Datum: 11 juli 2001
Genre: Psychologische Roman Verhaal Het boek gaat over vier generaties vrouwen die ieder een andere kijk op het moederschap hebben. Mijeken is op haar 18e verkracht en is toen zwanger geraakt van Bonnie. Volgens Moeder was dit een schande, dus heeft zij de taak als ouder op zich genomen, Bonnie weet niet beter dan dat ze de dochter van Moeder is. Mijeken is zo bang voor de wereld geworden dat ze sinds haar huwelijk (37 jaar geleden) haar huis niet meer uit is gekomen. Bonnie is zelf ook perongeluk zwanger geraakt van Maryemma, zij heeft heel bewust afstand gedaan van het moederschap. Maryemma wordt opgevoed door haar vader, maar heeft heel erg behoefte aan een moeder. Bonnie is in Afrika (Mount Kenya) om een bijzondere plant in bloei te zien. Ze blijft nog een paar dagen langer in Afrika hangen, om haar bezoek aan Nederland nog even uit te stellen. Ze ziet op tegen het ‘verplichte’ kerstbezoek aan haar familie. Op hetzelfde moment verblijven ook Maryemma en Zwier in Afrika, zonder te weten dat Bonnie daar ook is. Zwier die als archeoloog voor zijn werk de hele wereld afreist woont al jaren met zijn dochter in het buitenland. Vanwege al dat reizen, heeft Maryemma geen echte vrienden, haar enige vriend is Victor Hugo, een fantasiepersoon met wie ze altijd speelt. Om Maryemma’s welzijn gaan ze weer naar Nederland. Zwier heeft daar een baan (onder zijn niveau) gevonden, en Maryemma kan naar school. Tijdelijk verblijven ze bij Mijeken en Gert Balm, zijn (bij zijn weten) schoonzus en -broer. Door onhandige samenloop van omstandigheden krijgt Zwier de verkeerde indruk dat Gert zijn dochter betast. Met als gevolg dat ze op een camping, midden in de winter in een primitief huisje moeten verblijven, zonder water. Het vertrek doet Gert veel verdriet, hij had erg zijn best gedaan om alles perfect in orde te maken, en toch pakte het zo verkeerd uit. Wanneer zijn vrouw dan ook nog eens het poppenhuis dat hij met veel liefde voor Maryemma gemaakt heeft afkraakt, barst voor het eerst in hun huwelijk de bom, en zegt Gert waar het op staat. Toch keert de rust al vrij snel terug. Wanneer Minnie (Mijeken’s enige vriendin) ‘s middags haar dagelijkse kopje thee komt drinken, vertelt deze dat er een kinderlokker in het dorp rond loopt. Mijeken schrikt zich wezenloos en wordt zich ervan bewust dat ze niets kan doen om Maryemma te beschermen tegen de wereld, om te voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt. De volgende dag is er op het nieuws dat er een tot nog toe ongeïdentificeerde vrouw is vermoord. Mijeken en Gert raken in paniek bij de gedachte dat het Bonnie is. Wanneer Gert het lijk gaat identificeren, loopt Mijeken in een trance voor het eerst in 37 jaar haar huis uit. Ze loopt richting haar moeders bejaardencentrum, en beleeft onderweg de gehele verkrachting opnieuw, met alle pijn en alle angst. Ondertussen heeft Maryemma het gevoel dat haar vader denkt dat ze meer van Victor Hugo houdt dan van hem. Ze begrijpt de noodzaak om afscheid te nemen van Victor Hugo. Ze loopt naar een geschikt plekje om hem naar mars te lanceren, en met veel verdriet neemt ze afscheid van hem. Wanneer Gert thuis komt staat Bonnie in de kou op hem te wachten, tot Gert’s grote verbazing vertelt ze dat er niemand thuis was. Mijeken is inmiddels aangekomen in het bejaardenthuis, en heeft haar moeders kamer gevonden. Eindelijk doet ze waar ze al die jaren behoefte aan heeft gehad, bij Moeder op schoot gaan zitten, en alles eruit huilen. Wegens gebrek aan eten, is Zwier genoodzaakt om Gert te bellen om te vragen of ze mee kunnen eten. Als hij zich