Over Tijd door Dirk Bracke

Gebruikte editie voor het boekverslag
Gebruikte druk: 1e
Verschijningsdatum eerste druk: oktober 2007
Aantal bladzijden: 205
Uitgegeven bij: Davidsfonds/Infodok te Brussel

Beschrijving van de voorkant
Er is een rode voorkant waarop het grote letters de titel staat geschreven.

Wat voor soort boek is het ?
Een realistische roman over heel jonge meisjes die zwanger worden en die in België in een tehuis worden opgenomen om met hun kind op te groeien. Het boek is geschikt voor de middenklassen van het voortgezet onderwijs.(havo en vwo)
Het zal door de inhoud uiteraard meisjes meer aanspreken dan jongens.


De aangeleverde flaptekst
Opeens draaide Martin zich om en sloot haar in zijn armen. Terwijl het water tegen hun knieën kabbelde, kuste hij haar. Ze probeerde zich in de kus te verdrinken, maar het lukte niet. Het zou een stuk makkelijker zijn, mocht Aïsha er niet zijn, speelde het door haar hoofd. En ze schrok dat ze zoiets durfde te denken.

Dorien is zestien en dolverliefd op Martin. En ook al loopt ze op wolkjes, makkelijk is het niet. Want stilaan raakt Dorien verstrikt in haar eigen leugens. Ze heeft één groot geheim, en dat wil ze zo goed mogelijk voor Martin verborgen houden…

Aïsha. Hoe kan ze Martin vertellen over haar mooie, kleine dochtertje? Over het opvangtehuis voor tienermoeders in Kasterlee waar ze nu al enkele maanden woont? Over hoe moeilijk het is om te zorgen voor een baby én te studeren. Over de vooroordelen, de roddels en de verwijtende blikken waarmee ze steeds moet leven. Over hoe graag ze gewoon jong, vrij en verliefd wil zijn…

DIRK BRACKE leerde in Kasterlee veel tienermama’s kennen. Gebaseerd op hun ervaringen schreef hij dit aangrijpend verhaal over twijfels en dromen, liefde en verdriet, zelfstandig worden met vallen en opstaan.

Titelverklaring
Wanneer een meisje haar menstruatie niet op tijd krijgt, is ze over tijd”wat kan wijzen op een zwangerschap. In dit boek gaat het over tienermoeders die in een instituut in het Belgische Kasterlee (vlak bij Turnhout) worden opgevangen wanneer ze hun kind niet willen laten aborteren.

Hoe is het verhaal opgebouwd?
Er zijn twee verhaal lijnen. In de ene worden de hoofdstukken aangegeven met de letters van het alfabet : van A. tot en met P. Hierin worden de verhalen verteld over Dorien nadat ze in het tehuis is opgenomen. De tijd loopt vooruit. Er is ook sprake van een proloog en een epiloog. In de proloog wordt vertelt hoe Dorien op haar nieuwe zusje Fleur reageert. In de epiloog is er sprake van een periode van vijf jaar nadat Dorien uit het tehuis is vertrokken. Ze heeft een nieuwe vriend en gaat haar dochtertje ophalen.

In de andere verhaallijn zijn er vijf hoofdstukken opgenomen, getiteld 5. terugtellend naar 1.
Hierin wordt verteld op welke wijze Dorien zwanger is geraakt. In deze hoofdstukken loopt de tijd als het ware terug. Er is een spanningselement omdat de lezer wil weten wie de vader van het kind is. Dat wordt in de hoofdstukken 2. en 1. verteld.
In de laatste hoofdstukken van de eerste verhaallijn komen beide verhaaldraden samen omdat daar de dader door Dorien moet worden herkend.

Na de epiloog is er nog een nawoord van de directeur van het tehuis waarin Dorien is opgenomen. Die geeft aan hoe de situatie in België met tienermoeders is.

Wie vertelt het verhaal aan de lezer?
Dorien is de verteller.

In de ene verhaallijn (van d e letters) is Dorien een zijvertelster: ze vertelt in de zij-vorm in de o.v.t.
In de andere verhaallijn (van de cijfers) is Dorien een ikvertelster: ze vertelt in de ikvorm over wat er in het verleden gebeurd is. Ook dit gebeurt in de o.v.t.

Tijd van het verhaal
Het is een actueel verhaal, dat zich in de huidige tijd afspeelt. Er worden geen concrete data en jaartallen genoemd, maar er wordt wel gesproken over € en mobiele telefoons.
Formeel gesproken klopt het niet helemaal. Dorien is namelijk als ze zwanger wordt, al vijftien jaar oud en er wordt in de roman gesproken over euro’s. Het moet dan al 2002 zijn. Maar in de epiloog is ze ineens 22 jaar. Dat is zeven jaar daarna. Dan zou die tijdlaag in 2009 moeten spelen. Het boek verschijnt in 2007.

