Ontaarde moeders door Renate Dorrestein

Algemene informatie: Titel: Ontaarde moeders
Auteur: Renate Dorrestein
Genre: Psychologische roman
Plaats & Jaar van Uitgave: Amsterdam, 1992 A) Verwachtingen en eerste reactie Ik had van een aantal mensen gehoord dat ze ontaarde moeders wel een goed boek vonden. Het was ook het enige boek dat er nog te krijgen was in de bibliotheek. Ik heb eerst de achterkant gelezen, het leek me wel een leuk boek, wel een beetje raar. Toen ik er in begon te lezen vond ik het eerst vrij saai, maar als je meer te weten komt over de personages en hun problemen wordt het leuker om te lezen. In het begin snapte ik het ook niet helemaal, maar later wordt alles steeds duidelijker. Ik vond het in het begin wel een beetje verwarrend dat het steeds over iemand anders gaat, dan moet je steeds zo even omschakelen. B) 1.Beknopte samenvatting Het boek begint ermee dat een vrouw verteld over dat ze in een hotel in Nairobi zit. Ze heet Bonnie en is daar in haar eentje. Ze beschrijft de ontmoeting met een Duitser die alles wil weten over haar jeugd. Ze vertelt dat ze zonder haar vader is opgegroeid, ze was 8 jaar toen hij overleed. Ze vindt de man vrij opdringerig en wil van hem af, en daarom vlucht ze naar haar kamer. In de hal van het hotel ziet ze een man die haar aan Zwier doet denken, de man die ze achtergelaten heeft samen met haar ongewenste dochter. Zwier is archeoloog en heeft jaren in het buitenland gewerkt. Nu keert hij samen met zijn dochter, Maryemma, terug naar Nederland. Daar verblijven ze bij de zus van Bonnie, Meijken (zij is 18 jaar ouder dan Bonnie) en haar man, Gert in Sibculo. Meijken is vanaf haar achttiende de deur niet meer uitgeweest, en ze is heel dik omdat ze zich nooit beweegt. Na een tijdje krijgt Zwier ruzie met Gert, omdat Gert volgens hem Maryemma probeerde aan te randen. Ze vertrekken en zoeken een andere plaats om te verblijven. Ondertussen zit Meijken brieven van Bonnie, te lezen, brieven die aan hun moeder gericht zijn. Ze beseft dat ze eigenlijk niets betekent voor Bonnie. Zwier heeft inmiddels een huisje gevonden om voorlopig in te wonen. Hij probeert het zo gezellig mogelijk te maken, maar door zijn driftbuien lukt dat soms niet. Buiten sneeuwt het, het is Kerstmis. Dan komt er een bericht op het nieuws over een vrouw die vermoord is, en Meijken is gelijk bang dat het Bonnie is, want die is ondertussen in Nederland om haar nieuwste boek te promoten. Omdat Meijken zo bang is gaat Gert het lijk identificeren. Dan loopt Meijken voor het eerst in 37 jaar zonder na te denken naar buiten, terwijl haar moeder haar 37 jaar geleden heeft gewaarschuwd: “Jij blijft binnen tot dit achter de rug is”. Ze loopt naar haar moeder en ondertussen denkt ze aan de verkrachting toen ze 18 jaar was. Hierdoor werd ze zwanger en kreeg ze Bonnie, maar er is niemand die dit weet. Ze gaat met haar 250 kilo op haar moeders schoot zitten om getroost te worden. Als Gert thuiskomt ziet hij Bonnie in plaats van Meijken, hij schrikt en hij gaat Meijken zoeken. Even later gaat de telefoon. Bonnie neemt op en krijgt Zwier aan de lijn. Hij wilde vragen of hij en Maryemma daar mochten eten, omdat ze niks in huis hebben. Bonnie en Zwier hebben elkaar al heel lang niet meer gesproken, en ze beginnen ruzie te maken; Zwier vind dat Bonnie nu maar voor Maryemma moet zorgen. Ze krijgt Maryemma aan de telefoon, en ze belooft alleen dat ze brieven zal schrijven Zodra Meijken en Gert thuiskomen, hangt ze snel op. Meijken wil Bonnie heel graag ‘Het Geheim’ vertellen, maar ze heeft de moed niet om het te doen. Dan gaat de telefoon weer, en Gert krijgt te horen dat Moeder is overleden. Zwier en Maryemma maken een wandeling en komen het meisje uit de boekwinkel tegen. Zij nodigt hen uit om te komen eten. Zwier neemt de uitnodiging aan, want ze hebben toch geen eten in huis.
