ALGEMENE GEGEVENS:
Auteur:
Evert Hartman
Titel:
“Oorlog zonder vrienden”
Uitgever, plaats en jaar van uitgave:
Het boek is verschenen bij uitgeverij Lemniscaat, te Rotterdam in het jaar 1979.
Genre:
Jeugdroman, oorlogsverhaal.
BESCHRIJVING VAN DE INHOUD:
Hoofdpersoon en Bijfiguren:
De hoofdpersoon is Arnold Westervoort
De bijpersonen kun je in twee groepen verdelen.
1. De vader, moeder en de zus van Arnold en de familie Bergman.
2. De mensen die niets met de NSB te maken willen hebben. Dit zijn o.a. Martin Jonkers, Karel Rot, Marloes ter Winkel en verzetsstrijder Jeroen.
Waar speelt het verhaal zich af?:
In Nederland, in de buurt van Utrecht.
Wanneer speelt het verhaal zich af?:
Van 30 april 1942 tot en met 5 september 1944.
Belangrijkste probleem?:
De hoofdpersoon is door de ‘verkeerde‘ keuze van zijn vader tijdens de oorlog erg eenzaam.
Begin verhaal:
Op donderdag 30 april 1942 als Arnold op school in elkaar wordt geslagen.
Het einde:
Het is een open einde.
Arnold gaat niet mee met zijn familie, dat is duidelijk. Maar je weet niet wat hem te wachten staat. Vragen die je nog kunt hebben zijn:
- Wat gebeurt er met zijn ouders?
- Wat gebeurt er met Arnold? Redt hij het zonder zijn familie, gaat hij nu bij het verzet enz.
Titelverklaring:
Het boek heet “Oorlog zonder vrienden”, omdat de hoofdpersoon Arnold geen echte vrienden heeft vanwege de politieke keuze van zijn vader. Hij kan dus eigenlijk met niemand zijn emoties delen.
Samenvatting van het boek:
Het boek begint op 30 april in het jaar 1942. De hoofdpersoon Arnold Westervoort is geen verzetsheld, zelfs niet eens anti-Duits. De vader van Arnold is een fanatieke NSB´er en daarom moet Arnold naar de Jeugdstorm. Arnold zelf denkt dat de NSB allerlei goede dingen doet. Hij ziet het zelfs als de dag van zijn leven als hij met zijn vader mee mag naar de landelijke bijeenkomst van de NSB, waar leider Mussert de massa toespreekt.
Zijn medeleerlingen maken hem het leven op school zuur en voelt hij zich steeds eenzamer. Op dertig april, de dag waarop het boek begint, wordt Arnold op school in elkaar geslagen nadat hij gezegd heeft: “Als jullie denken dat dat mens in Engeland (koningin Wilhelmina dus) nog iets voor jullie doet, zijn jullie stomme idioten.” Als zijn vader het verhaal hoort meldt hij het gebeuren en de drie namen van de betrokken leerlingen bij de NSB. Een week later wordt de winkel van de vader van één van de jongens leeggehaald.
Zo maakt Arnold zich natuurlijk niet erg geliefd en hij werkt zichzelf nog meer in de nesten door b.v de Duitsers de weg te wijzen naar een neergestort Engels vliegtuig en aangifte te doen van een door hem gevonden bootje met gestolen goederen. Wat hij de Duitsers niet heeft verteld, is dat hij de daders kent. Het betreft een klasgenoot – Martin Jonkers - en zijn vriend Karel Rot. Arnold probeert hen met deze kennis te chanteren, maar uiteindelijk krijgt hij van beide jongens een aframmeling en houdt zich nu verder stil.
Na de zomervakantie komt er een nieuwe jongen in de klas. Hij is tot grote opluchting van Arnold ook een NSB´er: Piet Bergman. Arnold en Piet worden al snel goede vrienden. Piet is een stevige jongen die niet snel bang is. Hierdoor wordt Arnold al snel bijna niet meer gepest.
Piet gaat zodra hij zestien is naar de SS en vanaf dat moment staat Arnold er weer alleen voor. Thuis kan hij ook niet over zijn gevoelens praten. Zijn moeder is wel erg bezorgd en lijkt het niet altijd met zijn vader eens te zijn, maar zegt daar niet echt iets van. Met zijn zus Rita kan Arnold niet zo goed overweg, maar ze komt wel voor hem op als hij niet meer naar de Jeugdstorm wil.