Plaats van handeling
Het tehuis staat in het Belgische plaatsje Kasterlee. Het is een tehuis waarin tienermoeders worden opgevangen en waarin hun wordt geleerd met hun kindje om te gaan. Ook gaan ze gewoon naar school en moeten ze leren met geld om te gaan. Kasterlee ligt vlakbij de Vlaamse plaats Turnhout, waar de school is en de meisjes uitgaan naar de discotheek.

Samenvatting van de inhoud
In de proloog is Dorien nog bij haar moeder thuis. Haar moeder heeft een nieuwe vriend Peter met wie ze een kind heeft. Dorien wil deze Fleur graag verzorgen. Haar broertje Lukas heeft meer oog voor zijn computer.

De tijd in het eerste hoofdstuk is enkele jaren later. Dorien wordt door haar broer Lukas, die inmiddels studeert in Leuven naar een tehuis in Kasterlee gebracht. Ze is zwanger en ze kon op het laatst niet meer met haar moeder opschieten. Die neemt het haar kwalijk dat ze geen abortus heeft laten plegen toen ze een aantal weken zwanger was. Dorien wilde dat niet en ging tijdelijk bij haar broer wonen. Nu de bevalling op komst is gaat ze naar het tehuis. Daar ontmoet ze een aantal jonge moeders die in dezelfde situatie verkeren als zij zelf. Vaak zijn ze door hun ouders verstoten en heeft de biologische vader laten weten dat hij niets meer met het meisje te maken wil hebben. In het tehuis worden ze bijgestaan bij de bevalling en daarna worden ze begeleid in het zelfstandig wonen. In de tussentijd moeten ze zich volgens strenge regels gedragen. Ze krijgen maar weinig zakgeld om de week door te komen; ze kunnen goedkope kleren voor hun kinderen kopen in de tehuiswinkel ; om beurten hebben ze te maken met regels van het huishouden : koken, schoonmaken, afwassen. Ook moeten ze hun mobiel afstaan en mogen ze slechts een half uur per dag het apparaat gebruiken. Dat is vooral bedoeld om de kosten te drukken. Maar alle meisjes hunkeren wanhopig naar een nieuw vriendje en willen daarom de beschikking hebben over een mobiel. Ze hebben er dus vaak één stiekem bij zich. Bovendien doen de meisjes soms heel lelijk tegen elkaar. Zo heeft Annelore eens het mobieltje van Dorien te leen gevraagd waarmee ze extra lang blijft bellen.
De meisjes die al een baby hebben, zitten in het begeleid wonen project.


In het begin komt alleen Lukas op bezoek: met haar moeder wil Dorien niets meer te maken hebben. De andere meisjes vinden het vreemd dat ze niet wil vertellen wie de biologische vader is en ze roddelen er dus op los dat dit misschien wel een Lukas kan zijn. De lezer kan bovendien het idee krijgen dat de stiefvader van Dorien misschien ook wel een mogelijke kandidaat-vader is. Het enige uitje is eigenlijk een busreis naar Turnhout, dat vlak bij ligt. De meisjes kunnen daar shoppen en soms gaan ze er ook uit. De meesten moeten bovendien gewoon naar school. Alles wat de andere meiden hebben meegemaakt, staat ook Dorien te wachten. Emma heeft de baby Xander en ze hoopt vooral op een nieuwe vriend: maar ze eigenlijk veel te dik gebleven na de bevalling. Andere meisjes zijn Annelore en Debby. Wanneer ze een keer aan het shoppen zijn, ziet Dorien een rode Honda Civic bij de bushalte staan en ze wordt panisch van angst. Ze besluit de volgende bus te nemen en een straf voor te laat komen te accepteren. Er is blijkbaar iets met de rode Civic, wat de lezer nog niet weet.

Gemakkelijk is haar leven niet. Zo moet ze de bevalling in haar eentje doorstaan. Wanneer het meisje geboren wordt, noemt ze het Aïsha. Lukas komt op bezoek, maar haar moeder wil ze niet laten langskomen. Niet lang na de bevalling moet Dorien in Turnhout naar school. De meisje sin haar klas weten wel dat ze in het tehuis zit en zijn eigenlijk niet eens onvriendelijke tegenover haar. Maar voor Dorien is het leven zwaar: na schooltijd moet ze huiswerk maken en haar taken in het tehuis vervullen. Bovendien moet ze tijd vrij maken voor haar dochtertje Aïsha. Dat valt voor een intussen zestienjarige niet mee.

