Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Ontaarde moeders door Renate Dorrestein

Beoordeling 5.4
Foto van een scholier
Boekcover Ontaarde moeders
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 4e klas vwo | 2589 woorden
  • 5 november 2013
  • 5 keer beoordeeld
Cijfer 5.4
5 keer beoordeeld

Boekcover Ontaarde moeders
Shadow
Ontaarde moeders door Renate Dorrestein
Shadow
ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Beschrijving

Mijn boek heet Ontaarde Moeders, het is geschreven door Renate Dorrestein. Ontaarde Moeders is uitgegeven door  Uitgeverij Contact Pandora Pockets  (deel van Uitgeverij Contact BV) in Arnhem. Jaar van verschijning is 1992.

Ik heb dit boek gekozen omdat de tekst op de achterkant mij erg aansprak. Het zou over een moeder-dochter geheim gaan, dat leek me erg spannend en interessant. Ik had nog nooit een boek van Renate Dorrestein gelezen, dus ik wist niet wat ik kon verwachten, maar het leek me wel leuk om te ontdekken of ik dit leuke boeken vind.

Samenvatting

Zwier is archeoloog, hij werkt en reist altijd met zijn dochter Maryemma, maar nu komt hij na elf jaar met haar naar Nederland, naar Sibculo. Hij heeft zijn schoonzus Meijken aangekondigd bij haar en haar man Gert Balm te zullen wonen tot hij en zijn dochter een eigen huis hebben.


Wanneer ze bij Meijken en Gert Balm aankomen, worden ze met open armen ontvangen, tenminste, door Gert. Maar als Gert Maryemma’s wond verzorgt verdenkt Zwier Gert ervan dat hij zijn dochter seksueel intimideert. Ze vertrekken weer en belanden in een huisje op een camping, en vieren hier hun eerste kerst in Nederland.

Maryemma’s moeder, Bonnie Bentveld, heeft het gezin verlaten toen Maryemma nog maar erg klein was. Sinds ze haar man en kind heeft verlaten, heeft ze over de wereld gereisd, ook heeft ze een boek geschreven over de flora die ze onderweg is tegengekomen.
Vlak nadat Maryemma en Zwier Sibculo bereiken, zou het tweede boek van Bonnie uitkomen. Ter gelegenheid daarvan komt ze naar Nederland, om het in haar geboortedorpje Sibculo te signeren. Haar zus Meijken en moeder wonen daar nog.
Meijken heeft al zevenendertig jaar haar huis niet verlaten, weegt 250 kilo en mag haar ‘zusje’ Bonnie op een of andere manier niet. Of ze nou tegen haar op kijkt, of op haar neer, is niet duidelijk. Meijken durft niet tegen haar moeder in te gaan, iets wat haar jongere zusje wel durft.  Maar doordat Zwier zomaar gekomen en weer weggegaan is, gaat ze zomaar op een dag naar buiten. Dit is net het moment dat Bonnie bij haar thuis aanklopt. Meijken dwaalt buiten rond in de bossen waar ze ook in gelopen heeft toen ze nog jong en vol ideeën was. Ze werd er verkracht door een hijger die haar ook al eens gebeld heeft, en door deze gebeurtenis raakt ze zeer in de war en gaat bij haar moeder in het bejaardenhuis op bezoek. Ze klimt bij de oude vrouw op schoot en drukt haar zo onbewust dood.

Bonnie is ondertussen bij Meijken thuis, en dan gaat de telefoon. Het is Zwier die eigenlijk Meijken en Gert wilde zeggen waar hij is, maar nu hij Bonnie toch aan de lijn heeft vertelt hij haar meteen dat zij vanaf nu hun dochter mag hebben. Hij drukt Maryemma de hoorn in de hand, en Maryemma praat voor ’t eerst in jaren weer met haar moeder. Zwier wilde eigenlijk Maryemma aan haar moeder geven en vervolgens vertrekken en weer zijn eigen leven leiden, maar hij laat haar toch kiezen of ze naar haar moeder wil, of bij hem blijft. Natuurlijk wil ze bij haar vader blijven, degene die haar nooit verlaten heeft.
Meijken is ondertussen weer terecht, haar man Gert brengt haar naar huis, en daar zakt ze weer in de stoel waar ze al zevenendertig jaar in zit. Ze wil Bonnie een groot geheim vertellen, het geheim dat zij en haar moeder angstvallig stil hebben gehouden, namelijk dat niet Moeder maar Meijken de moeder is van Bonnie. Ze was zwanger geraakt toen ze verkracht werd in het bos, en heeft toen Bonnie gebaard. Ze vertelt dit echter niet, maar zegt in plaats daarvan af te gaan vallen.

