Auteur: Hella S. Haasse

Opdracht: Dochter
Titel: Oeroeg

Aantal bladzijden: 122
Ondertitel: - Omslag: Geen gegevens vermeld
Uitgever: Roman Querido Bijzonderheden: Geen
Jaar van eerste uitgave: 1948
Motto: ‘Oeroeg was mijn vriend

Samenvatting

Oeroeg en de in Indie geboren blanke jongen leven op Kebon Djati, de plantage van de vader van de ik-persoon. Oeroeg en de jongen zijn goede vrienden en groeien samen op. De jongens worden enige tijd opgevoed door Lida, een Hollandse vrouw die een pension in Soekaboemi heeft. In die tijd waren de ouders van de jongen met verlof. Omdat voor de jongen, Oeroeg, de enige vriend was, moest hij mee naar Lida. Nadat de jongen weer naar huis ging hielden ze elke dag contact met elkaar. Omdat Oeroeg bij Lida bleef wonen en de school in Soekaboemi stond, konden ze goed contact met elkaar houden. Omdat het pension van Lida niet veel verdiende, vertrok Lida met Oeroeg naar Batavia. Daar ging de Hollandse jongen een paar jaar later ook naar toe, om te leren. De jongen trok niet in bij Lida, maar ging naar een internaat, waar Oeroeg later ook zou leren. Oeroeg was in de tijd, dat ze elkaar niet gezien hadden erg verandert: hij rookte en droeg niet meer de kleren van vroeger, hij leek meer afstand van de jongen te nemen en kon zich ook niet aan de regels van het internaat houden. Na een paar jaar had Oeroeg een andere vriend; Abdullah, daar trok hij ook veel meer mee op dan met z’n vroegere vriend. Op een dag had de vader van de jongen verteld dat als de jongen ingenieur wilde worden, naar Delft moest om daar te leren. Zo vertrok hij naar Holland, maar niet zonder afscheid te nemen van Lida en Oeroeg, die toen in Soerabaja waren gaan wonen. En op de dag dat hij afscheid wilde nemen, vertelde Oeroeg dat hij niks meer met Hollanders te maken wilde hebben, hij vertelde hem alleen slechte dingen over Holland, hij was heel nationalistisch . Na de oorlog ging de jongen terug naar zijn geboorte land wat inmiddels een enorme puinhoop was, na de bezetting van Japan en de onafhankelijkheidsstrijd. De jongen trok het land in om Oeroeg te zoeken maar vond hem niet, hij ging ook zijn oude huis bezoeken dat helemaal verwoest was, zijn vader is vermoord. Als laatste bezocht hij Telaga-Hideung (een meer) waar hij al zijn hele leven een band mee had... En ja, daar stond Oeroeg met een revolver gericht op de jongen ze stonden elkaar lang aan te kijken, Oeroeg verdwijnt en de ik-figuur blijft met lege handen achter. Hij komt tot de conclusie dat Oeroeg net is als het meer: Ik kende hem als een spiegelende oppervlakte. De diepte peilde ik nooit.'. <-- Stukje uit het boek

Het meer Telaga-Hideung

Verklaring Titel

De titel ‘Oeroeg’ verwijst naar een van de belangrijkste personen in het verhaal; de beste vriend van de hoofdpersoon. Hij heeft een van de belangrijkste rollen in het verhaal.

Het motto: ‘Oeroeg was mijn vriend’ verwijst naar dat Oeroeg de bestee vriend van de hoofdpersoon is. In het motto spreken ze van verleden tijd en dat is omdat als de ik-persoon terugkeert na de onafhankelijkheid van Indonesië Oeroeg hem niet meer herkent en hem wil doodschieten met een pistool dus daarom zijn ze dan geen vrienden meer maar vroeger wel.

Keuze Opdracht

a) Ja ik kan me goed verplaatsen in de ik-persoon omdat ik het ook allemaal wonderbaarlijk, spannend en raar zou vinden als ik zo jong was en er zo veel om me heen zou gebeuren en in allemaal gecompliceerde situaties terecht zou komen.

b) Goed, hij is niet racistisch zoals de andere Nederlanders en leeft mee met de Indonesiërs en komt voor ze op als ze slecht behandelt worden.

c) Nee, de hoofdpersoon is nog jong en weet heel veel dingen nog niet die oudere wel weten hij maakt veel keuzes die niet handig en onverantwoordelijk zijn, maar dat kan je hem niet kwalijk nemen want hij is nog jong.

d) De personages zijn aan het begin nog niet voorspelbaar maar naarmate het verhaal verder gaat heb je door wat voor een keuzes ze ongeveer zullen maken. Een ding is absoluut niet voorspelbaar en dat is het eind. Ik vind het als lezer niet heel erg want ook al is het voorspelbaar dan kan het nog wel heel spannend zijn.

e) Wel: Oeroeg, ook al zegt hij niet veel hij je kan wel zijn emoties aanmerken en dat vind ik heel mooi en sympathiek.

Niet: Vader, hij is hard als staal en hij is een ontzettende racist. Door zijn schuld is de vader van Oeroeg gestorven.

