelijk te kennen gegeven dat zijn bundel als programmaboekje bij zijn optredens gezien moet worden. Toch is het gewoon als dichtbundel in de winkel verkrijgbaar, zonder de audio-visuele act van de auteur. Maar begrijpelijk is Chabots slag om de arm wel: zijn teksten komen beter tot hun recht tijdens een optreden dan tijdens het lezen in Stilte. Het hoge tempo van zijn voordracht (Chabot brengt zijn teksten in sneltreinvaart) geeft de luisteraar weinig gelegenheid om lang stil te staan bij wat er gezegd wordt. De eerste indruk en de daarop afgestemde formulering moeten doel treffen. Net als bij teksten van popsongs is het geen ramp als de luisteraar de teksten niet helemaal verstaat. De gehoorde flarden tekst geven voldoende vingerwijzingen, duiden een betekenis en emotie aan die zich gemakkelijk door de luisteraar laten annexeren en naar eigen behoefte invullen. Popsongs drijven vaak op de verwoording van gedeelde, d.w.z. voor de meeste luisteraars herkenbare situaties en emoties. Ze mikken nauwelijks op verdieping of verklaring. Chabot weet deze beperking maar zeer ten dele te ondervangen. Het kenmerkende van zijn gedichten is zijn taalgebruik: alles wordt voortdurend opgeblazen tot de karikaturale proporties van tv-programma's als Dallas en de STER: "daar kan napalm de was doen daar zijn bommen kind aan huis 'n geschenk uit de hemel te mooi om waar te zijn daar is onze derde oksel hun vers graf
Refrein dat zijn pas bewogen beelden dit is pas Showbiz! 'n lacht & 'n traan dit best de paar seconden lachen voor de foto waard". Dat levert vermakelijke uitspraken, gezichtspunten en beelden op; maar ook hier blijft het zicht meestal beperkt tot de oppervlakte. Een voor de hand liggend euvel bij teksten die de bedoeling hebben om bij één keer beluisteren al duidelijk genoeg te zijn. Wil de luisteraar geboeid blijven, dan moet de tekst "pakkend" zijn. Chabot bedient zich daarom van humoristische beelden, ironie in de anekdotes, cabareteske tegenstellingen tussen grotesk en lullig, woordspelingen en quasi-hard-boiled beschrijvingen: "hij zuigt bloed en adem in vordert wat tussen de slapen leeft brengt haar in kaart & wanneer ze ligt opengeslagen in het archief haalt hij z'n mond als 'n sticker van de lippen". Als Chabot zijn soms doeltreffende ironische beschrijvingen echter laat varen, valt hij danig door de mand: "hij is zozeer glas versplinterd het leven dat daarachter stond van zijn zelf onteigend is hij niets & nergens geen stof die beenderen & huid bindt wenkbrauwen houden de ogen bijeen". Chabots teksten doen op een wat wrange manier verslag van een wereld vol geweld, punkers, seks en plastic burgers in een leven van reclameslagzinnen, maisonnettes, smartlappen en door de tv thuisbezorgde idealen. Vaak weet hij clichés niet te vermijden, zijn teksten zijn teveel op klein-kunst-grappen gebaseerd om lang boeiend te blijven, maar hij schrijft ze tenminste met enige verbeeldingskracht en gedrevenheid. En daar wil ik me voor één keer dan wel door laten inpakken. Schrijver
Titel [Popcorn] Jaar van uitgave
1981
Bron
De Tijd
Publicatiedatum
27-11-1981
Recensent
Ad Zuiderent
Recensietitel
Een spervuur van dichtregels op een ivoren toren : debuten van Barnard en Chabot Twee debuterende dichters, Benno Barnard en Bart Chabot. De bundels zijn even groot en de dichters even oud, maar daar houdt dan ook elke gelijkenis op. De een schrijft, de ander schreeuwt. De een lijkt op Hilversum 4, de ander op Hilversum 3. De een bezweert en betovert, de ander maakt er hutspot van. Sprookjesprins en grappenmaker. Twee boekjes heb ik naast elkaar liggen, van vrijwel hetzelfde formaat en dezelfde dikte, uit dezelfde prijsklasse en van auteurs die bijna even oud zijn: 26 en 27 jaar. Beiden debuteren dit najaar als dichter. Maar de dichters verschillen van elkaar als Hilversum 4 van Hilversum 3. Ik kan mij niet voorstellen dat de een ooit naar de ander zal luisteren. De een put zijn inspiratie uit een verleden