Gegevens:
a) De titel van het boek is oorlog zonder vrienden.
b) De auteur van het boek is Evert Hartman. De illustrator van de omslag is Jan Wesseling.
c) De uitgeverij van het boek is Lemniscaat.
d) Ik las de 4e druk.
e) De eerste druk van het boek verscheen in 1979.
f) Het boek heeft 252 bladzijden.
g) Andere boeken van Evert Hartman zijn: signalen in de nacht, machinist op dood spoor, de laatste stuw, vechten voor overmorgen, het onzichtbare licht, gegijzeld, buitenspel, morgen ben ik beter, het bedreigde land, de droom in de woestijn, niemand houdt mij tegen, de voorspelling en de vloek van Polyfemos.
h) Evert Hartman zijn volledige naam is Evert Anthonie Hartman. Hij is 12 juli 1937 geboren in Dedemsvaart. Hij is 7 april 1994 overleden in Hoogeveen. Toen hij 10 was is hij verhuisd naar Kampen. Toen hij klaar was met de middelbare school en zijn militaire dienst is hij sociale geografie gaan studeren aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Tijdens zijn studie is hij als aardrijkskunde docent gaan werken in Hoogeveen. In 1973 kwam zijn eerste boek signalen in de nacht uit. Een paar jaar later begon hij met het schrijven van jeugdboeken. Zijn eerste jeugdboek was oorlog zonder vrienden. Zijn boeken zijn bekroond met veel prijzen, zo is oorlog zonder vrienden bekroond met de Europese jeugdboekenprijs voor het meest actuele boek. Maar hij heeft nog nooit een Gouden of Zilveren griffel gehad.




Samenvatting
a) Het verhaal speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog. Het gaat over de 14-jarige Arnold Westervoort. Zijn vader zit bij de NSB en Arnold gaat natuurlijk naar de jeugdstorm. Daardoor wordt Arnold vaak gepest en getreiterd en zelfs afgetuigd. Arnold verraad ook mensen aan zijn vader die het dan weer aan de Duitsers vertelt. Dan merkt hij dat het meisje waarop hij verliefd is bij het verzet hoort, hij wil haar niet verraden. Hij kan niemand iets vertellen en heeft een moeilijke en angstige tijd zonder vrienden.
b) Ik vind dat het thema van het boek oorlog is. Dat komt omdat het verhaal zich in een oorlog afspeelt. Dit wordt niet alleen gebruikt als decor maar hier draait het verhaal ook om.


Personages
a) Arnold is de hoofdpersoon van het boek.
I) Er wordt niet vertelt hoe Arnold er uit ziet. Maar als je het verhaal goed leest kan je er uit opmaken dat het een normaal jongentje is. Hij heeft ongeveer het zelfde uiterlijk als de rest.
II) Arnold probeert moedig te zijn maar diep van binnen is hij bang, want hij probeert telkens stoer te doen, maar als je leest wat hij eigenlijk voelt is hij heel bang.
III) Arnold’s probleem is dat zijn vader bij de NSB zit en hij daar mee gepest wordt.
IV) In het begin is Arnold het eens met de Duitsers, maar op het eind is hij het eens met de verzetters.
V) Het was stil in het bos. Alleen bladeren ritselden in de zachte wind. En in de verte zongen vogels. Maar dat waren geluiden die niet tot Arnold doordrongen. Verbijsterd staarde hij naar de uitgestrooide papieren. Hij stamelde: ‘Hoe… hoe kom je daaraan?’ Marloes zag er ontredderd uit. Haar gezicht was bleek. (..) ‘Marloes’ drong hij aan, ‘hoe kom je aan die bonnen?’Ze probeerde het slot op de tas dicht te klikken. Tevergeefs. Het ding was door de val kapot gesprongen. Toen keek ze hem aan. Haar ogen glansden als van een kat die in het nauw zit. ‘Dat gaat je niets aan!’Arnold wist moet wat hij doen moest. Moest hij zijn vader waarschuwen, straks, als hij thuiskwam? Maar wat zou er dan met Marloes gebeuren? Zouden ze haar arresteren? Haar ondervragen? En zouden ze haar dan net als die stakers een paar maanden geleden… Hij duwde die afschuwelijke gedachte weg.

b) Meneer Westervoort, de vader van Arnold hij zit bij de NSB.

Mevrouw Westervoort, de moeder van Arnold zij zorgt voor hem als hij weer iets naars mee gemaakt heeft.
Marloes, het meisje die bij het verzet zit, Arnold is verliefd op haar.
Martin, de jongen waarmee Arnold veel ruzie heeft.
Piet, hij zat bij Arnold in de klas en op de jeugdstorm, hij was veel dapperder dan Arnold.