eindelijk over zijn trots heen weet te zetten, en opbelt, krijgt hij tot zijn schrik Bonnie aan de lijn, in paniek hangt hij op, om later wat beter voorbereid weer te bellen. Wanneer hij Bonnie voor de tweede keer aan de telefoon krijgt, lukt het om een beetje gesprek op gang te krijgen. Dat wil zeggen, eerder een woordenstroom met een boel verwijten. Zwier zegt dat hij wil dat zij de opvoeding van Maryemma op zich neemt, zij wil dit niet. Uiteindelijk krijgt Maryemma voor het eerst van haar leven haar moeder aan de telefoon, beide worden hier heel sentimenteel van. Bonnie voelt zich voor het eerst (?) een beetje moeder, een slechte moeder. Bonnie eindigt het gesprek, en ze spreken af om elkaar te schrijven. Ondertussen is er opgebeld naar het huis van Gert en Mijeken, moeder is overleden. Maryemma en Zwier komen bij toeval een jonge vrouw tegen die Zwier al eerder ontmoet heeft, ze liggen elkaar wel. Deze vrouw nodigt hen uit om bij haar hun kerstmaal te nuttigen, ze nemen deze uitnodiging aan. Personen Maryemma is een belangrijk persoon in het boek. Ze is een elf jarig en een zeer zelfstandig maar angstig meisje. Ze voelt zich verantwoordelijk voor haar verwarde vader, en is door het letten op hem heel zelfstandig geworden. Haar moeder heeft haar in de steek gelaten en daardoor is ze heel bang dat haar vader haar ook alleen laat. Om deze reden probeert ze het haar vader zoveel mogelijk naar zijn zin te maken. Ze ziet er tot haar spijt heel onverzorgd uit, eens in de maand in bad is heel normaal. Omdat ze bijna heel haar leven in het buitenland heeft gewoond en nooit naar school is gegaan, maar altijd zelfstandig heeft geleerd, kan ze niet goed om gaan met andere kinderen. Haar enige vriendje is Victor Hugo, hij is een fantasiebeeld waar ze veel steun aan heeft. Wanneer ze zich genoodzaakt voelt om afscheid van hem te nemen, is ze daar ook heel verdrietig om. Ondanks de goede zorgen van haar vader heeft ze heel sterk de behoefte aan een moeder. Zo laat ze bij elke verhuizing naar een andere stad, land of werelddeel een brief achter voor haar moeder, waarin hun volgende adres staat. Wanneer het moment daar is dat ze haar moeder eindelijk aan de telefoon krijgt, is ze onthutst, ze heeft Victor Hugo nodig, maar hij is al op mars… Na een paar minuten voelt ze zich toch op haar gemak, en verteld honderd uit over alle dingen die ze mee heeft gemaakt. Als Bonnie door zegt dat ze maar voor eventjes in Nederland is, raakt ze in paniek. Nu heeft haar moeder hun eindelijk gevonden, dan kan ze toch niet meteen weggaan!? Bonnie (37 jaar) is de moeder van Maryemma en de vrouw van Zwier. Het is een zelfstandige vrouw met een geëmancipeerde blik op de wereld. Ze staat sceptisch tegenover het moederschap. Zelf heeft ze ervoor gekozen om afstand te nemen van haar dochter, ze voelt zich hier schuldig over, maar ze heeft het toch alleen ten goede van het kind gedaan? Van kinds af aan heeft ze zich opstandig gedragen. Ze weet dat er ‘Een Geheim’ in haar familie is, waar zij niet in betrokken wordt, en heeft daardoor veel wrok wegens haar ‘Moeder’. Het onderwerp voortplanting was een taboe binnen het gezin. Toen ze vroeg wat het woord ‘verkrachting’ betekende werd vader de kamer uitgestuurd en vertelde Moeder haar dat dat iets was voor sletten. Op haar 20ste is ze zelf mishandeld en verkracht door haar toenmalige vriend, nog haar Moeder nog God waren er, om haar te beschermen tegen deze gruweldaden. “ Er was, moet u weten, bij mij thuis sprake van Een Geheim, en nergens wordt een kind zo dwars van als in de nabijheid van een goed geheim te moeten vertoeven