Doe mee met Markteffect's studiekeuze-onderzoek
Maakt niet uit of je je studie al gekozen hebt. Win één van de 200 (!) cadeaubonnen van €25

Meedoen

Oeroeg door Hella S. Haasse

Beoordeling 5.6
Foto van een scholier
Boekcover Oeroeg
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 3e klas havo/vwo | 2282 woorden
  • 28 januari 2016
  • 8 keer beoordeeld
Cijfer 5.6
8 keer beoordeeld

Boek
Auteur
Genre
Taal
Nederlands
Vak
Eerste uitgave
1948
Pagina's
128
Geschikt voor
bovenbouw vmbo/havo/vwo
Punten
1 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's
Prijzen
Nederland Leest (2009 Winnaar)

Boekcover Oeroeg
Shadow

Oeroeg was mijn vriend. Zo begint het beroemde prozadebuut van Hella Haasse, dat in 1948 als Boekenweekgeschenk verscheen en inmiddels in elf talen is vertaald. Het is het aangrijpende verhaal van de vriendschap tussen een Indonesische jongen en de zoon van een Nederlandse administrateur in het Nederlands-Indië van voor de Tweede Wereldoorlog. Geleidelijk groeien…

Oeroeg was mijn vriend. Zo begint het beroemde prozadebuut van Hella Haasse, dat in 1948 als Boekenweekgeschenk verscheen en inmiddels in elf talen is vertaald. Het is het aangrijp…

Oeroeg was mijn vriend. Zo begint het beroemde prozadebuut van Hella Haasse, dat in 1948 als Boekenweekgeschenk verscheen en inmiddels in elf talen is vertaald. Het is het aangrijpende verhaal van de vriendschap tussen een Indonesische jongen en de zoon van een Nederlandse administrateur in het Nederlands-Indië van voor de Tweede Wereldoorlog. Geleidelijk groeien de twee jongens uit elkaar. Wanneer de ik-figuur, de Nederlandse jongen, na een studie uit Delft terugkeert in het Indië dat nog net geen Indonesië is geworden, blijkt hun verwijdering te zijn uitgegroeid tot een kloof. Oeroeg heeft gekozen: voor zijn volk en tegen de Nederlanders, dus ook tegen zijn vriend. Vertwijfeld vraagt de ik zich af of hij voorgoed een vreemde zal zijn in het land van zijn geboorte.

Oeroeg door Hella S. Haasse
Shadow
ADVERTENTIE
Check check, dubbelcheck!

Heb jij tweestapsverificatie al ingesteld op je accounts? Tweestapsverificatie is jouw tweede slot op de deur 🔐. Met tweestapsverificatie heb je 99,9 procent minder kans dat je account gehackt wordt. Check hoe jij je accounts beter kunt beveiligen!

Meer informatie

B) Samenvatting

Het verhaal begint met de ik-persoon die vertelt dat zijn vriend Oeroeg heette, en dat zij samen op de plantage Kebon Djati woonden: de ik-persoon als de zoon van een Nederlandse administrateur, en Oeroeg als de zoon van een mandoer (een inlandse opzichter). De ik-persoon ging meer om met Oeroegs familie dan zijn eigen familie.

De moeder van de ik-persoon vertelde de ik-persoon dat er gasten komen, en dat hij mag mee-eten als hij zich behoorlijk gedraagt. Diezelfde nacht stelde een van de gasten voor om naar Telaga Hideung, het zwarte meer, te gaan. de ik-persoon vond dit redelijk spannend, omdat daar volgens de inlanders het krioelt van de monsters en geesten. Eenmaal aangekomen gaan de volwassenen zwemmen, en daarna haasje-over springen. Deppoh, Oeroegs vader, waarschuwde dat de bamboe oud is, en dat die het dus snel zou begeven. Niemand luisterde echter en de bamboe scheurde kapot. Later hoorde hij dat toen hij de enige was die niet bovenkwam, Deppoh hem probeerde te redden. Deppoh raakte echter verstrikt in de waterplanten en stierf. Hierna moesten Oeroeg en zijn familie verhuizen, omdat in hun huis een nieuwe mandoer kwam.