Intussen komt de tweede verhaallijn in het boek voor. In hoofdstuk 5. wordt verteld dat de ikvertelster Dorien zwanger is, wat ze voor haar eigen schoolvriendinnen verborgen wil houden, maar ze wordt intussen wel steeds dikker. Ze heeft geweigerd om een abortus te ondergaan, waar haar moeder wel op heeft aangedrongen. Ze moet met de juffrouw op school over de situatie praten. Die heeft door dat ze in verwachting is

In het heden mogen de jonge moeder op zaterdagavond stappen. Annelore heeft een vriendje met een brommer ontmoet en is helemaal verliefd, maar op één van de afspraken komt hij niet meer opdagen. Wanneer ze cola koopt, loopt ze tegen een jongen op. Martin, dat is een leuke jongen en Dorien ziet er zelf ook goed uit. Ze raken met elkaar in gesprek en ze dansen met elkaar. De dagen erna heeft Dorien weer de vlinders in haar buik, maar ze heeft verzwegen dat ze in het tehuis in Kasterlee zit. Het is moeizaam contact met hem te krijgen in verband met de afspraken rond het mobieltje. Maar uiteindelijk maken ze weer een nieuwe afspraak.

In 4. vertelt Dorien weer terug. Ze is vier weken daarvoor niet ongesteld geworden en ze weet dat ze zwanger is. Ze heeft de morning afterpil niet ingenomen. OP een dag moet ze zorgen voor haar zusje Fleur, haar broer Lukas doet niet veel. Fleur heeft gezien dat Dorien heeft overgegeven. Dat vertelt ze aan Doriens moeder. Die beseft dat ze zwanger is. Ze is boos en wil dat Dorien een abortus ondergaat. Dorien wil een baby om haar schaamte en schuldgevoel te overwinnen? Wat is er gebeurd zal de lezer denken.
Dorien ontmoet Martin weer maar opnieuw durft ze niet te vertellen dat ze een ongehuwde moeder is. Ze verzint een smoesje dat ze hem niet altijd mag zien van haar moeder. Annelore heeft op een nacht een vriendje mee naar binnen in het tehuis gesmokkeld en Dorien ontdekt dat ze seks met elkaar hebben. Annelore smeekt haar te zwijgen tegenover de leiding en Dorien doet dat. Soms hebben de meisjes een geweldige ruzie met elkaar maar op beslissende momenten houden ze elkaar toch de hand boven het hoofd. Ook blijkt dat de meisjes lang niet altijd even lief voor hun kinderen zijn. Het is vaak een obstakeltje op weg naar een nieuwe relatie. Dat geldt eigenlijk ook voor Dorien die steeds meer met Martin wil optrekken en ook een heerlijke dag in het golfslagbad meemaakt. Daar gaan ze ook zoenen en een klein stukje verder met lichamelijkheden. Maar wanneer hij weer wil afspreken, moet Dorien weer een smoes verzinnen dat ze niet van haar moeder mag. Die komt overigens toch een keer op bezoek, maar Dorien wordt niet erg vrolijk van het bezoek.

De meisjes op school willen de baby wel eens zien en de verzorgster in het tehuis (Lies) wil de baby wel een keer mee naar school nemen. Maar het pakt die dag allemaal anders uit. Wanneer Lies de baby wil laten zien, komt ook Martin eraan. Lies laat uit haar mond vallen dat de baby van Dorien is en Martin schrikt zich wezenloos. Hij is ook meteen weg. Lies verontschuldigt zich maar wist niet dat Martin het nog niet wist. Die laat niets meer van zich horen en Dorien wacht hem op school op. Maar ook daar wil hij niet met haar praten. Hij vindt dat ze tegen hem gelogen heeft en hij vindt zich te jong voor een vader van een kind. Ze geeft in het tehuis Aïsha min of meer de schuld van haar ongeluk en wil niets leuks meer met haar dochtertje doen. Eigenlijk verwaarloost ze Aïsha geestelijk.

In hoofdstuk 3. zit Dorien in het ziekenhuis. Een rechercheur is bij haar. Ze moet allerlei vernederende onderzoek ondergaan en vragen beantwoorden over de verkrachting waarvan ze het slachtoffer is. Een arts neemt ook DNA-materiaal af. Chris, de politieagent staat haar bij. Ze krijgt de morning after pil van de dokter mee

Lukas geeft aan dat haar moeder wel Aïsha wil opvoeden maar Dorien voelt dan nog meer voor pleegouders. Die worden dan ook voor haar geregeld.