zonder erin gekend te worden. Niemand vertelde mij waarom mijn zuster zo diep in ongenade was gevallen dat zelfs haar naam amper genoemd mocht worden.” Op haar achtste is haar vader overleden, aan wie ze nauwelijks herinneringen meer heeft. Ze kreeg de taak op zich geschoven om haar Moeder te steunen, ook bij een bezoek aan het lijkenhuis waar ze voor het eerst in haar leven geconfronteerd werd met de dood, maar ook het mannelijk geslachtsdeel. Met haar jonge leeftijd werd geenszins rekening gehouden. Wanneer ze na negen jaar voor het eerst weer contact met haar dochter heeft, wordt ze emotioneel en gaat ze twijfelen. Zwier haar tegen haar gezegd dat hij Maryemma slaat, ze twijfelt of het waar is. Zou ze dan toch beter af zijn bij haar? Maar ze kent haar dochter niet eens! Moedergevoelens komen bovendrijven, maar ze besluit er niet te veel aan toe te geven. Mijeken Balm is een 54 jarige vrouw die al 37 jaar haar huis niet uit is geweest. Op haar 18e is ze verkracht en zwanger geraakt, volgens haar moeder was dit een schande dus heeft zij de taak van moeder op zich genomen. Wat Mijeken wilde speelde geen rol, ook moest ze trouwen met Gert Balm. In die 37 jaar zonder enige vorm van lichaamsbeweging is ze meer dan 250 kilo gaan wegen. Ze denkt het liefst zo weinig mogelijk aan haar dochter en kleindochter, en vindt het dan ook heel naar dat zij naar Nederland komen. Zelfs haar man en haar enige vriendin Minie weten niet wat Mijeken al 37 jaar gevangen houdt in haar eigen huis. Ze is jaloers op het succes van Bonnie, en verwijt haar dat zij haar toekomst afnam. “Als ze de schoenendoos weer terug in de stelling met nieuwe koffers zet, voelt ze haar enkels knikken onder haar eigen gewicht, en even denkt ze aan alles wat zijzelf had kunnen worden, als Bonnie nooit was geboren.” Bij de gedachte dat Bonnie vermoord is, raakt ze in paniek. In trance loopt ze naar haar moeders’ tehuis en gaat bij haar op schoot zitten. Wanneer ze weer thuis komt, weet ze dat de enige manier om haar leven ‘terug te krijgen’ is door Bonnie ‘Het Geheim’ te vertellen. Maar voor Mijeken ertoe komt Bonnie te vertellen dat zij haar moeder is, vertelt Bonnie haar dat ze zo’n waardering voor haar heeft, omdat zij de enige is die haar nooit heeft verweten dat ze afstand van Maryemma heeft gedaan. Mijeken besluit daardoor toch niets te zeggen. Misschien is de waardering van haar dochter, wel belangrijker dan een leven. De Moeder van Mijeken is een ouderwetse vrouw, die heilig gelooft in rolpatronen. Ze is ervan overtuigd dat een vrouw die zegt verkracht te zijn, een slet is. Dat is ook de reden dat ze de opvoeding van Bonnie op zich neemt, en verzwijgt dat niet zij maar Mijeken de biologische moeder van het kind is. Dit heeft vele spanning en een ongelukkig jeugd van Bonnie tot gevolg. Haar man is vrij jong gestorven, en daarna verwachtte ze van Bonnie voor haar te zorgen. Zelf zegt ze: “Ik ben geen vrouw voor oude koeien. Men doet wat men doet, naar beste eer en geweten. Men handelde waar nodig, en bevindt van zaken. Dus naaide men een kussen in een oud schort, als niets anders had mogen baten. Zwier is de vader van Maryemma, hij is een archeoloog en reist (samen met zijn dochter) de hele wereld af om zijn vak uit te oefenen. Hij is erg verward, maar heeft sterk behoefte aan overzicht en systematiek. Het is een aantrekkelijke, lange, atletische, gespierde man met donkere krullen. Hij is getrouwd met Bonnie, de moeder van zijn kind, maar ze leven gescheiden. Na de ongewenste zwangerschap is Bonnie vertrokken en liet Zwier achter met het kind. Hij vervuld de taak als