Personages

De ik persoon en Oeroeg zijn de 2 belangrijkste personen dus de hoofdpersonen.

De bijfiguren (de minder belangrijke personen zijn, flat characters)) Vader van jongen, Moeder van jongen, Mijnheer Bollinger (leraar tijdelijk), Gerard (leraar tijdelijk), Abdullah ( vriend van Oeroeg), Lida (Verzorger van de jongen en Oeroeg waarbij de jongen tijdelijk en Oeroeg veel langer wonen) , Nieuwe vriendin van vader, Moeder van Oeroeg. Dit waren de bijfiguren die langer dan 3 bladzijden ter sprake kwamen.

Karaktereigenschappen Oeroeg en de ik persoon.

Ik persoon (round character) Avontuurlijk, betrouwbaar, nieuwsgierig, kan zich niet goed concentreren, rustig en veel denkend

Ik persoon uiterlijk: Blank, slank, klein,

Oeroeg (round character) Avontuurlijk, meelopend, nieuwsgierig, boeverig,niet spraakzaam, slim, gehoorzaam en later ook nationalistisch en haatdragend

Oeroeg (uiterlijk) Getint, Gespierd, Klein, Zwarte haren

Normen en waarden: De ik persoon is héél correct opgevoed en spreekt altijd met 2 woorden toch is hij soms wat boeveriger (kattenkwaad uithalen) ook scheld hij nooit en gaat hij nergens tegen in wat zijn ouders van hem verlangen, hij heeft respect voor ieder ras. Oeroeg is de zoon van de hulpjes van de Hollandse familie hij heeft geleerd dat de blanken hoger zijn dan zij en trekt zich niets aan van racisme tegen hem. Zijn moeder schreeuwt tegen hem en hij doet gewoon alles wat ze hem vragen later gaat hij de Hollanders haten omdat hij er dan over nadenkt wat ze hem allemaal hebben aangedaan.

Ik leefde me totaal niet mee met iemand van de personages ik lijk in geen enige optie op een van de twee hoofdpersonen.

Thema

Het thema van Oeroeg is sowieso het Nederlands-Indie ten tijde voor de onafhankelijkheid. Je kan het niet zomaar 1…2…3… interpreteren want als je de titel Oeroeg leest dacht ik meer aan een oerwoud of oertijd dan aan Nederlands Indie. Naarmate je de achterkant van het boek leest weet je meteen het thema van het boek. De motieven zijn: opvoeding in de 40e jaren, nationalisme, internaat, racisme, jagen en vriendschap tot het uiterste.

Perspectief

Ik- Perspectief

“Daar stond hij, hij die ooit mijn onafcheidelijke broeder was, hij waarmee ik mijn hele jeugd mee heb doorgebracht, hij waarmee ik mijn gevoelens en problemen mee kon delen, stond nu met een pistool tegenover me, ou hij door zijn woede alles zijn vergeten wat we hebben meegemaakt? Ik ben altijd goed voor hem geweest. Oeroeg was mijn vriend”

Plaats en Ruimte

Het verhaal speelt zich af in Indië, waar de ouders van de ik-figuur een onderneming beheren in Kebon Djati, diep in het bergland van Preanger. Wanneer het verhaal zich afspeeltl valt niet duidelijk te zeggen, maar waarschijnlijk in de jaren 40, omdat de ouders van de ik-figuur op een gegeven moment terugkeren naar Nederland, iets wat veel Nederlanders na 1945 deden, toen Indonesië voor onafhankelijk streefde.

De ik-figuur is na zijn jeugd in Nederlands-Indie gaan studeren in Delft, dus waarschijnlijk is hij dan zo rond de 20/25. Dan valt op te maken dat uitgaande dat de ik-figuur na de oorlog nog een keer terugkeert naar Indië, dus zeg maar 1947, de tijd loopt van zeg maar 1920 tot 1947, dus ongeveer 25 jaar.

Er word verder niet uitgelegd of het regent bij een vervelende situatie of dat de zon schijnt bij een vrolijke situatie. Haasse schrijft niks over het weer maar meer over de conversaties en gebeurtenissen.

Tijd

Historische tijd: Het verhaal speelt zich af voor de onafhankelijkheid van Nederlands-Indië voor de bezetting van Japan. Dat weet ik omdat dat duidelijk in het verhaal word beschreven en er heel veel Nederlanders in het verhaal in Indie wonen en ook de baas zijn en na de onafhankelijkheid gingen alle Nederlanders weg en waren ze ook niet meer de baas.

Tijdens de bezetting verhuist de ik-persoon naar Delft om te studeren en daarna gaat hij weer terug naar NL – Indië.

Tijdsduur: Het word steeds vertelt er komen veel tijdssprongen voor maar bijna altijd bijvoorbeeld: 3 weken later… Tijdsverdichting vindt plaats aan het eind als de ik-persoon naar Delft gaat om te studeren.

Tijdsvolgorde: Chronologisch met af en toe een terugblik

Structuur:

Opening: Je leest en je kennis over het verhaal bouwt zich op, je komt steeds meer te weten.

