Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Ontaarde moeders door Renate Dorrestein

Beoordeling 4.4
Foto van een scholier
Boekcover Ontaarde moeders
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • Klas onbekend | 2030 woorden
  • 13 juni 2000
  • 15 keer beoordeeld
Cijfer 4.4
15 keer beoordeeld

Boekcover Ontaarde moeders
Shadow
Ontaarde moeders door Renate Dorrestein
Shadow
ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie
Renate Dorrestein
Ontaarde Moeders
Uitgeverij Contact, Amsterdam/Antwerpen
1e druk mei 1992
Inleiding op het boek
In het Hilton van Nairobi zit een Nederlandse onderzoekster, die pas een aantal weken op de Mount Kenya heeft gezeten. Ze is op weg naar de bar om nog gauw een borrel te drinken voordat ze zich in haar kamer opsluit. Naast haar komt een dikke Duitser zitten, die haar het hemd van het lijf vraagt. En het maakt niet uit wat ze antwoordt, hij hangt bijna letterlijk aan haar lippen. Eigenlijk heeft ze totaal geen zin om met hem te praten, maar wil dan toch ook weer niet zo asociaal zijn om heb weg te sturen of zelf weg te gaan. Dus laat ze Herr Sticklebauer maar raak vragen, en geeft zo half antwoord. Ze praat, omdat de Duitser dat graag wil horen, over haar geboorte. in dezelfde ruimte zit een man, die verdacht veel op haar ex Zwier lijkt. Dat ziet ze als ze net naar haar kamer wil gaan. Hij heeft een mooie vrouw en twee 'schattige' dochtertjes. Het hoofdthema van dit hoofdstuk is eigenlijk alles wat met geboren worden te maken heeft. De hoofdpersoon is een misschien wel een beetje te geemancipeerde alleenstaande vrouw, die het maar belachelijk vindt dat vrouwen zich erbij neerleggen dat ze geschapen zijn om kinderen te krijgen en om daarvoor te zorgen. En Daarbij dat mannen daar net zo over denken. Zelf wil ze zo vrji mogelijk zijn, en dat is wat haar waarschijnlijk ook in het Hilton in Nairobi brengt. Ze is het prototype van een zelfstandige moderne vrouw. Dat s wat de schrijfster ook heel erg uitbuit in dit hoofdstuk. Over het boek zelf
Ik denk dat het thema van dit boek toch wel het moederschap/vaderschap is, omdat er heel veel over kinderen en het 'nut' daarvan gaat. Daarom wordt het verhaal van Maryemma waarschijnlijk ook verteld. Hoe is het voor zo'n meisje, om zonder moeder opgevoed te worden. Je merkt dat de vader zijn best doet om voor haar te zorgen maar aan de andere kant zie je ook dat hij nogal eens wat tekort schiet. Dat hij niet weet hoe hij met bepaalde situaties om moet gaan. Maryemma heeft bijvoorbeeld de leeftijd gekregen dat ze in de puberteit terecht komt. Dat ze zich meer bezig gaat houden met hoe ze eruit ziet, en wat anderen van haar denken. Papa heeft echter geen weet van wat er zich allemaal in zijn dochters lichaam qua hormonen en denken afspeelt, dus wat dat betreft blijft de afstand tussen hem en haar best wel groot. Soms merk je aan Maryemma zelf ook dat ze niet goed wwet hoe ze met de situatie om moet gaan, want af en toe gedraagt ze zich gewoon als een klein kind. Het is voor haar ook allemaal nieuw, er is nooit iemand geweest die haar verteld over groter worden, borsten krjgen enzovoorts. Zo heeft ze bijvoorbeeld nog altijd een knuffel bij zich, Victor Hugo, ide fungeert als een soort stoffen dagboek. Niet dat je daarin van alles kunt lezen over haar leven, maar voor Maryemma is hij degene aan wie ze al haar geheimen vertelt. Omdat ze zeker weet dat hij niks doorlult. Een mooie passage in het boek is dan ook het stuk dat ze vindt dat ze te groot is geworden om een knuffel te hebben (nadat haar vader daar een opmerking over had gemaakt). Dan gaat ze vanuit hun vakantiehuisje naar een zandverstuiving, bouwt daar een raket van zand voor Victor Hugo en lanceert hem imaginair naar de maan, uit haar herinnering.Als je even verder leest kom je zijn naam nog wel tegen, ze kan hem dus niet zomaar uit haar hoofd zetten. Dan zegt ze bijvoorbeeld tegen zichzelf, 'ik had nog zoveel tegen hem willen zeggen, dit ben ik vergeten en dit had hij nog moeten weten, ik mis je'. Het is mooi hoe de schrijfster