In 2. wordt verteld dat Dorien in de buurt van haar huis door een jongeman in een rode Honda Civic wordt afgezet. Ze mag helemaal niets vertellen wat er op het feest gebeurd is. Anders zal zij en haar stiefzusje Fleur ervan lusten. Maar ze kan bij thuiskomst niet verbergen dat er iets ergs is gebeurd. Ze gaat met haar moeder naar het politiebureau om de verkrachting aan te geven. Maar ze geeft een verkeerd signalement op en noemt bovendien een ander automerk op.

Er komen pleegouders voor Aïsha die niet meer Aïsha kan en wil zorgen. Het kind krijgt de schuld van haar verbroken relatie met Martin.

Dan komt ook ineens politieman Chris in het tehuis. Ze hebben een dader van een nieuwe verkrachting en hij reed in een rode Honda Civic. Hij heeft dezelfde scheldwoorden gebruikt als tegen haar en de politieman wil dat ze hem herkent in een line up. Hoewel ze erg bang is , beseft ze dat ze nu niet langer kan liegen. Er zijn enkele meisjes verkracht doordat ze zelf gezwegen had. Ze herkent de man uit de groep anderen.

In 1. wordt door Dorien verteld hoe ze jonge man die haar verkrachter zal worden ontmoet op een rockfeest. Ze was meteen door hem ingepalmd en ze was verliefd. Ze was niet bij haar schoolvriendinnen gebleven en deze Thomas zal haar thuisbrengen. Maar hij brengt haar niet thuis: hij zoekt een stille plek in het bos op en dwingt haar tot seks.

Daarna speelt zich de epiloog af waarin Dorien met een nieuwe veel oudere vriend die ook al een zoontje heeft Aïsha gaat ophalen uit het pleeggezin. De tien jaar oudere Cedric is een
Is een betrouwbare vriend. Ze kan na haar studie de zorgen voor Aïsha weer op zich nemen. Ze is 22 jaar en haalt Aïsha weg bij de pleegouders die het wel erg jammer vinden. Wanneer ze weer terug rijden, deelt Dorien aan de lezer mee dat ze waarschijnlijk in verwachting is van Cedric.

Waar gaat het boek over ?
Het boek beschrijft de problemen van heel jonge meisjes (15 à 16 jaar) die ongewenst zwanger worden, maar hun kind niet willen laten aborteren. Dorien is het slachtoffer van een brute verkrachting, maar andere meisjes hebben gewoon een vriendje dat hen heeft laten barsten. Vaak worden ze door hun directe familieleden als ongewenst beschouwd en de jongen die hen zwanger heeft gemaakt, geeft vaak niet thuis. Bracke beschrijft de problemen waarmee deze meisjes te kampen krijgen. Dat betekent vaak een slechte relatie met thuis; het zoeken naar een nieuwe vriend die hun aandacht kan geven; het jaloers bekijken van elkaar positie; het niet kunnen zorgen voor het kindje waardoor ze het moeten afstaan aan pleegouders.

Het probleem wordt heel realistisch door Bracke beschreven en hij zich goed gedocumenteerd over het onderwerp. Je kunt zien dat hij veel gesprekken met de bewoonsters van het tehuis in Kasterlee heeft gevoerd. Het is natuurlijk geen heel opgewekte roman, zeker niet in de hoofdstukken uit het verleden die terugvertellen naar de verkrachting. Ook de angst die Dorien heeft de dader nog een keer te ontmoeten, is goed in het boek terug te voelen. Uiteindelijk durft ze het aan om de man onder ogen te zien in een line-up. Wanneer ze niet had gelogen, had het misschien enkele verkrachtingen gescheeld. En wanneer Dorien niet had gelogen tegen Martin over haat jonge moederschap, was die misschien wel bij haar gebleven. Nu ze dat niet had gedaan, moet ze ook nog eens de teleurstelling verwerken dat ze geestelijk Aïsha niet kan verzorgen. Ze moet haar kindje (gelukkig tijdelijk) afstaan aan pleegouders wat ook andere meisjes in het tehuis overkomen is. Het komt voornamelijk doordat ze in een bepaald stadium hun baby de schuld geven dat er geen gewone toekomst voor hen is weggelegd. (een nieuw vriendje, een nieuwe studie, een baantje)

Bracke schrijft ook wel spannend, want je bent wel benieuwd naar wat er in het verleden is gebeurd. Lukas en Peter zijn mogelijke biologische vaders door de geheimzinnige manier waarop Dorien met haar verleden omgaat. Het blijkt tenslotte om een verkrachting te gaan die achterstevoren in de hoofdstukken 5. naar 1. aan de lezer wordt verteld. Wanneer die bekend is, is de verhaaldraad ook ten einde gekomen. Er rest dan nog de epiloog waarin staat dat het met Dorien toch nog goed komt. Ze is immers in verwachting van een nieuwe baby en ze heet een weliswaar wat oudere vriend.
Kortom, een goed en realistisch jeugdboek van Dirk Bracke.