dat de schoonheid vergoddelijkte, de ander uit een heden vol reclametaal, TV-programma's en straatagressie. Sluimerende schoonheid De een heeft van komma tot komma zijn verzen geschoffeld tot fraai gevormde perkjes: de regels bijna allemaal even lang, en geen gedicht langer dan acht regels. De ander heeft lak aan komma en punt, heeft een grote voorliefde voor het &-teken en ademt moeiteloos diep in om een gedicht van drie bladzijden op te spuiten. De een schrijft, de ander schreeuwt. De een haalt de titel voor zijn bundel uit kunstboeken: Een engel van Rossetti, de ander vindt hem op straat: [Popcorn]. Niets hebben deze twee bundels met elkaar te maken dan hun formaat hun verschijningsdatum en de leeftijd van de dichters. Benno Barnard, dichter van Een engel van Rossetti, verkeert, blijkens informatie in Maatstaf van april jl., in Utrechtse kringen van kunstliefhebbers, waarin hij Dirkje Kuik kon ontmoeten. Voorliefde voor de negentiende eeuw wil in die omgeving goed gedijen. Barnard stelt zich vanuit deze voorliefde op als de sprookjesprins van de moderne poëzie, die de sinds een eeuw sluimerende Schoonheid met de kus van zijn woorden wekt. Randstad-poëzie
Snel van Hilversum 4 naar Hilversum 3 overschakelend hoor ik nog juist protest: "Naar de mensen toegaan en niet in de ivoren toren blijven zitten. Je moet de teksten aan de mensen doorgeven. Bijdehand gedoe in een zolderkamertje zie ik niet zitten." Bart Chabot aan het woord, de dichter van [Popcorn]. Tegelijk met zijn bundel heeft hij een grammofoonplaatje uitgebracht waarop hij enkele van zijn gedichten laat "ratelen als een machinegeweer": De Dag Dat De Derde Wereldoorlog Ook Aan Ons Land Niet Onopgemerkt Voorbij Ging en Messerschmitt Parade. De titels en de vele hoofdletters erin laten al iets van dat geratel horen dit moet wel Randstad-poëzie zijn, in de traditie van Nieuwe Stijl-dichters Verhagen en Vaandrager en hun opvolger Jules Deelder. Geheel in het spoor van Deelder en Johnny van Doorn (voorheen the Selfkicker) is Chabot zijn carrière als optreeddichter in Carré begonnen. In het door Freek de Jonge gepresenteerde Tv-programma De noodzaak van voordracht mocht hij zijn gedicht met de lange titel op de huiskamer richten. Weg met de ivoren torens en teksten doorgeven; dat zijn dus zijn slogans. Maar toen op de TV en nu op de plaat was en is Chabots geschreeuw zo gruwelijk en ongenuanceerd dat onder zijn geweervuur van zinnen de luisteraar allang dood is, voordat de schutter aan zijn eind komt Ik heb het nu over Chabots act, niet over zijn tekst. Die laatste bevat het soort absurde grappen waarop Deelder patent heeft: het met elkaar verbinden van verschillende stijlen, permanente vergroting of verkleining (de wereldbrand als TV-programma), cabareteske aandacht voor de clichés van modern leven (zij knikt / & blijkt woonachtig in 'n maisonnette te Harlingen / met riant uitzicht op wooncomplexen), van B-films, reclame en radio. Dat alles in een vrolijk-wrange hutspot ( in de kunst 'collage' geheten) met gevolgen als: men slaat elkander op de dijen met stukken geplunderd spaanplaat GET UP AND BOOGIE! sprinkhanen bedreigen de oogst, de veestapel Friesland maakt zich onafhankelijk in Zeeland breken dijken spontaan door velen verzuipen in modern zitkomfort in Tobroek zit men evenmin op z'n reet maar jaagt men de vijand voortvarend de woestijn in brandend zand & nergens water Herkent u deze melodie? Ik wel, en ik voel me op een heel gedateerde manier tot deze poëzie aangetrokken. In al zijn pretentie van rauwe actualiteit is [Popcorn] net zo goed een artistieke pose als Een engel van Rossetti: misschien nogal afgekeken van deze en gene, maar toch vitaal genoeg om op eigen benen te staan. Een passend esthetisch aardigheidje zijn de vier foto's van de dichter, door Anton Corbijn, in het laatste katern van het boekje. Zo lijkt [Popcorn] echt het eerste album van een popmusicus, in plaats van een poëzie-album. Schrijver