die gevoelens van eenzaamheid, verlatenheid verwoordt. Misschien ook omdat iedereen zich wel eens verlaten of alleen voelt, zodat je het allemaal wel herkent. Dat is wel vaker het geval. Als je iets van jezelf in een boek herkent, hoeit het je altijd veel meer, daar zullen auteurs ook best op inspelen. Aan de andere kant merk je dat zwier, Maryemma's vader het er ook niet altijd gemakkelijk mee heeft. Soms begrijpt hij helemaal niets van het gedrag van zjn dochter, en eigenlijk nog minder van zichzelf. Hij heeft soms van die buien waarin hij haar het liefst levend zou begraven, maar een paar minuten later neemt hij haar weer liefdevol op zijn schoot leest haar wat voor, of kletst gezellig wat met haar. Je ziet dat hij zelf ook niet weet wat hij met de situatie aan moet en hij verwijt Bonnie (de moeder van Maryemma) dan ook vaak dat ze er zomaar vandoor is gegaan zonder de verantwoordelijkheid op zich te nemen. Het is toch eigenlijk de taak van de moeder om voor het kind te zorgen. Zij is daar toch voor geschapen? Zij weet toch precies hoe het allemaal zou moeten. Waarom woont, leeft hun ongelukje dan bij hem, wat heeft hij misdaan in deze wereld dat het allemaal zo moet lopen. Hij heeft zijn plan al klaar, want eens zal alles gerechtvaardigd worden. Bonnie is plantkundige en heeft al een aantal boeken geschreven over haar kennis die als warme broodjes verkocht worden. Als Zwier hooft dat zij voor een bepaalde periode naar Nederland komt, om een persconferentie te geven om haar nieuwe boek te promoten, besluit hij ook naar Nederland te gaan. Hijzelf is archeoloog van beroep en in Sibculo, een klein gehucht in het oosten van Nederland heeft met ontdekt dat er misschien wel een Middeleeuwse begraafplaats onder de put verborge ligt. Eigenlijk vindt Zwier die opdracht beneden zijn niveau maar het moet allemaal maar. Ze komen terecht bij de zus van Bonnie, Meijken. Zij is sinds haar bruiloft met Gert van der Balm niet meer buitenshuis geweest. Haar lichaamsgewicht is daardoor ook al aanzienlijk buiten de perken getreden. ze heeft een vriendin, Minnie, die ongeveer iedere dag wel even langs. Zij is heel erg spiritueel ingesteld, zoekt achter alles een diepere betekenis. Eigenlijk is Meijken dat gezeur allang kotsmoe maar ja anders heeft ze helemaal geen contact meer met de buitenwereld. Ja behalve de telefoon wel te verstaan, want iedere dag belt haar moeder wel om te vragen of Bonnie nog niks van zich heeft laten horen. Bonnie, Bonnie, Bonnie alles draait om Bonnie, zij hangt er maar zo'n beetje bij. Dat komt natuurlijk, doordat moeder Bonnie op late leeftijd heeft gekregen, een echt nakomertje dus. Bonnie was de ideale dochter, en zij was alleen maar lelijk, (toen al)dik, een stuk onbenul. Meijken draagt bijna haar hele leven al een groot geheim met zich mee dat ze nog nooit aan iemand kwijt heeft gedurft. Wat nog steeds in haar immense lichaam opgekropt zit. Het moet er op een gegeven moment uit, en dan gaat ze opeens de deur uit, wandelt ze over straat, wandelt ze naar de plaats waar toendertijd alles zich had afgespeeld. Op dat moment krijg je als lezer te horen wat er dan is gebeurd, wat dat grote geheim nu is. En wat blijkt: Meijken is, in haar jongen jaren, verkracht. Bruut, en gewoon zonder enige aanleiding. Ze wordt zwanger en is gedwongen om abortus te plegen. Dit zal denk ik ook wel de reden zijn dat ze zelf verder nooit kinderen heeft gewild, ze is eigenlijk bang geworden voor alles wat met aanraken te maken heeft. Misschien dat de schrijfster dat wil benadrukken door haar zo'n kolossaal postuur te geven. Ook deze passage in het boek geeft weer aan waar het in het algemeen over gaat. Baren en zogen, baren en zogen. Dat zijn de voornaamste dingen in het leven van de vrouw. Meijken valt daar dus buiten, omdat ze daar zelf niet aan mee heeft gedaan. daarom is ze waarschijnlijk ook geworden zoals ze nu is, dik, bang, bang voor de reacties van de buitenwereld. Meijken gaat in die voor haar zo bijzondere tocht ook voor het eest terug naar haar moeder in het