vader zo goed mogelijk, maar Maryemma heeft toch sterk de behoefte aan een moeder. Ook houdt hij soms zijn driftbuien niet in bedwang, op zo’n moment wil hij haar nog wel eens slaan. Hij is woedend op Bonnie dat zij hem alleen heeft gelaten met de verantwoordelijkheid wegens hun dochter. Zelf vindt hij dat hij een slechte vader is. ‘Wat is dit voor een wereld, denkt hij, waarin je je kind kunt aftuigen zonder dat er een haan naar kraait? Waarin iedereen maar kinderen mag krijgen en naar eigen willekeur met hen kan doen of laten? Wie moet deze wereld ooit aan zijn dochter uitleggen en begrijpelijk voor haar maken? Hij drukt zijn vingers tegen zijn voorhoofd. De vraag stellen is haar beantwoorden. Het overrompelde verlangen zijn kind zelf de wereld uit te leggen maakt hem even compleet sprakeloos. “Heb je hoofdpijn?” vraagt ze zorgzaam een ijskoude hand op zijn voorhoofd leggend. Hij drukt een kus op de palm ervan en komt overeind. Het is te proberen, denkt hij. Het is in elk geval te proberen.’ Gert Balm is drogist, en man van Mijeken. Sinds hij met haar getrouwd is 37 jaar geleden zorgt hij voor haar, ze hebben een hele scheve verhouding. Van liefde is eigenlijk helemaal geen sprake en van geven en nemen al helemaal niet. Mijeken neemt, en Gert geeft. Hij ontwijkt moeilijke situaties en conflicten, en doet er alles voor om het Mijeken naar haar zin te maken, maar dit zorgt bij haar alleen maar voor meer ergernis. Een keer barst voor hem de bom, en wordt hij boos op Mijeken, deze reageert verbijsterd, maar ook opgelucht: ‘hij kan het dus toch!’.
Perspectief
Renate Dorrestein maakt gebruik van de vertellersvorm, maar ook vele conversaties worden helemaal uitgeschreven.
Plaats
Het verhaal speelt zich voornamelijk af in Sibculo, het dorp waar Mijeken, Moeder, Gert Balm en Minnie wonen, en waar Zwier, Maryemma en Bonnie op bezoek komen. In het begin van het boek verblijven Bonnie, Maryemma en Zwier nog in Afrika. Later slapen Maryemma en Zwier op Camping de Roos, in Beerze.
Tijd
Er is geen reden aan te nemen dat het verhaal zich lang geleden afspeelde. Moderne apparaten zijn aanwezig, en ook de levensopvattingen van mensen zijn in deze tijd goed te plaatsen. Neem Bonnie die erg feministisch denkt. De inwoners van het dorp Sibculo zijn wel erg bekrompen en bevooroordeeld, maar of dit met de tijd te maken heeft, of met de grootte van het dorp kan ik niet goed inschatten. Ik ga er dus vanuit dat het verhaal zich rond 1992 afspeelt, omdat het boek toen is geschreven.
Het verhaal wordt in chronologische volgorde verteld, maar wel met heel veel flashbacks.
Begin
Het verhaal begint aan het begin van een reeks gebeurtenissen, maar heeft geen inleiding. Je begint midden in de levens van de verschillende personages, maar krijgt wel de kans om ook de achtergronden te ontdekken.
Probleem en Afloop
De familie zit vol geheimen rond het moederschap. Mijeken die de moeder van Bonnie is, zonder dat Bonnie dat weet. Bonnie die afstand heeft gedaan van haar dochter Maryemma. Maryemma die haar leven lang alleen maar met haar vader heeft opgetrokken, en heel veel behoefte heeft aan een moeder. En Bonnie en Mijeken die Moeder heel veel dingen kwalijk nemen. Ieder heeft haar eigen visie op het moederschap waar ze geen van allen aan zijn ontkomen. Mijeken heeft sterk te behoefte om het geheim uit de wereld te helpen, maar besluit uiteindelijk toch om dat niet te doen. Bonnie twijfelt of de keuze om afstand te nemen van Maryemma wel de goede was. Ze concludeert tenslotte, dat haar dochter toch beter af is bij haar vader, en dat zij echt haar vrijheid niet kwijt wil.