B) 2.Analyse van Perspectief en vertelwijze Er zitten 2 verschillende perspectieven in; het hij/zij- en verborgen verteller perspectief én het ik-perspectief. Het wordt soms verteld door een verborgen verteller, dat kun je zien doordat de personen worden beschreven; er wordt dan dus niet vanuit de persoon zelf verteld, maar over de persoon. Ook zijn er veel dialogen tussen mensen, dat is het ik-perspectief. Door die afwisseling wordt het boek niet snel saai, maar het is soms wel moeilijk om van het ene perspectief over te schakelen naar het andere. Voorbeeld hij/zij- en verborgen verteller perspectief “Het zweet staat op Meijkens voorhoofd. Ze herschikt de laatste stukjes worst op de plank…” Voorbeeld ik-perspectief “Toen ik het volgende ogenblik besefte dat het een onbekende was die hier net als ik in het Hilton in Nairobi zat, was ik tot mijn eigen ontzetting teleurgesteld. Maar wat had ik dan gewild?” Verwerkingsopdracht; Rubriek E Renate Dorrestein is geboren in 1954, te Amsterdam. Ze groeide op in een rooms-katholiek gezin. Haar vader was advocaat en haar moeder was voor ze trouwde onderwijzeres. Ze heeft het gymnasiumdiploma gehaald in 1972 aan het Keizer Karel College in Amstelveen. Ze ging journalistiek studeren, en nu schrijft ze o.a. in Panorama, Opzij, Mensen van nu en De Tijd. In een lezing in Den Bosch in 1987 maakte zij heel duidelijk hoe zij tegen het leven aankijkt: ‘Mannen zijn laffe, bekrompen, egoïstische kinderachtige orgasmenjagers (…) mensen van mijn geslacht worden gekleineerd, onderbetaald, uitgelachen, misbruikt en weggemoffeld, óf als wezenloze prinsessen op de erwt geromantiseerd en geïdealiseerd.’ In haar boeken en columns geeft zij op een felle manier haar feministische ideeën weer, en ook in dit boek kun je dat terug vinden in zinnetjes als: ‘baren en zogen, baren en zogen, dat is uiteindelijk waar de vrouwen voor gemaakt zijn…’ Veel van de thema’s van haar boeken komen voort uit situaties uit haar eigen leven, bijvoorbeeld toen haar zus zelfmoord pleegde. Zij leed jarenlang aan eetstoornissen en heeft daarom een einde aan haar leven gemaakt. En dat komt ook weer teug in het boek, je ziet een vergelijking daarvan (Meijken pleegt alleen geen zelfmoord); Meijken voelde zich onzeker naar haar verkrachting en is daarna begonnen met eten. Nu lijdt ze aan een eetstoornis. Ze is 250 kilo en eet de hele dag door, ook gaat ze nooit naar buiten. Ze zit als het ware al 37 jaar opgesloten tussen vier muren. Vanaf het moment dat Renate Dorrestein ontdekte dat ze zelf ME had, speelt dit thema ook sterk mee in haar boeken. Overige boeken die ze heeft geschreven: - 1983:Buitenstaanders - 1985:Vreemde Streken - 1986:Noorderzon - 1987:Een nacht om te vliegeren - 1989:Vóór alles een dame - 1991:Het hemelse gerecht - 1993:Heden ik - 1994:Een sterke man - 1996:Verborgen gebreken - 1997:Want dit is mijn lichaam - 1998:Een hart van steen - 2000:Het geheim van de schrijver Eindoordeel en evaluatie Ik vond de delen waar Zwier en Maryemma in voorkwamen het leukste, omdat daar het meeste in gebeurt. De delen waar Meijken en Minnie praten in de huiskamer van Meijken vond ik erg saai; het ging nergens over en je kwam ook eigenlijk niets te weten wat voor verdere waarde was voor het verhaal. Persoonlijk vind ik het leuker en fijner als er gewoon vanuit één perspectief geschreven wordt, dus dat er alleen een ik-persoon is, of alleen een onzichtbare verteller. Ik vond wel dat de personen goed beschreven waren, ik kon me hun karakter goed voorstellen. Soms waren de flashbacks lastig te onderscheiden, dan had je pas later door dat je in een flashback zat. En zoals ik ook al eerder zei: ik vond het verwarrend dat het steeds op een andere manier beschreven werd, vanuit een ander perspectief. De opbouw van het verhaal vond ik goed, maar in het begin ging het iets te langzaam, en in het begin snapte ik er ook niets van. Ik ben door dit verslag veel meer te weten gekomen over het boek en de schrijver, en ik vond het leuk om te zien dat ze de dingen die ze zelf mee gemaakt heeft in haar boeken verwerkt. Ik kwam door de verwerkingsopdracht veel te weten over haar, ik wist bijvoorbeeld niet dat ze ME had en dat haar zus zelfmoord gepleegd heeft, en het is grappig om te zien dat dat dan ook weer in het boek terug komt. Bronnen - Het boek zelf: Ontaarde moeders - Internet: www.schrijvernet.nl (dat was voor de verwerkingsopdracht)