Oeroeg

Boekverslag van Ilaya Lek 10G

Inleverdatum;woensdag 26 oktober 2016

Titel van het boek is Oeroeg.

De schrijver is Hella S. Haasse.

Ik heb druk 51 gelezen.

De eerste druk kwam uit in 1948.

De uitgeverij is Querido

Motto, eerste zin; ‘Oeroeg was mijn vriend.’

Er staan geen illustraties in het boek.

Het boek heeft 123 bladzijden en het boek is niet in hoofdstukken ingedeeld.

Verslag heeft 1743 woorden totaal

1. Samenvatting

De ik-figuur en Oeroeg zijn beste vrienden. Oeroeg is de zoon van Sidris en Deppoh. De vader van het ik-figuur werkt bij de onderneming van de Nederlandse administrateur. De jongens doen alles samen, van jongs af aan. Waar Oeroeg is, is de Nederlandse jongen, en andersom. De ik-figuur heeft tijdens zijn kindertijd niet door dat Oeroeg in rang lager staat dan hij. Dat merkt hij pas als het personeel Oeroeg een beetje gaat plagen en als hij door krijgt dat zijn vader liever niet wil dat hij met Oeroeg omgaat. Toch is Oeroeg de belangrijkste persoon voor hem. Het is de vader van de ik-figuur die het niet kan hebben dat Oeroeg zo slecht Nederlands spreekt. Daarom wordt meneer Bollinger ingehuurd om hem persoonlijk les te geven. Oeroeg luister altijd mee en pikt er veel van op.

Op een avond gaan Oeroegs ouders, Bollinger en nog wat gasten naar Telage Hideung, het Zwarte Meer. De ik-figuur mag mee. De groep is aangeschoten en wild. Ze varen met een vlot het meer over, maar een stuk vlot breekt af. De ik-figuur raakt verstrikt en Deppoh probeert hem te redden maar hierdoor verdrinkt hij zelf. De vader van Oeroeg is dood. Hierdoor moet de familie van Oeroeg verhuizen. Maar omdat de ik-figuur zo gehecht is aan Oeroeg, mag hij blijven. Ze reizen samen elke dag naar school, echter wel voor elk een andere school in Soekaboemi.

De ouders van de ik-figuur scheiden en hierdoor komt hij bij Lida in Soekaboemi te wonen. Als blijkt dat hij Oeroeg heel erg mist, mag hij er ook komen wonen. Lida raakt heel erg op Oeroeg gesteld en geeft hem alles wat hij nodig heeft. Ze ziet namelijk dat hij erg slim is en ze wil hem de kans geven te studeren. Oeroeg laat zo min mogelijk merken dat hij een inlander is en schaamt zich voor zijn afkomst. De ik-figuur gaat naar een internaat van de HBS in Batavia. Later komt Oeroeg daar ook terecht omdat hij wel wat structuur kan gebruiken. Hij misbruikt Lida’s goedheid nogal door ’s avonds laat weg te blijven en naar bed te gaan met andere huurders uit Lida’s pension. Op het internaat groeien de jongens nog verder uit elkaar doordat Oeroeg toch echt een inlander is en de andere jongens dat niet accepteren. Oeroeg gaat naar de MULO waar voornamelijk halfbloed kinderen zitten. Hier voelt hij zich beter thuis. Na de MULO gaat Oeroeg medicijnen studeren in Soerabaja. Lida betaalt ondertussen alle kosten van Oeroegs opleiding. Tijdens zijn studie krijgt hij interesse in de politiek en keert Oeroeg zich tegen de Nederlanders, en dus ook tegen de ik-figuur. Als die hem eens opzoekt krijgen ze ruzie.

De ik-figuur gaat studeren in Delft. Af en toe heeft hij nog contact met Linda, eerst nog weleens met een korte krabbel van Oeroeg maar steeds minder. Als de ik-figuur klaar is met zijn opleiding, keert hij terug naar zijn geboortegrond - maar alles is anders geworden.

