Palmwijn door Adriaan van Dis

1. Boekbeschrijving: Titel: Palmwijn
Auteur: Andriaan van Dis
Antal Bladzijden: 93
Uitgeverij: J.M. Meulenhoff bv, Amsterdam 1996
Beschrijving Kaft: De kleine kaft van het boek is helemaal bezaait met kleine palmboompjes waarvan de bladeren groen zijn en de stam bruin. Op de voorkant staat in een apart hok de auteur en de titel, en onder dat hok een plakkertje met daar op de barcode van de school. Op de zijkant staat nog eens een klein hok met daarin ook de auteur en de titel. Op de achterkant staat een apart hok met daarachter ook allemaal palmboompjes. In dat hok staat een foto en een samenvatting van het boek, daaronder staat een barcode met daarboven een ISBN nummer. 2. Personages: - Susan Courtland: Ze komt vaak met de dood in aanraking. Ze drinkt veel palmwijn en gelooft eerst niet in geesten daarna wel. Ze schildert veel en probeert haar schilderijen te verkopen aan de toeristen op het eiland. Ze kan niet kiezen tussen haar minnaars en of ze wel of niet zonder palmwijn wil leven. Zij komt op het idee om de vluchtelingen te helpen om van het eiland te vluchten. - Sow: Hij is een woestijnneger die zich bezig houdt met de afscheiding van het eiland. In het begin wacht hij de hele tijd op susan bij de poort van het ecologisch centrum, tot zij naar hem toe komt. Hij behoort tot de inheemse bevolking. Hij is de minnaar van Susan. Hij houdt zich bezig met kruidendrankjes en maakt een liefdesdrank voor Susan (blz.71). Hij is ook de sleutel persoon op het einde. Hij leidt de vluchtelingen, na een aanval van het leger, naar een boot om te vluchten. Ook susan zit bij die groep hoewel zij geen vluchteling is. - Diller: De andere minnaar van Susan. Hij is ook een inheemse bewoner en spreekt frans. Hij heeft een groot huis dat op een boot lijkt waarvan alleen nog de plank mist en is cynisch. "Hij heeft uit zijn verblijf in het zwarte continent geleerd dat je nooit moet ingrijpen, Hoe schrijnend de ellende ook moge zijn". Hij verleent op het eind de boot aan Susan.
Bijpersonen - Neef: Hij is altijd met een ezel bij Sow. - Brandende jongen: Hij wordt gezien door Susan als ze dronken is van de Palmwijn. Hij danst op een plein aan het begin van het verhaal. Terwijl hij in de brand staand danst toont hij geen pijn maar juist vreugde. Ondanks deze vertoning krijgt Susan toch medelijden met hem en denkt door het hele verhaal wel een paar keer aan hem. Verder heeft hij geen sleutel rol. - De zoon van Susan: Aan hem wordt gedacht als susan dronken is van de Palmwijn en ze ziet hem in een illusie voor zich als ze onder de douche staat. Later als ze op een koele plek ligt denkt ze er over na hoe hij gestorven is toen ze nog een gezin had. Verder heeft hij geen sleutel rol. 3. Samenvatting van de inhoud: Het boek is verdeeld in 6 hoofdstukken. Hoofdstuk 1 en 6 wordt verteld door de ik persoon en de andere worden vertelt door Susan Courtland. De ik-persoon krijgt een rouwadvertentie van Susan Courtland uit Afrika. Susan was een kunstenares en de ik-persoon heeft haar op het eiland leren kennen. De ik-persoon was
op dit eiland geweest als internationaal waarnemer. Hij woonde toen in het ecologisch centrum van William. Dan begint Susan te vertellen: Ze woont in een huis waar niemand wil wonen, omdat er beweert wordt dat er geesten wonen. Eerst geloofde ze daar niet in, maar nadat ze palmwijn had gedronken was haar waarnemingsvermogen verdiept. Ze drinkt de palmwijn voor het eerst op een feest vlak na haar aankomst op het eiland, na een lange tocht door de woestijn. Haar gids op dat feest, sow, moslim en kruidenhandelaar, zorgt ervoor dat ze onderdak krijgt in het ecologisch centrum. Door de palmwijn wordt ze
geboeid door een vuurdanser, die later op de avond mee wegvlucht. Hij blijkt een vluchteling te zijn van het platteland. Daar was een burgeroorlog aan de gang. Als ze in het ecologisch centrum terugkomt vangt sow haar op. De palmwijn is pas na 2 dagen uitgewerkt. Door de palmwijn, die afschuwelijke beelden uit de woestijn opriep, besluit Susan haar reizend leven op te geven. Ze zit erover te denken om vast op het eiland te gaan wonen. Op een beklimt ze een heuvel die tegenover het centrum ligt. Ze klimt naar een hoger gelegen fort om daar het uitzicht te gaan tekenen. Ze komt daar 3 mannen tegen die haar een browning, soort geweer, aan proberen te smeren (Werkelijke tekst: “Dit biedt u bescherming,” zei hij. Het pakketje hijgde in zijn hand. “Beter dan de grisgris,” en hij knikte naar mijn bovenarm, waar de talisman door mijn blouse scheen. “Wat moet ik daar mee?” “U moet zich kunnen verdedigen.”(blz. 48)). Een dag later was er een ruzie in de haven, waarbij ook deze mannen betrokken waren. Bij de ruzie worden er ladingsjouwers opgesloten in een container en Susan probeert hen te bevrijden maar dan