bejaardenhuis, om alles weer goed te maken, ze vertelt haar moeder het verhaal, uit alles wat ze al die tijd niet heeft durven uiten. Als ze thuiskomt, vertelt een verbaasde Gert dat er iemand van het bejaardenhuis heeft gebeld, dat moeder net dood in haar stoel voor het raam is gevonden. Het leek dus wel alsof moeder had gewacht met sterven totdat Meijken alles had verteld, totdat de sleutel in het slot gestoken was, dus als je het zo bekijkt, vind ik dat wel mooi gevonden. Toch, het mooiste gedeelte dat in het boek wordt geschreven vind ik wanneer Maryemma haar moeder aan de telefoon heeft, zomaar per ongeluk, toevallig. Ze kan zich geen voorstelling maken van hoe ze eruit ziet, en haar stem klinkt zo vreemd, niet zoals de sem van een moeder zou moeten klinken; troostend, begrijpend, liefdevol. Het is en nogal vreemde dialoog die zich tussen deze twee zo nauw verwant personen afspeelt. Maryemma's reactie kan ik me heel goed voorstellen. Ze is onthutst in de war, weet niet wat ze moet zeggen. In het gespek vallen dan ook vakk dedelijke stiltes. Maar Bonnie blijft opvallend koel onder de situatie. Misschien is ze dat van binnen totaal niet, maar zo komt ze over op de lezer. het is wel zo dat zij ook niet goed weet wat ze moet zeggen, maar ze reageert meer van een afstand. Een afstand die ze kennelijk ook graag wil houden. Ze wil haar eigen dochter niet eens zien. Wel spreken de twee (na lang zeuren van dochters kant) af dat ze brieven zullen gaan schrijven. Zwiers plan loopt in het honderd. Hij had gewild dat Bonnie na zoveel jaren eindleijk eens de verantwoordelijkheid op zich zou nemen en Maryemma verder zou opvoeder, maar zij denkt er nog niet aan. Ze wil het niet een horen. Terwijl Zwier wel gelijk heeft. Zijn vrouw ontloopt het moederschap, ontloopt de vrouwelijke taak. Ze gaat er weer vandoor, zoals ze dat eerder in haar leven ook al eens heeft gedaan, weg van het baren en zogen. Ze wil dus duidelijk niet meedoen aan de eeuweige traditie en aan de andere kant vind ik dat ook zij enigszins gelijk heeft. Ze wil laten zien dat het ook anders kan, maar aan de andere kant reageert ze nu wel heel extreem. Ze is een beetje te geemancipeerd, en dat is ook niet goe. Dus misschien dat dat de uiteindelijke boodschap van de schrijfster is: emancipatie is goed, maar het moet niet zover komen dat we straks nog een emancipatie van de man nodig hebben. Tijd

De vertelde tijd omvat enkele dagen voor Kerstmis en eerste kerstdag. Het verhaal wordt chronologisch verteld. Af en toe zijn er flash-backs. De belangrijkste daarvan zijn de herinneringen van Meijken aan de verkrachting, de verwijten van moeder de pogingen tot een abortus te komen en de bevalling. Daarnaast denkt Zwier regelmatig terug aan zijn opgravingen, zijn confrontaties met studentes die enerzijds feministisch gedrag vetoonden en anderzijds allemaal verliefd op hem werden
Personages
Meijken: Tragische figuur in het boek, die niet allen een verkrachting, maar ook de volledig liefdeloze reactie van haar moeder daarop een leven lang heeft moeten doorstaan terwijl haar vader zonder in te grijpen toekeek. Getrouwd met Gert van der Balm, zus van Bonnie. Bonnie: (te)geemancipeerde vrouw die als het ware wegvlucht voor haar verantwoordelijkheid, haar kind. Getrouwd met archeoloog Zwier. Zelf is zij plantendeskundige. Gert van der Balm: een man die nooit ruzie maakt, die confrontaties uit de weg gaat. Hij geeft zijn vrouw altijd gelijk. Maar zij zou hem soms het liefst op zijn gezicht slaan als hij weer eens zijn mond houdt. De twee leven volledig langs elkaar heen
Zwier: man die als vader een vat vol tegenstellingen is. Zijn dochter berooft hem van zijn vrijheid van handelen. Soms heeft hij woedeaanvallen waarbij hij Maryemma slaat. Soms daarentegen is hij een uitstende vader die een zeer integere relatie met zijn dochter heeft. Maryemma: zij leeft eigenlijk meer in een fantasiewereld dan in de werkelijkheid. Een beetje een zonderling kind.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "Ontaarde moeders door Renate Dorrestein"