Een echte afloop is er dus niet. De gezinssituaties blijven onveranderd, en verhoudingen onderling veranderen ook niet veel.
Mijn Mening
Geweldig boek! De vier generaties vrouwen die allemaal niks van elkaar begrijpen. De verhoudingen worden heel mooi beschreven. Zwier en Bonnie die beide eigenlijk het kind niet willen hebben, maar zich er wel verantwoordelijk voor voelen, en ervan houden. Voor beide is het heel dubbelzinnig, vooral voor Zwier. Hij wil zijn vrijheid terug, maar houdt ook zoveel van Maryemma dat hij haar niet kwijt wil. Maryemma voelt dat ze niet echt gewenst is, en doet daardoor haar uiterste best zo goed mogelijk voor haar vader te zorgen. Ze heeft echt het gevoel dat Zwier haar nodig heeft, en hier heeft ze ook wel een beetje steun aan denk ik. Omdat hij niet zonder haar kan, kan hij ook niet alleen laten, en dat is juist waar ze zo bang voor is.
De verhouding tussen Bonnie en Mijeken is heel geforceerd door ‘Het Geheim’ dat tussen hen in staat. Heel mooi vind ik dat Mijeken uiteindelijk ervoor kiest om niets aan Bonnie te vertellen over haar verkrachten en alle gevolgen van dien. Het hele boek werk je daar naar toe en dan besluit ze dat ze Bonnie’s waardering belangrijker vindt dan een leven in ‘vrijheid’. Het stuk waarin Mijekens verkrachting wordt beschreven was het enige stuk waar ik bijna niet doorheen kwam. Ze vertelt zoveel details dat je het bijna voor je ziet, heel knap gedaan, maar walgelijk om te lezen.
Een ontzettend mooi boek dus, maar erg complex door alle moeilijke verhoudingen.
Genre: Psychologische Roman Verhaal Het boek gaat over vier generaties vrouwen die ieder een andere kijk op het moederschap hebben. Mijeken is op haar 18e verkracht en is toen zwanger geraakt van Bonnie. Volgens Moeder was dit een schande, dus heeft zij de taak als ouder op zich genomen, Bonnie weet niet beter dan dat ze de dochter van Moeder is. Mijeken is zo bang voor de wereld geworden dat ze sinds haar huwelijk (37 jaar geleden) haar huis niet meer uit is gekomen. Bonnie is zelf ook perongeluk zwanger geraakt van Maryemma, zij heeft heel bewust afstand gedaan van het moederschap. Maryemma wordt opgevoed door haar vader, maar heeft heel erg behoefte aan een moeder. Bonnie is in Afrika (Mount Kenya) om een bijzondere plant in bloei te zien. Ze blijft nog een paar dagen langer in Afrika hangen, om haar bezoek aan Nederland nog even uit te stellen. Ze ziet op tegen het ‘verplichte’ kerstbezoek aan haar familie. Op hetzelfde moment verblijven ook Maryemma en Zwier in Afrika, zonder te weten dat Bonnie daar ook is. Zwier die als archeoloog voor zijn werk de hele wereld afreist woont al jaren met zijn dochter in het buitenland. Vanwege al dat reizen, heeft Maryemma geen echte vrienden, haar enige vriend is Victor Hugo, een fantasiepersoon met wie ze altijd speelt. Om Maryemma’s welzijn gaan ze weer naar Nederland. Zwier heeft daar een baan (onder zijn niveau) gevonden, en Maryemma kan naar school. Tijdelijk verblijven ze bij Mijeken en Gert Balm, zijn (bij zijn weten) schoonzus en -broer. Door onhandige samenloop van omstandigheden krijgt Zwier de verkeerde indruk dat Gert zijn dochter betast. Met als gevolg dat ze op een camping, midden in de winter in een primitief huisje moeten verblijven, zonder water. Het vertrek doet Gert veel verdriet, hij had erg zijn best gedaan om alles perfect in orde te maken, en toch pakte het zo verkeerd uit. Wanneer zijn vrouw dan ook nog eens het poppenhuis dat hij met veel liefde voor Maryemma gemaakt heeft afkraakt, barst