Titel: Oeroeg
Auteur: Hella Haasse (Hella Serafia van Lelyveld-Haasse) Uitgever: Querido Amsterdam 1948 Waarom ik dit boek gekozen heb Ik heb dit boek gekozen omdat de korte beschrijving op de achterkant van het boek me wel aansprak en ik weinig keuze had. Eerste persoonlijke reactie Ik vond dit boek in mijn eerste reactie origineel m.b.t. het onderwerp omdat ik er nooit eerder iets over gelezen heb. Ik vond het boek naarmate ik verder kwam steeds moeilijker om te volgen en dus soms een beetje ingewikkeld. Samenvatting van de inhoud Het boek gaat over de vriendschap tussen de ik-persoon (die ik net als in de film Johan noem omdat dat wat makkelijker vertelt) en Oeroeg. Johan is de zoon van een Nederlandse onderneming-beheerder in Kebon Djati in het bergland van Preanger. Oeroeg is een inlander, een zoon van Deppoh en Sidris. Deppoh werkt als mandoer bij de onderneming. Johan en Oeroeg zijn ongeveer even oud en omdat Johan geen broertjes en zusjes heeft trekt hij heel vaak op met Oeroeg. Ze zijn echt onafscheidelijk. Johan komt heel vaak bij de familie van Oeroeg thuis en heeft maar weinig contact met zijn ouders omdat zijn vader werkt en zijn moeder erg ziekelijk is. Omdat Johan zo slecht Nederlands spreekt komt er een medewerker van de onderneming, meneer Bollinger, om hem beter Nederlands te leren. Oeroeg mag niet meedoen met de les maar wel luisteren. Hier blijkt al dat Oeroeg heel leergierig is. Tijdens een bezoek van gasten uit Batavia wordt er besloten om ‘s avonds naar het ‘zwarte meer' te gaan om er te gaan zwemmen, Johan gaat mee en Deppoh moet ook mee als begeleider. Ze gebruiken een oud vlot om over het meer te varen. De groep is te wild en het vlot stort in waardoor Johan in het water valt, Deppoh gaat hem meteen zoeken en redt hem maar hij raakt zelf in de waterplanten verstrikt en verdrinkt. Doordat Oeroeg's vader is verdronken voelt de vader van Johan zich schuldig en mag Oeroeg naar de lagere school in Soekaboemi. Zo gaan Johan en Oeroeg elke dag naar school met de trein. Omdat Oeroeg's moeder in een dienstwoning woont moet ze verhuizen naar een ander huis, dat is een hele achteruitgang. De moeder van Johan gaat scheiden om later met meneer Bollinger te trouwen en zijn vader besluit om een reis te gaan maken. Zo komt Johan bij Lida in Soekaboemi te wonen. Lida is een pensionhoudster en wil wel voor Johan zorgen. Als zij hoort van de slechte omstandigheden van Oeroeg mag hij ook bij Lida in komen wonen. Oeroeg's vorderingen op school vallen haar op en zij wil dat hij verder gaat leren. Als Johan naar de HBS in Batavia gaat komt hij daar in een internaat. Lida verkoopt haar pension en neemt een ander over in Batavia waar ze Oeroeg naar een MULO laat gaan. Zij hoopt dat hij later arts zal worden. In Batavia groeien de jongens een beetje uit elkaar. Oeroeg krijgt een paar andere vrienden erbij, waardoor het op school minder met hem gaat. Dan stuurt Lida hem ook naar het internaat, waar er meer controle over hem is. Op het internaat zitten vooral kinderen van Europese afkomst. Oeroeg past hier niet tussen. Op de MULO zitten vooral halfbloeden, daar heeft hij minder problemen mee. Na de MULO gaat Oeroeg inderdaad voor arts leren in Soerabaja. In Soerabaja krijgt Oeroeg politieke interesses, waardoor hij zich keert tegen de Europese overheersing. Als Johan hem een keer opzoekt krijgt hij alle argumenten over zich heen. Zelf heeft hij daar nog nooit over nagedacht. Oeroeg, die nooit erg aardig was geweest voor Lida, blijkt nu trots te zijn op haar omdat ze als verpleegster werkt in een inlands ziekenhuis en Javaans leert. Johan gaat naar Nederland om daar voor ingenieur te gaan studeren. Dat is in de tweede wereldoorlog. Na zijn studie solliciteert hij naar een baan in zijn geboorteland en keert hij terug. Tijdens een bezoek aan zijn geboortestreek komen alle herinneringen weer boven. Ook gaat hij naar het lugubere ‘zwarte meer', opeens staat er een inlandse strijder voor hem, waarin hij Oeroeg meent te herkennen. Het enige wat deze tegen hem zegt is: ‘Ga weg, je hebt hier niets te zoeken.' Oeroeg verdwijnt weer en Johan blijft met lege handen achter. Hij komt tot de ontdekking dat Oeroeg net zo is als het meer: ‘Ik kende hem als een spiegelende oppervlakte. De diepte peilde ik nooit.'
Verhaalaspecten Fictie en werkelijkheid Dit boek is fictie, dus verzonnen, maar het lijkt wel op de werkelijkheid. Hella Haasse heeft vroeger zelf in Batavia gewoond, dus heeft ze ook veel ideeën uit haar eigen leven besproken. Maar het is geen autobiografie omdat haar leven heel anders is gelopen. Het is een novelle. Open plekken en spanning Ik vond dat er geen echte spanning was maar wel de drang om verder te lezen. Ik weet niet hoe dat komt. In het boek komen wel wat terugblikken en herinneringen voor maar dat maakt het volgens mij niet spannender. Personages Rollen en Relaties Johan en Oeroeg zijn aan het begin van het boek dikke vrienden, maar dat verandert geleidelijk zo veel dat ze elkaars vijanden worden. Alle andere personages zijn bijrollen die maar een gedeelte het boek meespelen. Beschrijving Johan- daar weet ik te weinig over om dat te weten omdat het vooral gaat over Oeroeg, Johan beschrijft hem. Oeroeg- slim, rustig, nieuwsgierig
Van de andere personen wordt ook zo weinig vertelt dat ik daar ook geen beschrijving van kan geven. Opbouw De opbouw is van het begin af aan (ab ovo) en er zit ook een chronologische volgorde in.