In de tas van Marloes, een klasgenote die hij wel erg aardig vindt, ziet hij het illegale krantje "Vrij Nederland". Als hij het krantje leest begint zich steeds meer te realiseren dat de Duitsers helemaal niet zo goed zijn als hij altijd heeft gedacht. Daarom geeft hij haar ook niet aan, al ziet hij op een later tijdstip zelfs de bonkaarten die eerder gestolen waren uit het distributiekantoor waar zijn vader werkt. Desondanks vertrouwt Marloes hem niet echt en worden ze dus geen vrienden.
Als Arnold kolen moet halen wordt hij (weer) door Martin Jonkers en Karel Rot in elkaar geslagen, waardoor hij in het ziekenhuis belandt. Daar leert hij Jeroen kennen. Jeroen is een verzetsstrijder, die in zijn achterwerk is geschoten door een Duitser. Jeroen en Arnold worden vrienden en Arnold helpt Jeroen uit het ziekenhuis te ontsnappen. Hierbij maakt hij gebruik van het pistool, dat hij van zijn vader heeft afgepakt.
Op dinsdag 5 september 1944 moeten Arnold, zijn vader, moeder en zus vertrekken naar Duitsland, omdat er verontrustende berichten zijn dat de geallieerden snel richting Nederland optrekken (Dolle Dinsdag). Arnold en zijn familie komen aan op het station waar Arnold zegt dat hij naar de wc moet. Hij rent weg, klimt over een hek en gaat in de bosjes liggen. Het duurt een eeuwigheid voor hij de trein hoort wegrijden…
EIGEN MENING OVER HET BOEK:
Ik vind het een heel mooi en aangrijpend boek. Ik hou van boeken over de oorlog en dit vind ik één van de mooiste boeken over de oorlog die ik heb gelezen, omdat dit boek vanuit een ander gezichtspunt is geschreven dan de meeste boeken. Je leeft hier mee met iemand die in het begin eigenlijk bij de ‘verkeerde kant’ hoort.
Het boek is makkelijk te lezen. Het is een vlotte stijl en het er staan niet veel moeilijke woorden in. Wel staan er soms Duitse uitdrukkingen in, maar die worden achter in het boek verklaard.
BIBLIOGRAFIE EVERT HARTMAN:
Geboortedatum: 12 juli 1937
Geboorteplaats: Dedemsvaart, Nederland
Overleden: 7 april 1994
Biografie: Toen Evert Hartman 10 was verhuisde zijn familie naar Kampen. Na de HBS en militaire dienst ging hij sociale geografie studeren aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij sloot deze studie in 1965 af, maar was toen al begonnen met lesgeven. Hij was docent aardrijkskunde op een middelbare school in Hoogeveen. Hij bleef daar lesgeven tot 1992, toen hij zich helemaal op het schrijven toelegde. Hij debuteerde in 1973 met een roman voor volwassenen, “Signalen in de nacht”. Na nog drie romans verscheen in 1979 zijn eerste jeugdboek. Evert Hartman was getrouwd en had twee zoons.
Bibliografie Jeugdboeken:
1979 Oorlog zonder vrienden Europese jeugdboekenprijs voor actuele literatuur, Padua 1980
1980 Vechten voor overmorgen
1982 Het onzichtbare licht
1984 Gegijzeld
1986 Buitenspel
1987 Morgen ben ik beter Bekroond met de prijs van de Nederlandse Kinderjury 1988
1988 Het bedreigde land Getipt door de Nederlandse Kinderjury 1989
1989 De droom in de woestijn Getipt door de Nederlandse Kinderjury 1990
1991 Niemand houdt mij tegen Bekroond met de prijs van de Nederlandse Kinderjury 1992
1993 De voorspelling Bekroond met de prijs van de Nederlandse Kinderjury 1994 1994 De vloek van Polyfemos Bekroond met de prijs van de Nederlandse Kinderjury 1995
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
J.
J.
natuurlijk gaat hij niet bij het verzet, omdat de bevrijding er aan kwam.
13 jaar geleden
AntwoordenB.
B.
Er staat "is erg eenzaam door de foute keuze van zijn vader" maar wie zegt dat kiezen voor de duitsers de foute keuze is want dat zijn mening
10 jaar geleden
AntwoordenJ.
J.
Als de bevrijding eraan komt (het was pas 5 september he, dusging nog ff duren), kan je toch alsnog bij het verzet
@jwz
9 jaar geleden
AntwoordenS.
S.
ik vind dit heel nuttig en door de samenvatting heb ik het boek niet hoeven te lezen en toch mij opdracht kunnen maken thxx
8 jaar geleden
AntwoordenA.
A.
Ik vind mooi boek
7 jaar geleden
AntwoordenG.
G.
Je bent denk al een beetje dood Arnold
5 jaar geleden