Zakelijke Gegevens
Titel: Phileine zegt sorry
Auteur: Ronald Giphart
Uitgeverij: Podium
Plaats van uitgave: Amsterdam
Jaar van uitgave: 1996
Aantal bladzijden: 262 blz.

Titelverklaring
Phileine heeft in het begin van het boek ontzettend veel moeite met ‘sorry’ zeggen, ze kan er niet tegen als iemand het woord zegt, ze heeft er een hekel aan. Maar langzamerhand begint ze zich te bedenken dat haar houding niet helemaal correct is, en ze probeert te veranderen. Op het einde van het boek heeft ze zich er toch overheen gezet, en ze zegt ‘sorry’ tegen iedereen.

Genre
Liefdesroman, ontwikkelingsroman


Thema
- overspel
- jaloezie
- omgang met mensen

Motieven
- Overspel: Het gebeurt in het boek nogal vaak, overspel plegen. Max gaat volgens Phileine vreemd met Joanne. Dit vindt ze een reden om hetzelfde te doen met de man van Joanne, L.T. Ook gaat Phileine (waarschijnlijk) vreemd met Fabian, de man die ze ontmoet heeft in het vliegtuig op weg naar New York.
- Sarcasme: Phileine heeft in het boek de hele tijd sarcastische opmerkingen, dit omdat ze een hekel heeft aan mensen.
- Ruzie: Phileine en Max hebben constant ruzie. Daarna maken ze het wel weer goed, maar het blijft steeds terugkeren in het boek.

Samenvatting van het boek
Phileine is een knappe vrouw van ongeveer 25 jaar. Ze heeft een vriend, Max, en is heel gelukkig met hem. Op een dag vertelt Max Phileine dat hij in New York een kans krijgt om in een toneelstuk te spelen. Toneelspelen is Max’ passie. Hij zal voor anderhalf jaar naar New York verhuizen. Het afscheid is erg emotioneel en ze beloven elkaar trouw te blijven.

Thuis houdt Phileine het niet meer uit in haar eentje, en ze mist hem enorm. Opeens besluit ze Max in New York op te gaan zoeken en die middag zit ze al in het vliegtuig op weg naar Manhattan. In het vliegtuig ontmoet ze twee mensen die uit New York komen, Fabian en Lena. Phileine krijgt hun telefoonnummer en ze maken haar duidelijk dat ze altijd bereid zijn haar een rondleiding te geven in ‘The Big Apple’.