In de volgende jaren gingen de ik-persoon en Oeroeg naar school in Soekaboemi. Het huwelijk van de ouders van de ik-persoon ging steeds slechter, vanwege de moeder van de ik-persoon haar affaire met meneer Bollinger, een van de werknemers op de plantage, tot het punt van een scheiding. Na de scheiding (en meneer Bollingers onslag) komt Gerard, die de baan van meneer Bollinger overneemt, op Kebon Djati wonen, en uiteindelijk neemt hij Oeroeg en de ik-persoon mee op een van zijn jachttochten. Later, net voor de ik-persoon zijn verjaardag, kwam zijn vader naar hem toe om hem te vertellen dat hij naar Holland moet. Hij vindt dat hij Nederlandse klasgenoten moet uitnodigen voor zijn verjaardag. Als de andere twee klasgenoten zich echter minachtend tegenover Oeroeg gedragen, trekt Oeroeg zich terug. De ik-persoon vroeg aan Gerard of Oeroeg minder is, waarop hij antwoordde dat hij slechts anders is.

De ik-persoon verhuisde daarna naar Soekaboemi, waar hij ging wonen bij Lida. Lida kreeg na de ik-persoon zijn klachten over het missen van Oeroeg het idee Oeroeg bij hen te laten wonen. Zij zag in dat Oeroeg heel intelligent is, en dat hij eigenlijk vervolgonderwijs zou moeten gaan volgen. Zij gaf Oeroeg ook het idee om dokter te worden. Als de ik-persoon zijn vader terugkomt, blijkt het dat hij een nieuwe vrouw in Singapore heeft getrouwd.

Lida verplaatste haar pension naar Batavia, en om afscheid te nemen met Oeroegs familie gaan ze naar het inmiddels verwaarloosde Kebon Djati, waarna ze naar Batavia vertrekken. De ik-persoon ging ook naar Batavia, naar een internaat, en hij ging in deze periode veel op bezoek bij Oeroeg en Lida. Na deze periode heeft de ik-persoon minder contact met Oeroeg dan voorheen. Oeroeg probeert zich ook meer te assimileren met de Europese cultuur, tot het punt dat hij overweegt zijn naam te veranderen. Later wordt Oeroeg door Lida naar het internaat gestuurd, als gevolg van zijn 'bezoekjes' aan een paar van de sletterige pensiongasten. De ik-persoon en Oeroeg werden al snel buitengesloten door de andere jongens.

Nadat Oeroeg de mulo had afgemaakt, ging hij naar Soerabaja. Bij een latere ontmoeting met Oeroeg kwam hij erachter dat Oeroeg en Abdullah aardig wat wrok jegens de Nederlanders hadden, omdat zij hen dom hadden gehouden. Op dit moment realiseerde de ik-persoon dat hun werelden compleet anders waren geworden. De ik-persoon ging hierna studeren in Delft, waar hij erachter kwam dat zijn vader in de oorlog gesneuveld was. Toen hij weer eens naar Indonesië terugkeerde, ontdekte hij alle vernieling die door de oorlog had plaatsgevonden. Hij ontmoette ook Oeroeg, die hem beveelde om weg te gaan. Hierna zou hij Oeroeg nooit meer ontmoeten, en hij voelt zich een vreemde in het land van zijn geboorte

A.) Algemene informatie

1. Titel: De titel van het boek is Oeroeg.

2. Auteur: De naam van de auteur is Hélène Serafia Haasse, met als roepnaam Hella.

3.Uitgeverij/druk: De uitgeverij van het boek is Em. Querido's Uitgeverij en het boek is de achtenveertigste druk.

4. Bladzijden: Het boek heeft 111 bladzijden.

5. Type boek: Het boek is realistische fictie, want de gebeurtenissen zijn niet daadwerkelijk gebeurd, maar desondanks zijn de gebeurtenissen wel realistisch, aangezien het geen magie, superkrachten of Science-Fiction bevat. Alles kan in de realiteit plaatsvinden.