Mening

Ik vond het boek niet echt leuk. Ik had een ander onderwerp verwacht. Ik dacht dat het verhaal gefocust was op een familie geheim, maar het ging meer over een moeder-dochter relatie. Wel vind ik hoe het verhaal verteld wordt leuk, vooral de gebeurtenissen. Door de manier waarop de schrijfster deze schrijft vind ik het spannend.

Het boek gaat vooral over moeilijke en aangrijpende dingen, dat maakt het boek voor mij zwaar om te lezen. Het boek is redelijk spannend, de schrijver creëert deze spanning  door een paar aanwijzingen te geven, daardoor krijg je vermoedens die later in het verhaal duidelijk worden gemaakt. Sommige stukken zijn niet duidelijk aangegeven, wat voor veel  verwarring zorgt. Daarom lees ik soms stukken nog een keer om het beter te kunnen begrijpen.

Ik vind dat de schrijfster erg veel moeilijke woorden heeft gebruikt. Het zijn soms Latijnse woorden maar ook gewoon moeilijke Nederlandse woorden. Ik vind wel dat het past in dit boek, want het boek is ook lastig. Maar het maakt het wel nog moeilijker om te lezen.

Het leukste van het boek vind ik de personages. Ze zijn allemaal heel anders en hebben een duidelijk karakter of eigenschap. Bijvoorbeeld Meijken, zij is heel afstandelijke en boos, zeker tegenover haar man, Gert. Gert is juist heel lief en zorgzaam en accepteert teveel van zijn vrouw. Ik vind het leuk dat je goed kan zien in het gedrag dat er iets is gebeurd met dat personages. Meijken doet boos omdat ze verdrietig is van wat er in het verleden is gebeurd met de verkrachting en het gedoe met Bonnie.

Verdieping

Tijd

Het boek is in niet-chronologische volgorde geschreven, want er zitten flashbacks in. Ook zijn er sprongen tussen de vertelsituatie van Zwier en Maryemma, en de vertelsituatie van Meijken en Gert, maar dat is wel in dezelfde tijd.

Fabel is een reeks logisch-chronologisch geordende gebeurtenissen. De fabel bevat materiaal waaruit door het toepassen van kunstgrepen het sujet ontstaat: de feitelijke weergave van de gebeurtenissen in de literaire tekst.

Het verhaal wordt continu verteld, want er worden geen stukken overgeslagen, of verwaarloosd. In het verhaal zitten een paar flashbacks. Er zitten geen terugverwijzingen of vooruitblikken in, wel kijk je terug in de tijd d.m.v. terugblikken, herinneringen en gedachten.

Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

De belangrijkste flashback in het verhaal is aan het einde van het verhaal. Daarin speelt de verkrachting van Meijken zich af. Deze flashback is het belangrijkst omdat Meijken door deze verkrachting zwanger is geraakt en Bonnie is geboren. Hier wordt dus je vermoeden bevestigd dat Bonnie de dochter van Meijken is, en niet van ‘moeder’. Dit is eigenlijk waar het hele verhaal om draait.

Dit boek speelt zich af in het begin van de jaren negentig, dit blijkt uit dit stuk tekst: zie bijlage

Hier staat dus dat ze spoedig 55 zal worden, en dat ze uit het jaar 1937 komt. 1937 + 55 = 1992, dus speelt  het verhaal zich in 1992 af.

De verteltijd en vertelde tijd dekken elkaar. Ik denk dat de vertelde tijd van het boek Ontaarde Moeders ongeveer 1 week is. Ik heb het boek in ongeveer 1 week uitgelezen (232 pagina’s).

Personages

Zwier

(vader van Maryemma en man van Bonnie Bentveld)

(voornaam niet bekent)

Donkere krullen en een lang, mager, atletisch lichaam/

Snel boos, kan zijn woede niet goed beheersen en afwezig. Dat komt door het verdriet dat hij nog heeft van het plotstelingen vertrekken van zijn vrouw. Een positieve eigenschap is dat hij erg beschermend over zijn dochter is.

Maryemma Zwier

(dochter van Bonnie en Zwier)

Driehoekig hoofd, karamel blonde haren, net zoals haar moeder en ze is dun.

Maryemma heeft veel fantasie maar  erg onzeker omdat ze bang is dat haar vader haar ook gaat verlaten, net zoals haar moeder.

Meijken Bentveld

(zus van Bonnie en tante van Maryemma, maar eigenlijk echte moeder van Bonnie en oma van Maryemma)

Over het uiterlijk van Meijken kon ik niet veel vinden. Ze weegt 250 kilo en is dus erg dik.