2. Thema van het boek

Het thema van het boek is erg duidelijk, de vriendschap tussen een Hollandse- en een inlandse jongen. Maar hoe ouder ze worden hoe meer Oeroeg ging zien dat hij een lagere rang had dan het ik-personage en zodra hij zich dat meer en meer gaat realiseren verandert de houding van Oeroeg tegenover ik-figuur en ziet Oeroeg hem meer als een vijand dan een vriend.

3. Titel

De titel van het boek is ‘Oeroeg’ dit is omdat het over de vriendschap tussen het ik-personage en Oeroeg gaat. Dus ik vind de titel vrijwel logisch. Ik heb ook de letterlijke betekenis van de naam Oeroeg opgezocht, dit betekent aardverschuiving. Ik denk dat Hella Haasse deze naam heeft gekozen omdat Oeroeg langzamerhand erachter komt dat hij minderwaardig wordt gezien. Voor hem is het realiseren daarvan zo’n grote verandering dat het een “aardverschuiving” genoemd zou kunnen worden.

4. Hoofdpersoon

De hoofdpersoon is het ik-personage, maar gek genoeg kom je niet veel over hem te weten, ook zijn naam wordt bijvoorbeeld niet genoemd. Wat ik wel weet is dat het een jongen van hollandse afkomst is. Hij is enigs kindwant na zijn geboorte blijkt zijn moeder onvruchtbaar. Zijn ouders scheiden tijdens het verhaal. Hij lijkt een gevoelig persoon, omdat zijn vriendschap met Oeroeg en de dood van de vader van oeroeg hem erg hebben aangegrepen. Het ik-personage is ook best een sociaal persoon, dat zie je als het ik-figuur zijn uiterste best doet om Oeroeg naar school te krijgen.

Maar omdat het boek om Oeroeg draait vind ik dat hij ook een hoofdpersoon is. Oeroeg is de oudste zoon van de mandoer (Een mandoer was in het voormalige Nederlands-Indië een leider van een werkploeg of meesterknecht op een fabriek, of de opzichter en onderhouder van een publieke plaats, zoals een badinrichting of een park. Een mandoer was altijd een Indonesiër. Wikipedia) van de vader van de ik-persoon en is net als de ik-persoon geboren op de onderneming. Van Oeroeg zijn meer karaktereigenschappen bekend, omdat de ik-persoon hem continu beschrijft. Daarom zou ik Oeroeg een round character willen noemen. Hij is erg gesloten, dit blijkt uit de manier waarop de ik-persoon hem herinnert, namelijk als een spiegelende oppervlakte waarvan hij de diepte nooit peilde. Ook is hij een passieve jongen, want hij aanvaarde de loop van zijn leven en zijn achtergestelde positie scheen hem in eerste instantie nauwelijks te raken. Verder is hij een rustige en verlegen jongen, maar hij kon ook heel wild spelen. Dit rustige gedrag maakte Oeroeg meer volwassen dan de ik-persoon. Later, als hij naar school gaat, blijkt dat hij erg intelligent is, want hij had niet de minste moeite met de stof.

Wanneer Oeroeg zich bewust wordt van zijn achtergestelde positie verandert dit gedrag en wordt hij brutaal en zelfs asociaal. Dit gedrag vertoont hij omdat hij kwaad was om het feit dat hij niet gelijkwaardig behandeld werd. Hij wilde zich bewijzen en deed zijn best om voor een halfbloed door te gaan.

