1. Algemene informatie
Titel: Oorlogswinter
Auteur: Jan Terlouw
Plaats van uitgave: Rotterdam
Jaar van uitgave: 1972
Druk: 55



2. De titel

2a. Verklaar de titel van het boek. Maak daarbij de link naar het boek.
Het boek heet Oorlogswinter, omdat het verhaal zich afspeelt in de laatste winter van de oorlog. (Ook wel de hongerswinter genoemd).

3. De hoofdpersoon

3a. Vertel kort wat de hoofdpersoon meemaakt.
De hoofdpersoon is Michiel. Hij raakt door een vriend betrokken bij het verzet. Het probleem was alleen dat niemand mocht weten dat hij bij het verzet zat. Dit moest hij dus geheim houden tot het eind van de oorlog. Michiel is van zichzelf een stille jongen en dat komt goed van pas. Michiel is verder ook een heel behulpzame jongen en leeft met andere mensen mee.

3b. Hoe zou je het karakter van de hoofdpersoon omschrijven?
Sympathiek, Behulpzaam, denkt veel aan anderen en dapper

3c. Geef aan of de hoofdpersoon verandert door de dingen die hij/zij meemaakt en zo ja, hoe dan.
Michiel is vooral verandert toen zijn vader overleed. Hij gedraagt zich heel volwassen en zorgt ook voor iedereen.

3d. Geef aan of de hoofdpersoon je aanspreekt. Waarom wel, waarom niet?
Michiel spreekt mij wel aan, want hij is een heel sterk persoon en hij gaat uitdagingen aan.



4. Belangrijke personen

4a. Wie zijn de belangrijke personen in het boek en welke relatie hebben ze met elkaar?
Dirk Knopper – Geeft de brief aan Michiel en vanuit die brief is eigenlijk het hele boek opgebouwd.

Erica van Beusekom – Regelt het verband voor Jack en verzorgt hem in de tijd dat hij in de ondergrondse schuilplaats zit.

Oom Ben – Hij verraad uiteindelijk Michiel, omdat hij voor de Duitsers kiest.

Jack (de Engelse piloot) – Michiel verzorgt het eten en drinken voor Jack.

4b. Met wie van deze personen zou je bevriend kunnen zijn?
Michiel, Want hij lijkt mij een hele lieve betrouwbare jongen. En volgens mij kan je goed met hem praten als je ergens niet lekker over in zit.



5. Vertonen de belangrijkste personen in dit boek zich voorspelbaar of onvoorspelbaar? Licht je antwoord toe
Michiel: Voorspelbaar: Als er al iemand een schaafwond had dan was Michiel er wel om het te verzorgen.

Dirk: Onvoorspelbaar: Hij denkt vaak niet na en doet maar iets wat in hem opkomt en vaak is dat niet zo goed.

Oom ben : Onvoorspelbaar: Hij lijkt te vertrouwen maar later in het verhaal blijkt dat hij voor de Duitsers is en dus een verrader. Hij loog voortdurend en zei dat hij al 4 jaar in het verzet zat maar dat bleek dus van niet.

Erica van Beusekom: Voorspelbaar: Erica blijft altijd maar heel rustig en ze is echt een helpende hand.



6. Soort boek

Onder welke categorie zou je dit boek indelen en waarom?
Spanning: Het boek is echt heel spannend om te lezen en als je er eenmaal in zit wil je niet meer stoppen.
Historie: De 2e wereldoorlog is natuurlijk lang geleden.
Roman: In het verhaal worden Michiel, Erica en Dirk verliefd.



7. Thema

Wat is het thema van het boek?
Het verhaal gaat over hoe de Nederlanders zich verzetten tegen de Duitse bezetters.



8. Perspectief en verteller

Door wie wordt het verhaal verteld?
Het is vanuit het perspectief van Michiel geschreven.



9. Tijd en Ruimte.

9a. Wanneer speelt het verhaal zich af? Hoe weet je dat?
Tijd
Het verhaal speelt in de winter van 1944-1945 in de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal duurt een winter lang. Het verhaal is chronologisch verteld, op twee lange flash-backs na. Er zijn een aantal tijdsprongen in de tijd, maar niet zoveel.

Ruimte
Het verhaal speelt zich af in en om het door de Duiters bezette plaatsje Vlank, waarvan Michiels vader de burgemeester is. Vlank ligt aan de noordkant van de Veluwe en aan de IJssel, dichtbij Zwolle. Voor een deel speelt het in de koude schuilplaats van Jack. Het is in een allebei de ruimtes een erg bedreigende omgeving.



10. Opbouw

10a. Hoe is het boek opgebouwd?
Het verhaal is chronologisch opgebouwd. Er zijn ook maar weinig flashbacks. Bijvoorbeeld aan het eind als Michiel terug blikt op de oorlogstijd. Er zit een climax aan het einde van het verhaal. Het slot is treurig omdat ze te weten komen wie de parachute gepakt had en waardoor de vader van Michiel is opgepakt.

10b. Beschrijf kort hoe het boek begint?
Het verhaal begint wanneer de oorlog al bezig is. Alleen het begint wel bij het begin. Want het verhaal draait om Michiel en het begint bij de belangrijke gebeurtenissen van Michiel. Het verhaal begint in de herfst voor de hongerwinter.