Ze is verbitterd, afwezig en heeft veel verdriet doordat haar moeder haar tot opsluiting gedwongen heeft en omdat haar moeder en Bonnie van haar walgen.  Door het verdriet dat ze heeft, is ze erg gemeen. Vooral tegen haar lieve en behulpzame man Gert.

Bonnie Bentveld

(moeder van Maryemma, vrouw van Zwier en zus, maar eigenlijk dochter, van Meijken

Driehoekig gezicht met donkere wenkbrauwen,  karamel blonde haren en ze is dun.

Bonnie is onverantwoordelijk en egoïstisch, want ze heeft haar gezin achtergelaten omdat ze onafhankelijk wilde zijn. Ook is ze onzeker, want ze vond zichzelf geen goede moeder, dat was ook een reden om haar gezin te verlaten.

De hoofdpersoon van het boek in Meijken Bentveld. Haar doel is onder het gezag van haar moeder uitkomen en Bonnie vertellen dat zíj haar moeder is en niet ‘moeder’ Bentveld.
Meijken bereikt haar doel deels. Haar moeder houdt haar niet langer meer onder de duim, nou ja, dat kán ze niet meer. Meijken zorgt namelijk, zonder dat dat de bedoeling was, op een gruwelijke manier dat ze verlost is van haar moeder. Het geheim verhullen aan Bonnie lukt haar alleen niet, maar echt verzwijgen doet ze ook niet. Ze zegt namelijk dat ze gaat afvallen, hiermee bedoelt ze dat ze weer gaat leven en uit de stoel komt waar ze 37 jaar in ‘vast’ heeft gezeten.

De belangrijkste personen van het verhaal zijn allemaal karakters, behalve Maryemma. Ze hebben veel verschillende karaktereigenschappen die je langzamerhand, tijdens het verhaal leert kennen. Ook maken ze een geestelijke groei door, ze hebben geen voorspelbaar gedrag en er wordt bij hen veel aandacht geschonken aan de psychologische ontwikkeling.

Maryemma is een type, want haar kenmerken zijn precies het tegenovergestelde van het net opgenoemde. Ze heeft voorspelbaar gedrag, en het duidelijkste kenmerk bij haar is dat ze geen ontwikkelingen door maakt.

Ik kan me niet goed identificeren met een van de personages. Niet alleen omdat ik niet van hun leeftijd ben, maar ook omdat ik nog nooit zo’n situatie heb meegemaakt en het moeilijk is om je daarin te verplaatsen.

Opbouw

Het verhaal is opgebouwd uit 5 hoofdstukken en heeft geen delen. De samenhang tussen de verschillende gebeurtenissen is niet heel groot, dat kan je zien omdat er nauwelijks herhaling van tekstelementen in zit. Ook zit er weinig overeenkomsten tussen, maar naar mate je dichter bij het einde komt wordt de samenhang van het verhaal groter.

Het verhaal heeft twee verhaallijnen, die van Meijken en haar geheim en die van Zwier en Maryemma op zoek naar Bonnie en zich proberen te settelen. In beide verhaallijnen is het thema moeder-dochter relatie, dit is het verband tussen de twee verhaallijnen. De verhaallijnen zijn gelijkwaardig, want als het ene niet zou bestaan zou het andere niet kunnen gebeuren. Als Meijken bijvoorbeeld niet verkracht zou zijn, zou Bonnie nooit geboren zijn. Daardoor zou Maryemma ook niet bestaan hebben en was er dus geen probleem dat Zwier Bonnie zou vinden.

De manier waarop het verhaal begint heet in medias res. Het verhaal begint in het midden, er zijn al gebeurtenissen geweest die je te weten komt door terugblikken en vooral door herinneringen en gedachten.

Het verhaal heeft geen cyclische opbouw, in het verhaal vinden namelijk veel ontwikkelingen plaats en zijn er antwoorden gevonden. Dus het einde is totaal anders dan het begin.

De functie van de geleiding is dat de 5 hoofdstukken steeds meer duidelijkheid geeft aan je vermoedens en het daardoor steeds spannender wordt.

Het verhaal heeft een open einde. Je weet wel ongeveer wat Zwier, Maryemma en Meijken gaan doen, maar je weet niet of er nog wat op hun pad komt en of alles goed komt.

Vertelsituatie

In het boek zijn twee verschillende vertelsituaties.

In het eerste hoofdstuk wordt de ik-vertelsituatie gebruikt, hierin is Bonnie de ‘ik’. Hier is de vertelsituatie betrouwbaar over alles wat Bonnie over haar leven vertelt. Wat ze over andere personages vertelt is onbetrouwbaar, want ze kan dingen verkeerd hebben geïnterpreteerd of veranderd.
Het effect van de ik-vertelsituatie is dat men goed kan meeleven met de ik-figuur.