5. Mening

Ik vond Oeroeg een mooi boek om te lezen. Ik vind het knap van Hella Haasse dat zij een boek heeft geschreven in 1948 dat erg interessant is, en dat nog steeds veel gelezen wordt. Dat zegt denk ik wel iets over het boek. Het einde vind ik erg mooi aan dit boek. Het geeft een goed beeld dat de vriendschap compleet ten einde is gekomen, terwijl zij in het begin niet zonder elkaar kunnen. Maar ondanks dat ik het mooi vind is het ook heel jammer dat zoiets stoms als verschil in afkomst een vriendschap kan beëindigen. Het boek geeft dan ook een goed beeld hoe de situatie in die tijd was in Indië. Veel mensen hebben waarschijnlijk vriendschappen kapot zien lopen door de oorlog tussen Nederland en Indië. Wat ik hier ook wel mooi aan vind is dat sommige dingen zich nu nog steeds afspelen zoals niet met iemand mogen zijn van een andere cultuur, het is belachelijk maar het speelt zich dagelijks nog af, daarom vind ik het einde zo ontroerend dus vooral dat het boek zo'n goed beeld geeft van de situatie in die tijd, wat dagelijks ook nog plaats kan vinden, vind ik het een mooi boek.

In het boek ligt de nadruk meer op de gedachten en gevoelens, dan op de gebeurtenissen. Het is belangrijker wat de personen voelen en denken. Doordat alles duidelijk beschreven wordt, gaan de personen echt voor je leven en voel je echt mee met Oeroeg, maar vooral ook met de ik-figuur. Doordat er sprake is van een ik-figuur beleef je alles uit de ogen van die persoon en kun je je goed inleven. Maar wat ik dan wel jammer vind is dat je zo weinig te weten komt over het ik-persoon.

Toch, doordat de gevoelens en gedachten zo uitvoerig beschreven worden, is het op sommige stukken wat langdradig. Voor mij is lezen best wel een ding af en toe en als er dan stukken zo lang worden beschreven in detail vind ik het moeilijk om door te lezen en zal ik sneller uit mezelf het boek neerleggen. Hierom was het voor mij erg fijn dat het niet zo’n dik boek is.

De mooiste passage vind is ik gek genoeg aan het begin van het boek waar het verhaal begint met een omschrijving wat oeroeg voor het hoofdpersoon betekend en dat vind ik zo mooi omdat je eigenlijk gelijk een idee krijgt wie oeroeg is. En hoe hun vriendschap zo sterk is ontstaan.

Ik heb heel veel geleerd van dit boek. Voornamelijk over de situatie in die tijd in Indonesië maar ook historisch gezien, ik werd nieuwsgierig naar mijn eigen indische achtergrond en ben met mijn vader en oma gaan praten. Ik heb geleerd over de macht van Nederland en hoeveel gebied wij hadden veroverd ook heb ik geleerd hoe na de 2e wereldoorlog Nederland de macht in Indonesië wilde herpakken maar ze daar ondertussen een band met Japan hadden en Indonesië een eigen besturingssysteem had en hoe er ruim 4 miljoen mensen zijn overleden in burgeroorlogen en hoe mijn oma in een jappenkamp zat met haar zusje en hoe ze uiteindelijk hier terecht is gekomen. Ja er zijn veel vreselijke dingen gebeurd en ik heb ze leren kennen dankzij het lezen van dit boek. Ik vind dat ieder kind moet weten welke vreselijke dingen er zijn gebeurd zodat we er zeker van kunnen zijn dat het nooit nog een keer zou mogen gebeuren.

‘Als het woord discrimineren ergens is uitgevonden was het daar wel.’ Zegt mijn oma. ‘Mijn moeder vertelde mij dat ik niet met die vieze Indonesiërs mocht trouwen maar met een Hollander. Ik weet nog dat ik met mijn vriendjes en vriendinnetjes ging spelen die volbloed Indonesisch waren, als mijn moeder hier achter kwam werd ik voor mijn hoofd geslagen met een riem.’ Aldus mijn oma.

Je zou kunnen zeggen dat mijn oma (Inge Hordijk) in dezelfde positie zat als het ik-persoon in het verhaal. Triest maar waar.

6. opdracht

Ik heb opdracht 8. gekozen, het ontwerpen van een nieuwe omslag, zoals je kan zien.