voor het eerst in hun huwelijk de bom, en zegt Gert waar het op staat. Toch keert de rust al vrij snel terug. Wanneer Minnie (Mijeken’s enige vriendin) ‘s middags haar dagelijkse kopje thee komt drinken, vertelt deze dat er een kinderlokker in het dorp rond loopt. Mijeken schrikt zich wezenloos en wordt zich ervan bewust dat ze niets kan doen om Maryemma te beschermen tegen de wereld, om te voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt. De volgende dag is er op het nieuws dat er een tot nog toe ongeïdentificeerde vrouw is vermoord. Mijeken en Gert raken in paniek bij de gedachte dat het Bonnie is. Wanneer Gert het lijk gaat identificeren, loopt Mijeken in een trance voor het eerst in 37 jaar haar huis uit. Ze loopt richting haar moeders bejaardencentrum, en beleeft onderweg de gehele verkrachting opnieuw, met alle pijn en alle angst. Ondertussen heeft Maryemma het gevoel dat haar vader denkt dat ze meer van Victor Hugo houdt dan van hem. Ze begrijpt de noodzaak om afscheid te nemen van Victor Hugo. Ze loopt naar een geschikt plekje om hem naar mars te lanceren, en met veel verdriet neemt ze afscheid van hem. Wanneer Gert thuis komt staat Bonnie in de kou op hem te wachten, tot Gert’s grote verbazing vertelt ze dat er niemand thuis was. Mijeken is inmiddels aangekomen in het bejaardenthuis, en heeft haar moeders kamer gevonden. Eindelijk doet ze waar ze al die jaren behoefte aan heeft gehad, bij Moeder op schoot gaan zitten, en alles eruit huilen. Wegens gebrek aan eten, is Zwier genoodzaakt om Gert te bellen om te vragen of ze mee kunnen eten. Als hij zich eindelijk over zijn trots heen weet te zetten, en opbelt, krijgt hij tot zijn schrik Bonnie aan de lijn, in paniek hangt hij op, om later wat beter voorbereid weer te bellen. Wanneer hij Bonnie voor de tweede keer aan de telefoon krijgt, lukt het om een beetje gesprek op gang te krijgen. Dat wil zeggen, eerder een woordenstroom met een boel verwijten. Zwier zegt dat hij wil dat zij de opvoeding van Maryemma op zich neemt, zij wil dit niet. Uiteindelijk krijgt Maryemma voor het eerst van haar leven haar moeder aan de telefoon, beide worden hier heel sentimenteel van. Bonnie voelt zich voor het eerst (?) een beetje moeder, een slechte moeder. Bonnie eindigt het gesprek, en ze spreken af om elkaar te schrijven. Ondertussen is er opgebeld naar het huis van Gert en Mijeken, moeder is overleden. Maryemma en Zwier komen bij toeval een jonge vrouw tegen die Zwier al eerder ontmoet heeft, ze liggen elkaar wel. Deze vrouw nodigt hen uit om bij haar hun kerstmaal te nuttigen, ze nemen deze uitnodiging aan. Personen Maryemma is een belangrijk persoon in het boek. Ze is een elf jarig en een zeer zelfstandig maar angstig meisje. Ze voelt zich verantwoordelijk voor haar verwarde vader, en is door het letten op hem heel zelfstandig geworden. Haar moeder heeft haar in de steek gelaten en daardoor is ze heel bang dat haar vader haar ook alleen laat. Om deze reden probeert ze het haar vader zoveel mogelijk naar zijn zin te maken. Ze ziet er tot haar spijt heel onverzorgd uit, eens in de maand in bad is heel normaal. Omdat ze bijna heel haar leven in het buitenland heeft gewoond en nooit naar school is gegaan, maar altijd zelfstandig heeft geleerd, kan ze niet goed om gaan met andere kinderen. Haar enige vriendje is Victor Hugo, hij is een fantasiebeeld waar ze veel steun aan heeft. Wanneer ze zich genoodzaakt voelt om afscheid van hem te nemen, is ze daar ook heel verdrietig om. Ondanks de goede zorgen van haar vader heeft