In het eerste hoofdstuk wordt de ik-vertelsituatie gebruikt, hierin is Bonnie de ‘ik’. Hier is de vertelsituatie betrouwbaar over alles wat Bonnie over haar leven vertelt. Wat ze over andere personages vertelt is onbetrouwbaar, want ze kan dingen verkeerd hebben geïnterpreteerd of veranderd.
Het effect van de ik-vertelsituatie is dat men goed kan meeleven met de ik-figuur.

 De rest van het verhaal is in de personale vertelsituatie geschreven, wel is er sprake van een perspectiefwisseling. Meijken, Zwier en Maryemma wisselen elkaar vaak af bij de personale vertelsituatie. Hierbij geldt eigenlijk hetzelfde als bij Bonnie. Het is betrouwbaar als ze over zichzelf praten, maar Zwier kan bijvoorbeeld een andere reden geven waarom Bonnie is vertrokken dan dat Bonnie zelf zegt. Dus het is betrouwbaar en onbetrouwbaar.
Het effect van de personale vertelsituatie is dat je van die hij- of zijfiguur het innerlijk goed leert kennen. Je kunt dus goed meeleven met de hij- of zijfiguur. Van de gedachten, ideeën en gevoelens van de andere personages kom je niets te weten.

De functie van de vertelsituaties is dat je goed het thema van het boek kan benoemen.

Thematiek

Het thema van het verhaal is: de gevolgen van een complexe moeder-dochter relatie voor moeder en dochter.

Literaire motieven die bij dit verhaal passen zijn: moeder-dochter relaties, schuld, angst, liefde, haat, moederschap, vaderschap, voortplanting en machteloosheid (dat Meijken voelt over het geheim).

Dit zie je bijvoorbeeld in de relatie tussen Meijken en haar moeder: Meijken voelde zich na 37 jaar nog steeds gedwongen door moeder om binnen te blijven en de afkeuring die haar moeder voor haar had. Meijken haar moeder voelt waarschijnlijk de haat die haar dochter voor haar voelt. Wat niet gek is want ze gaf Meijken de schuld van al het slechte dat gebeurde. Dit zijn de gevolgen van de complexe moeder-dochter relatie die Meijken en haar moeder hebben.

De titel van het boek, Ontaarde Moeders, verwijst naar onverwachte en ongewone situaties die in het boek voorkomen.
Je kunt hieruit opmaken dat er geen goede relatie is tussen deze moeders en kinderen.

Ruimte

Het verhaal speelt zich vooral in Nederland af, in het kleine dorpje Sibculo. Het dorpje wordt afgeschilderd als het suffe Nederland waar niks verandert. In het eerste hoofdstuk speelt het verhaal zich af in het Hilton hotel in Nairobi. Ook een vliegveld in Afrika, Schiphol en een paar plaatsen waar Zwier opgravingen heeft gedaan komen in het verhaal voor.

In Sibculo is alles heel saai en geeft een sombere sfeer. Het vliegveld in Afrika gaf een hele hectische sfeer. Door de drukte die zich daar af speelde raakte Maryemma in paniek, ze wilde haar vader niet kwijt raken. Hier ontdek je dus dat Maryemma onzeker en verdrietig is en bang dat ook haar vader haar achter zou laten.

De ruimtes zijn niet heel erg geconcretiseerd, er wordt kort en duidelijk aangegeven wat de sfeer is van de plek. Of er wordt niets omschreven, maar kom je door wat details erachter hoe de ruimte is. Bijvoorbeeld op het vliegveld in Afrika, daar wordt geschreven over koffers die in de weg staan, mensen die duwen etc.

Taalgebruik

Ik vond het taalgebruik af en toe lastig, maar ik kon soms wel uit de context opmaken wat het woord ongeveer betekende. Er waren ook stukken dat personages helemaal opgingen in hun gedachten, dit maakte het lastig om het stuk te begrijpen. Niet alleen door het taalgebruik, maar ook door de plotselinge verandering van onderwerp of gedachten.

Literaire kritiek

Mijn mening en recensie

De recensent vindt het boek een grappige en onderhoudende roman. Ik vind het boek niet grappig, er zijn geen dingen gebeurd die ik grappig vind. Ook vind ik niet dat er stukken op een komische manier geschreven zijn.

Volgens de recensent is het boek ook een gevoelige en inlevende roman. Daar ben ik het niet mee eens. Ik vond het heel moeilijk om me in te leven in het verhaal. De gebeurtenissen zijn erg ongewoon en het is niet niets wat er gebeurd is.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "Ontaarde moeders door Renate Dorrestein"