komt er een oude blanke heer, Diller, die vertelt dat de sjouwers de problemen maar zelf oplossen. Na de ruzie wordt Susan uitgenodigd door Diller om palmwijn te komen drinken in zijn huis. Het huis lijkt erg veel op een ark en is best groot (Werkelijke tekst: “Bravo,” zei de man
in het witte pak toen ik moedeloos het café binnenliep om mijn spullen op te halen. “U heeft wel een glas verdiend, ik nodig u uit op mijn terras.” (blz. 57)). Ze blijft 3 dagen bij Diller. Ze
vertrekt weer omdat ze ruzie krijgen over de talisman die ze van sow heeft gekregen. Susan wil het eiland verlaten, maar dit gaat niet omdat de regering het eiland geïsoleerd
heeft. De reden dat het eiland geïsoleerd werd is omdat er een opstand dreigde te ontstaan. Susan besluit om de zwarte gevangenen te helpen, en om samen te gaan wonen met sow. Maar ze blijft Diller toch zien. Susan neemt zoveel mogelijk vluchtelingen op in huis, maar als de situatie onhoudbaar wordt besluiten ze om te vluchten. Sow weet nog wel een boot te
regelen om mee te vluchten (Werkelijke tekst: Sow beloofde een boot te regelen. Hij kende iemand die nog ergens een oud motorschip in de kreken had liggen. Samba, een melaatse

palmwijnsmokkelaar. (blz. 77)). Diller geeft Susan met tegenzin zijn verbandmiddelen en zijn paard mee om de gewonden te vervoeren en te verzorgen. Diller regelt daarna ook nog een boot om mee
te vluchten omdat de boot die sow heeft geregeld niet te vertrouwen is. Als ze vluchten van het huis naar de haven sluiten steeds meer mensen zich aan bij de stoet. Als ze de boot bereiken is de stoet zo groot dat niet iedereen in de boot past, en er
geruzied wordt om een plaats. Daarom blijft Susan maar op het eiland. De boot vertrekt overbeladen en later spoelen de lijken aan op het strand. Sindsdien wordt Susan bezocht
door (kwel)geesten, en de bewoners van het eiland willen niets meer van haar weten. Een dag nadat Susan haar verhaal heeft verteld trekt de ik-persoon bij haar in. Een tijdje
later pleegt ze zelfmoord. Ze was depressief. Als het nieuws van de vluchtelingenboot naar buiten komt, bindt de regering in. De ik persoon vind het moeilijk om een eindrapport op te maken. Hij wijst de eilandbewoners erop dat ze zich niet meer afhankelijk op moeten stellen, maar zelf hun problemen moeten oplossen. Ook zijn leven was op het eiland veranderd (Werkelijke tekst: Want ook mijn leven veranderde op het eiland. Door afstand te doen van de illusie dat ik anderen moest redden, maakte ik me toegankelijker voor mijn medemens. (blz. 93)). 4. Plaats: - Aardrijkskundig: Het verhaal speelt zich af op een eiland in Afrika waarvan de naam niet in het verhaal wordt genoemd. "volgens Adriaan van Dis is het eiland fictief. Het is een samenraapsel van Sierra Leone , de Casamance, Nigeria en Goree. "( eerste druk '96) Het verhaal is een monoloog. - Ruimtelijk: Het speelt zich af op een klein stuk van een paar dorpjes en een stuk woestijn 5. Tijd: - Tijdsverloop: De vertelde tijd is denk ik ongeveer een jaar. De verteltijd is 93 pagina's. Het verhaal heeft een gesloten eind. - Historische tijd: In de eerste hoofdstuk verteld de ik-persoon over hoe susan ongeveer leefde en in de tweede hoofdstuk gaan we terug toen susan nog leefde en kom je precies te weten hoe susan leefde 6. Titel: De titel is palmwijn. In het boek wordt er ook palmwijn gedronken. Het is een illegale drank. Het maakt vreemde krachten in je los. Het slaat in op je bloed. Je hoort meer, ziet meer. Het versterkt het goede en kwade. Je moet het voorzichtig drinken, want voor je het weet beleef je sensaties die heel je leven overhoophalen. Palmwijn is een drankje dat echt bestaat. Het heeft een sterk hallucinerende werking. Het gebruik van dit alcoholische werking. Het gebruik van dit drankje wordt afgewezen door de moslims onder de Afrikanen, omdat zij bang zijn dat hun relatie met god verstoord wordt door de roes van de wijn, en de milieubeweging keurt het gebruik af, omdat de boomsoort zal uitsterven door winning van dit sap. 7. Thema en toelichting: Thema Ik denk dat het thema is: het wel of niet ingrijpen van westerlingen in een Afrikaanse situatie. In het laatste hoofdstuk besluit Susan om de vluchtelingen te helpen. In het verhaal wordt er eerst gezegd dat de mensen zelf hun eigen problemen op moeten lossen. Ze moeten zich niet zo afhankelijk opstellen. Later besluiten ze dan toch om de mensen maar te helpen met overleven tegen de regering z’n wil, die heel graag van de armoede af wil. De hoofdgedachte van het boek is: eerst goed overwegen of je iemand helpt daarna uitvoeren.