10c. Hoe eindigt het verhaal en vind ik het een goed einde?
Michiel komt er dus achter dat Oom Ben bij de Duitsers hoort. Hij gaat snel naar toe want oom Ben is met Jack richting de brug om hem dus over te leveren. Michiel is net op tijd en uiteindelijk schiet hij dus ook zijn oom dood. Jack lukt het om aan de over kant te komen en dan is het laatste wat je leest is over de bevrijding en dan is het afgelopen. Het boek heeft een gesloten eind. Er is een eind gekomen aan een lange belevenis. De oorlog is afgelopen.



11. Geloofwaardig

Komt het boek geloofwaardig of ongeloofwaardig over?
Het boek komt geloofwaardig over, want het had ook een waar gebeurd verhaal kunnen zijn. En de 2e wereldoorlog is echt gebeurd.



12. Open of gesloten einde

12a. Heeft het boek een open of gesloten einde?
Het boek heeft een gesloten einde want de oorlog is afgelopen. Het verhaal is realistisch. Het is geschreven naar de waarheid. Alles over de oorlog, het verzet, de Duitsers, de bezetting enzovoort komt realistisch over en komt overeen met de waarheid.



13. Samenvatting
Michiel helpt zijn ouders bij de hulp die zij aan anderen verlenen. Regelmatig komt ´oom´ Ben langs, die geen echte oom van Michiel is. Michiels vader is de burgemeester van Vlank. Op een dag bespreken Michiel en zijn buurjongen Dirk, die bij het verzet zit, het plan van Dirk om met drie anderen een distributiekantoor te overvallen. Dirk geeft Michiel een brief die hij, als er iets misgaat, aan Bertus van Gelder moet geven. Ze weten niet dat ze afgeluisterd worden.

De overval mislukt maar Michiel krijgt de brief niet op tijd naar Bertus. Bertus wordt de volgende dag opgepakt en Michiel besluit de brief te lezen. In de brief staat dat er in het bos een Engelse soldaat zit die verzorgd moet worden. De Duitsers vinden een dode Duitse soldaat en pakken een aantal mannen op die ze dreigen te doden als de dader zich niet meldt. Dat gebeurt niet en Michiels vader overlijd. Michiel moet nu de vliegenier verzorgen en thuis alles regelen. Hij besluit zijn zus Erica een deel van de verzorging van Jack over te laten nemen. Dirk ontsnapt uit de trein naar Duitsland en bereikt hun schuilplaats. Daar vertellen Michiel en Dirk elkaar wat ze hebben meegemaakt. De piloot, Jack, wil weg en Michiel zegt dat hij met 'oom' Ben zal gaan praten omdat die veel connecties heeft in Engeland.

Oom Ben neemt de piloot mee. Als hij in het kippenhok zit, beseft Michiel dat de enige, die Dirk kan hebben verraden, 'oom' Ben is. Michiel kan 'oom' Ben en de piloot net op tijd inhalen. Jack ontsnapt aan de dood, 'oom' Ben wordt aan het verzet uitgeleverd en Michiel gaat naar huis. Een paar dagen later wordt het dorp bevrijd.



14. Stijl/Taalgebruik

Wat kun je zeggen over de stijl waarin het boek geschreven is?
Je merkt wel dat het boek al oud is maar het is een duidelijk en begrijpelijk taalgebruik. Er komen niet veel moeilijke woorden in voor en het leest vlot.



15. Mening

15a. Wat vond je goed aan het boek?
Ik vond het boek ‘oorlogswinter ‘ heel leuk om te lezen. Ik zou het aan iedereen aanraden om dat boek ook eens te huren of te kopen. Je kan je alleen wel een beetje moeilijk in de persoon verplaatsen, omdat als je niet bejaard bent je de oorlog niet hebt meegemaakt. De schrijver is goed op het onderwerp ingegaan. Het is allemaal met heel beschaafde taal geschreven en er staan haast geen moeilijke woorden in die je niet kan begrijpen. Er staan wel woorden in van vroegere apparaten. Dat is iets moeilijker. Het is wel een spannend verhaal, want zelf ben je ook benieuwd wie nou de verrader is.

15b. Aan wie zou je dit boek willen aanraden?
Dit boek kan ik aan iedereen aanbevelen! Je leert heel veel van dit boek. En het is ook nog best spannend om te lezen. Het is ook een heel mooi boek en heel onvoorspelbaar.



16. Film

16a. Noem het belangrijkste verschil/verschillen tussen de film en het boek?
In het boek komen er elke dag mensen onderduiken,
In de film komt er helemaal niemand.

In het boek ziet Michiel niet dat zijn vader word doodgeschoten,
In de film ziet Michiel het wel.

In het boek komt er niets voor over het paard dat doodgaat,
In de film gaat het paard dood tijdens een achtervolging van de Duitsers.

In het boek ontsnapt Jack pas op de dag van de bevrijding,
In de film ontsnapt hij op het nippertje hangend aan een brug.

16b. Wat vond je beter: het boek of de film?
Ik vind het boek wel beter, omdat in het boek wordt alles meestal meer beschreven en in de film niet.