ze heel sterk de behoefte aan een moeder. Zo laat ze bij elke verhuizing naar een andere stad, land of werelddeel een brief achter voor haar moeder, waarin hun volgende adres staat. Wanneer het moment daar is dat ze haar moeder eindelijk aan de telefoon krijgt, is ze onthutst, ze heeft Victor Hugo nodig, maar hij is al op mars… Na een paar minuten voelt ze zich toch op haar gemak, en verteld honderd uit over alle dingen die ze mee heeft gemaakt. Als Bonnie door zegt dat ze maar voor eventjes in Nederland is, raakt ze in paniek. Nu heeft haar moeder hun eindelijk gevonden, dan kan ze toch niet meteen weggaan!? Bonnie (37 jaar) is de moeder van Maryemma en de vrouw van Zwier. Het is een zelfstandige vrouw met een geëmancipeerde blik op de wereld. Ze staat sceptisch tegenover het moederschap. Zelf heeft ze ervoor gekozen om afstand te nemen van haar dochter, ze voelt zich hier schuldig over, maar ze heeft het toch alleen ten goede van het kind gedaan? Van kinds af aan heeft ze zich opstandig gedragen. Ze weet dat er ‘Een Geheim’ in haar familie is, waar zij niet in betrokken wordt, en heeft daardoor veel wrok wegens haar ‘Moeder’. Het onderwerp voortplanting was een taboe binnen het gezin. Toen ze vroeg wat het woord ‘verkrachting’ betekende werd vader de kamer uitgestuurd en vertelde Moeder haar dat dat iets was voor sletten. Op haar 20ste is ze zelf mishandeld en verkracht door haar toenmalige vriend, nog haar Moeder nog God waren er, om haar te beschermen tegen deze gruweldaden. “ Er was, moet u weten, bij mij thuis sprake van Een Geheim, en nergens wordt een kind zo dwars van als in de nabijheid van een goed geheim te moeten vertoeven zonder erin gekend te worden. Niemand vertelde mij waarom mijn zuster zo diep in ongenade was gevallen dat zelfs haar naam amper genoemd mocht worden.” Op haar achtste is haar vader overleden, aan wie ze nauwelijks herinneringen meer heeft. Ze kreeg de taak op zich geschoven om haar Moeder te steunen, ook bij een bezoek aan het lijkenhuis waar ze voor het eerst in haar leven geconfronteerd werd met de dood, maar ook het mannelijk geslachtsdeel. Met haar jonge leeftijd werd geenszins rekening gehouden. Wanneer ze na negen jaar voor het eerst weer contact met haar dochter heeft, wordt ze emotioneel en gaat ze twijfelen. Zwier haar tegen haar gezegd dat hij Maryemma slaat, ze twijfelt of het waar is. Zou ze dan toch beter af zijn bij haar? Maar ze kent haar dochter niet eens! Moedergevoelens komen bovendrijven, maar ze besluit er niet te veel aan toe te geven. Mijeken Balm is een 54 jarige vrouw die al 37 jaar haar huis niet uit is geweest. Op haar 18e is ze verkracht en zwanger geraakt, volgens haar moeder was dit een schande dus heeft zij de taak van moeder op zich genomen. Wat Mijeken wilde speelde geen rol, ook moest ze trouwen met Gert Balm. In die 37 jaar zonder enige vorm van lichaamsbeweging is ze meer dan 250 kilo gaan wegen. Ze denkt het liefst zo weinig mogelijk aan haar dochter en kleindochter, en vindt het dan ook heel naar dat zij naar Nederland komen. Zelfs haar man en haar enige vriendin Minie weten niet wat Mijeken al 37 jaar gevangen houdt in haar eigen huis. Ze is jaloers op het succes van Bonnie, en verwijt haar dat zij haar toekomst afnam. “Als ze de schoenendoos weer terug in de stelling met nieuwe koffers zet, voelt ze haar enkels knikken onder haar eigen gewicht, en even denkt ze aan alles wat zijzelf had kunnen worden, als Bonnie nooit was geboren.” Bij de gedachte dat Bonnie vermoord is, raakt ze in paniek. In