Tijd Het verhaal speelt zich af in ongeveer 30 jaar (ong. 1920 to1950). Er zitten veel tijdsprongen in en het verhaal versneld en vertraagd zich ook vaak. Thema Het thema is het uit elkaar groeien van twee personen door verschil in ras. Vertelsituatie Het boek is een ikvertelsituatie waardoor je alles ‘door de ogen van Johan ziet'. Hij vertelt het verhaal in de verleden tijd. Hij is dus ouder als hij het verhaal heeft verteld, het hele verhaal is al afgerond. Ruimte De omgeving waar het verhaal zich afspeelt is heel nauwkeurig beschreven omdat het niet de omgeving is waarin wij leven. Het is ook in een andere tijd dus is het wel belangrijk dat alles goed omschreven wordt. Grondige beschrijving van mijn leeservaringen Onderwerp Het onderwerp spreekt mij wel aan omdat ik nog nooit eerder iets over dit onderwerp heb gelezen en er dus ook nooit over na had gedacht hoe belangrijk het is wat voor ras je bent. Ik vond het verrassend dat het ook nooit meer goed is gekomen tussen Oeroeg en Johan. Ik vond wel dat het verhaal echt het verhaal was en er niet meer uitgelicht werd dan nodig was Gebeurtenissen Ik vond dat het verhaal voldoende gebeurtenissen bevatte om te blijven boeien. Ik vond de gebeurtenissen ook heel verschillend: dood, scheiding enz. Ik vond de gebeurtenissen verrassend, soms spannend en ook wel schokkend. De gebeurtenissen hebben me niet veel aan het denken gezet want er werd maar heel kort over uitgelicht. De meeste indruk heeft het uit elkaar groeien van Oeroeg en Johan op me gemaakt omdat dat het beste beschreven werd en ik er ook nog nooit over nagedacht had.
Personages De hoofdpersoon kampt met allemaal problemen, dood, scheiding, het kwijtraken van een vriend enz. Ik zou niet op die persoon willen lijken. Er ging voor mij geen persoon leven omdat de gevoelens niet goed werden beschreven vind ik. Daarom kwamen sommige reacties ook onvoorspelbaar. Van Oeroeg kom je het meest te weten omdat Johan hem helemaal beschrijft, maar niet zijn gevoelens. Er zijn wel problemen maar er wordt niet veel ondernomen om die op te lossen. Opbouw Ik vind de opbouw en de bouw heel goed omdat het anders veel te ingewikkeld zou worden en het past ook goed bij het onderwerp. De spanning is maar heel weinig maar het verhaal boeit wel, ik weet niet hoe dat komt. Er komen enkele terugblikken in voor maar die zijn niet echt belangrijk. Ik vind wel dat er te veel onduidelijk blijft omdat je niet goed weet hoe het komt dat Oeroeg zo vijandelijk doet tegen Johan. Taalgebruik Ik vond het verhaal niet lastig om te lezen omdat er niet al te moeilijke woorden werden gebruikt. Ik vond de taal wel moeilijker dan dat hoefde, het had ook een jeugdboek kunnen zijn als het taalgebruik anders was geweest. Verwerkingsopdracht Ander slot Tijdens een bezoek aan zijn geboortestreek komen alle herinneringen weer boven. Ook gaat hij naar het lugubere ‘zwarte meer', opeens staat er een inlandse strijder voor hem, waar hij Oeroeg in meent te herkennen. Hij roept zijn naam maar hij zegt alleen: ‘Ga weg, je hebt hier niets te zoeken.' Johan roept nog een keer zijn naam en dan barst Oeroeg in snikken uit, hij valt op zijn knieën en maakt zich zo klein mogelijk. Zo blijft hij wel een kwartier liggen. Opeens begint hij te praten over waarom hij zijn eigen volk heeft gekozen en hoe hij nu leeft. Hij vertelt ook dat hij zoon spijt heeft omdat hij Johan heeft laten zitten. Nu begint ook Johan te huilen en ze troosten elkaar. Ze besluiten om uit elkaar te gaan en elkaar nooit meer te ontmoeten omdat ze te ver uit elkaar gegroeid zijn. Over de auteur Hella Haasse werd op 2 februari 1918 geboren in Djakarta (Batavia). Ze is de dochter van detectiveschrijver W.H. Haasse. In Indonesië ging ze naar de lagere school en het Gymnasium. Later ging ze naar Nederland waar ze o.a. studeerde aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Amsterdamse Toneelschool. Na haar studie trad ze enkele malen op. Daarnaast schreef ze ook cabaretteksten voor Wim Sonneveld en Cor Ruys. In 1945 debuteerde ze als schrijfster met de dichtbundel Stroomversnelling. In 1948 werd ze bekend met Oeroeg. In 1949 schreef ze haar eerste roman, Het woud der Verwachtingen. Hella Haasse schrijft heel veel verschillende boeken over verschillende onderwerpen, andere boeken van haar zijn: De verborgen bron De scharlaken stad

Klein reismozaïek De ingewijden roman
De meermin Leestekens
Een nieuwer testament Persoonsbewijs De tuinen van Bomarzo Krassen op een rots
Tweemaal Vestdijk Bladspiegel
Heren van de thee Transit
Uitgesproken
En nog veel meer...