6. Genre: Het boek is een historische tendensroman.

C.) Titel en thematiek

1. Titelverklaring: Het boek heet Oeroeg, dit is de naam van één van de hoofdpersonen. Ik vind deze titel tot zekere mate gepast, aangezien het boek voornamelijk over Oeroeg (en zijn relatie tot de ik-persoon) gaat.

2. Omslag: Aangezien de omslag van deze druk vrij weinig betekenis heeft, gebruik ik de omslag van de eerste druk. De omslag beeldt Telaga Hideung af, met daarop het bamboehuisje en rimpelingen rond het bamboehuisje. Dit heeft zowel een letterlijke als symbolische betekenis.

Letterlijk: Dit is het meer waarin de vader van Oeroeg verdronk, en dat is een redelijk belangrijke gebeurtenis in het verhaal

Symbolisch: Telaga Hideung is dan een metafoor voor Oeroeg, wiens oppervlakte je kan zien, maar wiens diepte niet te peilen valt.

3. Thema: Het thema van het boek is: Twee mensen van een andere stand die bevriend raken, maar wiens vriendschap door sociale en culturele druk langzaam in verval raakt

D.) Personen

1. Hoofdpersoon: De naam van de hoofdpersoon van het verhaal wordt niet genoemd in het boek.

2. Probleem: Het probleem van de ik-persoon is dat zijn vriendschap met Oeroeg langzaam maar zeker in verval raakt.

3. Leren kennen: Je leert de ik-persoon voornamelijk kennen door wat hij doet, denkt en voelt.

4. Beschrijving: De ik-persoon is een lange, Nederlandse jongen. Hij voelt, in tegenstelling tot de andere Nederlanders, geen minachting tegenover Indonesiërs. Dit is bewezen door zijn vriendschap met Oeroeg. Hij kan ook redelijk naief zijn, aangezien hij niet het verschil tussen inlanders en Nederlanders doorheeft. Hij voelt zich meer Indonesisch dan Hollands, en wil dan ook het liefste in Indië blijven.

Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Online oplichting

Tips en trucs om geen slachtoffer te worden van online oplichting

5. Karakter/type: De hoofdpersoon is een karakter, want hij heeft gevoelens en gedachten die in de loop van het verhaal veranderen.

6. Bijfiguren:

Oeroeg: Oeroeg is een Indonesische jongen. Hij ziet volgens de ik-persoon er volwassener uit dan hij. Hij is intelligent en is redelijk stil/verlegen. Later in het boek wordt hij wat minder stil en krijgt hij haat voor de Nederlanders. Hij blijkt ook weinig sympathie voor dieren te hebben, wat te zien is aan het feit dat hij toen hij jonger was dieren ving en ze in gladiatorengevechten zette.

Deppoh: Deppoh is de vader van Oeroeg. Hij is slank en groot en heeft een scherp getekend gezicht. Hij is redelijk rustig en onverschillig, want als de ik-persoon bijvoorbeeld een vliegende eekhoorn aanziet voor Nènèh Kombèl, een kinderverslinderende heks, neemt hij niet de tijd om het uit te leggen.

Sidris: Sidris is de moeder van Oeroeg. Ze heeft, net zoals haar zoon, een plat, breed gezicht. Ze is, zoals omschreven, zachtaardig en opgewekt. Dit is terug te vinden in haar omgang met de ik-persoon.

Abdullah Harudin: Abdullah is later in het boek Oeroegs beste vriend. Hij is deels Arabisch, en heeft kroezend haar. Hij is klein en dik, en heeft dezelfde humor als Oeroeg.

Gerard Stokman: Gerard is een lange en magere jongeman. Hij heeft een lichtbruin gezicht. Hij houdt van jagen, en is symphatiek, wat te merken valt aan de manier waarop hij met Oeroeg en de ik-persoon omgaat.

Lida: Lida is een vrij magere vrouw met asblond haar. Ze heeft, volgens het boek, de 'groenezeepmentaliteit': geen fantasie, geen begrip voor dingen die zij zich niet kan voorstellen en onuitroeibare argeloosheid.