Als ze is aangekomen in het appartement van Max ontmoet ze de kamergenoten van Max: Jules(inclusief bril), de Vlaamse Gulpje Degompelaere, de zieke Leonard, Ruth die alsmaar blijft staren, de afschuwelijke Joanne en haar geliefde L.T., een reserve-ontbijtweerman van het CBS. Later komt ook Max thuis en hij is ontzettend blij Phileine te zien. Hij organiseert daarom dezelfde avond nog een feest, om de komst van Phileine te vieren. Al zijn collega’s van het toneelgezelschap worden daarom ook uitgenodigd. Phileine valt tijdens het feest op de grond van de drank, en de jetlag. Ze gaat direct naar bed, terwijl de rest nog door feest.
De volgende ochtend is Max al weg omdat hij een toneelrepetitie heeft. Phileine gaat daarom de stad in met Gulpje, de huisgenoot van Max. Het klikt meteen tussen die twee omdat ze hetzelfde in het leven staan. Diezelfde avond besluit Phileine, Fabian en Lena te bellen. Fabian stelt meteen voor haar de stad te laten zien. Ze hebben een gezellige avond. Maar al gauw komt Phileine erachter dat Fabian Phileine wel ziet zitten als minnares.
De volgende avond bezoekt Phileine samen met Max’ huisgenoten de première van rOmEO-n-jULieT, het toneelstuk van de toneelgroep van Max. Voordat het stuk begint hoort ze al van verschillende mensen dat het een experimenteel en gedurfd toneelstuk is. Terwijl het stuk opgevoerd wordt, merkt Phileine dat het een pornografische versie van het verhaal van Shakespeare is. Waarin Max de hoofdrol speelt, en de andere hoofdpersoon bevredigt. Phileine en L.T. zijn geshockeerd.
Nadat het stuk was afgelopen, gaan Max en Phileine terug naar het appartement. Daar aangekomen hebben ze enorme ruzie,in een kroegje wordt het weer later echter weer bijgelegd. Maar omdat Max tussendoor nog even vermeldt dat dit pornografische toneelstuk nog twee keer opgevoerd zal worden, is de spanning tussen die twee weer te snijden. De dag erop komt L.T even langs om Phileine op te halen voor een tochtje in zijn speedboot. Omdat de hoofd-ontbijtweerman de dag ervoor een ongeluk heeft gehad, was L.T heel vrolijk. Ze gaan daarna naar een kroegje waar alle huisgenoten samen zijn. Phileine krijgt ruzie met Jules, omdat ze zich in haar geslacht heeft vergist. Omdat het daar niet gezellig is gaat ze weer met L.T mee. Op de boot drinken ze beiden veel whisky en ze worden allebei een beetje aangeschoten. Ze zijn allebei verdrietig over wat er in het toneelstuk is gebeurd. Ze worden heel vertrouwelijk met elkaar, en bedrijven de liefde.
De volgende dag moet Phileine weer een dag zonder Max doorbrengen. Ze besluit rustig in Max’ appartement te blijven, waar ze weer ruzie krijgt met Jules. Dus later op de dag gaat ze met Gulpje naar een café in New York. Daar komt ook L.T. en ook hij praat mee over het veelvoorkomende onderwerp, seks. L.T krijgt het idee om die avond naar het theater te gaan om een tweede uitvoering van rOmEO-n-jULieT te bekijken. Ze vragen zich af of de liefdesscène van Max en Joanne aangepast is nu men verondersteld dat hun partners niet in de zaal zitten. Ze ontdekken dat het toneelstuk echter nog veel extremere vormen aanneemt dan ze zelf hadden mogen aanschouwen. Phileine is zo boos dat ze keihard door de zaal roept dat het zo wel genoeg is. Ze klimt het podium op en er ontstaat een heftige ruzie tussen Phileine en Max waardoor het toneelstuk verstoord wordt.
De volgende ochtend wordt Phileine wakker in het bed van Fabian. Daar schijnt ze de vorige nacht straalbezopen, door L.T. en Gulpje naartoe te zijn gebracht. Dan belt L.T, die haar vertelt dat ze die avond in de Late Show van David Letterman wordt verwacht omdat men diep onder de indruk was van haar moedige optreden in het theater. Ze vertrekt meteen naar de studio. Die avond, wanneer ze met David Letterman en Salman Rushdie, de andere gast, op televisie is valt Phileine meteen in haar rol. Ze neemt Lettermans presentatie over, ze zet hem voor gek en het publiek vindt haar fantastisch. Omdat ze nergens anders terecht kan geeft ze die avond haar verdiende geld uit aan een kamer in een hotel. Ze heeft niemand aan wie ze haar verhaal kwijt van en voelt zich erg verdrietig.
Die ochtend komt Max naar Phileine’s hotelkamer en neemt haar mee naar zijn appartement(op zijn rug notabene). Hij vindt dat ze weer met z’n tweeën verder moeten gaan. Thuis aangekomen zijn alle huisvrienden, de regisseur en een aantal acteurs al aanwezig en wachtten ze op hun komst. ’s Avonds bezoeken ze met z’n allen het Aidsgala dat wordt gehouden in het kader van de Wereld Aids Dag. Phileine en Gulpje gaan samen het feest inspecteren en zoals gewoonlijk de mensen bekijken. Max blijft bij zijn collega Joanne en haar vriend L.T. Wat Phileine niet weet is dat Max nu verteld wordt dat Phileine en L.T. samen een slippertje hebben gehad. Als Phileine zich weer bij Max’ groepje aansluit wordt ze daarmee geconfronteerd en staat met haar mond vol tanden. Nadat Gloria Gaynor ‘I Will Survive’ heeft gezongen beklimt Phileine het podium om vervolgens het publiek uit te leggen hoe ze van zichzelf walgt. Ze houdt een emotionele toespraak. Ze eindigt met excuses voor haar onacceptabele gedrag, met de woorden ‘Sorry dat is besta’.

Opbouw
Het is een chronologisch verteld verhaal. Er komen wel tijdsprongen en een aantal flashbacks in voor.

Tijd
Het verhaal is in 8 dagen verteld, en speelt zich af in 1996. Er worden veel flashbacks gebruikt, over de tijd die Phileine vroeger met haar vriendinnen doorbracht.

Ruimte
Het verhaal speelt ze op het begin af in Utrecht, maar later speelt het zich af in New York.
Daar speelt het zich vooral af in het appartement, het theater en in kroegjes.

Perspectief
Het is een ik-perspectief, en alles wordt vanuit haar oogpunt bekeken.


Personages

Hoofdfiguren
-Phileine: ze is het meisje waar het boek over gaat. Ze is heel slim en arrogant. Ze houdt ervan om dingen op haar eigen manier te doen en daarbij vooral geen rekening te houden met andere personen. Ze is heel gemeen, hard en direct. Ze heeft als kenmerk dat ze zich heel cynisch en hard opstelt tegenover andere mensen. Ze geniet ervan om te zeggen wat ze denkt.
-Max: hij is de vriend van Phileine. Hij is rustig en aardig. Hij doet vaak heel lief, maar kan ondertussen heel egoïstisch zijn. Toneelspelen is zijn passie en in het boek lijkt het alsof hij dit belangrijker vindt dan zijn vriendin.

Bijfiguren
-Gulpje: is een huisgenoot van Max. Ze komt uit België. Phileine en zij kunnen het erg goed met elkaar vinden omdat ze allebei zo regelrecht.
-Jules: weer een van de huisgenoten van Max. Ze staat vooral bekend om haar enorme bril en haar niet zo slimme opmerkingen. Al vanaf de kennismaking gaat het niet goed tussen Phileine en haar. Ze hebben voortdurend meningsverschillen en
kunnen het simpelweg niet met elkaar vinden.
-Joanne: is Max’ tegenspeelster in het toneelstuk. Zij is de vrouw waar Max mee ‘vreemdgaat’.
Joanne is getrouwd met L.T, de man waar Phileine vreemd mee gaat.
-L.T.: is Joanne’s vriend. Ook hij is geshockeerd na het zien van de seksscène tussen Joanne en Max. Daarom gaat hij vreemd met Phileine.
-Fabian: dit is de man die Phileine in het vliegtuig onderweg naar New York ontmoet. Ze kunnen het wel goed met elkaar vinden, en spreken daarom regelmatig met elkaar af.

Schrijversinformatie
Ronald Giphart werd geboren op 17 december 1965 in Dordrecht. Zijn moeder Wijnie Jabaai was een geruchtmakend kamerlid voor de PvdA. Giphart studeerde Nederlands en was jarenlang nachtportier in een Utrechts ziekenhuis. Tijdens dit werk schreef hij zijn debuutroman Ik ook van jou (1992), bekroond met het Gouden Ezelsoor voor het best verkochte debuut en in 2001 verfilmd.


In 1993 schrijft hij zijn tweede roman Giph. In ‘grote In met vaart en bijtende humor geschreven brieven vertelt hij hierin een verhaal dat zich afspeelt in het studentenmilieu en waarin met een literaire vaderfiguur wordt afgerekend. Giphart noemde dit boek laatst ergens zijn ‘Avonden’.

Behalve de verhalenbundel Het feest der liefde (1995), waarvan net zo veel exemplaren verkocht werden als zijn romans, publiceerde Giphart het literaire ‘winterboek’ Planeet literatuur, het even vrolijke als leerzame non-fictieboek Ten liefde! en de romans Phileine zegt sorry (1996), De Voorzitter (1999) en Ik omhels je met duizend armen (2000). De laatste roman zal ook vanwege het euthanasie thema in de komende Boekenweek een voorname rol spelen.

Zijn fictiewerken verschijnen in de Boekenweek 2003 in nieuwe edities.
De film naar Phileine zegt sorry door Robert Jan Westdijk, met Kim van Kooten in de hoofdrol, beleefde in oktober 2003 zijn première en werd beloond met vier Gouden Kalveren. Rond die tijd verscheen ook het literaire fotoboek Heldinnen van Ronald Giphart en de fotograaf Eric van den Elsen.

Voor zijn oeuvre ontving Giphart op 19 november 2004 de C.C.S. Croneprijs, de tweejaarlijkse literatuurprijs van de stad Utrecht.

In april 2005 verscheen Gipharts nieuwe roman Troost, een roman over gastronomie, liefde, roem & ondergang.
Verder werden in voorjaar 2005 de voorbereidingen voor de verfilming van Ik omhels je met duizend armen in gang gezet. De regie van deze film is in handen van Willem van de Sande Bakhuyzen. De hoofdrollen zullen gespeeld worden door Tijn Docter en Carice van Houten. Naar verwachting zal de film in het voorjaar van 2006 in de bioscopen draaien.

Recensies
Het verhaal van Phileine zegt sorry heeft weinig om het lijf. Eigenlijk is het niet meer dan een simpel romannetje. Zo opgeschreven klinkt het of ik me nog steeds boven de massa verheven voel, maar laat ik het anders uitleggen. Voor een simpel romannetje heb ik me er toch goed mee vermaakt. Niet het verhaal, maar de stijl is daar verantwoordelijk voor. Gipharts stijl is over the top grappig, vooral als het over schunnige zaken gaat of als er gescholden wordt. En het personage Phileine is geknipt voor het betere scheldwerk. Tegen een moeder van een toneelspeler; "God wat een verschrikkelijke bal doelloos vlees, die onderkin van u!," Maar niet alleen in dialogen vliegen de vleesmassa's je om de oren.
De overdenkingen van Phileine zitten er ook vol mee; "Ik hou van meisjes die het over 'wippen' hebben, over 'hem erin blaffen', over je 'loosdoos' of 'in je muts gekletterd worden'. Veroordeel ons hoe je wilt, maar zulke uitdrukkingen gebruiken we nu eenmaal tijdens ons Jonge-Vrouwen-Topoverleg." Nee Phileine, ik zal jullie daarom niet veroordelen. Hoogstens om de onrealistische kant van dit soort passages. Daar staat tegenover dat literatuur het middel is om flexibel met de realiteit om te gaan. En als Giphart sjeest die grote hoeveelheid grove geiligheid er doorheen, zodat het boek in een mum uit is. De vaart is misschien wel de belangrijkste troef van het boek. Had Giphart meer tijd en ruimte ingedeeld voor diepgang en berusting, was er niet veel overgebleven van het boek. Nu blijven me toch minstens enkele zeer komische tirades van een bijdehante bitch bij.

Ricco van Nierop
www.derecesent.nl

Mijn mening
‘Ik vind het een verhaal zonder inhoud, je hoeft je niet diep in te spannen om dit verhaal te begrijpen. Maar het leest toch lekker weg door het vlotte taalgebruik van Giphart, wat ik echt een specialiteit van hem vind. Het lijkt alsof hij in elke zin een cynische grap heeft gestopt. Omdat het hoofdpersonage zo losbollig is en nergens over nadenkt, is het natuurlijk redelijk gemakkelijk om een grappige roman te schrijven met zo’n personage in de hoofdrol. Toch vind ik dit een ontzettend leuke roman. Je hoeft het niet te gaan lezen als je een boek op niveau zoekt, maar je leest het voor het gewone plezier. Ik heb hem ook gelezen, al voor dat het bekend was dat ik hem voor mijn lijst mocht lezen. Ik zou dit boek wel aanraden, gewoon om hem een keer gelezen te hebben, en de schrijfstijl van Giphart te leren kennen.’