Titel [Popcorn] Jaar van uitgave
1981
Bron
De Nieuwe Gazet
Publicatiedatum
06-10-1981
Recensent
A.R. Recensietitel Bij "De Bezige Bij" verscheen van Bart Chabot de dichtbundel "[Popcorn]". Chabot kreeg deze laatste maanden heel wat (vaak zwaarwichtige) aandacht toebedeeld. Naar mijn gevoel is dat ook zijn streven en opzet geweest, temeer omdat hij er terdege voor heeft gezorgd, zowat de eerste punk- of new wave-dichter der Lage Landen te zijn. Meermaals werd omtrent deze jonge Haagse pot nogal "trendy" taal geschreven in recensies allerhande. Op die manier kan namelijk de meest vergrijsde recensent eventjes goedmaken wat hij aan eigentijdsheid tekort schiet. De uitgevers zelf noemen Chabot letterlijk "een produkt van de punkbeweging". Maar wijdelijk voegen ze daar aan toe: "Niet van de door een modebewuste commercie uitgebuite variant, maar van de oorspronkelijke Engelse beweging. Hij was erbij toen het wantrouwen en de woede van een wegwerpgeneratie in Engeland - de meest stagnerende samenleving van Europa - zich begonnen te articuleren in muziek, en levensstijl en poezië: de stem van de dichter, en ze werden performing poets." Zulke uitspraken mogen dan wel de indruk wekken dat hier iets totaal nieuws, een soort van primeur op het gebied van de poezië der eighties, wordt geboden. Maar performances zijn al sedert ettelijke jaren een manier waarop dichters de mogelijkheden van hun bereik pogen uit te breiden. Bloemenkind-hogepriester Vinkenoog is daarin voor dit taalgebied de aartsvader, en dichterbij heeft wijlen Jotie 't Hooft al lange tijd geleden ingezien dat een werkelijk publieks-contact vaak een verreikender impact heeft dan dode letters op papier. Op groter schaal gezien zijn onze Nachten van de Poezië en het Rotterdamse, jaarlijkse Poetry International daar trouwens de praktische bevestiging van. Ondanks het feit dat Chabot, en de lanceringscampagne rond z'n persoon èn creatieve produkten een geurtje van marketingminded-handigheid vertoont, blijkt bij lezing toch dat z'n poëtische produkten wel degelijk uitdrukken wat bij een groot deel van de tachtigerjarenjeugd omgaat. Deze jongeman - die op de hoesfoto zelfs een opvallende gelijkenis vertoont met Elvis Costello - is duidelijk niet geheel onverdacht inzake het ambitieuze timmeren aan de carrière-weg. Maar gelukkig gaat dat niet ten koste van z'n oprechtheid en van de kwaliteit die onweerlegbaar uitgaat van z'n coole, maar voor de alerte, observerende liefhebber herkenbare poëtische exploten. Schrijver
Chabot, Bart
Algemeen
Jaar van uitgave Bron
Elsevier
Publicatiedatum
06-09-2003
Recensent
Hugo Camps
Recensietitel
Ik heb geen zin in schijngevechten
DE KERN VAN DICHTER-PERFORMER BART CHABOT
Bart Chabot komt deze week met het laatste deel van de biografie van Herman Brood. De Hagenees groeide op in de hofstad en wil er ook niet vandaan: 'Je krijgt in Den Haag een reëel beeld van wat het leven heeft te bieden. Het leven is niet zoals Amsterdam: een groot feest. Den Haag houd je nuchter.' Wat ben je toch een lieve man, zeg ik aan het einde van het gesprek. Hij neemt me bij de arm, richt zich op om te dansen, juicht op mitrailleursnelheid een versregel de ruimte in, zakt weer in en zegt verstild: 'Ik hoop dat mijn kinderen dat ook zullen zeggen als ze aan mijn graf staan.' Hoezo hoop? Na een lichte ontreddering: 'Ik weet het wel zeker. Ik deug voor mijn vier jongens.' Dichter-performer en biograaf Bart Chabot, van wie iedereen denkt dat hij in continue euforie leeft en alleen wil slapen met bubbels in de gewrichten, is een poëet in de ouderwetse betekenis van het woord. Een rusteloze troubadour, maar wel een met een harde kern: zijn vrouw, zijn kinderen, zijn vrienden, zijn missie, Den Haag. 