Opbouw
a) Het verhaal is chronologisch op gebouwd. Het begint bij het begin en het eindigt bij het einde. Er zitten geen flash backs of andere verhaallijnen in.
b) Het verhaal is logisch opgebouwd. Het begint met het kennis maken van de meeste personages en het bouwt zich langzaam op.
c) Het verhaal heeft veel vertragingen. Je wil de hele tijd weten hoe het veder gaat. Het zijn geen directe vragen maar telkens het eind willen weten. Er wordt ook duidelijk beschreven hoe het gaat. Hier door is er ook vertraging.
d) Het heeft geen duidelijk slot. Het eindigt dat Arnold uit de trein is gegaan waarin zijn ouders zitten. Hij blijft bij alle verzetstrijders. Je wil dan weten of Arnold nog wel bij de vrienden kring kan horen.
e) In de Tweede Wereldoorlog.

f) De omgeving wordt goed beschreven.
Een lichte avond. De lage zon scheen langs een dunne wolkenbank en kleurde de huizen geelrood. (..) Gisteravond hadden ze er wel gezeten. En eergisteren ook. Tussen de struiken, op een kleine verhoging, een meter of dertig van de witte steen.



Taalgebruik
a) De zinnen zijn makkelijk te lezen. Er zitten zeer weinig moeilijke woorden in.
b) Er zijn veel beschrijvingen. Hierdoor is er veel vertraging.
c) Er zitten niet zo heel veel gesprekken in het verhaal. Er wordt veel aandacht besteed hoe het nou gaat en wat Arnold denkt.
d) Het taalgebruik is redelijk oud Nederlands. Maar dat komt omdat deze druk uit 1980 is, want hij is van mijn vader geweest. Maar voor de rest zitten er geen rare dingen in.


Is het boek een:
• een toekomstroman
Mijn boek is geen toekomstroman, omdat het boek gaat over de Tweede Wereldoorlog en die is in het verleden gebeurd. Ook gaat het niet over iets wat nu aan de gang is maar dan in de toekomst of dat de toekomst als decor wordt gebruikt.
• een oorlogsroman
Mijn boek is een oorlogsroman.
a) Het boek was volgens mij een realistisch oorlogsverhaal, want het zou echt gebeurd kunnen zijn. De hoofdpersoon won niet alleen, maar er gebeurde ook erg nare dingen. Ook gingen er veel mensen in dood van de vijand maar ook van de partij zelf. Deze oorlog was gewelddadig en ellendig.

Idool
Arnold (de hoofdpersoon) zou voor mij geen idool kunnen zijn, want ik zou hem nooit kunnen aanbidden. Hij is absoluut niet perfect, zelfs in het begin niet. Hij is een gewoon jongentje net als de rest alleen is zijn vader een NSB’er. Maar daar waren er wel meer van.




Spot
In mijn boek komt geen spot voor. Alles in dit boek wordt vertelt zoals het ook echt gebeurde. Het doel van dit boek is niet om iemand belachelijk te maken.


Buitenstaander
Arnold(de hoofdpersoon) is een buitenstaander.
a) Ik vond Arnold niet alleen zielig. Hij was zich aan het ontwikkelen. Hij was aan het ontdekken wat hij van het leven vond en hield zich bij zijn eigen mening.
b) Nee, er was niemand die voor Arnold op kwam. Hij was de hele oorlog alleen, daarom heet het boek ook oorlog zonder vrienden.

Einde
Aan het eind van het boek is het ‘dolle dinsdag’ dan gaat Arnolds familie weg met de trein. Ze weten niet waar ze naartoe gaan, maar alle NSB’ers gaan weg. Vlak voordat de trein vertrekt zegt Arnold dat hij even naar het toilet moet. Hij blijft daar wachten tot de trein wegrijd.
Ik vind dit einde een open einde, want je blijft achter met vragen over het lot van de hoofdpersoon. Je wilt weten hoe het veder gaat, maar dat wordt er niet vertelt.


Meining
a) Ik vond het verhaal niet grappig. Het was een heel serieus verhaal. Ook vond ik er geen grapjes in zitten die ik niet leuk vond.

b) Ik kon mij heel erg goed in leven in de persoon, maar dat kan ik bijna in alle boeken.
c) Ik werd door het boek aan het denken gezet. Je gaat er dan over na denken hoe het in de oorlog ging, dat het best wel erg is en dat het vandaag de dag nog steeds gebeurd.
d) De gebeurtenissen waren verrassend omdat het echt gebeurd zou kunnen zijn. Daardoor gebeurde soms het goede en soms het slechte.
e) Ik vond het boek een goed einde hebben. Door dit einde ga je meer over het boek nadenken en dat is juist de bedoeling van dit boek.
f) I) spanning 1,5
II) humor 0
III) taalgebruik 1,5
IV) opbouw 1,5
V) originaliteit 2.5
VI) bonuspunten 2
totaal: 9