E.) Tijd/Plaats/Ruimte

1. Tijd: Het verhaal speelt zich voornamelijk af in de (late) koloniale tijd, maar ook deels tijdens de tweede wereldoorlog en de nasleep hiervan.

2. Belang: De tijd is sterk van belang. Het verhaal zou zich niet eerder of later hebben kunnen afgespeeld, want in de tijd hiervoor was Indonesië nog niet ontdekt, en na de tweede wereldoorlog werd Indonesië onafhankelijk.

3. Plaats: Het verhaal speelt zich af op Java (Indonesië), en dan vooral in Kebon Djati, Soekaboemi, Batavia (Jakarta) en Soerabaja.

4. Belang: Het verhaal hoeft zich niet per se hier af te spelen. Het zou ook hebben kunnen plaatsvinden in bijvoorbeeld Brits-Indië of Frans-Indochina, of in andere Aziatische kolonies.

5. Ruimte: Ruimtes die specifieker worden beschreven zijn onder andere:

Telaga Hideung: Ook wel het zwarte meer genoemd. De oppervlakte spiegelt, waardoor je niet kan zien wat eronder gebeurt. Het wordt door de employés soms gebruikt als zwembad. Het meer ligt in de bergen, en er groeien waterplanten die mensen onderwater houden totdat ze stikken.

Het huis van Oeroeg en zijn famillie: Dit zijn eigenlijk twee plekken. Het oude huis ruikt naar kokosvet, en in de voorgalerij staan schommelstoelen. De muren zijn witgeschilderd en van bamboe gemaakt. voor de deur hangt een Japans kralengordijn dat Fuji-Yama voorstelt. Het nieuwe huis is klein, verwaarloost en vies. De schommelstoelen zijn weg, in verband met de dood van Oeroegs grootvader en alleen het Japanse kralenscherm doet nog denken aan het oude huis.

Gerards paviljoen: Het paviljoen is aardig klein, en staat vol met opgezette/geprepareerde dieren. Aan de muren hangen Dajakwapens, en het ligt dicht bij de bergen.

Het huis van Lida: Het huis is volkomen Nederlands. Over de gevel en het dak groeien klimplanten, er is een aangebouwde serre, en een rozentuin. Het interieur is gedecoreerd met kussens, kleedjes, teacosy's en handgeknoopte tapijtjes.

F.) Vorm/Structuur

1. Perspectief: Het verhaal wordt verteld vanuit de ik-vertelsituatie, Ik heb deze quote gebruikt om dat aan te tonen: ''Wanneer Oeroeg en ik niet bij Gerard in het paviljoen waren, zaten wij aan tafel in de achtergalerij met sommen en taalboekjes.'' Hier wordt, buiten de dialoog om, namelijk de eerste persoon gebruikt om de hoofdpersoon aan te duiden.

2. Begin: Het boek heeft een informatieve opening, aangezien de ik-persoon eerst uitlegt dat Oeroeg zijn vriend was, dat ze samen bij Kebon Djati woonden, etcetera.

3. Eind: Het boek heeft een gesloten einde, hoewel dat in dit geval redelijk twijfelachtig is, want het probleem is niet echt opgelost: hun vriendschap is uiteindelijk toch verwaterd. Echter zou er niet echt een vervolg kunnen komen, omdat het probleem al 'weg' is.

4. Spanning: De schrijver gebruik weinig spanning, aangezien het meer een samenvatting van de ik-persoons leven is. De spanning die er is wordt opgebouwd door het gebruik van versnelling en vertraging in bijvoorbeeld de bamboehutscène.

5. Chronologie: Het boek is chronologisch: alle gebeurtenissen staan in volgorde, en er zijn bijna geen flashbacks en flashforwards.

G.) Auteur

1. Biografie auteur:

Haasse volgde na twee jaar in Nederland de kleuterschool en katholieke lagere school in Soerabaja. In 1924 keerde zij terug naar Europa vanwegens haar moeders gezondheid. Haasse woonde daarna bij haar oma in Heemstede en in een kinderpension in Baarn. Later keerde de familie terug naar Nederlands-Indië, waar Haasse haar middelbare school afmaakte. Daarna verhuisde zij in 1938 naar Nederland om Scandinavische taal- en letterkunde te gaan studeren.