'Niets is vrijblijvend, niet één blik, niet één zoen, niet één hand, niet de dood van Formule 1-coureur Ayrton Senna. Vanochtend ben ik aan een nieuw gedicht begonnen. De eerste regel luidt: "De regen staat als een vitrage om me heen". Wat blijkt? Vanavond regent het in Den Haag. Ik denk dan niet meteen aan de hand van God, nee, het Opperwezen denkt elders over zijn zonden na. Ik zie in deze malse regen een betekenis die de dichter vooraf is gegaan. De woorden komen altijd later dan de werkelijkheid. Ik schrijf geen gedichten, gedichten schrijven mij.' Nu wordt hij verlegen. 'Als ik de recensenten van de grote literatuur mag geloven, kan ik niks. Zij zullen wel gelijk hebben, maar volgens mij is het erg mooi, zo'n beeld van die regen en die vitrage. En ik houd me vast aan Jules Deelder. Die zei me ooit over een dichtbundel: "Bart, ik vind het mooi en dus is het mooi." Jules is een man met smaak, straight en integer. Hij is mijn houvast om over de muur van het literaire circuit te klimmen. Misschien moet ik wel zeggen: om over de muur van mezelf te klimmen.' Sinds 1996 schreef hij drie boeken over leven, werk en rumoer van zijn allerbeste vriend Herman Brood Deze week komt het vierde en laatste deel van de cyclus uit, Broodje springlevend. Vier boeken gewijd aan één mensenleven, is er dan geen sprake van verspild talent? 'Niet als het om Herman gaat. Je kunt met een biografie in vier delen niet lummelen in de achterhoede. Elk boek moet een splijtende pass zijn. Ik heb mij altijd de vraag gesteld: word ik nog verrast? Ja hoor! Deel vier heeft weer een totaal andere invalshoek: de onttakeling. 'Ik heb de afgelopen jaren dag en nacht gewerkt aan Herman. Met erg veel liefde. Volgend jaar word ik 50: nu ben ik aan zet. Ik treed in een fase waarin ik zal moeten opschrijven wat mij bezighoudt. Dat wordt moeilijk. De gedachte om dat gruwelkabinet te betreden, maakt me niet vrolijk. Er zitten te veel spoken achter de muren. In mijn boeken over Herman manifesteert zich een soort ongeremde levenslust in optima forma. Je zou kunnen zeggen dat ik met die biografie de dood een pootje heb gehaakt -het hoogst haalbare in een literair leven. Volgend jaar kom ik met mijn verzamelde gedichten. Ook daarin zie je dat een dichtertje uit Den Haag, opgegroeid voor galg en rad, een paar tikken uitdeelt toen niemand oplette, ook de dood niet. Na vijftien jaar miskenning ben ik daar best trots op.' Bart Chabot: een lawine van vrolijkheid. Zo kenden we hem van het theater met Remco Campert en Jan Mulder, als tv-persoonlijkheid en als soulmate van Jules Deelder, fotograaf Anton Corbijn en Herman Brood. Een waterval, een handige babbelaar. Dat is de buitenkant. 'Het binnenwerk is kapot. Er is iets onherstelbaars kapotgegaan en dat laat zich niet meer herstellen. Mijn vrouw Yolanda houdt de losse onderdelen nog een beetje bij elkaar. Zodra zij wegvalt, stort ik in. 'Het begon al op de lagere school. De directeur zei dat hij mij niet mocht. Dat komt hard aan als je 11 bent. Die dag ging ik naar huis met het idee: er is iets totaal mis met mij. Een paar jaar later werd ik door de leraar Duits naar het bord geroepen. Ik moest vijf zinnen opschrijven. De leraar stond achter in de klas. Toen ik klaar was, liep hij naar voren en bulderde: "Kijk, jongens en meisjes, dit is nou het handschrift van een psychopaat." Ik was 13 en wist voor altijd: vertrouw nooit grote mensen. 'Het gevecht om zelfvertrouwen houdt niet op. Ik ben gedoemd om van crisis naar crisis te wankelen. Als aangeschoten wild. Mijn vrouw en de jongens dempen het gat, leggen noodbruggetjes over de afgrond. Het zijn noodverbanden. Ik speel het spel ten dele mee. Het is mijn taak om mijn jongens zonder kapotte binnenkant door het leven te helpen. Zij moeten weten dat ik de boel nooit belazer.' Niets is ultiemer dan het vaderschap.' Vorig jaar heb ik het podium vaarwel gezegd. Jules Deelder en ik waren een theaterduo. Je begint in Leiden en Delft, maar je eindigt in Winterswijk en Lelystad. Dan kom je om halfvier 's nachts thuis. Om halfzeven komen de jongens uit bed. Die willen ontbijten. Ik kon het niet meer combineren, was helemaal gesloopt.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden