Paradiso door Kees van Beijnum

Paradiso, Kees van Beijnum






Inhoud





H. 1 Beschrijving leeservaring blz. 3

- 1. Primaire gegevens

- 2. Verantwoording keuze

- 3. Verwachting vooraf

- 4. Eerste reactie achteraf

- 5. Korte samenvatting van de inhoud



H. 2 Verdieping blz. 6

- 1. De ruimte

- 2. De tijd

- 3. Perspectief

- 4. Thema en motieven

- 5. Personages en karakter

- 6. Titel, ondertitel, motto

- 7. Relatie tekst en context

- 8. Symboliek



H. 3 Eindoordeel blz. 8

- 1. De recensie

- 2. Persoonlijke beoordeling

- 3. Belangrijke passage










1: Beschrijving leeservaring

1.1 Primaire gegevens

Auteur: Kees van Beijnum

Titel: Paradiso

Ondertitel: Geen

Verschenen in: 2008

Uitgever: De Bezige Bij, Amsterdam

Aantal blz.: 293

Uitgelezen op: 11 maart 2008


1.2 Verantwoording keuze

Ik was op internet opzoek naar een leuk boek nadat ik mijn boek van Remco Campert had weggelegd. Dit leuk me een leuk verhaal. De schrijver kende ik al omdat ik al eens eerder een boek van hem gelezen had.


1.3 Verwachting vooraf

Ik heb alleen de flaptekst gelezen en dat lijkt me erg spannend. Het is een vreemd verhaal en ik denk dat het goed in elkaar zal zitten.


1.4 Eerste reactie achteraf

Spannend: een beetje

Meeslepend: erg

Ontroerend: een beetje

Grappig: niet

Realistisch: erg

Fantasierijk: een beetje

Interessant: erg

Origineel: erg

Goed te begrijpen: erg


Dit werk heeft mij aan het denken gezet: Nee

Ik heb iets aan dit werk gehad: Nee

Dit werk spreekt me aan: Ja


Het is best spannend. Niet zinderend, maar je vraagt je steeds af wat er gaat gebeuren. Ontroerend vond ik het maar een beetje. Vooral voor de dochter was de situatie moeilijk. Het is erg realistisch beschreven en ik vond het een origineel verhaal. Het verhaal sprak me in eerste instantie ook aan, daarom koos ik het voor mijn boekenlijst. Grappig is het niet, er komen geen humoristische stukken in voor. Interessant vond ik het verhaal wel, ik vond de verhaallijn geniaal bedacht ook het eind vond ik leuk. Het was allemaal goed te begrijpen want het was makkelijk taalgebruik, het las lekker vlot weg. Een beetje fantasierijk was het wel. Zo’n verhaal hoor je niet dagelijks. Het heeft me wel aan het denken gezet. Dit werk heeft me verder niet aan het denken gezet. Ik vond het een leuk boek, heb er van genoten, maar dat was het ook wel. Wel spreek het werk me aan.









1.5 Korte samenvatting van de inhoud

Mart Hitz, een veertiger en geluksgoeroe (hij schrijft boeken over het vinden van geluk) besluit bij zijn vrouw Dana weg te gaan en haar te vertellen over zijn vriendin Karin. Hij denkt het geluk met haar te hebben gevonden.

Wanneer hij op weg naar huis gaat, stuit hij dicht bij zijn huis op een wegversperring. Er is een dijk doorgebroken en de bewoners van zijn wijk (ook zijn vrouw Dana) zijn geëvacueerd naar een sporthal. Maar wanneer hij naar haar op zoek gaat, merkt hij dat ze niet in de sporthal is noch in het bowlingcentrum.

Thuis is er ook niemand thuis, ook zijn 14-jarige dochter Adèle niet want zij is uit logeren.

Mart had zowel aan de politie als tegen zijn schoonouders beweerd dat hij die een lezing moest geven in Groningen en daar was blijven slapen.

Hij gaat in de buurt rondvragen en komt zo zijn schoonzus tegen die beweert dat ze Dana heeft gezien met haar vroegere (maar overleden) vriend Johan.

Ook komt zijn hond Kyra naar het huis terug die was weggelopen, maar wil niet in zijn buurt komen en komt ook het huis niet binnen. Later hoort hij dat Dana’s auto in de buurt van een parkeerplaats bij het haventje vlakbij Disteleiland is aangetroffen. Op Disteleiland hebben de ouders van Dana vroeger een huisje gehad waar hij zelf in zijn studententijd een tijdje heeft doorgebracht. Dana zelf is ook door haar vriend Johan daar ontmaagd. Deze Johan is echter bij een ongeluk bij het zeilen om het leven gekomen en daarna heeft Dana Mart ontmoet. In de agenda van Dana, die hij doorsnuffelt, leest hij dat ze regelmatig afspreekt met ene meneer Beek. Dat blijkt een psychiater te zijn. Hij kan hem verder vanwege het beroepsgeheim niet al te veel vertellen.

Karin zoekt op een bepaald moment weer contact met Mart. Ze wil hem graag zien: hij zou immers aan zijn vrouw vertellen dat hij haar ging verlaten. Ze gaan op een verassende plek met elkaar vrijen en een vriendin van zijn dochter ziet hen uit de bosjes komen. Zijn dochter krijgt dat te horen en gaat naar haar opa en oma. Wanneer Mart opbelt, krijgt hij de wind van voren. Hoe kan hij onder deze omstandigheden nu met een andere vrouw worden gezien? Wanneer hij alleen thuis is, bekijkt hij foto’s van Dana en diens vriend Johan. Daarna zet hij alles op een rijtje. Zou ze misschien op Disteleiland zijn? De auto stond daar immers vlak bij? Hij gaat opzoek naar haar op het eiland, wordt daar belaagd door een zwaan, maar vindt geen Dana.

Er wordt een advertentie geplaatst in de bladen in de Gooi- en Eemstreek om te vragen of iemand haar heeft gezien. Een vreemde (paranormale) boerenvrouw blijkt haar gezien te hebben. Van haar broer hoort Mart dat zijn vrouw enige weken geleden met een jonge man langs was geweest. Dat was de bestuurder van een Volkswagenbusje. Via wat hangjongeren komt hij erachter dat de jongeman Neal heet. Hij bezoekt de jongen en dat blijkt de jongen te zijn die al eerder had verteld dat zijn vrouw in het bowlingcentrum was gezien. Mart vindt dat Neal heel erg op Johan lijkt (de vorige vriend van Dana). Ook zijn buurvrouw bevestigd dat ze de twee vaak samen heeft gezien en dat het erop leek dat het wat ‘meer’ was.

Mart heeft weer contact met de recherche die er inmiddels achter is gekomen dat hij de nacht niet heeft doorgebracht in Groningen. Hij vertelt dat hij een minnares heeft. Het maakt de politieman natuurlijk niets uit, maar Mart wordt toch een beetje in een verdacht hoekje gezet.

De jongen uit het Volkswagenbusje praat opnieuw met hem en Mart vertelt hem dat hij op de overleden vriend van Dana lijkt. Een dag later wordt Mart gebeld door Adèle die hem vertelt dat Dana gevonden is. Ze is in het Streekziekenhuis opgenomen maar is nog niet in staat te praten want ze is aangereden. Een dag later praat ze wel, maar niet over het ongeluk en ze mag naar huis. Nog steeds vertelt ze niets over de vier daagse verdwijning. Mart besluit weer aan het werk te gaan en wanneer hij een keer naar huis belt, is de recherche op bezoek. Het wordt duidelijk dat ze gegijzeld is geweest door de jongen van het Bowlingcentrum. Omdat hij zo leek op Johan, was Dana min of meer verliefd op hem geworden. Ze weigert echter aangifte tegen hem te doen. O.a. door de houding van zijn dochter Adèle groeien ook Mart en Dana wat meer naar elkaar toe. Intussen bezoekt Mart nog een keer zijn vader die een nieuw maar klein huisje wil betrekken. Op de terugweg rijdt Mart achter zijn minnares Karin aan, die hij toevallig fietsend was tegengekomen. Hij volgt haar tot de pont Over het ij. Eigenlijk laat hij haar daar uit zijn leven verdwijnen. Ook op zijn computer heeft hij de map “Paradiso”met allerlei geheime e-mails verwijderd. Ook op deze symbolische manier verdwijnt Karin uit zijn leven.

Thuisgekomen slaapt hij voor de eerste keer weer naast Dana en het komt tot seks. Het voelt niet naar aan. Adèle wil toch dat hij zijn overspel tegen haar moeder opbiecht.

Dan komt de dag dat Johan (Neal) de vazen komt brengen waarvan in de roman steeds sprake is. Het zijn mooie antieke vazen die Dana heeft gekocht voor het terras. Ook komt Johan het terras voor haar betegelen. Wanneer Mart woedend wordt dat de jongen op zijn erf komt, verteld ze het verhaal. Door zijn gelijkenis met Johan heeft ze genegenheid opgevat voor de jongen. Ze vertelt niet hoever die genegenheid ging, maar de oplettende lezer begrijpt dat ze net zo ver gegaan is als Mart. Nu is ze echter genezen van die verliefdheid. Dan vertelt ook Mart van zijn overspelige relatie. Intussen betegelt Johan het terras en Dana wil dat Mart hem gaat helpen. Dat gebeurt en samen werken ze aan een nieuw terras voor Dana.

Daarna rijdt de jongen uit hun leven weg. Eigenlijk net zoals Karin dat heeft gedaan. In het laatste hoofdstuk haalt Mart zijn dochter op van ene feestje. Ze is verdrietig want haar vriendin heeft haar vriendje voor d’r neus weggekaapt. Mart probeert haar te troosten. Wanneer hij thuiskomt vraagt Dana aan hem waarom hij wilde weggaan en waarom hij toch gebleven is. In het laatste hoofdstuk staat Mart in de tuin: er komt een zwaan overvliegen. Wanneer hij naar het huis kijkt, ziet hij Dana naar hem kijken. Hij gaat het huis binnen en nadert “haar in de dampige lucht van de nieuwe morgen.” De symboliek druipt van de scene af: is een zwaan niet het mooie symbool van de echtelijke trouw.











2: Verdieping

2.1 De ruimte

Er wordt goed gebruik gemaakt van een ‘sferische’ ruimte. Zo wordt er in de tijd dat Mart eenzaam thuis zit vooral over de moddersporen in huis verteld en is het huis grauw. Ook het landschap rond zijn huis, wat Mart fascineert, speelt een rol bij zijn gemoedstoestand. Er wordt weinig met een ‘symbolische’ ruimte gewerkt en in normale mate met een ‘sferische’ ruimte. Het speelt zich allemaal af in zijn woonplaats, waar de naam overigens niet van wordt genoemd. Het is wel dichtbij Amsterdam want Karin zijn minnares woont, evenals zijn vader, in Amsterdam-Noord en daar begint de roman. De politie die wordt gewaarschuwd hoort bij de regionale indeling van de Gooi-, Vecht en Eemstreek. Dat is dus niet ver van Amsterdam. De gehele verhandeling speelt zich na de eerste hoofdstukken af in de omgeving van Marts boerenhuis temidden van wijds landschap. Hij gaat nog wel een keer op bezoek bij zijn vader.


2.2 De tijd

De vertelde tijd: Ong. 10 á 11 dagen

De verteltijd: Ong. 4,5 uur


Flashbacks: Er zitten inderdaad flashbacks in het boek. Dat zijn natuurlijk vooral herinneringen, maar meestal gaat het over het heden en hoe hij over dingen denkt. Er zitten dus relatief weinig flashbacks in het boek.


Continuïteit: Er zit weinig gaten in de tijd, het boek is dus vrij continu. Hij slaat wel kleine stukjes over als nachten en soms avonden en bepaalde handelingen. Maar het boek van bijna 300 bladzijden gaat maar over ongeveer tien dagen. Dat is dus redelijk continu.


Chronologisch: Het verhaal is zeer chronologisch. Er komen, zoals eerder gezegd, relatief weinig flashbacks in voor. Het verhaal wordt vlot verteld.


Eind: Het boek heeft zeker een gesloten eind. Alles komt op zijn pootjes terecht. Het verhaal is echt af. Ik vroeg me nog wel wat over Karin, maar dat is verder bijzaak. Het boek heeft geen medias res maar begint gewoon bij het begin.


2.3 Perspectief

In het boek wordt er gewerkt met een hij-verteller. We zien (in de hij-vorm) alles door de ogen van de hoofdpersoon Mart Hitz.


2.4 Thema en motieven

Thema: overspel, liefde, geluk

Motieven: - De zoektocht naar geluk (voor beiden), hij in het heden en zij in het verleden

- Beiden plegen ze overspel.

- Er komt veel liefde voor in dit boek. Zij voor haar oude liefde, Mart voor zijn nieuwe en wil scheiden. Toch blijkt er liefde te zijn tussen het stel. Het huwelijk is nog niet voorbij en de liefde bloeit langzaam weer op.










2.5 Personages en karakter

In dit boek zitten vooral ‘round characters’. Ze lijken op echte mensen en ze maken een ontwikkeling door in het boek. Dit gaat vooral over Mart, maar ook zijn vrouw.

Hoofdpersonage:

Mart: Een veertigjarige man die verliefd is op het boerenlandschap waar hij leeft. Hij heeft een buitenechtelijke relatie maar besluit uit eindelijk bij zijn vrouw te blijven en het huwelijk te redden. Mart houdt van de kleine dingen in het leven en zoekt naar het ultieme geluk.

Bijpersonages:

Dana: Zijn vrouw is evenals Mart opzoek naar geluk, ze zoeken beiden naar iets wat ze missen. Dana heeft haar vroegere vriend verloren en houdt nog steeds van hem. Daarom gaat ze in het boek ook met een jongen die erg op hem lijkt. Uiteindelijk blijkt haar huwelijk haar toch meer waard te zijn want ze viel natuurlijk voor die jongen zijn uiterlijk.

Adèle: Een veertienjarig meisje die opgroeit als enigkind. Ze vindt het vreselijk als ze erachter komt dat haar vader met een ander gezien is en vertrekt daarom uit huis. Ook heeft ze het er moeilijk mee dat haar ouders in zo’n vage situatie zitten en is ze boos als haar moeder zomaar vertrekt in het begin van het boek. Adèle zit er middenin. Verder is ze een echte puber en heeft ze het over dingen die haar bezig houden. “Ze heeft de hele tijd met Joris gedanst, zo gemeen van haar!”

Karin: De vriendin van Mart die iets verderop woont. Ze gaat bij haar man weg en is dolgelukkig als Mart bij haar wil intrekken. Ze blijft maar hopen dat hij terugkomt wanneer Mart lange tijd niets meer van zich laat horen.


2.6 Titel, ondertitel, motto

Titel: In één van de de eerste hoofdstukken gaan Mart en zijn minnares Karin naar Paradiso toe. Ook heeft Mart een map op zijn computer die hij Paradiso heeft genoemd waar geheime e-mails van zijn minnares inzitten.

Maar Paradiso gaat natuurlijk allereerst over een “paradijs” waar de Mart Hitz naar op zoek is.

Ondertitel: Geen

Motto: Geen


2.7 Relatie tekst en context

Het verhaal speelt zich in de eerste jaren van deze eeuw af. Er is sprake van een dijkdoorbraak tijdens een grote droge periode in de zomer. In augustus 2003 in het dorpje Wilnis gebeurde dit echt. Toch zou het zich net zo goed twintig jaar geleden afgespeeld kunnen hebben.


2.8 Symboliek

De symboliek van de huwelijkstrouw wordt weergegeven in de beschrijving van de zwanen. Vandaar misschien ook op de voorkant de zwarte zwaan en geen witte die meestal de liefde symboliseert.

Het huwelijk dat op instorten staat wordt symbolisch weergegeven door de dijk rondom de woning van Mart. Hij was (net als het huwelijk) te dun geworden.

Het is natuurlijk één grote zoektocht naar geluk. Hij zoekt het in het heden. Een nieuwe vriendin omdat het oude (zijn huwelijk) niets meer is en zijn vrouw zoekt het in het verleden. Zij gaat met een jongen die op haar oude liefde lijkt.





3: Eindoordeel

3.1 De recensie









3.2 Persoonlijke beoordeling

De gebeurtenis van de dijk was erg geloofwaardig aangezien zoiets in 2003 ook echt gebeurd is. De verdere gebeurtenissen waren erg toevallig. Allebei hadden ze een ander en toch komen ze bij elkaar. Ik denk niet dat dit vaak voorkomt, eigenlijk nooit! De gebeurtenissen spraken me wel aan. Ik vond het hier en daar wel spannend. De zoektocht naar zijn vrouw. Ik vroeg me namelijk steeds af wat er zou gebeuren, ik was geboeid.

De personen kwamen ook heel goed over op papier. De hoofdpersoon Mart werd goed neergezet. Ik zou de hoofdpersonen niet anders gehandeld laten hebben. Nu is het eind goed al goed en dat vind ik wel leuk. Het verhaal was zeker niet moeilijk opgebouwd, het taalgebruik was gemakkelijk en het las vlot weg. Soms waren er wel wat vreemde sprongen in zinnen en waren de zinnen wat kort wat voor verwarring kon zorgen. Maar dit waren maar enkele stukjes in het boek.

Respect en liefde zijn toch wel opvallende waarden in dit boek. Eerlijkheid overigens ook. Ook al wordt deze waarde niet bepaald nagestreefd. Het boek kwam goed overeen met mijn gedachten en meningen. Ik heb door dit boek geen andere kijk op dingen gekregen.

De afloop vond ik passend. Niet helemaal verwacht, maar ik zou ook niet weten wat ik wel verwachtte. Toch dit niet. Het is te lief, wat het ook wel weer apart en misschien wel realistisch maakt. Ik weet het niet, maar ik was niet ontevreden over het eind.


3.3 Belangrijke passage

"De zag de jongen licht knikken, alsof ze het eens waren geworden. De jongen boog zich naar voren en kuste haar op haar voorhoofd. Toen stapte hij in. De koplampen sprongen aan en beschenen de nieuwe denkplek toen de wagen keerde en langzaam wegreed. Twee rode lichtjes in de frisse, dampige avond. Geliefden van weleer, in oude liedjes keerden ze altijd terug.”

* blz. 283


Dit is het laatste wat je van de jongen waarneemt in het boek. Hij verdwijnt net zo snel weer uit het leven van Dana als hij erin was geslopen. Vooral de laatste zin in dit stukje is mooi, het is zeer symbolisch. Omdat de jongen natuurlijk op de oude geliefde van Dana leek. Bij dit stuk weet je dat het weer goed zal komen tussen Mart en Dana en dat ze állebei voor elkaar gekozen hebben.