Keerpunten: het belangrijkste in het verhaal: keerpunt van vriendschap naar onbegrip en vijandigheid

Eind: Open eind, je weet niet wat er verder met Oeroeg als rebel gebeurd en de ik-persoon gaat een prima leven lijden

Eigen Mening

Toen ik de eerste paar bladzijden van het boek had gelezen vond ik de taal echt onbegrijpelijk, het is namelijk een boek dat in 1948 is geschreven en waar ook de taal van die tijd in zit. Als ik eerlijk ben heb ik het boek gekozen omdat het er eenvoudig en dun uitzag. Op de achterkant van het boek stond een aardig stukje tekst dat me ook wel aansprak omdat het over het land Indië ging. Mijn oma heeft daar geleefd en in de WO II in een kamp gezeten. Er kwamen in het hele verhaal ook veel Indonesische woorden voor die ik soms niet goed begreep. Naarmate ik verder las werd het steeds interessanter.

Genre

Novelle: het is een eenvoudige structuur met maar weinig belangrijke personages

Taalgebruik

Ik vond de manier van vertellen niet moeilijk, want ik heb alles begrepen, maar wat opvallend was aan het taalgebruik waren de Indische woorden die in het verhaal voorkwamen. Dit was af en toe wel een beetje verwarrend maar dat zorgde wel voor een versterking van het gevoel dat het verhaal in Nederlands-Indië speelt.

Ik vond het jammer dat de Indische woorden niet ergens in het boek zijn vertaald, zoals bijvoorbeeld in het ‘Bittere kruid’, geschreven door Marga Minco wel het geval was met de Joodse woorden.

Commentaar op het boek

Geschreven door: Anoniem Datum: 28 Januari 2002

Oeroeg is een boek van Hela S. Haasse dat gaat over de vriendschap tussen een Nederlandse en een Indonesische jongen die samen opgroeien op een theeplantage in Nederlands Oost-Indië. Oeroeg is de naam van de vriend van de verteller die elkaar al van jongs af aan kennen. Elke dag zijn ze bij elkaar. Op een dag gaat de verteller samen met Oeroegs vader en nog een paar anderen het oerwoud in. Maar wanneer ze spelen op een oud vlot op een meer, begeeft het vlot het en worden ze allen onderwater getrokken. Oeroegs vader blijft vast zitten onderwater en verdrinkt.

Het boek bevat erg veel beschrijvingen. Zo wordt het oerwoud veel beschreven zodat je het al voor je ziet. Het boek is in de ikvorm geschreven maar de naam van die ikpersoon wordt nergens genoemd. Ik noem hem hier de verteller.

Nadat Oeroegs vader was verdronken trok Oeroeg, die in hetzelfde huis als de verteller woont, nu bij een ander gezin in. De tijd dat de twee vrienden naar de Middelbare school zouden gaan brak nu aan. De vrienden werden nog meer van elkaar gescheiden wat Oeroeg moest naar een andere speciale school voor inlandse kinderen. Ze proberen in deze tijd toch nog zoveel mogelijk bij elkaar te zijn. Dan krijgt de verteller van het boek te horen dat hij terug naar Nederland zou gaan. Maar dit zou voorlopig uitgesteld worden. Na deze tijd groeien de vrienden steeds meer uit elkaar. Oeroeg zou nogmaals naar een andere school verder weg gaan en de verteller moet het contact behouden door hem te schrijven. Tegen het eind van het boek is de verteller achttien jaar en heeft hij Oeroeg al een hele tijd niet meer gezien. Dan breekt de tijd aan dat hij terug zou gaan naar Nederland. Onderweg naar Batavia, waarvan uit hij zou vertrekken naar Nederland, wordt de verteller bedreigd door een inlandse jongen met een revolver. Hij gebied hem weg te gaan en is plotseling weer verdwenen. De jongen leek erg veel op Oeroeg, maar zou het zou het hem ook geweest zijn? Met die vraag reist de verteller terug naar Nederland.

Het eind van het boek vond ik de enige scène uit het boek die bij mij vraag maar daarom ook spanning opwekte. De rest van het boek is niet echt spannend. Het boek beschrijft de schooljaren van de verteller van het boek het maakt bij mij verder geen gevoelens op.

Het boek zat in 1993 al aan de 30e druk en is voor het eerst gedrukt in 1948. Het verhaal is dan ook niet echt meer van deze tijd. Ik vind het verhaal een beetje saai geworden. Het boek bevat ook te veel beschrijvingen.

Mening van recensie:

Ik ben het niet met hem eens want hij zegt dat het enige spannende moment aan het eind is maar de spanning zit overal in het boek ook bij de kleinste dingen in het begin en de grotere gebeurtenissen in het midden van het verhaal.

En de beschrijvingen zijn zeker niet te veel maar het is juist handig dat ze er zijn ook al zijn het er veel.


Bronvermelding

Sites

Recensie: http://www.scholieren.com/werkstukken/5157

Geplaatst door: Anoniem

Datum: 28 Januari 2002

Plaats en ruimte en Taalgebruik: http://www.scholieren.com/boekverslagen/1365

Geplaatst door: Joost Bollaart

Datum: 28 Juli 1999