Over de schrijver
Bron: Wikepedia
Dirk Bracke volgde een handelsopleiding in Sint-Niklaas en werd uiteindelijk postbode, een baan die hij combineert met zijn schrijversschap. In 1988 haalde hij zijn doctorschap wiskunde. Voor hij zijn eerste boek Steen schreef, had Dirk Bracke zijn schrijfkunst al uitgeprobeerd op een paar Vlaamse Filmpjes. Met Blauw is bitter zet hij de toon voor zijn verdere werk, waarin hij onverbloemd maatschappelijke thema's aanpakt. De meeste van zijn boeken zijn controversieel en behandelen bijna uitsluitend onderwerpen over de zelfkant van de maatschappij zoals kinderprostitutie, drugsverslaafde jongeren, aids, echtscheiding, seksueel geweld, afpersing, brutaliteit, oorlog, vandalisme, instellingen en sociale wantoestanden. De beschrijvingen van seks en geweld zijn onverbloemd.
Voor hij met schrijven begint, doet Bracke uitgebreid onderzoekswerk rond het thema waarover hij wil schrijven. Zo had hij voor Het engelenhuis maandenlang gesprekken met geïnterneerde meisjes in de gesloten instelling De Zande in Beernem. Een dergelijke aanpak geeft zijn werk een journalistieke toets. De lezer steekt er in elk geval heel wat van op, ondanks het feit dat zijn verhalen zelf choquerend en keihard kunnen zijn. Critici beweren wel eens dat hij op sensatie uit is, maar zijn lezers vinden het prima. Bracke zorgt er wel voor dat elk verhaal - hoe hard en wreed ook - de lezer uiteindelijk achterlaat met een positief gevoel.
Bracke is een van de populairste Vlaamse auteurs en zijn boeken vallen regelmatig in de prijzen, vooral bij de jeugdjury's. Een van zijn boeken is Henna op je Huid. Ook gaat hij regelmatig naar scholen bijv. R.S.G. 't Rijks in Bergen op Zoom.

Wat schreef hij nog meer?
• 1993 Steen (Davidsfonds/Infodok) (prehistorie, overleven)
• 1994 Blauw Is Bitter (Davidsfonds/Infodok) (drugs, seksueel geweld, kinderprostitutie, Filipijnen)
• 1995 Een Vlieg Op De Muur (Davidsfonds/Infodok) (sociale wantoestanden in Latijns-Amerika, moorden)
• 1996 Het Uur Nul (Davidsfonds/Infodok) (aids, verliefdheid)
• 1997 Een Lege Brug (Davidsfonds/Infodok) (autisme, verliefdheid, seksueel misbruik, afpersing)
• 1997 Groene Mist (Abimo) (avontuur)
• 1998 De Sjoekel (Abimo)

• 1999 Stille Lippen (Davidsfonds/Infodok) (doven en slechthorenden, verliefdheid)
• 2000 Koud (De Sikkel)
• 2000 De Sjoekel 2.0 (Abimo)
• 2001 Overleven In De Tros (Abimo) (Napoleon I Bonaparte, overleven)
• 2001 Straks Doet Het Geen Pijn Meer (Davidsfonds/Infodok) (seksueel geweld, echtscheiding)
• 2001 Jeruzalem! (De Sikkel)
• 2002 Als De Olifanten Vechten (Davidsfonds/Infodok) (Oeganda, sociale wantoestanden, kindermishandeling, oorlog, verliefdheid)
• 2003 Het Engelenhuis (Davidsfonds/Infodok) (bijzondere jeugdzorg, instellingen, kinderprostitutie, verslavingen)
• 2003 Touria (Davidsfonds/Infodok)
• 2003 God Wil Het! (Abimo) (kruistochten)
• 2004 Zij en Haar (Davidsfonds/Infodok) (lesbische liefde)
• 2004 Vuurmeisje (Davidsfonds/Infodok) (prehistorie, verliefdheid, overleven)
• 2005 Henna Op Je Huid (Davidsfonds / Infodok) (verliefdheid, islamcultuur)
• 2006 Buitenbeen (Abimo) (Handicap)

• 2006 Black(Davidsfonds/Abimo) (straatbendes)
• 2007 Over Tijd (Davidsfonds / Infodok) (Tienermoederschap)