trance loopt ze naar haar moeders’ tehuis en gaat bij haar op schoot zitten. Wanneer ze weer thuis komt, weet ze dat de enige manier om haar leven ‘terug te krijgen’ is door Bonnie ‘Het Geheim’ te vertellen. Maar voor Mijeken ertoe komt Bonnie te vertellen dat zij haar moeder is, vertelt Bonnie haar dat ze zo’n waardering voor haar heeft, omdat zij de enige is die haar nooit heeft verweten dat ze afstand van Maryemma heeft gedaan. Mijeken besluit daardoor toch niets te zeggen. Misschien is de waardering van haar dochter, wel belangrijker dan een leven. De Moeder van Mijeken is een ouderwetse vrouw, die heilig gelooft in rolpatronen. Ze is ervan overtuigd dat een vrouw die zegt verkracht te zijn, een slet is. Dat is ook de reden dat ze de opvoeding van Bonnie op zich neemt, en verzwijgt dat niet zij maar Mijeken de biologische moeder van het kind is. Dit heeft vele spanning en een ongelukkig jeugd van Bonnie tot gevolg. Haar man is vrij jong gestorven, en daarna verwachtte ze van Bonnie voor haar te zorgen. Zelf zegt ze: “Ik ben geen vrouw voor oude koeien. Men doet wat men doet, naar beste eer en geweten. Men handelde waar nodig, en bevindt van zaken. Dus naaide men een kussen in een oud schort, als niets anders had mogen baten. Zwier is de vader van Maryemma, hij is een archeoloog en reist (samen met zijn dochter) de hele wereld af om zijn vak uit te oefenen. Hij is erg verward, maar heeft sterk behoefte aan overzicht en systematiek. Het is een aantrekkelijke, lange, atletische, gespierde man met donkere krullen. Hij is getrouwd met Bonnie, de moeder van zijn kind, maar ze leven gescheiden. Na de ongewenste zwangerschap is Bonnie vertrokken en liet Zwier achter met het kind. Hij vervuld de taak als vader zo goed mogelijk, maar Maryemma heeft toch sterk de behoefte aan een moeder. Ook houdt hij soms zijn driftbuien niet in bedwang, op zo’n moment wil hij haar nog wel eens slaan. Hij is woedend op Bonnie dat zij hem alleen heeft gelaten met de verantwoordelijkheid wegens hun dochter. Zelf vindt hij dat hij een slechte vader is. ‘Wat is dit voor een wereld, denkt hij, waarin je je kind kunt aftuigen zonder dat er een haan naar kraait? Waarin iedereen maar kinderen mag krijgen en naar eigen willekeur met hen kan doen of laten? Wie moet deze wereld ooit aan zijn dochter uitleggen en begrijpelijk voor haar maken? Hij drukt zijn vingers tegen zijn voorhoofd. De vraag stellen is haar beantwoorden. Het overrompelde verlangen zijn kind zelf de wereld uit te leggen maakt hem even compleet sprakeloos. “Heb je hoofdpijn?” vraagt ze zorgzaam een ijskoude hand op zijn voorhoofd leggend. Hij drukt een kus op de palm ervan en komt overeind. Het is te proberen, denkt hij. Het is in elk geval te proberen.’ Gert Balm is drogist, en man van Mijeken. Sinds hij met haar getrouwd is 37 jaar geleden zorgt hij voor haar, ze hebben een hele scheve verhouding. Van liefde is eigenlijk helemaal geen sprake en van geven en nemen al helemaal niet. Mijeken neemt, en Gert geeft. Hij ontwijkt moeilijke situaties en conflicten, en doet er alles voor om het Mijeken naar haar zin te maken, maar dit zorgt bij haar alleen maar voor meer ergernis. Een keer barst voor hem de bom, en wordt hij boos op Mijeken, deze reageert verbijsterd, maar ook opgelucht: ‘hij kan het dus toch!’.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
L.
L.
hey ik wilde je eigenlijk alleen maar heel erg bedanken, ik heb erg veel aan je verslag gehad, hierdoor heb ik op school een 10!!! gehaald
19 jaar geleden
Antwoorden