Motieven - vluchtelingen: Er wordt de hele tijd over vluchtelingen verteld die het land willen verlaten omdat er een burgeroorlog dreigt te ontstaan door de regering die een het wil behoeden. - De dood: Op het eiland leven veel geesten. Susan heeft ook veel te maken met de dood. Haar zoon is gestorven door de stres van het leger. In het leger heeft ie geleerd koelbloedig te zijn (Tekst: Zijn bataljon kreeg de laatste instructies over ontsnappen, vechten en overleven in de jungle. “Konijneles”noemden ze dat. De instructeur houdt een konijn omhoog en laat de mannen met het beest kennismaken. Die spelen ermee, knuffelen, aaien het. Dan pakt de instructeur het konijn weer op, pakt het bij zijn nek, vilt het levend, snijdt de buik open en gooit de ingewanden terug in de groep. De moraal was dat je in een oorlogssituatie nooit zakheid of vertedering mocht tonen. Om te overleven moet je kunnen doden. Ze hadden allemaal een levend konijn gevild. Na deze les was ook Jim klaar voor Vietnam. (blz. 42)). Daardoor veel mensen vermoordt en dat kon ie niet verkroppen. Z’n vader is gestorven door verdriet dat z’n zoon is gestorven. - Zwart/wit: Susan kan niet kiezen tussen een blanke en een zwarte minnaar. Cultuur van zwarten en blanken. Diller is blank en Sow is zwart. - Vuurdanser: Vooral in het begin van het verhaal komt de vuudanser veel voor, vooral in de gedachte van Susan. Ze denkt de hele tijd aan hem en hoe hij was op het feest, ze vlucht zelfs met hem. - Eiland: Ze maken steeds onderscheid tussen het vaste land en het eiland. Op het eiland is er een opstand. Op het einde vluchten ze ook weg van de burgeroorlog, kortom van het eiland. 8. Vergelijking: Ik heb geen vergelijking met een andere boek kunnen vinden. 10. Auteur: Biografie Adriaan van Dis werd op 16 december geboren in Bergen (Noord-Holland). Zijn vader (Victor Mulder), en zijn moeder (marie van Dis) waren niet getrouwd, omdat Mulder nog een vrouw had in Nederlands-Indië. Adriaan zijn halfzussen zagen er anders uit. Hij nam dus binnen het gezin een bijzondere positie in. Zijn namen gaven verwarring: doorgaans werd hij Adje Mulder genoemd maar op papier heette hij Adriaan van Dis. Hij zat in Hilversum op school op de MULO. Na zijn eindexamen in 1967 volgde hij in Amsterdam de M.O.-opleiding Nederlands. Voor het behalen van de akte M.O.-akte maakte hij nog een grote reis richting India. Na dit eerste reisavontuur voltooide hij zijn M.O.-opleiding en richtte hij zich op de studie Afrikaans. In 1978 studeerde hij af. Intussen was hij al 1974 beginnen te schrijven voor het NRC Handelsblad. In 1983 presenteerde hij voor het eerst het TV programma hier is…Adriaan van Dis. Van Dis, die enige jaren bestuurslid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde was, werd in 1987 redacteur van het tijdschrift De Gids en bleef dat tot begin 1992. In 1992 gaf hij zijn programma op om zich geheel te wijden aan het schrijven. Enkele boeken van hem: -Het beloofde land -Indische duinen -Palmwijn -Nathan Sid -Een barbaar in China 12. Eigen mening: De inhoud van dit boek vond ik verwarrend want ik kon wel beeld bij stukjes tekst vormen maar tussen die beelden kon ik geen beelden vormen. Verder vond ik van het verhaal dat het iets was om goed om over na te denken omdat er soms gedachten in voor komen die je kan vergelijken met die van je eigen. Het meeste wat mij aan sprak was de verklaring van hoe je je dronken voelt bij palmwijn. De taal van het boek is moeilijk, omdat er moeilijke woorden in zitten waar ik zelfs het woordenboek bij moest pakken. De zinnen zijn meestal kort, omdat ze kort maar krachtig zijn. Verder is er bij het taal gebruik opgevallen dat het een beetje als een adel word uitgelegd.