In 1941 stopte Haasse met haar studie en begon ze met een opleiding aan de Amsterdamse Toneelschool. Op 18 februari 1944 trouwde ze met Jan van Lelyveld (1918-2008), die ze in 1939 had leren kennen bij Propria Cures en beëindigde haar toneelcarrière. Wel bleef ze cabaretteksten schrijven, onder andere voor Wim Sonneveld. Haasse en Van Lelyveld kregen drie dochters. De oudste, Chrisje, overleed in 1947. In 1981 verhuisde Haasse met haar man naar Frankrijk.

De auteur sprak niet laatdunkend over het internet, in tegenstelling tot andere schrijvers uit haar tijd. Haasse beschouwde het verminderende lezen als een tijdelijk gebeuren. Daarbij zei zij dat mensen volgens haar weer zouden ontdekken hoe belangrijk en onmisbaar het is om te lezen. De laatste jaren van haar leven woonde Hella Haasse in Amsterdam, waar zij na een kort ziekbed overleed op de leeftijd van 93 jaar.

De auteur sprak niet laatdunkend over het internet, in tegenstelling tot andere schrijvers uit haar tijd. Haasse beschouwde het verminderende lezen als een tijdelijk gebeuren. Daarbij zei zij dat mensen volgens haar weer zouden ontdekken hoe belangrijk en onmisbaar het is om te lezen. De laatste jaren van haar leven woonde Hella Haasse in Amsterdam, waar zij na een kort ziekbed overleed op de leeftijd van 93 jaar.

2. Bibliografie:

Enkele werken:

Oeroeg, 1948

Het woud der verwachting, 1949

Heren van de thee, 1992

Transit, 1994

Het tuinhuis, 2006

Enkele prijzen:

Constantijn Huygensprijs, 1981

P.C. Hooftprijs, 1983

Annie Romeinprijs, 1995

Prijs der Nederlandse Letteren, 2004

H.) Mening

1. Keuze: Ik heb dit boek gekozen omdat ik gehoord had dat dit boek een Nederlandse klassieker is, en ik zelf, na wat onderzoek, dit literaire meesterwerk ook wilde lezen.

2. Verwachting: Ik verwachtte een goed geschreven, interessant verhaal over Nederlands-Indië, met aardig lastig taalgebruik.

3. Reactie: Het boek kwam zo ongeveer wel met mijn verwachtingen overeen. Wel zijn er in het verhaal een paar taalfouten en verouderde woorden, die te wijten zijn aan het feit dat het boek rond 1948 is geschreven. Dit kan het boek tamelijk lastig leesbaar maken. Hiernaast worden in het boek ook veel Ind(ones)ische termen gebruikt die verder nauwelijks of niet uitgelegd worden.

Ondanks de hierdoor verslechterde leesbaarheid was het boek redelijk entertainend, aangezien ik het onderwerp (het leven in Nederlands-Indië) zeer interessant vind.

4. Nadenken: Het boek zette mij wel aan het denken, omdat dit boek erg goed het verschil tussen Nederlanders en inlanders in die tijd weergeeft. Ik kan het mij voorstellen hoe lastig het zou zijn om te leven in die tijd, en ik heb dan ook veel symphatie voor de mensen uit die tijd.

5. Indruk: Voor mij maakte het moment waarop Oeroeg de ik-persoon vertelt dat hij moet vertrekken de meeste indruk, omdat dit heel goed weergeeft hoe hun wegen zijn gescheiden, en hoe de oorlog mensen kan veranderen.

6. Advies: Ik zou dit boek aan de meeste van mijn klasgenoten niet aanraden, aangezien het boek aardig lastig taalgebruik bevat, samen met de hierboven genoemde leesbaarheidsproblemen. De mensen die het boek wel begrijpen zou ik het wel aanraden, omdat het boek goed geschreven is en door sommigen interessant kan worden gevonden.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "Oeroeg door Hella S. Haasse"